کارگاه روانشناسی مرضی به صورت کامل

روانشناسی مرضی (Abnormal Psychology) که به آن روانشناسی نابهنجاری هم گفته می شود یکی از شاخه های علم روانشناسی است که به صورت تخصصی الگوهای نامعمول رفتاری، ذهنی، و احساسی را مورد مطالعه قرار می دهد. در این بخش از فروشگاه اینترنتی برنا اندیشان تصمیم داریم تا یکی از جامع ترین پکیج های آموزشی علم روانشناسی با عنوان کارگاه روانشناسی مرضی به صورت کامل را در اختیار شما علاقه مندان به درمان اختلالات روانی قرار دهیم.

کارگاه روانشناسی مرضی به صورت کامل

پکیج آموزش روانشناسی مرضی به صورت کامل مباحث مربوط به روانشناسی نابهنجاری را آموزش می دهد و همچنین به صورت کامل روانشناسی مرضی کودک و نوجوان را برای شما عزیزان توضیح می دهد.

این مجموعه آموزشی جامع ترین پکیج روانشناسی مرضی است که به شما کمک می کند تا بتوانید به صورت تخصصی تمامی مباحث موجود در روانشناسی مرضی را فرا بگیرید.

الگوهایی که توسط آسیب مرضی یا همان روانشناسی نابهنجاری مورد بررسی قرار می گیرد می تواند به عنوان یک بیماری روانی شناخته شود و یا اصلا یک نابهنجاری نباشند. البته باید اشاره شود که بسیاری از رفتارها ممکن است به عنوان رفتار نابهنجار شناخته شود ولی روانشناسی مرضی عموما با رفتار در مفهوم بالینی در ارتباط است.

آشنایی با مفاهیم اصلی

آیا می دانید رفتار نابهنجار چیست؟

چگونه می توانیم رفتار بهنجار را از رفتار نابهنجار تشخیص دهیم؟

دقیقا مرز بین نابهنجاری و بهنجاری کجاست؟

امروزه همه می دانیم که فشار زندگی نسبت به قبل بسیار بیشتر شده است. به عنوان مثال مشاهده می کنیم که انسان ها نسبت به قبل خیلی بیشتر از داروهای آرام بخش استفاده می کنند. یا وقتی عده کثیری برای آن که بتوانند شب ها بخوابند لازم دارند تا از قرص های خواب آور استفاده کنند.

از طرف دیگر زمانی که انسان ها به سمت مصرف مواد مخدر، رفتارهای خشونت بار، رواج درمان های غیر علمی گرایش پیدا می کنند ما با یک زنگ خطر مواجه می شویم که تمام این مسائل می تواند باعث شود تا انسان ها دچار اختلالات روانی شوند. اما نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که با وجود چنین شرایطی باز هم افرادی هستند که دچار مشکلات و آسیب های روانی نمی شوند، یعنی آن ها می توانند خیلی راحت با مشکلات کنار بیایند و با خیال راحت به زندگی شان ادامه دهند.

پیشنهاد ویژه : پکیج آموزش کامل آسیب شناسی روانی

اما در مقابل ما با انسان هایی روبرو هستیم که در مقابل مشکلات تسلیم می شوند و نمی توانند خودشان کارهایشان را انجام دهند. به همین دلیل این افراد در عملکرد دچار تخریب می شوند و سبک زندگی شان نیز به شدت آسیب می بیند.

به صورت عملی افرادی که دچار این مشکلات شده اند هم خودشان و هم رفتارشان به عنوان نابهنجار یا همان (Abnormal) شناخته می شوند و می توانیم آن ها را از افراد بهنجار یا (Normal) تمیز دهیم. اما موضوعی که مطرح است تعیین مرزی بین رفتار بهنجار و نابهنجار است چرا که اگر وارد فرایند روان درمانی شوید در تشخیص با مواردی روبرو می شوید که بسیار با یکدیگر مشابه بوده و شما باید بسیار خبره باشید تا بتوانید آن ها را از هم تشخیص دهید.

آشنایی با نابهنجاری و بهنجاری

به صورت کلی کلمه نابهنجار یعنی دور بودن از حالت طبیعی. به دنبال این تعریف می توانیم بگوییم که ما با یک سری ملاک ها و معیارها روبرو هستیم و زمانی که از آن ها فاصله می گیریم یعنی دچار رفتار نابهنجار شده ایم. در علم پزشکی با توجه به ملاک ها و ابزارهایی که وجود دارد میتوانیم خیلی راحت مرز بین بیماری ها را تشخیص دهیم ولی این کار در علم روانشناسی بسیار پیچیده است چرا که در علم روانشناسی ابزارهای کافی برای تشخیص دقیق وجود ندارند و اکثر ملاک ها نسبی هستند.

به عبارت ساده تر در روانشناسی مرضی ممکن است انحراف از یک هنجار خیلی مهم نباشد و همین انحراف در تعریف یک ملاک دیگر بسیار مهم باشد و نشان دهنده ماهیت مرضی آن باشد.

با توجه به آن چیزی که گفته شد در روان شناسی مرضی یا همان آسیب مرضی بین رفتار بهنجار و نابهنجار هیچ مرز دقیقی وجود ندارد و باید هر اختلال را بر اساس ملاک های آمده تعیین کنیم.

انواع اختلالات روانشناختی

تمامی اختلالات روانشناختی دارای نشانه های رفتاری هستند که بخش های مختلف زندگی انسان را تحت تاثیر قرار می دهد. این اختلالات باعث می شود تا فرد دچار آسیب و پریشانی شود. راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی یا همان کتاب DSM 5 که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا نوشته شده است تمامی اختلالات را به همراه علایم و نشانه ها آورده است که دسته های آن به شرح زیر می باشد.

• اختلالات خلقی
• اختلالات اضطرابی
• اختلالات روانپریشی
• اختلالات شبه جسمی
• اختلالات ناشی از مصرف مواد
•  اختلالات خوردن
• اختلالات خواب
• اختلالات شخصیت
• اختلالات انطباقی
• اختلالات روان تنی
• اختلالات عصبی شناختی
• کنترل تکانه
• اختلالات جنسی
• اختلالات شناختی
• خود نگار پنداری
• اختلالات رشد عصبی

چگونه می توانیم بهنجاری و نابهنجاری را تشخیص دهیم؟

تا به این جا در مورد رفتار بهنجار و نابهنجار با شما گفتگو کردیم، حال نیاز است تا بدانیم که اگر بخواهیم رفتار بهنجار و یا رفتار نابهنجار را تشخیص دهیم باید به چه ملاک های توجه نماییم.

ملاک هنجارهای اجتماعی

همه می دانیم که در هر جامعه همواره ملاک های معینی برای رفتار مورد قبول وجود دارد. بنابراین طبق آن چیزی که مورد پسند و قبول یک جامعه است اگر رفتاری به طور واضح از این معیارها منحرف شود به عنوان یک رفتار نابهنجار شناخته می شود. در مقابل هر رفتاری که جامعه آن را پذیرفته باشد نیز به عنوان رفتار بهنجار شناخته می شود.

پیشنهاد ویژه : کارگاه آموزش کامل کاپلان و سادوک

اما نکته ای که وجود دارد این است که اگر چه نیاز است تا انسان ها به ارزش های فرهنگی و اجتماعی جامعه خودشان احترام بگذارند و طبق آن عمل کنند ولی باید اشاره شود که تمامی این ملاک های در جامعه نسبی بوده و از یک جامعه به جامعه ای دیگر متفاوت است.

ملاک هنجارهای آماری

زمانی که از رفتار بهنجار صحبت می کنیم یعنی رفتاری که از لحاظ آماری خیلی دیده می شود. در مقابل نیز مشخصا رفتار نابهنجار رفتاری است که از نظر آماری فراوانی کمتری دارد. اما سوال بسیار مهمی که در این بخش پیش می آید این است که اگر فردی بسیار باهوش و یا بسیار خوشحال و زرنگ باشد در کدام دسته قرار می گیرد؟ چرا که این افراد از نظر آماری تعدادشان کم است و طبق تعریف اگر رفتاری از نظر آماری کم باشد یک رفتار نابهنجار است.

ملاک آسیب شناختی

در این ملاک یک رفتار را زمانی مرضی تلقی خواهیم کرد که دارای نشانه های بالینی باشد. اما باید اشاره شود که به دو دلیل نمی توانیم این ملاک را قبول کنیم :

۱. در این ملاک فرض بر این است که اگر نشانه های مرضی وجود نداشته باشید پس فرد بهنجار است. بنابراین اگر فردی بیمار باشد ولی هیچ نشانه ای نداشته باشد فردی سالم شناخته می شود.

۲. اگر علامت ها و نشانه ها وجود داشته باشد به این معناست که فرد بیمار است، در این حالت تعداد افرادی که نشانه های مرضی نداشته باشند بسیار کم است و اگر این معیار را تایید کنیم باعث می شود تا تمام افراد و رفتارها بهنجار تلقی شود.

ملاک پریشانی شخص

همان طور که از نام این معیار متوجه می شویم، در این جا کاری به رفتار و نشانه ها نداریم و فقط کافیست تا فرد احساس درد و رنج کند. به عبارتی ما تعداد زیادی افراد روبرو هستیم که اختلالات روانی دارند ولی چون خودشان با آن راحت هستند و هیچ رنجی آن ها را آزار نمی دهد سالم محسوب می شوند. در این ملاک افرادی دچار اختلال روانی هستند که به شدت پریشان باشند و نتوانند با محیطی که در آن زندگی می کنند سازگار شوند.

ملاک حقوقی

از نظر حقوقی زمانی که فرد نتواند بین رفتار درست و نادرست قضاوت صحیحی داشته باشد به عنوان اختلال یاد می شود و رفتار او نابهنجار تشخیص داده می شود. به عبارت دیگر اگر فرد نتواند رفتار خودش را کنترل کند برچسب دیوانه به خود می گیرد. البته باید اشاره شود که این ملاک در روانشناسی مرضی به کار نمی رود.

رابطه روانشناسی مرضی با سایر علوم

روانشناسی مرضی برای آن که بتواند رفتارهای نابهنجار را طبقه کند از سایر گرایش های روان شناسی هم استفاده می کند. به عنوان مثال از گرایش هایی مانند : روانشناسی رشد، روانشناسی احساس و ادراک، روانشناسی یادگیری، روانشناسی شخصیت و روانسنجی.

روانشناسی مرضی چه کاربردهایی دارد؟

یکی از کاربردهایی که برای روانشناسی مرضی باید بیان کنیم آن است که روان شناسی مرضی با توصیف، تشریح و طبقه بندی انواع اختلالات روانی می تواند به تشخیص انواع بیماری های روانی به روانشناسان و روانپزشکان کمک کند.

انواع روانشناسی نابهنجاری

در مورد آسیب شناسی روانی و یا همان روانشناسی نابهنجاری رویکردهای متفاوتی وجود دارد و ممکن است برخی از روانشناسان و یا روانپزشکان صرفا بر یک دیدگاه تمرکز داشته باشند و برای تشخیص اختلالات فقط از آن استفاده کنند. اما برخی از درمانگران دیگر برای تشخیص بهتر از روش های مختلف استفاده می کنند.

رویکرد روانکاوی

همانطور که می دانید ریشه های این رویکرد از نظریات زیگموند فروید ریشه گرفته است. روانکاوی بیان می کند که علت تمامی رفتارهای غیر طبیعی ما در ناخودآگاه ما قرار دارد. یعنی فرد از این احساسات هیچ اطلاعی ندارد ولی رفتارش را تحت تاثیر قرار می دهد.

درمانگرانی که از این رویکرد برای درمان استفاده می کنند معتقدند که از طریق تجزیه و تحلیل رویاها، خاطرات، خواب ها و افکار فرد می توانند علت اصلی هر رفتار را در انسان تشخیص دهند.

رویکرد رفتاری

این رویکرد در روانشناسی مرضی یا همان روانشناسی نابهنجاری از طریق تشخیص رفتار بیماران می تواند مشکلاتشان را تشخیص دهد. در رفتار درمانی نیز هدف تغییر و یا از بین بردن رفتارهای غیر طبیعی فرد نیست بلکه تلاش می کنند تا رفتارهای مثبت در فرد تقویت شود و فراوانی اش بیشتر شود.

این نظریه صرفا بر روی رفتار تاکید دارد و هیچ توجهی به دلایل ایجاد رفتارهای غیر عادی در انسان ندارد. زمانی که یک رفتار درمانگر با یک بیمار روبرو می شود و اختلالی را مشاهده می کند تلاش می کند تا با روش هایی مانند شرطی سازی کلاسیک و یا شرطی سازی عملی به درمان بیمار بپردازد تا از این طریق رفتارهای نابهنجار را در او از بین ببرد.

رویکرد پزشکی

این رویکرد بیان می کند که دلیل اصلی تمام اختلالات و مشکلات روانی انسان ها به دلیل وراثت، عفونت ها، بیماری های جسمی، بیولوژیک می باشد. به همین دلیل برای درمان بیماری ها از دارو استفاده می کنند.

رویکرد شناختی

درمان شناختی در روانشناسی مرضی افکار، شناخت، ادراک، باورها و استدلال های فرد را مورد بررسی قرار می دهد. این رویکرد معتقد است که افراد به دلیل مشکل در شناخت دچار اختلال شده اند و به انسان ها کمک می کنند تا با تغییر افکار و باورها رفتارهایشان را نیز تغییر دهند. یکی از روش هایی که در این رویکرد بسیار کاربردی و موثر است درمان شناختی رفتاری یا همان (CBT) است که برای درمان بسیاری از اختلالات مفید است.

روانشناسی مرضی کودک و نوجوان

تمام مواردی که در رابطه با موضوع روانشناسی مرضی مطرح شد در سطح مرضی کودک نیز مورد استفاده قرار می گیرد ولی باید اشاره شود در برخی موارد روانشناسی مرضی بزرگسالان و کودکان و نوجوانان دارای تفاوت هستند. باید اشاره شود که این اصول در برگیرنده تناسب سنی و پیش بینی آینده است.

چرا که کودک در حال تحول است و در مرحله رشد قرار دارد، به همین دلیل خلق و خو و رفتارش مدام در حال تغییر است. به همین دلیل باید توجه کنیم که رفتار کودک یا نوجوان به دلیل تحول است و یا به یک اختلال خاص مربوط می باشد. به همین دلیل لازم است تا چند نکته را مورد بررسی قرار دهیم.

اصل شایستگی سنی

طبق این اصل باید توجه کنیم که رفتار کودک مربوط به سنش می شود و یا دلیل دیگری دارد. یعنی اگر رفتاری را انجام می دهد متناسب با سن او است و یا خیر؟ این اصل کمک می کند تا بتوانیم به درستی اختلالات را در کودکان و نوجوانان تشخیص دهیم.

برای مثال می توانیم رفتارهای نابهنجار را در کودکانی که بسیار آرام هستند هم تشخیص دهیم و یا ممکن است کودک یا نوجوان رفتاری را انجام دهند که ارتباطی با اختلال ندارد و مربوط به سنش می شود، مانند مشکل در دفع و یا خیس کردن لباس در سن خودش.

اصل پیش بینی آینده

این اصل بیان می کند که در آینده کدام رفتارهای نابهنجار ادامه خواهند یافت و کدام یک از بین می روند.

فراوانی رفتار

این اصل بیان می کند که فراوانی به تعداد و میزان انجام یک رفتار مربوط می شود. به عنوان مثال یک کودک ممکن است در سن خاصی چندین بار لباسش را خیس کند که به سن او مربوط است و اختلال محسوب نمی شود. در حالی که یک کودک دارای اختلال بی اختیاری در ادرار خیلی بیشتر از یک کودک سالم خودش را خیس می کند.

شدت یک رفتار

این اصل هم به قدرت و شدت یک رفتار مربوط می شود. برای مثال برخی از رفتارها ممکن است شدت کمی داشته باشند، در حالی که تعدادی از رفتارها دارای شدت بیشتر باشند. به عنوان مثال در حالت عادی هر کودک و نوجوانی پرخاشگری می کند ولی فردی که اختلال سلوک دارد با شدت بیشتری پرخاشگری می کند که با یک فرد نرمال متفاوت است و موجب می شود تا عملکردش تخریب شود.

تداوم یک رفتار

این اصل هم بیان می کند که برخی از نشانه های در طول زمان ناپدید می شوند و برخی دیگر هم تداوم می یابند و باید به درستی آن ها را تشخیص دهیم، برای مثال کودکان ۳ ساله وقتی غذا می خورند آن را بالا می آوردند و مجدد می بلعند. اگر این رفتار به مدت بیشتری ادامه یابد تشخیص اختلال نشخوار درست خواهد بود.

اگر تصمیم دارید تا به صورت تخصصی مبحث روانشناسی مرضی کودکان، نوجوانان و بزرگسالان را فرا بگیرید می توانید پکیج کارگاه روانشناسی مرضی به صورت کامل را دانلود نمایید و با استفاده از آن به صورت تخصصی بر تمام مباحث موجود در روانشناسی نابهنجاری مسلط شوید.