برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
مکانیسم همانندسازی فرافکنانه چیست و چه کاربردی در سطح روانی انسان ها دارد. ما در مقالات قبلی در مورد کاربرد مکانیسم های دفاعی با شما عزیزان گفتگو کردیم و بیان نمودیم که مکانیسم های دفاعی مفهومی بود که توسط زیگموند فروید در روانکاوی ابداع گردید. فروید بیان می کند که مکانیسم های دفاعی از ایگوی فرد در مقابل تنش ها و اضطراب های موجود مراقبت می کند.
زیرا اید یا همان نهاد خواسته هایی دارد که مخالف سوپرایگو بوده و به همین دلیل فرد دچار اضطراب می شود و از این رو من یا همان ایگو از طریق مکانیسم های دفاعی تلاش می کند تا از میزان تنش ها و اضطراب های موجود بکاهد.
بعد از فروید افرادی که به عنوان روانشناسان پسافرویدی شناخته می شدند مفاهیم جدیدی را پیرامون مکانیسم های دفاعی مطرح کردند که می توانیم به افرادی مانند ملانی کلاین اشاره نماییم. ما در این بخش از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا به صورت کامل مکانیسم دفاعی همانندسازی فرافکنانه را مورد مطالعه قرار دهیم و ببینیم که این مکانیسم چه کاربردی دارد.
نگاهی به مکانیسم های دفاعی
در قسمت مقدمه بیان کردیم که مفهوم مکانیسم های دفاعی اولین بار توسط زیگموند فروید پدر علم روانکاوی ابداع شد. فروید ساختار روان انسان را به ۳ قسمت تقسیم نمود که شامل نهاد، من و فرامن است. نهاد منشا تمامی امیال، تکانه ها و غرایز ابتدایی است. من که به آن ایگو هم گفته می شود این وظیفه را دارد که واقعیت ها را در بر بگیرد و در نهایت قسمت سوپرایگو مسئول سنجش اخلاقی است. شایان ذکر است که فرامن یا همان سوپرایگو درست جانشین والدین در ذهن ناخودآگاه انسان است. اگر ایگو یا من در فرد به درستی عمل کند باعث می شود تا شخص از سلامت روان خوبی برخوردار باشد.
در واقع من وظیفه دارد تا بین نهاد و فرامن نوعی تعادل ایجاد کند تا برای سلامت روان انسان مشکلی ایجاد نشود. برای روشن شدن موضوع مثالی را خدمت شما عزیزان ارائه می کنیم. تصور کنید که فرد گرسنه است و این میل در اید یا همان نهاد قرار دارد. زیرا همانطور که گفتیم تمامی امیال و غرایز در قسمت اید قرار دارد.
با توجه به تکانشی بودن نهاد او به شما می گوید که فورا نیاز گرسنگی را رفع کند و حتی ممکن است ایده هایی مانند دزدی کردن را در ذهن فرد ایجاد کند تا بتواند نیازش را برطرف کند. اما فرامن ساکت نمی نشیند و فورا وارد عمل می شود و حتی سعی می کند تا نیاز به گرسنگی را در فرد سرکوب کند. همچنین پیشنهاد می شود تا به مقاله مکانیسم دفاعی پیش بینی مراجعه نمایید.
به این شکل که گاهی اوقات فرد در مقابل نیازهای اولیه و اساسی اش به این باور می رسد که اصلا اگر نیازهایم ارضا نشوند چه اتفاقی قرار است بیفتد. این تفکر مربوط به فرامن یا همان سوپرایگو است که چنین باوری را به فرد القا می کند. اما در این هنگام من وارد عمل می شود و تعادلی را بین نهاد و فرامن ایجاد می کند. یعنی نه به صورت تکانشی به ارضا نیاز می پردازد و نه اجازه می دهد تا فرامن نیاز را سرکوب کند.
بلکه به فرد می گوید فعلا با خوردن مقداری نان گرسنگی ات را برطرف کند تا وقت ناهار یا شام شود. همانطور که مشاهده می کنید در این مثال به صورت کامل نشان دادیم اید، ایگو و سوپرایگو چه کارهایی را انجام می دهند. در واقع من یا ایگو برای به تعادل رساندن سلامت روان از روش های مختلفی استفاده می کند که یکی از مهم ترین آنها استفاده از مکانیسم های دفاعی است.
در واقع مکانیسم های دفاعی هرگونه واکنشی است که باعث می شود تا قسمت خودآگاه انسان در مقابل تنش ها و اضطراب های موجود حفظ شود و آسیبی به آن وارد نشود. زیرا در این حالت ممکن است ایگوی فرد دچار فروپاشی شده و فرد گرفتار نوعی اضطراب اخلاقی شدید گردد و در نهایت به اختلال افسردگی مبتلا شود.
زیگموند فروید در ابتدا ۱۰ مکانیسم دفاعی را مطرح کرد که می توانیم به مواردی مانند انکار، سرکوب، فرافکنی، جا به جایی و همانند سازی اشاره کنیم. بعد از فروید نظریه پردازان پسا فرویدی تلاش کردند تا نظریه فروید را گسترش دهند و مفاهیم جدیدی را ایجاد کنند. به همین دلیل ملانی کلاین مکانیسم دفاعی جدیدی تحت عنوان همانندسازی فرافکنانه را مطرح نمود.
آشنایی با مکانیسم دفاعی همانندسازی فرافکنانه
در مکانیسم همانندسازی فرافکنانه فرد در ابتدا ویژگی های ناخوشایند و غیر قابل هضم خود را به فردی دیگر نسبت می دهد. به عنوان مثال زمانی که فرد عصبانی است این ویژگی پرخاشگری و عصبانی بودن را به دیگران نسبت می دهد. به این معنا که او بیان می کند دیگران عصبانی هستند.
این در حالی است که خود فرد عصبانی و خشمگین است اما او این ویژگی را درون دیگران می بیند و احساس می کند که دیگران عصبانی هستند. در ادامه او کارهایی را انجام می دهد که دیگران عصبانی و ناراحت شوند و او بیان می کند که نظرش در خصوص عصبانی بودن دیگران درست بوده است.
به این شرایط مکانیسم دفاعی همانندسازی فرافکنانه گفته می شود که قطعا شما هم در زندگی با نمونه های مختلف آن مواجه شده اید. به عبارت دیگر فرد در مکانیسم همانندسازی فرافکنانه به شکلی رفتار می کند که بتواند نظرش را به اثبات برساند که دیگران بر اساس فرضیات او عمل می کنند و در نهایت مهر تاییدی را بر آنچه که ذهنش داشته است می زند. همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله مکانیسم دفاعی ریاضت طلبی را بخوانید.
مکانیسم فرافکنی چه تفاوتی با همانندسازی فرافکنانه دارد؟
همانطور که گفته شد مکانیسم دفاعی همانندسازی فرافکنانه توسط ملانی کلاین ابدع گردید و در واقع او به شکلی مفهوم مکانیسم فرافکنی را توسعه داد. اما تفاوتی که وجود دارد در این است که مکانیسم دفاعی فرافکنی به این صورت می باشد که فرد تمامی امیال و احساسات بدی که دارد را به دیگران نسبت می دهد. به عنوان مثال هنگامی که فرد حسادت می کند و از این احساس ناخوشایند رنج می برد همواره دیگران را به حسود بودن متهم می کند.
اما در مکانیسم دفاعی همانندسازی فرافکنانه فرد علاوه بر نسبت دادن احساسات ناخوشایند خود به دیگران به شکلی رفتار می کند تا ثابت کند که نظرش در خصوص دیگران درست بوده است. به عبارت دیگر همانندسازی فرافکنانه موضوع برون فکنی را به فرد تحمیل می کند.
تاثیر همانندسازی فرافکنانه بر روابط بین فردی
شایان ذکر است که مکانیسم دفاعی همانندسازی فرافکنانه به دیگران معطوف است و اگر فرد در استفاده از آن زیاده روی کند قطعا در روابط بین فردی دچار مشکلاتی می شود. زیرا دیگران به این باور می رسند که شخصی همواره در تلاش است تا آنها را به کاری ناخوشایند متهم کند.
زیرا همانطور که گفته شد در مکانیسم همانندسازی فرافکنانه فرد آنقدر دیگران را تحت فشار قرار می دهد تا آن رفتار ناخوشایندی را که در ذهنش به دیگران نسبت داده بود را از خودشان نشان دهند. قطعا چنین رفتارهایی باعث می شود را روابط بین فردی اشخاص دچار چالش و مشکل شود و تعارض های زیادی در ارتباط با دیگران رخ می دهد. بنابراین لازم است تا فرد به روانشناس مراجعه کند و مهارت استفاده از مکانیسم های دفاعی پخته تر را یاد بگیرد.
تفاوت همانندسازی فرافکنانه با مکانیسم همانند سازی
لازم است اشاره شود که این دو مکانیسم دفاعی دارای مفاهیم جداگانه ای هستند. به این صورت که در مکانیسم دفاعی همانند سازی فرد در تلاش است تا ویژگی های مهمی که در الگوهای مثبت زندگی اش وجود دارد را در خودش ایجاد کند و به شکلی خودش را شبیه به آنها کند.
اما همانطور که گفته شد مکانیسم همانندسازی فرافکنانه باعث می شود تا فرد ویژگی های منفی خودش را به دیگران نسبت دهد و آنقدر تلاش می کند تا دیگران وادار به انجام آن ویژگی ناخوشایند شوند. به عنوان مثال زمانی که فرد خودش عصبانی است و پرخاشگری می کند. صفت منفی عصبانی بودن را به دیگران نسبت می دهد و آنقدر به دیگران گیر می دهد تا دیگران را عصبانی کند و در ذهنش به این باور برسد که حدس او درست بوده است و دیگران عصبانی هستند و او هیچ مشکلی ندارد.
تشخیص مکانیسم همانندسازی فرافکنانه
اغلب مکانیسم های دفاعی در سطح ناخودآگاه ذهن رخ می دهند و به همین دلیل تشخیص آنها کاری سخت و دشوار است. از این رو لازم است تا فرد به روانکاو مراجعه کند و در طی جلسات درمان تمامی مکانیسم های دفاعی اش تشخیص داده شود.
