برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
آیا اغلب احساس می‌کنید که همیشه باید از اینکه شریک عاطفی شما شما را ترک کند، نگران باشید؟ آیا هر بار که یک رابطه به پایان می‌رسد، با احساسات فراوانی از افتقار و درد دچار می‌شوید؟ اگر پاسخ شما به این سوالات بله است، ممکن است شما دچار یک الگوی رفتاری به نام “ترس از رها شدن” باشید.
ترس از رها شدن یک الگوی رفتاری است که باعث می‌شود فرد به شدت از اینکه توسط شخصی که به آن پیوند دارد ترک شود، ترسیده باشد. افرادی که این الگوی رفتاری را تجربه می‌کنند، به دلیل تجربه‌های آسیب‌زایی در دوران کودکی خود، در روابطشان با مشکلات مختلفی روبرو می‌شوند. در این مقاله از مجله علمی برنا اندیشان قصد داریم به بررسی دلایل، علائم، و روش‌های درمان ترس از رها شدن بپردازیم.
ترس از رها شدن چه دلایلی دارد؟
ممکن است ترس از رها شدن ناشی از مشکلاتی باشد که از نخستین روزهای زندگی ما به همراه داشته‌ایم یا از تجربه‌ی قطع دلبستگی ایمن و دوره‌های تنهایی شدید در کودکی به وجود آید. برای بسیاری از افراد، ترس از رها شدن نتیجه‌ای از این دو عامل است. این افراد معمولاً در دو سال اول زندگی خود با تجربه‌هایی از حواس‌پرتی، جدایی یا غفلت والدین روبرو شده‌اند و از این رو با ترس از رها شدن مواجه می‌شوند.
پیشنهاد می شود به کارگاه روانشناسی درمان طرحواره طرد شدگی مراجعه نمایید. تجربه تنهایی و احساس رها شدن در دوران کودکی یکی از دردناک‌ترین و پراهمیت‌ترین احساسات است که یک فرد می‌تواند تجربه کند. در این دوره از زندگی، انسان به مراقبت جسمانی نیاز دارد و به والدین خود وابسته است. اگر به هر دلیلی از والدین خود جدا شوید یا از آنها توجه کافی نبینید، احساس تنهایی و ترس بی‌پناهی را تجربه می‌کنید.
متخصصان این احساس را با افتادن در چاه همراه با ترس، تنهایی، و بی‌پناهی برای کودکان مشابه می‌دانند. این تجربه تلخ ممکن است ناشی از غفلت آشکار والدین باشد، اما در بسیاری از موارد، وقایعی رخ می‌دهد که والدین قدرت کنترل خود را در برابر آن از دست می‌دهند. به عنوان مثال، والدینی که با بیماری، افسردگی، یا جدایی مواجه هستند، کودکان خود را در معرض خطر ترس از رها شدن قرار می‌دهند.
ترس از رها شدن از نظر بیولوژیکی
آمیگدال، یا بادامه، یکی از بخش‌های اساسی در مغز انسان است که مسئول درک احساسات و واکنش به آن‌هاست. این بخش از مغز در دوران کودکی و نوجوانی بسیار حساس‌تر عمل می‌کند. آمیگدال به پردازش احساس ترس می‌پردازد و علائم خطر را ذخیره می‌کند.
زمانی که در بزرگسالی رفتارهایی را از افراد دیگر مشاهده می‌کنیم که شبیه رفتار والدینمان است، ترس از رها شدن فعال می‌شود. بادامه این رفتارها را تشخیص می‌دهد، احساس خطر می‌کند و واکنش جنگ یا گریز را ایجاد می‌کند. این واکنش باعث می‌شود که دچار اضطراب، ناامنی، خشم، و افسردگی شویم.
ترس از رها شدن چه نشانه هایی دارد؟
علائم و نشانه‌های مهمی وجود دارند که ممکن است بیانگر ترس از رها شدن باشند. این نشانه‌ها عبارتند از:
1. اعتقاد به اینکه دوباره قادر به تجربه عشق نخواهید بود و احساس ناامیدی درباره روابط داشته باشید.
2. احساس عدم توجه و ارزشمندی وجود داشته باشد، به این معنی که فرد احساس کند کسی در زندگی‌اش به او اهمیت نمی‌دهد.
3. تسلیم نشدن در مواجهه با ترک شدن از سوی عزیزان و رفتن به حالتی از ناتوانی و افسردگی.
4. همواره اندیشه و نگرانی درباره اینکه دیگران ممکن است او را ترک کنند و دنبال نشانه‌های جدایی در رفتار آنها بگردد.
5. اضطراب و نگرانی شدید و احساس تحرک ذهنی در صورت عدم دسترسی به اطلاعاتی درباره وضعیت نزدیکان.
6. افزایش خشم و خشم به دلیل عدم پاسخگویی به تماس‌ها و پیام‌ها.
7. تمایل به اهمیت دادن به ارتباطات و روابط و داشتن شریک عاطفی و دوستان پایدار.
8. احساس مالکیت نسبت به دیگران.
9. احساس حسادت شدید در صورتی که دیگران وقت خود را بدون حضور فرد مورد نظر سپری کنند.
10. دخالت و تلاش برای جلوگیری از رد شدن در روابط جنسی.
11. حساسیت به انتقاد.
12. ناتوانی در برقراری روابط طولانی‌مدت و عدم تعهد به آنها.
این نشانه‌ها ممکن است نشان‌دهنده وجود ترس از رها شدن باشند که نیازمند توجه و مراقبت هستند تا بهبود یابند.
تست ترس از رها شدن
اگر احساس می‌کنید که با مسئله رهاشدگی روبرو هستید، می‌توانید از تست تله رهاشدگی استفاده کنید تا میزان تطابق شرایط خود با این طرحواره را بررسی کنید. این تست از طریق پاسخ به سوالات زیر به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید آیا وضعیت شما با ترس از رها شدن همخوانی دارد یا خیر:
1. آیا اغلب نگران ازدست‌دادن فرزند، همسر و دوستان خود هستید؟
2. آیا وقتی مشاهده می‌کنید که افراد اطراف شما بدون شما وقت خود را سپری می‌کنند یا به پیام‌های شما پاسخ نمی‌دهند، احساس اضطراب، حسادت و عصبانیت می‌کنید؟
3. آیا همواره فکر می‌کنید که افراد اطراف شما غیرقابل‌اعتماد هستند و با رفتار تکانشی ممکن است از روابط با آنها دور شوید؟
با پاسخ به این سؤالات، می‌توانید بهترین تصمیمات را برای مدیریت و بهبود وضعیت خود اتخاذ کنید. اگر نتایج تست نشان دهد که شما با ترس از رها شدن همخوانی دارید، ممکن است نیاز به مشاوره حرفه‌ای داشته باشید تا بهترین راه‌حل‌ها برای مدیریت این مسئله را پیدا کنید.
تأثیر تله رهاشدگی بر روابط
پیشنهاد می شود به مقاله تست طرحواره های ناسازگار یانگ مراجعه نمایید. مفهوم رهاشدگی یک تجربه شخصی و درونی است که به تاثیرات ناخوشایند گذشته افراد برمی‌گردد و نحوه رفتار آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. برخی افراد، به دلیل تجربیات نامطلوب گذشته‌شان، ممکن است از ارتباطات عاطفی خود می‌ترسند و این ترس می‌تواند باعث ازبین‌رفتن یا آسیب دیدن روابط عاطفی شان شود. همچنین، افراد دیگر ممکن است نگران ازبین‌رفتن روابط دوستانه یا روابط کاری خود باشند.
برای درک بهتر روندی که در یک رابطه عاطفی درگیر رهاشدگی ممکن است رخ دهد، باید به جزئیات آن پرداخت. وقتی یکی از طرفین درگیر این موضوع می‌شود، ممکن است این ترس و نگرانی باعث شود که او رفتارهایی از خود نشان دهد که ممکن است منجر به فاصله‌گری یا اختلافات در رابطه شود. این رفتارها ممکن است شامل اجتناب از ارتباط، عدم اعتماد به خود و یا حتی بروز تغییرات در رفتار عاطفی و روابطی باشد.
در مقابل، طرف دیگر ممکن است با توجه به وضعیت هم‌دردی و توجه بیش از حد به نیازهای رهاشدگی طرف مقابل، سعی در حل مسائل و ایجاد زمینه‌های ارتباطی بیشتر داشته باشد. این نیز ممکن است به تدریج به تعادل در رابطه کمک کند و باعث پیشرفت و بهبود آن شود.
بنابراین، درک عمیق‌تری از رفتارها و واکنش‌های هر دو طرف در رابطه می‌تواند به پیشگیری از ازبین‌رفتن روابط و حفظ سلامت رابطه کمک کند.
مرحله آشنایی
در این مرحله احساس امنیت نسبی دارید و به طرف مقابل احساس عمیقی از اعتماد کرده‌اید. در واقع، هنوز به طور کامل به روابط عاطفی فکر نکرده و صرفا از زمانی که با او می‌گذرانید لذت می‌برید. در این فاز، رفتار شما به طور کلی طبیعی و صادقانه است و هیچ نشانه‌ای از خطر یا نگرانی به طرف مقابل نشان نمی‌دهید. به عبارت دیگر، شریک عاطفی شما احساس هیچ نوعی از تهدید یا خطری از سوی شما نمی‌کند.
مرحله ماه عسل
در این مرحله احساس می‌کنید که به شدت از طرف مقابل خود خوشتان می‌آید و تصمیم می‌گیرید وارد یک رابطه متعهدانه با او شوید. هنگامی که با هم هستید، اوقات خوبی را سپری می‌کنید و از این که با شریک خود باشید لذت می‌برید. در این مرحله، ممکن است به عنوان “مرحله ماه عسل” شناخته شود، زیرا زمان زیادی را با هم به اشتراک می‌گذارید و احساس امنیت و آرامش ذهنی دارید.
رابطه واقعی
زندگی همواره در مرحله ماه عسل باقی نمی‌ماند. در طول زمان، ممکن است شرایط مختلفی پیش بیاید؛ مثلاً شریک عاطفی ممکن است مریض شود، مشکلات خانوادگی پیش بیاید یا وقت زیادی را در محیط کارش صرف کند. در یک رابطه سالم و امن، اینگونه اتفاقات به طور کاملاً طبیعی می‌پذیرفته شوند و هر دو طرف درک می‌کنند که شریکشان نیاز دارد به کارهایش بپردازد.
اما اگر در تله رهاشدگی گرفتار باشید، در این مرحله ممکن است وحشت‌زده شوید. به صورت دائمی نگران از دست دادن شریک عاطفی‌تان هستید. از طرف دیگر، نمی‌خواهید به شدت وابسته به نظر برسید، بنابراین احساسات خود را نمایان نمی‌کنید و به طور مداوم با خودتان درگیر می‌شوید. در نتیجه، همیشه احساساتی ناامید و مضطرب دارید.
علامت خطر
در این مرحله، هر اتفاق کوچکی به جرقه‌ای خطرناک تبدیل می‌شود که احساسات و ترس‌های ناامیدی را در شما به وجود می‌آورد. به عنوان مثال، اگر شریک عاطفی‌تان به پیام شما پاسخ ندهد، یا یک روز تماسش در دسترس نباشد، یا تصمیم بگیرد چند روزی با دوستان خود به سفر برود، این اتفاقات کوچک شما را به‌شدت نگران می‌کند و واکنش بدی از خود نشان می‌دهید.
دلیل این واکنشات این است که احساس می‌کنید شریک عاطفی‌تان شما را دوست ندارد و از شما بی‌اهمیت است. این نگرانی‌ها می‌توانند از میان برود و منجر به واکنش‌های ناخوشایندی شود، زیرا در این مرحله، احساس عدم امنیت و ترس از از دست دادن شریک عاطفی به طور چشمگیری بیشتر می‌شود.
در این مرحله، افراد مبتلا به ترس از رها شدن ممکن است یکی از دو رفتار زیر را نشان دهند:
1. برخی افراد با مطالبه‌گری و خشم از شریک عاطفی‌شان، سعی می‌کنند او را متقاعد کنند که برنامه‌های دیگرش را کنار بگذارد و کنار آنها بماند. آنها اصرار می‌کنند که شریکشان باید عشق و علاقه خود را به آنها اثبات کند و به نوعی مورد تایید و تأیید قرار بگیرند.
2. دسته دیگری از افراد، از تنها ماندن می‌ترسند و این احساس ترس چنان شدید است که تصمیم می‌گیرند خودشان رابطه را تمام کنند تا از تنها ماندن جلوگیری کنند. این افراد به دلیل احساس ناامنی و ترس از رهایی، تصمیم می‌گیرند که از رابطه فرار کنند.
در این مرحله، شریک عاطفی شما به درستی متوجه نمی‌شود که چرا شما در شرایطی ساده عصبی شده‌اید و رفتار سختگیرانه‌ای از خود نشان می‌دهید. او نمی‌فهمد که چرا کسی که او دوستش دارد، اینگونه رفتار می‌کند. کارشناسان می‌گویند که در این مرحله، شریک عاطفی فرد مبتلا به ترس از رها شدن سعی می‌کند به او اطمینان دهد که همه چیز عادی است و مشکلی نیست، اما این تلاش موفقیت آمیز نمی‌شود و در نهایت، رابطه ممکن است با شکست مواجه شود. در این مرحله، ارتباط و تبادل نظر مناسب بین دو فرد اهمیت زیادی دارد، اما به دلیل عدم فهم شرایط و احساسات همسر/شریک، ممکن است رابطه به سمتی ناپایدار و ناپایدار حرکت کند و در نهایت خاتمه یابد.
درمان ترس از رها شدن
تمامی ما دوست داریم که برای نزدیکانمان مهم باشیم، اما افراد مبتلا به تله رهاشدگی، به‌طور ناخودآگاه در یک دوره از فاصله‌گیری نامعقول به گریبان گرفتار می‌شوند. مکانیزم مقابله با تروماهای گذشته این افراد را به سمت ترس و ناامنی هدایت می‌دهد و باعث می‌شود تا در روابط خود با چالش‌های زیادی روبه‌رو شوند. در ادامه، به برخی از روش‌های موثر برای مقابله با این طرحواره پرداخته خواهد شد، که می‌تواند به این افراد کمک کند تا با این وضعیت مواجهه و مقابله کنند.
پذیرش گذشته
بعضی افراد به یاد نمی‌آورند که در دوران کودکی با رهاشدن مواجه شده‌اند یا حتی خاطره واضحی از آن ندارند. این افراد ممکن است فکر کنند که در گذشته تجربه‌ای از طرد شدن نداشته‌اند، اما رفتارهایشان نشانگر وجود ترس از رها شدن است. کارشناسان بیان می‌کنند که برای درمان هر طرحواره‌ای، ابتدا باید آن را بپذیرید و با آن روبه‌رو شوید. درک و پذیرش احساساتی که قبلاً تجربه کرده‌اید، به شما کمک می‌کند تا خودآگاهی عمیقی پیدا کنید و از مشکلات مربوط به رهاشدگی دوری بیاورید.
توجه به محرک های بیرونی
به علائمی که باعث آزرده شدن و خشمگینی شما می‌شوند، توجه کنید و آنها را در نظر بگیرید. آیا احساس می‌کنید ناراحت می‌شوید زمانی که کسی به پیام‌های شما پاسخ نمی‌دهد؟ آیا بی‌خبری از اطرافیانتان برایتان مشکل‌ساز است؟ همیشه احساس می‌کنید که کسی به شما توجه نمی‌کند؟ آیا در روابط احساس ناامیدی و نگرانی دارید؟ آیا به عشق بدبین هستید؟
پاسخ به این سؤالات به شما کمک می‌کند تا محرک‌های تله رهاشدگی را شناسایی و درک کنید و با آنها آگاهی پیدا کنید. این تحلیل به شما کمک می‌کند تا الگوها و رفتارهایی که ممکن است به تله رهاشدگی منجر شود، را شناسایی کنید و بتوانید با این مشکل مواجه شده و آن را مدیریت کنید.
شناخت نشانه‌های رفتاری
پیشنهاد می شود به مقاله طرحواره پذیرش جویی مراجعه فرمایید. کارشناسان تأکید دارند که برای درمان ترس از رها شدن، باید به رفتارهای خود دقت کنید و نشانه‌های آن را بشناسید. در این راستا، می‌توانید در طول روز به خودتان توجه کنید و زمانی که احساساتی مانند خشم، نگرانی، هراس، یا رنجش را تجربه می‌کنید، به رفتارهای خودتان توجه کنید. این تمرین به شما کمک می‌کند تا به تدریج توانایی شناخت احساسات خودتان را تقویت کنید و در نهایت، با توجه به نیازهای عاطفی خود، بتوانید بر احساس ناامنی در روابط خود غلبه کنید.
با دقت و تمرکز بر روی رفتارها و احساسات خودتان، می‌توانید الگوهای رفتاری خود را شناسایی کنید و بهبودی در مدیریت آنها را تجربه کنید. به عنوان مثال، اگر در زمان‌های خاصی احساس خشم می‌کنید، می‌توانید سعی کنید بیشتر درک کنید که چه مواردی این احساس را برمی‌انگیزد و چگونه می‌توانید به طور سازنده‌تر واکنش نشان دهید. این کار به شما کمک می‌کند تا بهترین راه‌های مدیریت احساسات خود را کشف کنید و در نهایت، روابطی سالم‌تر و موفق‌تر با دیگران برقرار کنید.
تمرینات روزانه
استفاده از یک بولت ژورنال برای ردیابی حالات و نیازهای شخصی به نظر می‌رسد که یک ابزار بسیار موثر برای ارتباط با خودمان و بهبود روحیه و رضایت در زندگی است. این فرآیند به ما امکان می‌دهد تا احساسات خود را به صورت صادقانه و با جزئیات بیشتری شناسایی کنیم و به دنبال راه‌هایی برای پاسخ به نیازهای درونی خود بگردیم.
بنابراین، اولین گام این است که به خودمان فرصت بدهیم تا با احساساتمان در ارتباط باشیم. می‌توانیم از یک بولت ژورنال یا حتی یادداشت‌های کوچک برای ثبت این احساسات استفاده کنیم. مثلاً، اگر احساس بی‌رمقی یا استرس داریم، می‌توانیم این احساس را با جزئیات بیشتری در یک یادداشت ثبت کنیم، به طوری که بتوانیم دلایل این احساس را شناسایی کرده و به دنبال راه‌هایی برای مقابله با آن بگردیم.
سپس، می‌توانیم به خود یادآوری کنیم که در حال گذر از ترس از رها شدن هستیم و باید مراقب خودمان باشیم. این ایده ما را به یاد می‌آورد که انتخاب‌هایمان و عواطفمان با ارزش هستند و باید به آنها احترام بگذاریم.
همچنین، تلاش می‌کنیم بهترین دوست خود باشیم، به این معنا که با خودمان مهربان و مهمان‌نواز باشیم و به نیازهایمان توجه کنیم. این ایده به ما یادآوری می‌کند که به همان اندازه که به دیگران احترام می‌گذاریم، باید به خودمان نیز احترام بگذاریم و به خواسته‌های واقعی و درونی خود توجه کنیم.
در نهایت، با استفاده از این روش‌ها، ما می‌توانیم بهبود درک و ارتباط با خودمان داشته باشیم و به دنبال راه‌هایی برای رسیدن به رضایت و آرامش در زندگی خود بگردیم.
جلسات مشاوره
رهاشدگی یکی از چالش‌های بزرگی است که در زندگی روزمره ممکن است با آن مواجه شویم. این وضعیت معمولاً باعث ایجاد دردهای زیادی می‌شود که ممکن است از جمله دردهای روحی، اجتماعی، یا حتی فیزیکی باشند. اغلب افراد در این شرایط احساس ناتوانی، بی‌اعتمادی به خود و خستگی روحی می‌کنند که ممکن است تشدید شود.
در چنین شرایطی، بهتر است به دنبال کمک حرفه‌ای از درمانگران باشیم. اختصاص زمان و انرژی برای شرکت در جلسات تراپی می‌تواند به ما کمک کند تا با این چالش‌ها مواجهه کنیم و آنها را مدیریت کنیم. تجربه نشان داده است که شرکت در جلسات تراپی زندگی می‌تواند تغییرات بزرگی در زندگی ما ایجاد کند. این جلسات فرصتی فراهم می‌کنند تا در یک فضای امن و محافظت‌شده با درمانگر به بررسی احساسات خود بپردازیم، آنها را شناسایی کرده و راه‌های مواجهه با آنها را بیابیم.
در این فرآیند، درمانگر به عنوان یک راهنما و پشتیبان به ما کمک می‌کند تا الگوها و باورهای ناکارآمد خود را شناسایی کرده و آنها را تغییر دهیم. او می‌تواند ما را در توسعه مهارت‌های مقابله با استرس و افزایش میزان توانایی‌های مذهبی و روحانی کمک کند.
بنابراین، شرکت در جلسات تراپی می‌تواند به ما کمک کند تا با چالش‌های رهاشدگی مواجه شویم، روابط خود را بهبود بخشیم و به سمت رضایت و آرامش در زندگی حرکت کنیم.
طرحواره درمانی
طرحواره‌درمانی به عنوان یک شکل از روان‌درمانی، یک فرآیند درمانی است که در آن، درمانگر به شما کمک می‌کند با طرحواره‌های ذهنی خود مواجه شوید و به حل آنها بپردازید. این روش درمانی بر این ایده تمرکز دارد که تجربیات و رویدادهای کودکی شما چگونه تأثیر گذار بر طرحواره‌های فعلیتان بوده و چگونه می‌توانید مکانیزم‌های مقابله‌ای سالم و جدیدی را بیاموزید تا آن طرحواره‌های ناسالم را با الگوهای مثبت و سازنده جایگزین کنید.
درمانگر در این فرآیند ممکن است از تکنیک‌های مختلفی استفاده کند، از جمله تکنیک‌های تجسم هدایت‌شده که شما را در یادآوری و بازسازی تجربیات کودکی کمک می‌کند، یا تکنیک‌های ایفای نقش که به شما اجازه می‌دهد نقش‌های مختلف را ایفا کرده و از نظرات مختلف به مسائل نگاه کنید، همچنین از تکنیک‌های ذهن‌آگاهی که به شما کمک می‌کند احساسات خود را به طور آگاهانه مشاهده کنید و با آنها ارتباط برقرار کنید.
در نهایت، این فرآیند با هدف ایجاد یک مسیر رهایی از طرحواره‌های ناسالم برای شما است. شما از طریق طرحواره‌درمانی یاد می‌گیرید چگونه اضطراب و استرس خود را مهار کنید و به جای آن، دلبستگی‌ها و الگوهای ارتباطی امن‌تر و سازنده‌تری را برای خود ایجاد کنید. این فرآیند به شما کمک می‌کند تا آگاهی بیشتری از خود داشته باشید و به تغییر و بهبود در زندگی خود دست یابید.
نتیجه گیری
ترس از رها شدن به معنای الگویی از فکرها و رفتارهای شماست که از تجربیات کودکی‌تان نشئت می‌گیرد و اغلب در زمینه‌های مختلف زندگی تأثیر گذار است. افرادی که با این طرحواره درگیرند، معمولاً در روابطشان با دشواری‌هایی مواجه می‌شوند و احساس اضطراب، ترس، و عدم امنیت دارند. آنها اغلب نمی‌توانند دلبستگی امن و سالمی با دیگران تجربه کنند و ممکن است روابطشان با دیگران متاثر شده و آسیب ببینند.
برای درمان ترس از رها شدن، روش‌های مختلفی وجود دارد که با کمک آنها می‌توانید بهبودی در کیفیت زندگی عاطفی و آرامش ذهنی خود را تجربه کنید. این روش‌ها می‌توانند شامل تراپی رفتاری-شناختی، روان‌درمانی، تکنیک‌های مدیریت استرس و اضطراب، تکنیک‌های ذهن‌آگاهی، و حتی مشاوره فردی و گروهی باشند. هدف اصلی این روش‌ها، کمک به شناسایی و تغییر الگوهای فکری و رفتاری ناسالم است که می‌تواند منجر به بهبود روابط شما با خودتان و دیگران شود.
با اعمال این روش‌ها و کار با درمانگران متخصص، می‌توانید به طور تدریجی با طرحواره‌های رهاشدگی خود مواجهه کرده و بهبودی قابل توجهی در زندگی روزمره‌تان احساس کنید. این فرآیند به شما کمک می‌کند تا به عمق خود بپردازید، با احساسات و تجربیات خود آشنا شوید، و الگوهای جدیدی را برای زندگی سالم و موفق تر ایجاد کنید.
