کارگاه روانشناسی سرسختی کودکان و تربیت فرزند

تربیت کودک و مراحل فرزندپروی نیاز به مهارت های خاصی دارد که والدین باید به صورت کامل با آن آشنا شوند و فنون فرزندپروری را به صورت کامل فرا بگیرند. چرا که لازم است تا کودکانی سرسخت تربیت کرده که بتوانند در مقابل مشکلات زندگی مقاومت کرده و خیلی سریع در مقابل چالش ها از بین نروند. در این بخش از فروشگاه اینترنتی برنا اندیشان تصمیم داریم تا یکی دیگر از کارگاه های روانشناسی با عنوان کارگاه روانشناسی سرسختی کودکان و تربیت مناسب فرزند را در اختیار شما علاقه مندان به مجموعه آموزش های فرزندپروی قرار دهیم.

کارگاه روانشناسی سرسختی کودکان و تربیت مناسب فرزند

کارگاه روانشناسی سرسختی کودکان به شما اصولی را می آموزد تا بتوانید در فرزندپروی خود به کار بسته و به وسیله آن کودکانی سرسخت و سالم را تربیت کنید.

آشنایی با روانشناسی سرسختی کودکان

زندگی استرس‌ آفرین و دشوار است. تنها راه رهایی از استرس، مرگ است؛ زیرا وقتی می‌میریم مجبور به سازگاری و پاسخ به مطالبات زندگی نیستیم. با این حال بعضی از افراد بهتر خود را با دشواری‌های زندگی، سازگار می‌کنند و سرسخت تر هستند.

سرسختی به معنای توانایی ارزیابی عوامل استرس‌زا، مواجهه عمدی با این عوامل و شجاعانه عمل کردن است. این یک الگوی فکری و عملی است که عوامل استرس‌زا را از یک بلا و فاجعه احتمالی به یک فرصت برای رشد تبدیل می‌کند.

سرسختی ذهنی فقط برای افراد خاصی نیست

خبر خوب اینکه سرسختی ذهنی چیزی نیست که فقط عده‌ای خاص از آن بهره‌مند باشند. همهٔ ما می‌توانیم این ویژگی را در خودمان ایجاد کنیم و با تقویت آن به اهدافمان برسیم. سرسختی ذهنی به ما کمک می‌کند سخت کار کنیم و به اهداف و آرزوهای بلندمدت خودمان بچسبیم. والدین با یاد گرفتن اصول فرزندپروری سالم می توانند کودکانی سرسخت و سالم را تربیت کنند.

این مفهوم به‌خوبی ویژگی‌های افراد موفق را توصیف می‌کند. برای مثال، افراد موفق همیشه سعی می‌کنند خوشی و لذت را به‌ تعویق بیندازند و سخت کار کنند. آنها در مقابله با وسوسه‌ها عالی عمل می‌کنند و همهٔ تلاششان را برای غلبه بر ترس هایشان انجام می‌دهند. شاید فکر کنید مگر آدم‌های موفق از چیزی می‌ترسند؟ مسلما بله. آنها هم می‌ترسند ولی شجاع هستند. تفاوت این‌دو از زمین تا آسمان است.

نقش سرسختی روانشناختی در مهار و کنترل استرس و پرهیز از اثرات زیانبار آن واضح است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که سرسختی با تمرین، بهبود و گسترش می‌یابد.

کارگاه روانشناسی سرسختی کودکان

مفهوم سرسختی ریشه در روانشناسی وجودی دارد. سرسختی اولین بار توسط سوزان کوباسا، پژوهشگر دانشگاه شیکاگو به کار گرفته شد. کوباسا در تبیین این ویژگی شخصیتی از فلسفه اگزیستانسیالیسم الهام گرفت. فلسفه اگزیستانسیالیسم بر مبارزه انسان برای یافتن معنا و هدف در زندگی تاکید دارد. این دیدگاه وجودی تاکید دارد که زندگی دائما در حال تغییر است و مستلزم جست‌وجوی معناست. طبق فلسفه اگزیستانسیالیسم هدف نهایی انسان «خلق معنی شخصی از طریق تصمیم گیری و عمل» است.

نظریه های زیربنایی سرسختی روانشناختی

به باور یونگ سلامت روان فردیت یافتن است و نخستین شرط فردیت یافتگی، آگاهی از آن جنبه های نفس است که مورد غفلت قرار گرفته اند. به همین دلیل می توان گفت فردیت یافتگی یونگ تقریبا نزدیک به سرسختی روانشناختی است.

به باور مزلو آخرین مرحله نیازها، نیاز به خودشکوفایی است. او در بررسی های خود در مورد افراد خودشکوفا دریافت که آنها دارای ویژگی هایی هستند که منجر به حفظ و تقویت سلامت روانی آنها می شود. بررسی های متعدد کوباسا که با نظریه های مزلو و نظر او درباره خودشکوفایی همخوانی داشت، این باور را ایجاد کرد که داشتن تعهد، کنترل و استقبال از مبارزه طلبی های زندگی می تواند سدی در برابر استرس ایجاد کند.

آلپورت اصل مهارت و شایستگی را در مورد انگیزش شخصیت سالم مطرح می کند. این اصل متضمن این است که انجام کار در حد متوسط گاهی افراد سالم را ارضا نمی کند بلکه این گونه افراد فعالانه و سرسختانه در پی هدف ها، امیدها و رویاهای خویش هستند و رهنمون زندگی آنها معناجویی، ابتکار و حس تعهد است. آنچنان که مشخص است، اصل مهارت و شایستگی آلپورت، سرسختی را در بر می گیرد.

ویژگی های کودکان سرسخت

۱- حس کنجکاوی قابل ملاحظه ای دارند

۲- تمایل به داشتن تجارب جالب و معنی دار دارند

3- اعتقاد به مؤثر بودن خود دارند

۴- انتظار این که تغییر امر طبیعی است و هر محرک مهم می تواند موجب رشد و پیشرفت گردد

۵- ابراز وجود می کنند و نیرومندی هستند

۶- توانایی استقامت و مقاومت در برابر مشکلات را دارند

افراد سرسخت نسبت به افراد غیر سرسخت، سیستم ایمنی قوی تر و افزایش کمتری در انگیختگی سمپاتیک(یعنی تنش) در مواجهه با تهدید دارند.

عوامل تاثیرگذار سرسختی روانشناختی

طی چند سال اخیر سرسختی روانشناختی به عنوان یک ویژگی مفید و مثبت در حوزه آسیب شناسی روانی مورد بررسی گسترده ای قرار گرفته است. در کنار سرسختی روانشناختی، عوامل دیگری مانند حمایت اجتماعی، عزت نفس و خوشبینی می تواند نقش همسانی داشته باشد.

پیشنهاد ویژه : کارگاه روانشناسی روش های افزایش تاب آوری

عوامل سرشتی

تا کنون هیچ گونه شواهدی مبنی بر نقش وراثت در ایجاد سرسختی روانشناختی افراد وجود ندارد. اما شواهدی حاکی از این است که والدین سرسخت، فرزندانی سرسخت نیز دارند. تبیین های احتمالی، الگو سازی، همانندسازی فرزندان با والدین و شیوه های فرزندپروری مناسب و صحیح می باشد.

عوامل زیست شیمیایی

افراد سرسخت نسبت به افراد غیر سرسخت، سیستم ایمنی قوی تر و ایموگلوبین بیشتر، واکنش پذیری فشار خون انقباضی بیشتر حین تکلیف تهدید آمیز و افزایش کمتری در انگیختگی سمپاتیک (یعنی تنش) در خلال شرایط ارزیابی تکلیف دارند.

یادگیری

افراد سرسخت، الگوهایی در پیش رو داشته اند که آنها را در زمینه تعهد، کنترل و مبارزه جویی سرمشق قرار داده اند. از آنجا که سرسختی روانشناختی را می توان یاد گرفت، احتمالاً افراد در مواجهه یا وقایع، احساس کارآمدی و کنترل بر محیط را کسب کرده اند.

چرا برخی کودکان سرسخت تر از دیگران هستند؟

دراس و داگلاس (۱۹۸۸) دو تجربه را که احتمالاً منجر به این وضع می شود پیشنهاد می کنند؛ اول، احتمالا افراد سرسخت الگویی را پیش رو داشته اند که آن ها را در زمینۀ تعهد، کنترل و مبارزه طلبی سرمشق قرار داده اند و این الگوها، با پیامدهای مثبت سالمی روبرو شده اند؛ دوم، از آنجا که سرسختی روانشناختی را می توان یاد گرفت، احتمالاً افراد در مواجهه با وقایع، احساس کارآمدی و کنترل بر محیط کسب کرده اند.

کوباسا از دیدگاه تکاملی بر این باور است که تجارب دوران کودکی و تعامل مثبت با والدین و اطرافیان می تواند منجر به یک شخصیت سرسخت شود. استوارت و کالگز پیشنهاد می کنند که به منظور شکل گیری سرسختی و احساس کنترل در کودکان، محیط زندگی از جمله خانواده باید با ساختار و قابل پیش بینی باشد، به گونه ای که تلاش آنها به موفقیت منجر شود و نیز حق انتخاب داشته باشند.

بینگهام و استریکر (۱۹۹۵) بر این باورند که عوامل تأثیرگذار بر سرسختی دختران بیشتر از درون خانواده سرچشمه می گیرد. در حالی که برای فرزندان پسر، این عامل ها ممکن است عوامل اجتماعی و یا آموزشگاهی را نیز در بر داشته باشد.

امریکنر و همکاران (۱۹۹۴)، در پژوهشی با عنوان بررسی رابطه بین تعاملات خانواده و سلامت روانی نشان دادند که افراد سرسخت نسبت به گروه غیر سرسخت، خانواده خود را دارای انسجام و با پیوستگی بیشتر می دانند. همچنین، از وضعیت خانواده خود رضایت بیشتری داشته و ارتباط بین اعضای خانواده را با پدر و مادر بهتر دیده بودند.

در پژوهش آنها، افراد سرسخت عملکرد خانواده خود را در زمینه سازماندهی، گرایش های فکری فرهنگی، مذهبی اخلاقی و تفریحی بالاتر ادراک کرده بودند. آنها بیان کردند خانواده هایی که بر فعالیت های اجتماعی، مذهبی، اخلاقی و فکری فرهنگی تمایل و تأکید بیشتر دارند، سرسختی اعضای آنها لزوماً بالاتر است، زیرا سرسختی با علاقه اجتماعی ارتباط دارد.

سرسختی روانشناختی و امید به زندگی

افراد سرسخت با وجود پیشامدهای ناگوار به رویارویی موفق و کارآمد در برابر تنش ها امیدوارند، از توانایی یافتن معنی در تجارب آشفته ساز برخوردارند و به نقش خود به عنوان فرد ارزنده و مهم باور دارند و از آنجا که لازمه ی داشتن شخصیت سرسخت (تعهد، مهار و مبارزه جویی) داشتن سلامت روانی است و کسی که از سلامت روانی برخوردار نباشد، در برابر رویدادهای زندگی دچار ناامیدی و افسردگی می شود، می توان گفت که این دو متغیر(سرسختی و امید) لازم و ملزوم یکدیگرند و تا انسان امیدوار نباشد، موقعیت های مثبت یا منفی زندگی که نیاز به سازگاری و تطابق دارند را نمی تواند ایجاد کند.

رویدادهای منفی را تهدیدی برای امنیت و آسایش خود می پندارد و قدرت تحمل در موقعیت های مبهم و ناراحت کننده زندگی او را از پای در می آورد و روال طبیعی زندگی را مختل می سازد. امیدواری باعث پرورش دیدی خوش بینانه نسبت به زندگی می شود، فشارزا بودن وقایع را کاهش می دهد و به زندگی معنا و هدف می بخشد. فردی که دارای شخصیت امیدوار و سرسخت است، بر این باور است که تجربیات و حوادث را می توان پیش بینی و کنترل کرد، بنابراین با تقویت انعطاف پذیری، حتی رویدادهای بسیار ناهماهنگ را هماهنگ می کند و آنها را مورد ارزشیابی قرار می دهد.