برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
اغراق در توصیف داشته های فردی تحت عنوان خودنمایی شناخته می شود که فرد برای حفظ و ایجاد ارزش های وجودی خویش یا محافظت از هویت فردی خود از آن استفاده می کند. گاهی نیز پیش می آید که فردی برای ایجاد حس حسادت در دیگران دست به خودنمایی می زند و حرف هایی را بیان می کند که واقعیت ندارد.
به یاد داشته باشید که دو دلیل اول برای خودنمایی خیلی خوب و مفید است و فقط دلیل سوم غیر انسانی محسوب می شود. بنابراین اگر شما فردی خودنما هستید و صرفا به خاطر دو دلیلی که در ابتدا به آنها اشاره شد چنین کاری را انجام می دهید نیازی نیست دست از خودنمایی بردارید.
زیرا در این صورت شما به دلیل حسن نیت اقدام به خودنمایی می کنید و کاری که شما انجام می دهید هیچ آسیبی به دیگران وارد نمی کند. از این رو فهمیدیم که تنها دلیل خودنمایی صرفا به خاطر حفظ و ایجاد ارزش و هویت شخصی است تا فرد بتواند نسخه بهتر و عالی خودش را به دیگران نشان دهد و اگر این کار را انجام می دهد هیچ نیاز نیست که بخواهد دست از خودنمایی بردارد.
ما در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا مقاله ای کامل در خصوص خودنمایی و نشانه هایی که در آن وجود دارد را در اختیار شما علاقه مندان به مجموعه مقالات روانشناسی قرار دهیم تا بتوانید به صورت کامل با افراد خودنما آشنا شوید.
اگر شما از آن افرادی هستید که به خاطر ایجاد حسادت در دیگران دست به خودنمایی می زنید باید بدانید که در اشتباه هستید و کاری که شما انجام می دهید در واقع کار نامطلوبی است و نیاز است تا به صورت دقیق با این ویژگی آشنا شوید.
رفتارهای نمایشی و خودنمایی
از جمله رفتارهای بسیار جالب و بحث برانگیزی که در بین افراد وجود دارد و می توان تعاریف بسیاری در مورد آن ارائه کرد موضوع خودنمایی است. شخصی که عادت به خودنمایی دارد می تواند در چند موقعیت یک رفتار ثابت را از خودش نشان دهد که مشخص می کند او تمایل دارد چنین شخصیتی را از خود به دیگران نشان دهد.پیشنهاد می شود تا مقاله آشنایی با غرور کاذب را بخوانید.
با توجه به ویژگی هایی که در خودنمایی وجود دارد باید بدانیم که این رفتار خیلی هم پیچیده نیست و نیاز به تحقیق و مطالعه به صورت عمیق ندارد. سوال بسیار مهمی که باید به آن پاسخ داده شود آن است که چرا مردم همواره دست به خودنمایی می زنند؟ در ابتدا باید بدانید که افراد خودنما لزوما افراد بد و نادرستی نیستند و اگر شما بر این باور هستید که خودنمایی بسیار زشت و ناپسند است باید در نگرش و طرز فکر خود تغییراتی را ایجاد کنید.
زیرا همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد متوجه شدیدم که اگر خودنمایی برای ایجاد و حفظ ارزش و هویت شخصی باشد هیچ اشکالی ندارد و در واقع شما می خواهید نسخه عالی از خودتان را به دیگران نشان دهید و این کار اصلا چیز بدی نیست.
شما به آخرین باری که دست به خودنمایی زدید فکر کنید، به نظر خودتان چرا چنین کاری را انجام دادید؟ آیا دلیل آن این بوده است که می خواستید در مقابل دیگران احساس خوبی داشته باشید یا صرفا در تلاش بودید تا از هویت و شخصیت خودتان مراقبت نمایید؟ بیشتر افراد در پاسخ به این سوال بیان می کنند که هدف آنها از انجام خودنمایی این بوده است که احساس بزرگی و ارزش داشته باشند.
اما در این جا لازم است بیشتر تفکر کنید و نگاه کنید که واقعا چرا دست به خودنمایی می زنید؟ در قسمت زیر شما را با سناریویی آشنا می کنیم تا بتوانید به لایه های زیرین فکر خود بروید و متوجه شوید که چرا در موقعیت های مختلف اقدام به خود نمایی می کنید.
خودنمایی برای آشنا و غریبه چه فرقی دارد؟
افرادی که هیچ ارتباطی با شما ندارند و در واقع شناخت کاملی نسبت به شخصیت شما ندارند به عنوان افراد غریبه شناخته می شوند.
از این رو اگر آنها هیچ شناختی نسبت به شما نداشته باشند چگونه می توانند متوجه شوند که شما دارای چه رفتار و شخصیتی هستید؟ این موضوع در رابطه با افرادی که شما را می شناسند چگونه است؟ افراد آشنا می تواند یک دوست یا یک همسایه باشد که برای مدت طولانی با شما بوده و تقریبا با تمام شخصیت شما آشنا است.همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله ریشه مشکلات روانی انسان ها را بخوانید.
تمامی افرادی که ما را می شناسند با توجه به رفتار ما در گذشته و حال می توانند بسیاری از رفتارهای ما را در آینده تشخیص دهند و از این رو به همان شکل با ما رفتار می کنند.
با این که افراد آشنا به صورت کامل از درون ما هیچ اطلاعی ندارند ولی با توجه به تمام جزئیاتی که در مورد ما می دانند یک تصویر کلی از ما را در ذهنشان ایجاد کرده اند. همین موضوع موجب می شود تا افراد در مقابل افراد غریبه و آشنا به شکل های متفاوتی دست به خودنمایی بزنند.
زیرا افراد غریبه هیچ شناختی از گذشته و حال شما ندارند و شما می تواند به هر صورت که می خواهید خودتان را به آنها نشان دهید. همین کار شما موجب می شود تا آن ها با توجه به رفتارهایی که شما از خودتان نشان می دهید یک تصویر از شما را در ذهنشان ایجاد کنند و بر اساس همان تفکر با شما برخورد داشته باشند و به شما احترام بگذارند.
روش های مختلف خودنمایی
به خودتان بیندیشید که چندین بار در زندگی تان دست به خودنمایی زده اید؟ آیا صرفا در برخی موارد شما چنین کاری را انجام داده اید و یا همیشه و متناسب با موقعیتی که در آن قرار می گیرید دست به خودنمایی می زنید؟ شما باید به درون خودتان نگاه واقع بینانه ای بیندازید تا متوجه شوید که به چه دلیل در زمان های مختلف دست به خودنمایی زده اید و دلیل اصلی انتخاب چنین رفتار در شما چه می تواند باشد؟
همچنین لازم است فکر کیند که خودنمایی شما حول محور چه موضوعاتی بوده است و آیا هدف شما از خودنمایی مثبت بوده است یا منفی؟ به طور کلی باید بدانیم که خودنمایی یکی از آن رفتارهایی است که بسیاری از افراد آن را انجام می دهند و در واقع به صورت رایج در رفتارهای اجتماعی افراد دیده می شود. در ادامه با برنا اندیشان همراه باشید تا با مثال های جالبی در مورد خودنمایی و جلب توجه مردم آشنا شویم.
رسانه های جمعی
با توجه به رشد و توسعه روزافزون رسانه های اجتماعی مانند اینستاگرام، کلاب هاوس، فیس بوک، توییتر و سایر شبکه های اجتماعی ما شاهد رفتارهای خودنمایی در آن ها هستیم. یعنی افراد به راحتی می توانند با انجام کارهای مختلف اقدام به خودنمایی برای دیگران کنند.
به عنوان مثال زمانی که فرد بخواهد به دیگران نشان دهد در چه سطحی از نظر اقتصادی قرار دارد همواره تمامی تصاویری که از خودش به اشتراک می گذارد را به نحوی می گیرد که ماشین، خانه و … اش را به خوبی قابل مشاهده باشد. یا وقتی به یک مسافرت لوکس و لاکچری میرود چندین استوری و پست تهیه می کند که به دیگران نشان دهد من در چنین وضعیتی قرار دارم. همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله فواید عزت نفس بالا را بخوانید.
برخی افراد با نشان دادن نوع لباس هایی که می پوشند و برندهایی که استفاده می کنند به دیگران نشان می دهند که وضع مالی خوبی دارند و می توانند بهترین لباس ها را بر تن کنند. عده ای نیز به صورت های دیگر دست به خودنمایی می زنند و به تحصیلات و مدارک دانشگاهی خود بیشتر توجه می کنند و آن ها را در معرض دید دیگران قرار می دهند.
مردم نیز با دیدن تمامی آن ها خوشحال می شوند و برای ابراز احساس و رضایت شان از چنین تصاویری اقدام به لایک آن عکس می کنند. همین موضوع باعث می شود تا افراد نسبت به تایید اجتماعی دیگران معتاد شوند و در نتیجه زمانی که فرد اقدام به خونمایی می کند تا زمانی که دیگران او را تایید نکرده اند نمی تواند حس و حال خوبی را تجربه کند.
نمایش دارایی ها و جلب توجه دیگران
افرادی که دست به خودنمایی می زنند در هر جمعی که قرار می گیرند در تلاش هستند تا از طریق لاف زدن در مورد دستاوردها، شهرت و استعداد و پولی که دارند به دیگران نشان دهند آنها وجود دارند و از این طریق توجه دیگران را به خودشان جلب می کنند. بنابراین حتی اگر در جمع بهترین دوستان خود نیز قرار بگیرند هیچ توجه به زندگی و صحبت دیگران نمی کنند و فقط می خواهند خودشان را به دیگران نشان دهند و به دیگران بگویند که ما چه هستیم و چه نیستیم. برای آشنایی بیشتر به کارگاه روانشناسی درمان اعتیاد به فضای مجازی مراجعه کنید.
با توجه به مواردی که مطرح شد باید بدانیم که در مهمانی ها و سایر مکان ها افراد می آیند تا خودشان را به دیگران نشان دهند و هرگز آن ها نیامده اند که شما را ببینند. از این رو اگر شما در جمع دیگران دچار مشکل و خطایی شدید باید بدانید که دیگران حتی به آن فکر هم نمی کنند و در واقع فقط شما هستید که در حال تفکر بر روی آن مشکل ایجاد شده هستید و دیگران صرفا خاطراتی که مربوط به خودشان می شود را مرور می کنند.
زمانی که افراد صرفا به خودشان توجه می کنند و در هر موقعیتی می خواند خودشان را به دیگران نشان دهند و در رابطه با زندگی خودشان صحبت کنند بسیار حوصله سر بر و خسته کننده می شود. چنین رفتارهایی نشان می دهد که آن افراد قصد خودنمایی دارند و اگر چندین بار این کار را انجام دهد بعد از مدتی دوست صمیمی اش نیز از او فاصله می گیرد.
شایان ذکر است که افراد همواره بهترین کارها را انجام می دهند تا خودشان را بهتر و باهوش تر به دیگران نشان دهند. از طریق این کارها می توانند توجه دیگران را به خودشان جلب کنند و به نوعی دست به خودنمایی می زنند. مثلا برخی از افراد از برندهایی مانند مک (MAC) و آیفون (iphone) استفاده می کنند تا دیگران به آنها نگاه کنند. در مهمانی که بهترین کفش و لباس شان را می پوشند تا توجه دیگران را به خودشان جلب کنند.
حالا سوالی پیش می آید که آیا انجام چنین رفتارهایی نوعی فخر فروشی مسخره نیست که نشان می دهد فرد بسیار سبک سر و کوته نظر است؟ باید اشاره شود که عده ای از مردم همواره می خواهند مورد تعریف و تشویق دیگران قرار بگیرند و از این رو در موقعیت های مختلف به دنبال شنیدن تعریف دیگران هستند و زمانی که در یک مهمانی قرار می گیرند دائما مراقب نظر و توجه دیگران هستند.
جعل توانایی و مهارت
خودنمایی یک فرد نوجوان را در نظر بگیرید که خودش را در کاری خبره و متخصص نشان می دهد. این تخصص میتواند استفاده از یک ابزار یا یک دانش فنی و نظری باشد. در واقع او از طریق این کار می خواهد به دیگران نشان دهد که فرد قابل احترامی است و دیگران باید به او توجه داشته باشند.
به عنوان مثال اگر دیگران از شما سوالات تصادفی بپرسند و شما نتوانید به آن ها پاسخ دهید ممکن است به این نتیجه برسید که آبروی شما رفته است و در واقع شما چیزی نمی دانید و همین موضوع موجب می شود تا دیگران هرگز برای دریافت مشاوره به شما مراجعه نکنند.
در این صورت ممکن است آنها شما را فرد بی ارزشی بدانند که هیچ اطلاع و دانشی ندارد. به همین دلیل شما تلاش می کنید تا به سوالات تصادفی آنها به آن ها بفهمانید که شما یک متخصص هستید و باید به تخصص شما احترام بگذارند.همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله درماندگی افراد خودشیفته را بخوانید.
بنابراین چنین شرایطی موجب می شود تا شما متوجه شوید که در چه سطحی از دانش قرار دارید و اگر نیاز به تمرین داشته باشید قطعا به دنبال آن خواهید رفت تا دانش خودتان را بیشتر کنید. از این رو خودنمایی در چنین چنین موقعیت هایی به صورت آگاهانه و ناآگاهانه انجام می گردد تا به جلب توجه دیگران بینجامد.
حال اگر شما در مقابل یک فرد متخصص دست به خودنمایی نزنید هرگز نمی توانید شغل یا کار بهتری به دست آورید. از این رو شما باید بدانید که خودنمایی در چنین موقعیت هایی به صلاح شماست و می تواند به شما کمک کند که موقعیت های بهتری را به دست آورید.
شما از طریق خودنمایی به دیگران نشان میدهید که دارای چه ویژگی هایی هستید و دستاوردهای شما برای دیگران مفید می باشد و به دنبال آن جایگاه بهتری در نزد دیگران به دست می آورید. اگر شما در زندگی خودتان را موفق و عالی نشان دهید همواره مورد تشویق دیگران قرار می گیرید و دیگران برای نوع زندگی شما ارزش قائل هستند.
همین کارها موجب می شود تا شما فرصت بیشتری برای معرفی خود و زندگی تان به دیگران را داشته باشید و در مقابل یک فرد متخصص خودتان را عالی و برتر نشان دهید. این کار شما را به هدف هایتان می رساند و شما را به دیگران ثابت می کند و باعث می شود تا موقعیت و جایگاه بهتری در نزد دیگران پیدا کنید.
نگاه تحقیر آمیز به دیگران
در شرایطی ما با افرادی مواجه می شویم که از نظر فکری بسیار پایین هستند و دیگرانی که از نظر سبک زندگی مشابه آنها نیستند را مسخره می کنند. برای آگاهی بیشتر به مقاله رفتار با افراد عقده ای مراجعه فرمایید.
در واقع به چنین کاری فخرفروشی گفته می شود که بر اساس آن فرد خودش را از دیگران برتر و بالاتر می بیند و برای دیگران هیچ ارزشی قائل نمی شود. چنین افرادی هرگز دیگران را به رسمیت نمی شناسند و به آن ها احترام نمی گذارند و فراموش می کنند که دیگران نیز به اندازه خودشان سزاوار احترام هستند.
خودنمایی نشانه چیست؟
همانطور که بارها در این مقاله اشاره شد فهمیدیم که در پس تمامی خودنمایی ها نوعی جلب توجه قرار دارد. یعنی افراد برای آنکه تصویر بهتری از خودشان ایجاد کنند که باعث شود دیگران به آنها احترام بگذارند دست به خودنمایی می زنند. اما باید بدانید که اگر رفتار خودنمایی به قصد خودخواهی باشد بسیار زشت و ناپسند است و موجب آزار دیگران می گردد و در نتیجه شما بهترین دوستانتان را از دست می دهید.
بنابراین هرگز نباید برای به دست آوردن توجه و نظر دیگران دست به کارهای غیر اخلاقی بزنیم و دیگران را نابود سازیم. چرا که زیاده روی در امر خودنمایی بسیار زشت و ناپسند است و می تواند سبب بروز آسیب و مشکل در زندگی انسان ها شود. به یاد داشته باشید که برای گرفتن تایید اجتماعی صرفا خودنمایی وجود ندارد و شما می توانید از طریق مهربانی و رفتار ساده با دیگران تمامی قلب ها را به تسخیر خودتان درآورید.
شک کردن به خود
زمانی که افراد گمان می کنند نظر دیگران در مورد آنها مثبت نیست تلاش می کنند تا با انجام کارهایی به آنها نشان دهند که هویت آنها به صورت دیگری است و شما افکار اشتباهی دارید. به عنوان مثل زمانی که در یک موقعیت قرار می گیرند که فکر می کنند دیگران نسبت به آنها بدبین هستند ممکن است دست به رفتارهایی بزنند که کار را بدتر کند و مشکلات بسیاری را ایجاد کند.برای مطالعه بیشتر به کارگاه روانشناسی برخورد با همسر خودشیفته مراجعه کنید.
آن ها در چنین شرایطی سخت در تلاش هستند تا از هر راهی که می توانند دیگران را تحت تاثیر قرار دهند و از این طریق توجه دیگران را جلب کنند. زمانی که فرد از نظر حرمت نفس و اعتماد به نفس در سطح پایینی قرار داشته باشد نسبت به خودش دچار شک می شود و همواره گمان می کند که دیگران در مورد او افکار اشتباهی در سر دارند که این فکر از پایه و اساس غلط بوده و هیچ مدرکی دال بر تایید چنین موضوعی وجود ندارد.
از این رو وقتی اعتماد به نفس و عزت نفس فرد تقویت می شود به طور کلی افکارش نیز تغییر می کند و متوجه می شود با دیگران رابطه بهتری دارد و در واقع ریشه افکار اشتباه در کمبود اعتماد به نفس و حرمت نفس نهفته بوده است.
توجه داشته باشید که تمام اتفاقات درون انسان می افتد و اگر بتوانیم بر روی آنها کار کنیم می توانیم به خوشبختی واقعی و آرامش درونی برسیم. اما افرادی که دست به خودنمایی می زنند در واقع به درون خود هیچ توجهی ندارند و همواره در تلاش اند تا از طریق انجام رفتارهای خودنمایانه نظر و توجه دیگران را به خودشان جلب کنند. از این رو صرفا بر روی رفتارهای نمایش خود کار می کنند و هیچ توجهی به باور و افکارشان ندارند.
نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه داشتیم باشیم آن است که افراد خودنما ممکن است در مقابل تمام افراد دست به خودنمایی نزنند و صرفا در نزد کسانی که نسبت به شخصیت خودشان دچار شک و تردید می شوند اقدام به خودنمایی و جلب توجه کنند.
پذیرش اجتماعی
می توانیم بگوییم که یکی از دلایل اصلی انجام خودنمایی افزایش پذیرش اجتماعی در نزد دیگران است. زیرا نیت تمام رفتارهای خودنمایی بد نبوده و فرد صرفا می خواهد کاری کند که ارزش خودش را بالا ببرد و شخصیت بهتری را از خودش نشان دهد. تا از این طریق بتواند توجه دیگران را به خودش جلب کند.
با این که چنین کاری از منظر علم روانشناسی کار درستی نیست اما با توجه به ماهیت اجتماعی انسان ها هرگز نمی توانیم مانع چنین کاری شویم و افراد زیادی وجود دارند که همواره دست به خودنمایی می زنند و از این طریق در تلاش اند تا توجه دیگران به خودشان جلب کنند. از این رو وقتی یک فرد به این باور برسد که در هیچ گروهی جا ندارد احساس خوبی نمی کند و به همین خاطر تلاش می کند تا خودش را به دیگران ثابت کند.
مثلا سعی می کند تا مدارک بالای دانشگاهی اش را به دیگران نشان دهد و بگوید که از نظر اقتصادی در وضعیت مطلوبی قرار دارد. اما بسیاری از افراد همواره خودشان را دست کم می گیرند و نمی دانند که هوشیاری و مهربانی شخصی شان می تواند باعث شود تا به صورت سالم دست به خودنمایی بزنند و هیچ مشکلی هم برایشان ایجاد نمی شود.
احساس ناامنی
زمانی که فرد از نظر مالی، دانش، آگاهی و سایر موارد احساس ناامنی داشته باشد تلاش می کند تا به هر روشی که می تواند این احساس ناامنی را پنهان کند.
او سعی دارد تا به صورت ناآگاهانه دیگران را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال دختری که نسبت به ظاهر و قیافه خود احساس ناامنی دارد تلاش می کند تا از طریق پوشیدن لباس های فاخر و زیبا و استفاده از سبک های کلامی جسورانه خودش را به دیگران نشان دهد.
یا وقتی فردی در دوران کودکی در محیطی مرفه و ثروتمند قرار داشته باشد وقتی وارد مدرسه می شود و افراد پولدارتر از خودش را مشاهده می کند دچار احساس ناامنی می شود و از این رو تلاش می کند تا دستاوردهای مالی و دارایی هایش را به رخ دیگران بکشد.
او نسبت به وضعیت مالی خود بسیار فخرفروشی می کند و از این طریق تلاش می کند تا احساس ناامنی اش را کاهش دهد. کودک تک فرزندی که والدینش روش غلطی در تربیت او داشته اند نیز همواره سعی می کند تا توجه دیگران را به خودش جلب کند و حتی زمانی که به یک شخص بزرگسال تبدیل می شود نیز چنین خصوصیاتی را با خود به همراه دارد.
چرا که در کودکی یک فرد توجه طلب بوده و هیچ کاری برای این موضوع انجام نداده است و حالا که بزرگ شده است نیز عادت دوران کودکی اش را فراموش نکرده است.
خود بزرگ بینی و اهمیت زیاد به خود
تمام افراد به صورت کلی دارای نوعی احساس خودشیفتگی هستند و هرگز کسی نمی تواند این موضوع را انکار کند. اما سطح و طیف خودشیفتگی در افراد شرایط گوناگونی دارد. مثلا برخی انسان ها به صورت اغراق آمیز اقدام به خودنمایی می کنند و برخی دیگر نیز به صورت خیلی خفیف دست به رفتارهای خودشیفتگی می زنند. همچنین پیشنهاد می شود تا به کارگاه روانشناسی شناخت و درمان افراد خودشیفته مراجعه کنید.
در واقع انسان ها همواره می خواند نسبت به دیگران برتر باشند و از این طریق احساس خوبی به دست می آورند. از این رو زمانی که در یک موقعیت قرار می گیرند می خواهند عقل و دانش خودشان را به رخ دیگران بکشند. به طور کلی به یاد داشته باشید که افراد خودشیفته فقط نوک بینی شان را می بینند و به جز آن به هیچ چیز دیگری توجه نمی کنند و افق دید بسیار محدودی دارند که موجب می شود تا همواره به دنبال تعریف و تمجید خود باشند.
نتیجه گیری
در این مقاله به صورت کامل در خصوص خودنمایی صحبت کردیم و متوجه شدیم که خودنمایی چیست و چرا افراد دست به چنین کاری می زنند. باید گفت که در خصوص رفتارهای خودنمایی هرگز نمی توانیم روشی را معرفی کنیم که به انسان ها کمک کند تا بتوانند از میزان خودنمایی شان کم کنند.
اما شما همواره می توانید از خودتان ۲ سوال اساسی بپرسید تا به وسیله آنها بتوانید مانع رفتارهای ناسالم خودنمایی شود. سوال اول این است که شما را رفتارهای خودنمایی را انجام می دهید؟ سوال دوم هم این است که آیا رفتارهای خودنمایی به شما کمک می کند که شخصیت بهتری از خودتان را به دیگران نشان دهید؟
اگر شما پاسخ دهید که انجام رفتارهای خودنمایی صرفا به دلیل رشد و ارزش شخصی می باشد و می خواهید از هویت تان مراقبت کنید موضوع خودنمایی در شما حاد و مشکل ساز نیست. اما اگر شما به خاطر اذیت و آزار دیگران چنین کاری را انجام دهید نشان می دهد که دچار خودشیفتگی ناسالم شده اید و باید به روانشناس مراجعه فرمایید.
