در این قسمت از پایگاه دانش فروشگاه برنا اندیشان تصمیم داریم تا یکی دیگر از موضوعات بسیار کاربردی روانشناسی با عنوان اختلال سوگ در کودکان و راه کارهای مواجهه با آن را در اختیار شما کاربران محترم وب سایت برنا اندیشان و تمامی علاقه مندان به مقالات روانشناسی قرار دهیم.

اختلال سوگ در کودکان و راه کارهای مواجهه با آن

در مقاله اختلال سوگ در کودکان و راه کارهای مواجهه با آن به صورت کامل با روش های درمان سوگ در کودکان آشنا شده و می توانید در موقعیت های مختلف از آن ها استفاده نمایید.

سوگ حالت اندوه و ناراحتی شدید درونی در واکنش به از دست دادن شخص یا عقیده و فکر خاص است. کودکان در درجات مختلفی از غم و اندوه را به دلیل اتفاقات مختلفی که ممکن است به نظر ما کوچک و بی‌اهمیت باشد تجربه کنند. این وقایع می‌تواند برای کودکان معنایی مترادف با از دست دادن فردی مهم در زندگی داشته باشد.

وقایعی که باعث احساس اندوه و سوگ در کودکان می‌شود:

مرگ والدین، بستگان، معلمان و آشنایان : جالب است که بدانید تنها مرگ انسانها نیست که کودک را دچار غم و اندوه می‌کند حتی مرگ ماهی قرمز شب عید که کودک فقط دو یا سه بار در تنگ برایش خرده نان ریخته می‌تواند کودک را متأثر و اندوهگین کند.
طلاق : نیمی از بچه های طلاق ارتباطشان با یکی از والدین قطع می‌شود.
نبود یک یا هر دو والد به دلایل مختلف مثل مسافرت – زندانی شدن – اعتیاد
حوادث محیطی و اتفاقات غیرمترقبه مثل تعویض منزل و مدرسه – جداشدن یکی از اعضای خانواده آتش سوزی – زلزله –جنگ
نقص عضو- مثل از دست دادن چشم یا حتی کنده‌شدن دندان یا خونریزی از یک زخم کوچک
نداشتن توانایی یا مهارتی خاص مثل اختلال یادگیری
ناتوانی جسمی – مردودشدن در مدرسه
گم کردن و از دست دادن وسایل شخصی

علایم سوگ در کودکان :

علائم شایع که در افکار، رفتار و احساسات کودکان دیده می‌شود:

دیدن رویاهایی از شخص از دست رفته
تقلید رفتارهای شخص از دست رفته
احساس اینکه شخص از دست رفته با اوست
طردکردن دوستان قدیم و جستجوی دوستان جدیدی که شرایط مشابهی را تجربه کرده‌اند.
تلفن زدن مکرر در ساعات خارج از منزل و چک کردن سلامتی سایر افراد خانواده.
مشکل تمرکز و توجه روی تکالیف و وظایف محوله
جستجوی اطلاعات پزشکی در مورد شخص از دست رفته
احساس نگرانی راجع به سلامت خویش و یا گاهی بی‌تفاوتی نسبت به آن
نیاز به توجه ومراقبت از سوی اطرافیان

پیشنهاد ویژه:کتاب صوتی اختلال استرس پس از سانحه

کودکان چه درکی از مفهوم مرگ دارند؟

کودک در سن 7-2 سالگی مرگ را یک پدیده گذرا و موقتی قابل برگشت می‌داند چیزی شبیه مسافرت یا خواب عمیق. فکر می‌کند عملکردهای انسان پس از مرگ ادامه می‌یابد. نهایتاً در سن 12-7 سالگی کودک مرگ را به عنوان یک پدیده اجتناب ناپذیر و غیرقابل برگشت می‌پذیرد ولی هنوز فکر می‌کند که فقط افراد خیلی پیر و ناتوان می‌میرند. در سن نوجوانی مرگ را به عنوان یک فرآیند طبیعی می‌پذیرد ولی آن را خیلی دور می‌بیند و براحتی نمی‌پذیرد که ممکن است هر تصادفی منجر به مرگ شود به همین دلیل رفتارهای پرخطر در نوجوانان زیاد مشاهده می‌شود.

افکار و عقاید کلیشه‌ای شایع پیرامون مرگ :

افکار و عقاید کلیشه‌ای فراوانی پیرامون مسئله مرگ و درک کودکان از فوت در بین بزرگسالان وجود دارد این افکار باعث می‌شود در فرآیند سوگواری کودک خلل ایجاد شود.

نمونه‌ای از افکار کلیشه‌ای بزرگسالان :

بهتر است جلوی کودک داغدیده راجع به مرگ صحبت نکنیم
بهتر است از صحبت‌هایی که در بچه ایجاد گریه می‌کند اجتناب کنیم.
بچه های خردسال آنقدر کوچک هستند که سوگ و اندوه را نمی‌فهمند.
هنوز بچه‌ای بزرگ که شوی همه چیز فراموشت می‌شود.
خدا او را از ما گرفت چون او خیلی خوب بود.
اینقدر گریه نکن، عصبی و بیمار می‌شوی
او به یک مسافرت طولانی رفت.
او به یک خواب عمیق رفته .

با کودکان سوگوار چگونه رفتار کنیم؟

در مورد چگونگی اتفاق افتادن مرگ نباید داستان‌پردازی کنیم باید به شکل ساده و با صداقت به سئوالات او پاسخ دهیم و به سادگی به او بگوییم او فوت کرد، یعنی بدنش دیگر کار نمی‌کند، نمی‌تواند غذا بخورد، راه برود، فکر کند و … خیلی ناراحت کننده است، او را خیلی دوست داشتیم و ما می‌توانیم مراسمی بگیریم و از او خداحافظی کنیم واقعیت را بگوییم و از دروغ گفتن اجتناب کنیم.

اجازه بدهیم بچه‌ها بدانند فرد در گذشته، دیگر به زندگی بازنخواهد گشت ولی ما او را فراموش نخواهیم کرد و در خاطره خواهد مان. اجازه دهید کودکان آزادانه حرف بزنند و سئوالات خود را مطرح کنند و اگر پاسخ آن را نمی‌دانید جواب اشتباه به او ندهید اجازه دهید کودک به روش خاص خود سوگواری کند. از روشهایی مثل کشیدن نقاشی، نوشتن خاطرات، نگه داشتن اشیاء و یادگاری از شخص مرده یا جمع‌آوری عکس‌های او برای حل کردن مسئله سوگ کمک بگیرید.

روشهای آشنایی کودکان با مفهوم هیجان، غم و اندوه، سوگ:

از کودکان بخواهید راجع به چیزی که از دست داده‌اند صحبت کنند و احساس خود را در آن زمان بیان نمایند.

از جملات ناتمام استفاده کنید تا کودک تجربه و احساس خود را در این زمینه بیان کند.

نمونه جملات ناتمام که می‌توانیم استفاده کنیم

زمانی من چیزی را گم کردم که …

بیشترین ناراحتی من زمانی بود که …

انسانها وقتی غمگین می‌شوند که …

خیلی سخت است آدم …

چیزهایی هست که مرا غمگین می‌کند مثل …

از کودک بخواهید راحت بنشیند و چشمان خود را ببندد و فکر کند که یک روز چیزی که برایش مهم است از دست خواهد داد مثل یک حیوان خانگی – دوچرخه – فرد مورد علاقه خود و غیره و از او سئوال کنید چه احساسی داری؟ چه می‌کنی؟ آیا نیاز به کمک داری، آیا کسی هست که به توکمک کند؟

به کودک بگوئید به این سئوالات جواب دهد:

1) چه می‌توانم بکنم وقتی چیزی یا کسی را از دست می‌دهم؟

2) چه کسانی به من کمک خواهند کرد؟

3) برای کمک به افراد دیگر (در چنین شرایطی) چه می‌توانم انجام دهم؟

و در مرحله آخر متناسب با مرحله رشدی و شناختی کودکان به زبانی ساده مرگ را برای آنها توضیح دهید.

معرفی یار مهربان