برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
روند فرزندپروری دارای اصول و نکات خاصی است که هر پدر و مادری باید با آنها آشنا باشد. جملات سمی در تربیت فرزندان موجب می شود تا بر ذهن و روان آنها تاثیر منفی وارد شود. به همین دلیل لازم است تا والدین در این خصوص آگاه باشند و بدانند که چه جملاتی را به فرزندانشان نگویند.
به یاد داشته باشید که تمامی جملاتی که والدین به کودکان خود می گویند موجب می شود تا ذهن و دنیای ذهنی شان بر اساس همان جملات شکل بگیرد. به همین دلیل اگر والدین در فرایند تربیت کودکان از جملات سمی استفاده کنند بدون شک موجب می شوند تا فرزندانشان دچار آسیب های روانی شوند.
ممکن است برخی از والدین گمان کنند که این حرف ها تاثیری بر ذهن کودک ندارد و کاملا بی ضرر است ولی هرگز فراموش نکنید که جملات سمی در تربیت کودکان باعث می شود تا بهداشت روان فرزند شما تخریب شده و بر روی شخصیتش تاثیر بگذارد.
به دلیل اهمیتی که این موضوع دارد در این بخش از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا مقاله ای با عنوان تاثیر جملات سمی در تربیت فرزندان را در اختیار شما علاقه مندان به مجموعه مقالات روانشناسی و تربیت کودک قرار دهیم تا بتوانید با رعایت اصول و نکات گفته شده در این مقاله ارزشمند فرزندان سالمی را تربیت کنید.
جملات سمی که هرگز نباید به فرزندانتان بگویید
اغلب والدین در روند تربیت فرزندان استراتژی خاصی ندارند و بیشتر بر اساس تجربه عمل می کنند. به این شکل که در برابر کارهایی که فرزندشان انجام می دهد آن ها به وسیله عبارات بزرگسالانه که در طول سال ها به دست آورده اند واکنش نشان می دهند. پیشنهاد می شود تا مقاله مهارت های موثر فرزندپروری را مطالعه نمایید.
این روش به هیچ وجه اشکالی ندارد ولی باید به یاد داشته باشید که بسیاری از روش هایی که شما به عنوان پدر و مادر در تربیت فرزندانتان به کار می گیرید منسوخ شده و هیچ کاربردی ندارد و نه تنها کمکی به آنها نمی کند، بلکه موجب می شود تا در آینده دچار مشکلات روانی شوند.
نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که نصیحت درمانی هیچ تاثیری بر کودکان نداشته و موجب نمی شود تا آنها بهتر عمل کنند. در ادامه قصد داریم تا شما را با جملات سمی رایجی که والدین در فرایند فرزندپروری به کودکانشان می گویند آشنا نماییم.
تو بچه بدی هستی
باید بدانیم که کودک انسان موجودی کنجکاو بوده و به همواره دوست دارد تا هر چیزی را امتحان کند. به عنوان مثال تمایل دارد تا به صورت برهنه در اطراف خانه راه برود یا از خودش صداهای آزار دهنده ایجاد نماید. این موارد موجب می شود تا والدین گمان کنند که بچه ها انسان های بدی هستند، چرا که آن ها شروع به مقایسه فرزندان با خودشان می کنند و چون خودشان چنین کارهایی را انجام نمی دهند می خواهند تا کودکان هم این کارها را انجام دهند. همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله رفتارهای نامناسب والدین در تربیت کودکان را بخوانید.
باوری که در ذهن والدین وجود دارد به این شکل است که بچه ها از روی قصد و به عمد این کارها را انجام می دهند تا آنها را اذیت کنند. به دنبال این فرضیه اشتباه که در ذهن والدین شکل گرفته شروع به نصیحت کودکان می کنند و به آن ها می گویند که تو بچه بدی هستی.
اما به یاد داشته باشید که هرگز کودکان به خاطر تنفر از شما دست به کاری نمی زنند و تمام آن کارها به خاطر وجود کنجکاوی در کودکان است. اما زمانی که شما به او می گویید تو بچه بدی هستی باوری در ذهن کودک شکل می گیرد که من واقعا انسان بدی هستم و سپس به مرور زمان افکار افسردگی و اضطراب در او شکل می گیرد.
اگر این کار را انجام ندهی…
یکی از اصطلاحات بسیار خطرناکی که والدین در تربیت فرزندان به کار می گیرند استفاده از عبارت ”در غیر این صورت” است. این جمله زمانی استفاده می شود که والدین به شدت خشمگین و عصبانی هستند و به منظور تهدید به کار می برند. اما به یاد داشته باشید که هرگز تهدید روش مناسبی برای تربیت کودکان نیست. چرا که اگر شما فرزندتان را تهدید کنید به صورت منطقی عمل نمی کنید. بهتر است به جای تهدید کودک بر عواقب و نتایج کارش تاکید کنید.
پیشنهاد ویژه : پکیج آموزش تربیت کودک تولد تا ۷ سالگی
به همین خاطر شما باید به یاد داشته باشید که هرگز کودک را تهدید نکنید، چرا که موجب می شود تا دچار ترس و اضطراب شود. شما باید در نهایت آرامش کودک را متوجه کاری که انجام داده است بکنید و این اقدام باید فوری باشد و به گونه ای با کودک برخورد نمایید که او متوجه شود خودش فرد و انسان خوبی است و فقط کاری که انجام داده است اشتباه بوده است. چرا که اگر این پیغام به ذهن کودک وارد شود که او انسان بدی است موجب می شود تا احساس گناه و شرمندگی بخش از وجود او شود و در زندگی همواره با مشکلاتی مانند اضطراب و افسردگی درگیر شود.
اینقدر خجالتی نباش
یکی از کارهایی که موجب می شود تا کودک دچار اضطراب شود این است که والدین مدام او را سرزنش کنند که چرا خجالتی هستی و او را وادار کنند با فردی که اصلا او را دوست ندارد احساس راحتی کند. این کار شما موجب می شود تا او دچار شرمندگی شود که واقعا انسان خجالتی است. در حالی که او نیز مانند بسیاری از انسان های دیگر دارای احساس بوده و اگر دوست ندارد با فردی حرف بزند به این معنا نیست که او فردی خجالتی است.
اگر در این شرایط والدین به فرزندشان بگویند که خجالتی نباش موجب می شود تا او دچار سردرگمی شود و نتواند احساساتش را شناسایی کند. چرا که فکر می کنند والدین او بهتر از او می دانند و او اشتباه می کند و همین مسئله موجب می شود تا در آینده نتواند برای خودش تصمیم بگیرد. چرا که همواره دچار ترس و اضطراب است و نمی تواند به خوبی احساساتش را شناسایی کند.
پیشنهاد ویژه : کارگاه روانشناسی والدین سمی
از طرف دیگر والدین باید برای جسم و بدن کودک حد و مرزی در نظر بگیرند. به عنوان مثال هرگز نباید او را وادار به کاری که دوست ندارد انجام دهد بکنند. مثلا نباید به کودک بگویید که فلانی را در آغوش بگیر یا او را ببوس. این کار شما به این معناست که بدن و مرزهای کودک هیچ معنای خاصی ندارد و اگر فردی در جایگاه قدرت باشد می تواند به حد و مرز کودک تجاوز کند.
بنابراین به یاد داشته باشید که هرگز فرزندتان را به خاطر عدم ارتباط فیزیکی با دیگران سرزنش نکنید چرا که این کار اصلا ایده خوبی نیست و در چند سال اخیر نیز مشاهده کرده اید که همین مسائل موجب بروز چه حوادثی برای کودکان شده است. اگر می خواهید به فرزندتان کمک کنید که خجالتی و کم رو نباشد صرفا باید با او تمرین کنید و راهش این نیست که حد و مرز فیزیکی و جسمی کودکتان را بشکنید.
شما باید به فرزندتان آموزش دهید که همواره کاری که خودش صلاح می داند را انجام دهد و نه آنکه به فکر راضی کردن دیگران باشد. در این حالت او در حضور دیگران با سلام کردن حضور خودش را اعلام می کند و اصلا نیازی به در آغوش گرفتن و بوسیدن نیست. با این کار فرزند شما یاد می گیرد که انتظارات دیگران را مدیریت کند و می داند که چگونه باید با دیگران برخورد کند.
برو به اتاقت
شاید با اصطلاح تایم اوت آشنا باشید که در زمان انجام کاری ضد اجتماعی توسط فرزندتان باید با او برخوردی مناسب داشته باشید. افرادی که در ای حوزه تحقیقات فراوانی انجام داده اند بیان می کنند که جمله ” برو تو اتاقت ” پاسخی بسیار سنجیده نسبت به رفتار ضد اجتماعی است.
چرا که وقت استراحت موجب می شود تا کودکان به کارهایی که کرده اند فکر کنند. اما به یاد داشته باشید که همواره باید با ملاحظه و آرام در مورد اتفاقی که افتاده است با فرزندتان صحبت کنید و در این حالت می توانید به نتایج خوبی دست یابید. والدین باید بدانند که زمان استراحت به این دلیل انجام می شود که کودک در مورد کار اشتباهی که انجام داده است فکر کند و این کار باید متناسب با سن کودک انجام شود.
به عنوان مثال اگر فرزند شما کوچک است وقت کمتری باید برای این کار در نظر گرفته شود و با افزایش سن مقدار تایم اوت بیشتر می شود. اما نکته بسیار مهمی که والدین باید به آن توجه داشته باشند این است که فرستادن کودک به اتاق آخرین کاری است که باید انجام شود و به خاطر هر کاری نباید به کودک بگویید که به اتاقت برو. چرا که قطعا اتاق کودک محلی برای بازی و سرگرمی است و هیچ تاثیری ندارد، به همین دلیل بهتر است او را در کنار خودتان نگه دارید تا بتوانید با او در رابطه با کاری که انجام داده است صحبت کنید.
از خواهر و برادرت یاد بگیر
یکی از موارد آسیب زا برای کودک این است که او را وارد رقابت با خواهر و برادرش کنید. چرا که همواره خشونت در خانه بین خواهر و برادر است تا بین فرزندان و والدین. همواره به یاد داشته باشید که ایجاد فشار رقابتی موجب می شود تا در رابطه تنش ایجاد نمایید.
پیشنهاد ویژه : کارگاه آموزش اصول تربیت فرزند
هرگز نباید بین فرزندان رقابت ایجاد کنید، چرا که این روش نه تنها تاثیری مفیدی ندارد بلکه موجب ایجاد حس تنفر در افراد می شود. والدین به جای ایجاد فضای رقابتی باید کاری کنند که فرزندان با یکدیگر همکاری نمایند. شما باید کاری کنید که کودکان همکاری را یاد بگیرند و هرگز آن را وارد رقابت با یکدیگر نکنید.
اگه واقعا منو دوست داشتی
بین اجبار و احساس گناه مرز بسیار باریکی وجود دارد. احساس گناه تنها در شرایطی سالم و ضروری است که موجب شود فرد به سمت جبران کار اشتباه حرکت کند. نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه داشته باشیم این است که احساس گناه نیاز به همدلی کردن دارد. به عنوان مثال اگر فرزندتان کاری انجام داده که به شخص دیگری آسیبی وارد شده است می توانید از احساس گناه استفاده کنید.
اما باید بدانید که هرگز از ایجاد احساس گناه در رابطه با پیوند عشق خودتان استفاده نکنید. یعنی نباید به شکلی باشد که فرزندتان را از طریق عشق خودتان تهدید کنید. زیرا عشق موجب می شود تا کودک احساس امنیت داشته باشد و از طریق آن به دنیای پیرامونش اعتماد کند. همه انسان ها در دوران کودکی نیاز به عشق واقعی دارند، چرا که عشق بدون قید و شرط موجب می شود تا انسان بتواند به جهان اعتماد کند و بداند که دنیا محل امنی برای زندگی است.
پیشنهاد ویژه : کارگاه فرزندپروری با رویکرد شفقت
بنابراین اگر والدین از طریق ایجاد احساس گناه و ارتباط آن با رابطه عشقی خودشان میان فرزند موجب می شوند تا بچه احساس عدم امنیت داشته باشد و در نتیجه ترس و اضطراب وجود کودک را فرا می گیرد. مهم ترین نکته ای که هر پدر و مادری باید به آن توجه داشته باشد این است که به کودکان بفهمانید خودشان انسان های خوبی هستند و رفتار اشتباهی انجام داده اند. در این حالت کودک می داند که در هر حالتی دوست داشتنی است و رفتارش ممکن است موجب آزار و اذیت دیگران شود.
تو فوق العاده هستی و بیشتر تمرین کن
دانشمندان در این زمینه تحقیقات فراوانی انجام داده اند که اگر فرزند شما کار خوبی انجام داد و شما به او بگویید دختر یا پسر خوب موجب می شود تا او به تایید شما وابسته شود و در نتیجه در کارها به انگیزه درونی خودش تکیه نمی کند. شما به عنوان پدر یا مادر باید بدانید که فقط در زمانی که کودک شما کار بسیار خاصی را انجام داد از او قدردانی کنید.همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله نظم و آرامش در کودکان را بخوانید.
به عنوان مثال اگر فرزند شما در تیم فوتبال به هم تیمی اش پاس گل داد و تیم آن ها توانست پیروز شود شما نباید به او بگویید که فوق العاده بازی کردی، بلکه باید بگوید پاس گل خوبی ارسال کردی. اگر والدین برنده شدن را به کودک یاد دهند باعث می شود تا او همواره به دنبال حس برنده بودن باشد. چرا که شما به او گفته اید اگر اشتباه کنید به این معناست که خوب تلاش نکرده اید. در عوض شما باید فرزندتان را تشویق کنید که به خاطر حس شخصی خودش تلاش کند تا به پیشرفت دست یابد و بداند که تلاش کردن هدف اصلی است.
خوب کار کردی اما…
هرگز فرزندتان را به صورت شرطی تشویق و تمجید نکنید چرا که باعث می شود تا دچار ترس و تردید شود. اگر می خواهید در فرزندتان انگیزه ایجاد نمایید باید پیروزی های کوچکش را جشن بگیرید. زمانی که شما به فرزند خود می گویید ”خوب کار کردی اما…” به این معناست که او نتوانسته شما را سربلند کند و شما به او افتخار نمی کنید. در عوض شما باید به او بگویید که تو بسیار خوب کار کردی و من به تو افتخار می کنم و می دانم که روز به روز بهتر خواهی شد.
چیزی نیست حالت خوبه
زمانی که فرزند شما دچار آسیب میشود شما برای آنکه به او روحیه بدهید به او می گویید که اتفاق خاصی نیفتاده و چیزی نیست. اما به یاد داشته باشید که اگر در این شرایط به کودک بگویید که حالت خوب است و چیزی نشده موجب می شود تا حال او بدتر شود.
زمانی که فرزند شما آسیب می بیند شروع به گریه می کند و اگر شما به او بگویید که چیزی نشده به این معناست تو نمی توانی احساسات خودت را درک کنی. شما به عنوان پدر و مادر وظیفه دارید به فرزندتان کمک کنید تا بتواند احساساتش را درک کند و بتواند با آنها کنار بیاید. همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله آرام کردن خشم در کودکان را مطالعه نمایید.
به عنوان مثال اگر کودکتان از بلندی افتاده است و گریه می کند، در چنین شرایطی باید فرزندتان را در آغوش بگیرید و به جای آنکه بگویید چیزی نشده باید به او بگویید که واقعا سقوط خطرناکی بود. با این کار موجب می شود تا به او بفهمانید که احساسش را می فهمید و او را پذیرفته اید.
بعد از آن که احساسش را درک کردید از او سوال کنید که می خواهد دست یا پایش را پانسمان کند یا شما بر روی خراش ایجاد شده بوسه بزنید یا هر دوی آن ها را. اما اگر شما به او بگویید که اتفاقی نیفتاده و گریه نکن باعث می شود تا او نسبت به احساساتش دچار تردید شود و در بزرگسالی نیز همواره دارای شک و تردید باشد.
من رژیم هستم، زیاد غذا نخور چاق میشی
اگر شما مراقب وزن خودتان هستید کار خوبی میکنید ولی نباید این موضوع را به فرزندتان تحمیل کنید. به عنوان مثال اگر هر روز خودتان را وزن می کنید و نگران افزایش وزن هستید باعث می شوید تا این باور را در ذهن کودک ایجاد کنید که در این خصوص وسواس باش. با این شرایط باعث میشود تا کودکتان همواره به فکر چاقی و کاهش وزن باشد.
اگر شما باعث شوید فرزندتان در خصوص بدنش دچار وسواس شود باعث می شود تا همواره از دیگران راجع به اندامش سوال کند و برای خوردن هر چیزی وابسته به نظر دیگران باشد. اگر می خواهید راجع به سلامتی هشدار بدهید بهتر است به شکلی دیگری نگرانی تان را مطرح کنید. مثلا بگویید به نظرم خوردن آن خوب نیست و برای سلامتی مضره.
با افراد غریبه صحبت نکن
کودک نمی تواند این جمله را به خوبی درک کند. چرا که کودک در سنین پایین با تمام افراد رابطه خوبی دارد و آشنا و غیر آشنا برایش مطرح نیست. زمانی که شما به فرزندتان می گویید که با غریبه ها حرف نزن او دچار اشتباه می شود و اگر روزی مشکلی ایجاد شد و خواست به پلیس مراجعه کند نمی تواند این کار را انجام دهد چرا که فکر می کند پلیس فرد غریبه ای است که نباید با او صحبت کند.
بهتر است به طور کامل سناریوهایی که ممکن است برای فرزندتان ایجاد شود را تعریف کنید تا بداند منظور شما از فرد غریبه دقیقا کیست. مثلا به فرزند خود بگویید که اگر در خیابان فردی غریبه شما آبنبات تعارف کرد شما از او نگیرید. با این کار او دقیق می داند که منظور شما چیست و می تواند به خوبی او را راهنمایی نمایید.
تا وقتی شام تمام نشده دسر نخور و صبر کن تا من کمکت کنم
شما باید کاری کنید که کودک لذت غذا خوردن را درک کند نه آنکه به او بفهمانید غذا خوردن دارای ارزش است. بنابراین بهتر است به او بگویید ابتدا غذا می خوریم و بعد از آن دسر را می خوریم. این کار موجب می شود تا بر ذهن کودکان تاثیر مثبتی بگذارید. برای مطالعه بیشتر حتما مقاله درمان بد دهنی در کودکان را بخوانید.
در مورد کمک کردن به کودکان نیز باید بدانید که هرگز نباید به حریم خصوصی آنها تجاوز کنید و استقلال آنها را نادیده بگیرید. چرا که این کار شما موجب می شود تا فرزند شما دچار آسیب شود. به عنوان مثال اگر فرزند شما در حال ساخت یک پازل است نباید فورا در کارش دخالت کنید، بلکه شما باید منتظر باشید تا اگر کمکی از شما خواست به او کمک کنید و راهنمایی بدهید. البته بهتر است برای راهنمایی نیز به صورت مشارکتی وارد عمل شوید تا کودک شما یاد بگیرد چگونه می تواند کاری را خودش انجام دهد.
مراقب باش این کار پسرانه یا دخترانه است
اگر کودکان در حال انجام کاری هستند و شما بخواهید در آن دخالت کنید موجب می شوید تا حواس آن ها پرت شود و در نتیجه کارشان را به درستی انجام ندهند. اگر شما نگران هستید و گمان می کنید که مشکلی برای فرزندتان ایجاد می شود بهتر است نزدیک او باشید تا آسیبی نبیند و هرگز در کارش دخالت نکنید. اگر فرزندتان را در انجام کارهایی که دوست دارد انجام دهد دچار ترس و تردید کنید موجب می شود تا به هویت آنها لطمه وارد شود.
به عنوان مثال ممکن است کاری را بخواهد انجام دهد و شما فورا جلوی او را بگیرید که این کار پسرانه یا دخترانه است و این کار موجب می شود تا فکر کنند که کار بسیار بدی انجام داده اند و در نتیجه شما باعث می شوید تا استعداد آنها شکوفا نشود.
چون با من زندگی میکنی باید از قوانین من پیروی کنی
پدر و مادر ها عادت دارند به فرزندانشان بگویند که اگر در خانه من زندگی میکنی باید هر چیزی که من می گویم را انجام دهی. این کار موجب می شود تا فرزند شما احساس اضافی بودن کند و فکر می کند که فرد مزاحمی است. بهتر است به فرزندتان بگویید که تو قوانین خانه را می دانی لطفا به آنها پایبند باش.
نکته بسیار مهمی که می تواند در کودکان ترس و اضطراب ایجاد کند این است که والدین از کودکی مدام به فرزندشان مشکلات مالی را گوشزد می کنند که این موضوع باعث می شود تا آنها همواره دچار ترس و اضطراب باشند. در عوض شما باید به فرزندتان بگویید که نمی توانم این وسیله را بخرم چون باید پول خودت را برای کارهای بهتری جمع کنید.
نتیجه گیری
تربیت کودک فرایندی مهم و موثر در زندگی است و والدین باید در این خصوص بسیار دقت کنند. چرا که فرزندپروری شما موجب شکل گیری شخصیت کودک شما می شود. به همین دلیل لازم است تا شما جملاتی را به فرزندتان بگویید که تاثیر مثبتی بر او داشته باشد و کاری نکنید که دچار استرس و اضطراب در زندگی شود. هر چیزی که والدین به کودکان می گویند بر ذهن شان تاثیر می گذارد پس لازم است تا جملات مثبتی به کودکان گفته شود و اگر گفتن جملات سمی به فرزندانتان امتناع کنید.
