کارگاه آموزشی بررسی فلسفه رمان مدرن

در این بخش از فروشگاه اینترنتی برنا اندیشان تصمیم داریم تا یکی دیگر از کارگاه های فلسفی با عنوان کارگاه آموزشی بررسی فلسفه رمان مدرن را جهت دانلود در اختیار شما کاربران محترم وب سایت برنا اندیشان و تمامی علاقه مندان به علم فلسفه و تحلیل رمان و ادبیات جهان قرار دهیم.

کارگاه آموزشی بررسی فلسفه رمان مدرن

مدرس کارگاه بررسی فلسفه رمان مدرن به صورت تخصصی رمان های معاصر را از نظر فلسفی مورد بررسی قرار داده و شما را با اصول آن آشنا می کند.

رمان مدرن آینه دنیای مدرن است و رمان نویس جستجوگر پیچدگی‌های انسان مدرنی است که بعد تاریخی موجودیت خود را بررسی می‌کند. در واقع رمان مدرن همزمان دنیأی درونی و بیرونی انسان را به هم متصل می‌کند.

و بدین گونه، رمان مدرن ، متفاوت از شعر و موسیقی، “خود” انسان مدرن را در موقعیتی قرار می دهد که می کوشد تا تمامیت زندگی را در بر بگیرد. ولی آنچه که در رمان و برای رمان نویس مهم است نه حقیقت جهان است و نه چهره خداوند، بلکه موقعیت روزمره فرد در جهان زیستی است.
در این جلسات نگاهی فلسفی خواهیم داشت به روح رمان مدرن در قالب چند اثر: دون کیشوت، بینوایان، برداران کارامازوف، غرور و تعصب و…

مدرنیسم نام حرکتی هنری است که در پاسخ به شکستِ اجتماعیِ دهه‌یِ دوم قرنِ بیستم در اروپا و ایالاتِ متحده امریکا پدید آمد. مدرنیسم یک حرکتِ جهانی در تمامِ عرصه‌هایِ هنر بود. رمانِ یولیس (جیمز جویس،1922)، یادآوریِ زمانِ ازدست رفته (مارسل پروست،1913 -1927)، کوهستانِ جادو (تامس مان، 1927)، خشم و هیاهو(ویلیام فاکنر، 1937)  و بوف کور (صادق هدایت) رمان‌هایِ برجسته‌یِ مدرن هستند.

نقطه‌یِ محوریِ حرکتِ مدرنیسم این اعتقاد بود که ساختارهایِ‌کهن و به ظاهر پایدارِ زندگیِ بشر مانندِ ساختارهایِ اجتماعی، سیاسی، دینی و هنری یا همه ساختگی و خیالی بوده‌اند و یا اگر هم واقعیت داشتند، امروزه بکلی از هم پاشیده‌اند. اگر در هنرِ گذشته چنین ساختارهایِ به هم پیوسته و منسجم بیان می‌شد، فقط آرزویِ هنرمند برایِ داشتن چنان ساختارهایی بوده‌است. نظم، توالیِ خطیِ رویدادها، وحدت و یکپارچگی در آثار هنریِ‌گذشته انعکاسِ واقعیِ واقعیت‌هایِ اجتماعی نبوده‌اند.

کلی‌گویی‌ها، مفهوم سازی‌ها و نوشته‌هایِ ادیبانه و فخیم در ادبیاتِ گذشته، به جایِ انتقالِ واقعیت، آن را پنهان می ساخت. فرمِ داستان‌هایِ سنتی به صورتِ آغاز، کشمکش، گسترشِ کشمکش‌ها، نقطه‌یِ اوج و نتیجه‌گیری ساخته می‌شد. این فرم فقط یک شکلِ هنری بودکه بر پاره‌پاره بودنِ(fragmentation) تجربه‌یِ زندگی تحمیل می شد. مدرنیست‌ها اعتقاد داشتندکه هنر باید نو شود و ساختارِ هنرِ مدرن باید از پاره‌پاره‌هایِ تجربه تشکیل شود. یک رمانِ طولانی‌ِمدرن، مجموعه‌ای از پاره‌هایِ تجربه‌یِ واقعیِ  زندگی است.

رمان‌هایِ سنتی دارایِ توضیحاتِ فراوان در توصیفِ بیرونیِ شخصیت‌ها و رویدادها، و نتیجه‌گیریِ اخلاقی بود. رمانِ مدرن از نظرِ حذف‌کردنِ عناصرِ رمانِ سنتی مانندِ توضیحات، تفسیرها، ارتباطِ دادنِ رویدادها با تجربه‌هایِ عامِ بشر، و صدایِ نویسنده قابلِ توجه است. یک رمانِ مدرن با پاره‌تجربه‌هایِ بی‌ارتباط به هم‌ آغاز می‌شود.  در لحنِ نوشتار، دورنمایِ داستان و صدایِ راوی تغییراتِ پیاپی پیش می‌آید.

در رمانِ مدرن به جایِ جملاتِ خبری، تصویرها و نمادها مطرح می شوند. پاره‌تجربه‌ها از خودِ زندگی بر گرفته می شوند و رمان مانند خود زندگی، مجموعه‌یِ از هم‌گسیخته‌یِ جملات و رویدادهای ناچیز و بی اهمیت می‌شود. چنین رمانی خواننده را دچارِ حیرت می‌سازد و او را به چالش و درگیری با متن ناچار می‌کند.

ساختارِ رمانِ مدرن یکپارچگی دارد، اما این یکپارچگی در لایه‌هایِ زیرِ پاره‌رویدادهاست. خواننده باید ساختارِ رمان را از با زحمت و از زیرِ سنگ بیرون بکشد. به همین دلیل است که می‌گویند خواننده در ساختنِ رمانِ مدرن شرکتِ فعال دارد. حضورِ اسطوره و افسانه در رمان‌هایِ مدرن از ویژگیهایِ این گونه رمان‌هاست. در رمان‌هایِ مدرن غرب، تلمیح به انگاره‌ها (images) و اسطوره‌های مسیحی و یونانی رایج است. در رمان‌هایِ مدرنِ ایران هم، اشاره‌هایِ فراوانی به رویدادهایِ تاریخِ دینِ اسلام و اساطیرِ ایرانی حضور دارد.

در رمان‌هایِ مدرن جستجو برایِ یافتنِ انسجامی‌که در سطحِ آشکارِ رمان وجود ندارد، به یک درونمایه‌یِ مهم تبدیل می‌شود. جستجو خود در اساطیرِ جهان به عنوانِ یک الگویِ زندگیِ‌شجاعانه وجود دارد، به همین دلیل جستجویِ معنا نه‌تنها عاملی برایِِ انسجامِ ساختاری بیشترِ رمان هایِ مدرن است، بلکه خودِ جستجو به مهمترین معنایِ رمان تبدیل می‌شود. ادبیاتِ مدرن محلی می شود که در آن تنها فعالیتِ معنادار، یعنی یافتنِ معنا در آشوبِ زندگی، انجام می‌گیرد. به همین سبب، ادبیات در جهانِ مدرن اهمیت می‌یابد.

موضوعِ بیشترِ رمان‌هایِ مدرن، خودِ رمان می باشد. رمانِ‌مدرن باید بارها خوانده شود تا، مانند شعر، هرخواندنی معنایِ تازه‌ای  آشکار شود. چنین خواندنی نیاز به درگیریِ خردمندانه‌یِ خواننده با متن دارد. چون بیشترِ خوانندگان نیز توانایی چنین درگیری را ندارند، پس از رمان‌هایِ مدرن هم استقبال نمی‌کنند و رمان‌هایِ مدرن اغلب در میانِ کتاب‌هایِ پرفروش جایی ندارند.

نویسندگانِ رمان‌هایِ مدرن به تصاویرِ حسی و ملموس از زندگی و نیز به جزییاتِ پاره‌تجربه تاکید دارند. این نویسندگان همچنین با تاکید فراوان بر تلمیح و اشاره به رویدادهایی از آثارِ ادبیِ دیگر، تاریخ، فلسفه و دین تلاش می‌کنند تا خواننده را به یادِ یکپارچگیِ ازدست‌رفته‌یِ زندگی در گذشته‌یِ دور بیندازند. تصاویرِ بی‌اهمیتِ زندگیِ‌امروزه، برداشت‌هایی از فرهنگِ شفاهیِ رایج، تصاویرِ رویا و نمادهایِ ‌شخصیِ ساخته‌یِ خودِ‌ نویسنده دارایِ اهمیت می شوند و رمان مانند شعر پیچیده می‌شود.

رمانی‌که با این جزییاتِ مجسوس ساخته شود، در زمان و مکان جابجا می شود، از جامعه به اندرونِ فردِ راوی حرکت می‌کند، از اندرونِ راوی به میانِ مردمِ جهانِ خارج می رود و رمان را جایگاهِ علاقه‌هایِ فراوان می‌سازد. برایِ بیان‌ِ چنین موضوع‌هایِ کم‌اهمیت، ناچار زبانی بکار گرفته می شود که پیشتر مناسب ادبیات شناخته نمی‌شد. گفتگوهایِ افرادِ بی‌سواد و خشن، جملاتِ عامیانه، تکیه‌کلام‌ها، سیاقِ (register) گفتارِ یک گروه، و فحش‌ها و تابوها به بیانِ ادبی راه پیدا می‌کنند.