برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
هذیان ها به باورهای غلطی گفته می شود که با وجود شواهدی مبنی بر نادرست بودن آن ها ، فرد هذیانی اصرار دارد که آن فکر یا باور درست است و تفاوتش با توهم در این است که هذیان مربوط به باور و فکر بوده در حالی که توهم مربوط به ادراک غلط است، برای مثال فردی که توهم دارد می گوید صدایی را می شنود که دیگران آن را نمی شنوند در اینجا فرد دچار توهم از نوع شنیداری است ولی فردی که دچار یکی از انواع هذیان است این باور را دارد که دیگران قصد آسیب زدن به او را دارند. با توجه به این موضوع و اهمیت آن تصمیم داریم تا مقاله ای با عنوان هذیان چیست و چه انواعی دارد و برای درمان آن باید چه کار کرد را مورد مطالعه و بررسی قرار دهیم، پس اگر شما هم به موضوعات روانشناسی و آسیب شناسی روانی علاقه مند هستید تا انتهای مقاله هذیان چیست با گروه تخصصی برنا اندیشان همراه باشید.
هذیان چیست و چه انواعی دارد و برای درمان آن باید چه کار کرد
هذیان چیست و برای درمان آن چه روش هایی وجود دارد؟ به طور کلی هذیان به باور نادرستی گفته می شود که فرد دارای اختلال آن را درست می پندارد.
هذیان (دیلوژن) چیست؟
هذیان ها به عنوان باورهای غلط ثابت و مغایر با واقعیت تعریف می شوند. علی رغم شواهد مخالف، فردی که هذیان دارد نمی تواند این افکار را رها کند.
هذیان چیست؟
هذیان ها اغلب با سؤ تعبیر از وقایع تقویت می شوند. بسیاری از توهمات همچنین شامل برخی از افکار پارانویا است. به عنوان مثال کسی ممکن است ادعا کند که دولت هر حرکت ما را از طریق امواج رادیویی کنترل می کند.برای اطلاعات بیشتر به کارگاه تشخیص و درمان هذیان مراجعه فرمایید.
وهم اغلب بخشی از اختلالات روان پریشی است. ممکن است همراه با توهم، که شامل درک چیزی است که در آنجا نیست، مانند شنیدن صدا یا احساس خزیدن روی پوست شما.پیشنهاد می شود کارگاه مربوط به توهم را مشاهده فرمایید.
علائم
هذیان ها با اعتقاد به چیزهایی که درست نیستند مشخص می شوند و اغلب، علی رغم شواهد مخالف اعتقاد مداوم به هذیان وجود دارد همه خیالات یکسان نیستند برخی ممکن است شامل عقاید غیر عجیب باشند که از لحاظ نظری می توانند در زندگی واقعی رخ دهند. برخی دیگر ممکن است عجیب، خارق العاده یا غیرممکن باشد.
ماهیت علائم هذیان ممکن است نقشی اساسی در تشخیص داشته باشد. به عنوان مثال اختلال هذیانی با توهمات غیر عجیب و غریب مشخص می شود که غالباً شامل سؤ تعبیر یک تجربه یا برداشت می شود. در اسکیزوفرنی، هذیان ممکن است عجیب باشد و ریشه در واقعیت نداشته باشد.
انواع هذیان
چندین نوع مختلف هذیان وجود دارد که به وسیله آنها می توان اختلالات هذیانی را تشخیص داد. نوع اختلال با توجه به مضمون هذیان هایی که تجربه می شوند تعیین می شود.
اروتومانیک
در این نوع هذیان، افراد بر این باورند که شخصی با جایگاه اجتماعی بالاترعاشق آنهاست. نمونه ای از این نوع هذیان ها کسی است که معتقد است بازیگری آنها را دوست دارد و آنها در حین نمایش تلویزیونی خود از طریق حرکات دست مخفی با آنها ارتباط برقرار می کنند.
بزرگ منشی
در هذیان بزرگ منشی، افراد معتقدند که علی رغم فقدان شواهد، استعداد، شهرت، ثروت یا قدرت فوق العاده ای دارند. نمونه ای از این نوع اوهام کسی است که معتقد است خدا به آنها قدرت نجات جهان را داده است و هر روز وظایف خاصی را انجام می دهند که به ادامه سیاره کمک می کند.
گزند و آسیب
افراد مبتلا به هذیان آزار و شکنجه بر این باورند که مورد جاسوسی، مواد مخدر، پیگیری، تهمت، تقلب یا به گونه ای بدرفتاری قرار می گیرند. یک مثال ممکن است شامل کسی شود که معتقد است رئیسشان با افزودن ماده ای به کولر آبی، کارمندان را معتاد می کند که باعث می شود افراد بیشتر کار کنند.
حسادت
با این نوع هذیان افراد ممکن است باور داشته باشند که اطرافیان به آنها خیانت می کنند. به عنوان مثال شخصی با این نوع هذیان ممکن است باور داشته باشد که شریک زندگی اش هر بار که به سر کار می رود به او خیانت می کند، آنها همچنین فکر می کنند که همواره افراد به روش های مختلف به او خیانت می کند.
سوماتیک
افراد مبتلا به توهمات بدنی معتقدند که در حال احساسات جسمی یا اختلالات بدنی در زیر پوست هستند و یا از یک بیماری پزشکی عمومی یا نقصی رنج می برند. به عنوان مثال، کسی که معتقد است انگلهایی در داخل بدن آنها زندگی می کنند ممکن است دچار توهمات بدنی باشد.برای مطالعه بیشتر به پکیج اختلالات سایکو سوماتیک مراجعه فرمایید.
مختلط یا نامشخص
وقتی هذیان در یک گروه واحد قرار نگیرد و هیچ موضوع واحدی را شامل نشود، هذیان “مختلط” نامیده می شود. هنگامی که هذیان در گروه خاصی قرار نگیرد یا نوع توهم به طور واضح مشخص نشود ممکن است متخصصان بهداشت روان از این اختلال به عنوان “نامشخص” یاد کنند.
علل
محققان دقیقاً مطمئن نیستند که چه عواملی باعث ایجاد اوهام می شود. به نظر می رسد عوامل مختلف ژنتیکی، بیولوژیکی، روانشناختی و محیطی بسیار مؤثر هستند.
به نظر می رسد اختلالات روان پریشی در خانواده ها وجود دارد، بنابراین محققان گمان می کنند که یک عامل ژنتیکی در هذیان وجود دارد. برای مثال کودکانی که از والدین مبتلا به اسکیزوفرنی متولد می شوند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به هذیان باشند.
ناهنجاری در مغز نیز ممکن است در این امر نقش داشته باشد. عدم تعادل انتقال دهنده های عصبی (پیام رسان های شیمیایی در مغز) ممکن است احتمال بروز هذیان در فرد را افزایش دهد.
ضربه و استرس همچنین می تواند باعث توهم شود. در همین حال افرادی که تمایل به انزوا و تنهایی دارند نیز در معرض ابتلا به اختلال هذیان هستند.
گاهی اوقات مردم دچار هذیان می شوند. این تجربه بیشتر در افرادی که با هم زندگی می کنند و ارتباط کمی با دنیای خارج دارند شایع است.
شرایط مرتبط
هذیان ممکن است علائم مشکلات روانی یا اختلالات مغزی باشد. برخی موارد زیر ممکن است شامل هذیان باشد:
اختلال روان پریشی مختصر : افراد دچار هذیان ، دچار بی نظمی در گفتار می شوند که ممکن است در اثر یک رویداد استرس زا ایجاد شود علائم این اختلال به مدت یک ماه یا کمتر ادامه دارد.
اختلال هذیانی : افراد دچار انواع “غیر عجیب” هذیان ها معمولاً می توانند به طور طبیعی عمل کنند و عملکرد نرمال است با تخمین حدود 0.2٪ از جمعیت این اختلال روانی نسبتاً نادر محسوب می شود.
زوال عقل : اگرچه تخمین ها متفاوت است اما تقریباً یک سوم افراد مبتلا به زوال عقل ممکن است دچار هذیان شوند. غالباً این هذیان ها شامل پارانویا است، مانند اینکه فکر می کند اعضای خانواده یا سرایدار از آنها سرقت می کنند.
اختلالات خلقی : گاهی اوقات، افراد مبتلا به اختلالات خلقی مانند افسردگی یا اختلال دو قطبی ممکن است دچار توهم شوند.
بیماری پارکینسون : شیوع آن بسیار متفاوت است اما بسیاری از بیماران مبتلا به بیماری پارکینسون پیشرفته دچار هذیان و توهم می شوند.
روان پریشی پس از زایمان : تغییرات هورمونی پس از زایمان ممکن است روان پریشی پس از زایمان را در برخی از زنان تحریک کند برخی تحقیقات نشان می دهد که با اختلال دو قطبی نیز مرتبط است.
اختلال اسکیزوافکتیو : این اختلال شامل علائم اسکیزوفرنی و همچنین یک مشکل خلقی مانند افسردگی یا شیدایی است.
اسکیزوفرنی : این اختلال شامل “علائم مثبت” مانند توهم یا خود توهم است. همچنین شامل “علائم منفی” مانند کاهش احساس لذت در زندگی روزمره ، دشواری در شروع و حفظ فعالیت ها و کاهش گفتار می شود.
اختلال اسکیزوفرنیفرم : این اختلال علائمی شبیه اسکیزوفرنی را شامل می شود اما مدت زمان آن کمتر از شش ماه است.
اختلال روان پریشی ناشی از دارو : مسمومیت یا ترک اعتیاد به مواد مخدر یا الکل باعث می شود برخی افراد دچار توهم شوند. علائم معمولاً مختصر هستند و پس از ترک دارو برطرف می شوند، اگرچه که روان پریشی ناشی از آمفتامین ها، کوکائین یا PCP ممکن است برای هفته ها ادامه داشته باشد.
تشخیص
اگر فردی علائم هذیانی را تجربه کند پزشک وی با گرفتن شرح حال پزشکی و انجام معاینه فیزیکی کار خود را شروع می کند. همچنین ممکن است آزمایشاتی برای رد هرگونه بیماری جسمی که ممکن است باعث ایجاد علائم شود انجام شود.
هذیان چیست
در صورت عدم وجود شرایط پزشکی باعث بروز علائم، پزشک می تواند فرد را برای ارزیابی بیشتر به روانپزشک ارجاع دهد. متخصصان بهداشت روان ممکن است برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد علائم فرد از ارزیابی های روانشناختی مختلفی استفاده کنند. سپس ممکن است براساس معیارهای تشخیصی در کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) تشخیص داده شود.
رفتار
برای هر کسی که دچار توهم می شود مهم است که به دنبال کمک حرفه ای باشد. با این حال این می تواند به ویژه چالش برانگیز باشد، زیرا افرادی که دچار هذیان می شوند اغلب عقاید خود را به عنوان یک مشکل تصور نمی کنند زیرا بر اساس تعریف، فرد دچار توهم تجربه خود را واقعی می داند در نتیجه اغلب عزیزانشان نگران هستند که باید موضوع را به یک متخصص بهداشت و درمان برسانند.
در برخی موارد، بستری شدن در بیمارستان روانپزشکی برای کمک به ثابت شدن افراد مبتلا به هذیان ضروری است به ویژه اگر برای خود یا دیگران به خطری تبدیل شوند.
درمان هذیان اغلب شامل ترکیبی از دارو و روان درمانی است.
دارو
داروها ممکن است شامل موارد زیر باشد :
داروهای ضد روان پریشی معمولی یا نسل اول : از این داروها برای جلوگیری از گیرنده های دوپامین در مغز استفاده می شود. دوپامین یک انتقال دهنده عصبی است که اعتقاد بر این است در ایجاد هذیان و توهم نقش دارد.
آنتی سایکوتیک های معمول : این داروها برای جلوگیری از گیرنده های دوپامین و سروتونین در مغز استفاده می شوند. این امر منجر به نمایه ای از عوارض جانبی متفاوت از داروهای ضد روان پریشی نسل اول می شود.
داروهای آرامش بخش : بعضی اوقات از این داروها برای رفع اضطراب، تحریک یا مشکلات خواب معمول در افراد مبتلا به اختلالات خیالی استفاده می شود.
داروهای ضد افسردگی : اگر فرد مبتلا به هذیان دچار مشکل خلقی شود ممکن است از این داروها برای درمان افسردگی استفاده شود.
درمان
درمان ممکن است شامل درمان رفتاری شناختی (CBT) باشد که به فرد کمک می کند تا افکار و رفتارهای مفید را تشخیص و تغییر دهد. خانواده درمانی نیز غالباً بخشی از درمان است. از طریق درمان، اعضای خانواده می توانند یاد بگیرند که چگونه کسی را که دچار توهم و هذیان است حمایت کنند.
کنار آمدن
همچنین مدیریت محیط می تواند به افراد دچار هذیان کمک کند. به عنوان مثال اگر کسی معتقد باشد دولت از طریق تلویزیون مشغول جاسوسی از آنها است، بهترین کار این است که از دیدن تلویزیون خودداری کند. یا اگر شخصی معتقد است که وقتی به تنهایی وارد جامعه می شود دیگران قصد آسیب به او را دارند، بهترین کار این است که کسی هنگام بیرون رفتن با او همراه شود.
نتیجه گیری
بیشتر اختلالات که شامل هذیان و توهم هستند به طور کامل درمان نمی شوند اما قابل کنترل هستند. در حقیقت برخی از افراد با علائم کمی قادر به زندگی سالم و پربار هستند. اما برخی از آنها برای کار کردن، حفظ روابط سالم و مشارکت در فعالیت های مرتبط با زندگی روزمره تلاش می کنند. از یک متخصص بهداشت بخواهید که از شما یا عزیز شما کمک کند.
