برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
آیا می دانید چه تفاوتی میان یاد گرفتن و حفظ کردن وجود دارد؟ اگر شما هم بعد از هر امتحانی که می دهید خیلی زود تمامی مطالب از ذهنتان خارج می شود به این خاطر است که شما فقط مطالب را حفظ کرده اید و واقعا آنها را یاد نگرفته اید.
نکته بسیار مهمی که باید به آن اشاره شود این است که همواره حفظ کردن با یاد گرفتن بسیار متفاوت است و همین موضوع می تواند باعث شود تا سیستم آموزش و پرورش موفق و یا ناموفق باشد. اگر شما یک مطلب را به خوبی یاد بگیرید می توانید تمام آن را درک کنید و همچنین بین بخش های مختلف آن رابطه برقرار نمایید.
در حالی که اگر فقط مطلب را به حافظه بسپارید تا در زمان امتحان بتوانید محتوای حفظ شده را بر روی کاغذ پیاده کنید نه تنها چیزی از آن مطلب را متوجه نشده اید بلکه بعد از امتحان تمام آن مطالب حفظ شده فراموش می شود و هیچ یک از آنها برایتان مفید هم نخواهد بود.
به همین دلیل تصمیم داریم تا در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان مقاله ای با عنوان یاد گرفتن و حفظ کردن چه تفاوتی با یکدیگر دارند را در اختیار شما علاقه مندان به مجموعه مقالات روانشناسی یادگیری قرار دهیم. پس اگر شما هم میخواهید مطالب را درک کنید و برای همیشه در ذهنتان باقی بماند لازم است تا مطالب را یاد بگیرید و نه آنکه فقط آنها را حفظ کنید.
تفاوت بین یاد گرفتن و حفظ کردن در شب امتحان
اکثر دانش آموزان که شب امتحانی هستند عادت دارند تا شب قبل از امتحان حجم عظیمی از اطلاعات را به حافظه شان بسپارند و به قول خودشان با این کار حافظه شان تقویت هم می شود. این کار همان حفظ کردن مطالب است که باعث می شود تا برای مدت زمان کوتاهی فرد بتواند مطالب را بازگو کند و واقعا آنها را یاد نگرفته است. پیشنهاد می شود تا مقاله آموزش روش پس ختام را مطالعه نمایید.
اگر این روند ادامه یابد باعث می شود تا بعد از یک هفته تمام آن اطلاعات فراموش شود و فرد نتواند هیچ کدام از آن مطالب را به خاطر آورد. نکته بسیار مهمی که باید به آن اشاره شود این است که اگر ما مطلبی را حفظ کنیم فقط یک جواب را برای هر سوال می دانیم، در حالی که اگر واقعا یک مطلب را یاد بگیریم چون می توانیم بین مطالب رابطه برقرار کنیم خیلی بهتر قادر هستیم تا به هر سوالی پاسخ دهیم.
در واقع آموزش به دنبال این است که دانش آموزان واقعا مطالب را درک کنند و بتوانند خیلی دقیق مفاهیم را بفهمند و نه آنکه فقط مقدار زیادی مطلب را در ذهنشان ذخیره کنند که نه تنها هیچ فایده ای ندارد بلکه خیلی زود به فراموشی سپرده می شود. تمام این موارد موجب می شود تا اگر فردی بعد از تحصیلات وارد شغلی مرتبط با رشته تحصیلی اش شود نتواند خیلی خوب موفق شود چرا که او در دوران تحصیل فقط به فکر گرفتن نمره قبولی بوده است و هرگز به صورت عمقی درس ها را متوجه نشده است.
هرگز نباید ریاضیات را حفظ کرد
درس ریاضی یکی از بهترین درس هایی است که در تمام جهان می توان از آن نام برد. این درس آنقدر شیرین و جذاب است که اگر یک استاد خبره آن را به شما درس بدهد مطمئن باشید شما عاشق این درس خواهید شد. اگر شما فردی هستید که با شنیدن اسم ریاضی حس تنفر به شما دست می دهد به این خاطر است که خاطرات منفی به همراه این درس به شما ارائه شده است و در نتیجه شما از این درس تنفر دارید.
پیشنهاد ویژه : کارگاه روانشناسی اختلالات یادگیری
یعنی معلم شما نه تنها این درس را بلد نبوده بلکه با اصول تدریس و رابطه با دانش آموز هم آشنا نبوده و فقط با زبان تنبیه آشنا بوده و هیچ دانشی جز تنبیه در ذهنش نداشته و با رفتارهای بیمارگونه باعث شده است تا شما و سایر دانش آموزان از درس ریاضی تنفر داشته باشید. حال باید اشاره شود که درس ریاضی اصلا درسی نیست که شما بخواهید آن را حفظ کنید. حتی نباید فرمول ها را به خاطر بسپارید و اگر معلم شما اصول تدریس را بداند و شما نیز به درس ریاضی علاقه داشته باشید می توانید با قدرت تحلیلی که دارید هر مسئله ای را به راحتی حل کنید و فرمول ها دقیقا در ذهن شما نقش می بندند.
در مقابل اگر شما امتحانی مانند درس تاریخ داشته باشید و روز قبل مقدار زیادی مطلب را به حافظه بسپارید ممکن است برای امتحان نمره خوبی به دست آورید ولی مسئله این است که این روش هیچ کاربردی نداشته و فقط در مدت زمان کوتاه می تواند به شما کمک کند. بنابراین تفاوت بین حفظ کردن و یاد گرفتن این است که اگر شما یک مطلب را یاد بگیرید با تمام عمق وجودتان آن را متوجه شده اید و می توانید آن را تحلیل کنید. در حالی که مطالب حفظ شده فقط باعث می شود تا شما همان چیزی که حفظ کرده اید را بیان کنید و به جز آن مطلب دیگری در حافظه نداشته باشید.
حفظ کردن بهتر است یا یاد گرفتن؟
با توجه به مطالبی که در ابتدای مقاله گفته شد ممکن است پاسخ شما این باشد که قطعا اگر ما مطلبی را یاد بگیریم خیلی بهتر خواهد بود. اما نکته ای که وجود دارد این است که همواره این روش ممکن نخواهد بود. یعنی خیلی خوب است که هر مطلبی را ما یاد بگیریم ولی در دوران دانشجویی شرایطی وجود دارد که موجب می شود تا ما نتوانیم که هر مطلبی را یاد بگیریم و در زمان امتحان مجبوریم آن را حفظ کنیم که بتوانیم در امتحان قبول شویم. بنابراین سبک یادگیری به شخصیت ما مربوط می شود که خودمان بیشتر کدام را دوست داریم، یاد گرفتن یا حفظ کردن؟ همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله آموزش یادداشت برداری را بخوانید.
یکی از روش هایی که در این خصوص پیشنهاد می شود این است که دروس را اولویت بندی کنیم. یعنی دروس بسیار مهم را یاد بگیریم و دروسی که در اولویت های بعدی قرار می گیرند را حفظ کنیم. البته باید در نظر داشته باشید که ما می توانیم هر درسی را یاد بگیریم تا بتوانیم قدرت تحلیل بیشتری داشته باشیم. یعنی اگر شما فردی را مشاهده می کند که در بحث های تاریخی شرکت می کند به این دلیل است که او درس تاریخ را یاد گرفته است و اگر شما نمی توانید در این بحث ها شرکت کنید فقط به این خاطر است که مفاهیم موجود در آن درس را حفظ کرده اید و نمی توانید آن را تحلیل کنید.
این موضوع به شما نشان می دهد که بین یاد گرفتن و حفظ کردن چه تفاوتی وجود دارد. پس اگر شما درسی مانند فلسفه را یاد بگیرید می توانید آن را به دیگران هم تدریس کنید و یا اگر لغات زبان را به خوبی یاد بگیرید این توانایی را دارید که هم به زبان انگلیسی صحبت کنید و هم در کلاس درس به دیگران زبان آموزش دهید.
با توجه به موضوع اولویت بندی لازم است که به رشته تحصیلی تان توجه داشته باشید. به عنوان مثال اگر در رشته مهندسی تحصیل می کنید باید دروس تخصصی تان را به خوبی یاد بگیرید و دروسی مانند ادبیات را حفظ کنید. چرا که بعد از تحصیل قطعا دروس تخصصی به کارتان می آید و لازم است که شما آن دروس را به خوبی فرا بگیرید.
آشنایی با روش درست یادگیری
یکی از بهترین روش های درس خواندن این است که با سرعتی مناسب فصول را مطالعه کنید تا مطالب را به خوبی متوجه شوید. هر صفحه ای که می خوانید را باید درک کنید و در حاشیه آن بخش یادداشت هایی را قرار دهید. یعنی اگر نتوانستید در صفحه ای چیزی یادداشت کنید لازم است تا خواندن را متوقف کنید. چرا که اگر شما نتوانید در یک صفحه یادداشتی قرار دهید به این معنی است که حوصله درس خواندن ندارید و صرفا میخواهید سریع کتاب را تمام کنید و آن را کنار بگذارید.
پیشنهاد ویژه : پکیج آموزش کامل تقویت حافظه
اگر شما بتوانید هر فصل را خودتان بخوانید و آن را به زبان خودتان خلاصه کنید می توانید آن را درک کرده و برای امتحان آن را با نمره ای عالی بگذرانید. این روش بهترین متد برای درس خواندن است که به کمک آن میتوانید دروس را درک کرده و واقعا مطالب را بفهمید و نه آنکه صرفا مطالب را حفظ کنید.
نکته بسیار مهمی که در این روش درس خواندن وجود دارد این است که اگر برای هر صفحه از کتاب واکنش یادداشت برداری را انجام دهید متوجه خواهید شد که حتی کسل کننده ترین کتاب ها هم برای شما جذاب است و هر کتابی را می توانید به راحتی بخواهید آن را یاد بگیرید.
آموزش گام به گام فرایند یادگیری
در ابتدا لازم است تا خیلی سریع مطلب را بخوانید که بدانید ساختار مطلب تا چه حد سخت و دشوار است. اگر این کار را انجام دهید می توانید خیلی بهتر با کل مطالب کتاب آشنا شوید. بعد از آن باید به سرفصل ها و تصاویر و نمودارهای کتاب نگاه کنیم و همچنین جملات کلیدی را با دقت بخوانیم. در این جاست که شما باید نکات اصلی را در بخش یادداشت ها اضافه کنید.
همچنین در نظر داشته باشید که شما باید هدفتان را برای یادگیری مشخص کنید و بدانید که برای امتحان چقدر وقت لازم است. با این کار می توانید مشخص کنید که برای هر فصل چه قدر وقت باید بگذارید. اگر شما این زمان بندی را انجام دهید می توانید هر فصل را متناسب با سطح یادگیری خودتان بخوانید و آن را درک کنید. زمانی که هر صفحه را می خوانید باید کمی تامل کنید تا نکاتی که به ذهنتان می آید را در یک برگه یادداشت کنید.همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله دلایل فراموشی در انسان ها را بخوانید.
بعد از خواندن تمام فصل باید برگردید و متن کتاب و یادداشت هایی که نوشتید را دوباره بخوانید و اگر در این زمینه نقصی وجود داشت آن را تکمیل کنید. با این کار هم ذهنتان تقویت می شود هم باید فکر کنید که اگر مطلب جدیدی به ذهنتان آمد را یادداشت کنید.
سازماندهی اطلاعات
نکته ای که باید به آن توجه داشته باشیم آن است که ذهن انسان نیاز به سازماندهی اطلاعات دارد. یعنی باید به ذهنتان فرصت دهید که بتواند بر روی موضوع تمرکز کند و به خوبی قالب های درسی را درک کند، با این کار میتوانید هر مفهومی را خیلی ساده در ذهنتان بازسازی کنید.
پیشنهاد ویژه : دوره جامع آموزش تندخوانی
اگر می خواهید فرایند یادگیری را به خوبی انجام دهید لازم است تا از تصاویر و شکل ها استفاده نمایید. این کار به شما کمک می کند تا هر مطلبی را درک کرده و خیلی راحت آن را به حافظه بسپارید. بنابراین به یاد داشته باشید که اگر شما هر مطلبی را به صورت پیوسته یاد بگیرید می توانید خیلی راحت آن مطلب را درک کرده و سریع تر آن را به حافظه بسپارید.
هر زمان که کتابی را مطالعه می کنید حتما یک قلم در کنار خودتان داشته باشید تا اگر نکته ای به ذهنتان خطور کرد خیلی سریع آن را یادداشت کنید. این کار باعث می شود تا هم مطالب را درک کنید و هم در زمان های بعدی با مراجعه به یادداشت های خود خیلی سریع مطالب را یادآوری کنید.
یادداشت برداری مفید و موثر
اگر شما هم می خواهید تا در هر امتحانی بهترین نمره را به دست آورید باید به یاد داشته باشید که حتما از روش یادداشت برداری اصولی استفاده کنید. یعنی تقریبا نصف درس خواندن شما باید شامل یادداشت برداری اصول باشد. به این شکل که در حین خواندن کتاب باید قلم در دست داشته باشید تا اگر مطلبی به ذهنتان آمد فورا آن را در کاغذ یادداشت کنید که در زمان های بعدی بتوانید به آن ها مراجعه کنید.
حتی یادداشت شما می توانید شامل سوالات هم باشید که برای پیدا کردن جواب لازم است تا تحقیق و جستجو کنید تا از این طریق بهتر مطالب را درک کنید. هر چه شما بیشتر یادداشت برداری کنید به این معناست که درک بهتری از مطلب داشته اید. البته در این خصوص باید اشاره شود که آموزگاران باید روش اصولی و صحیح یادداشت برداری را به دانش آموزان یاد بدهند تا بتوانید در حین درس خواندن از این تکنیک استفاده کنید که به شما کمک می کند تا خیلی بهتر هر مطلبی را یاد بگیرید.
در کنار هم قرار دادن یادداشت ها
یکی از روش هایی که به شما کمک می کند تا بتوانید خیلی بهتر درس را یاد بگیرید این است که ابتدا درس را بخوانید و تمامی یادداشت ها را به صورت کامل انجام دهید و سپس یادداشت های انجام شده را در کنار یکدیگر قرار دهید. برای نوشتن یادداشت هم می توانید در کتاب درسی بنویسید و یا اگر در این مورد حساس هستید لازم است تا از کاغذ برای نوشتن یادداشت ها استفاده کنید.
بعد از آنکه این کار را انجام دادید می توانید به سر کلاس بروید و زمانی که معلم در حال تدریس است شما با اصول کلی مطالب آشنا هستید و اگر آموزگار نکته جدیدی به شما گفت می توانید آن را هم به یادداشت های خودتان اضافه کنید تا از این طریق خیلی بهتر مطالب را یاد بگیرید.
پیشنهاد ویژه : پکیج آموزش روش های بهبود حافظه
بعد از کلاس هم می توانید نکات خود را به همراه نکاتی که معلم تان به شما گفته است را در کنار یکدیگر قرار دهید و از این طریق خیلی بهتر مطالب را به حافظه می سپارید. اگر شما خودتان تمامی نکاتی که لازم است را یادداشت کرده باشید در سر کلاس زمانی که معلم در حال تدریس است خیالتان راحت است، چرا که شما تمام یادداشت هایتان را انجام داده اید.
این در حالی است که دوستان شما مدام دنبال نوشتن نکات هستند و همین موضوع باعث می شود تا از بحث کلاس عقب بمانند. همچنین به یاد داشته باشید که اگر در کلاس امکان نوشتن نکات وجود ندارد آنها را ضبط کنید و در منزل به صورت کامل تمامی نکات را یادداشت کنید. این کار موجب می شود تا در کلاس با دقت بالا به درس استاد گوش دهید و از درس جا نمانید.
چگونه بهتر مطالب را به یاد بیاوریم؟
دو نکته بسیار مهمی که در خصوص یادآوری بهتر وجود دارد این است که شما باید توجه و هوشیاری تان را افزایش دهید تا بتوانید مطالب را به خوبی به یاد آورید. شما باید نسبت به پدیده های پیرامون تان بسیار حساس و دقیق باشید. با این که ممکن است پیش خود بگویید اگر ما رنگ پرده یا شماره پلاک اتومبیل همسایه مان را بدانیم چه کمکی به ما می کند باید بگوییم که اگر شما نسبت به اتفاقات پیرامون خود دقت بالایی داشته باشید می توانید به بهبود حافظه تان کمک کنید و از این طریق خیلی بهتر مطالب را به یاد آورید.
نکته بسیار مهمی که باید به آن اشاره شود این است که حتما دقت کنید که به خوبی اطلاعات را درک کرده اید. با این که این موضوع بسیار پیش پا افتاده است ولی در نظر داشته باشید که بسیاری از افراد بر روی برخی از اطلاعات هیچ توجهی ندارند و خیلی ساده از کنار مطالب می گذرند. به عنوان مثال در یک مهمانی به اسامی افراد توجه کنید و چندین بار آنها را تکرار کنید تا اسم افراد را به خاطر بسپارید، چرا که این کار به شما کمک می کند تا دقت خودتان را بالا ببرید و همچنین به بهبود حافظه شما کمک می کند.
داشتن روحیه مثبت
همواره به یاد داشته باشید که لازم است تا از روحیه بالایی برخوردار باشید. یعنی شما باید به خودتان امید بدهید که می توانید مطالب را به راحتی به یاد آورید. انجام این کار موجب می شود تا روحیه مثبت اندیشی و خوش بینی در شما ایجاد شود و در کنار آن روحیه شما تقویت می شود. خوش بینی باعث میشود تا اعتماد به نفس شما افزایش یابد و در نتیجه مجاری فکری شما باز می شود و خیلی بهتر مطالب را به حافظه می سپارید.
بنابراین اگر شما انگیزه خودتان را افزایش دهید می توانید خیلی راحت مطالب را به حافظه بسپارید و مجدد در موقعیت های بعدی آنها را به یاد آورید. پس به یاد داشته باشید که هر چه تمایل شما برای یادگیری و به یادآوری بیشتر باشد به شما کمک می کند تا خیلی سریع تر مطالب را به حافظه بسپارید.
از هایلایت مطالب زیاد استفاده نکنید
برخی از افراد عادت دارند تا زیر هر مطلبی خط بکشند و یا هر جمله ای را با ماژیک هایلایت کنند. شما باید این عادت نادرست را کم کنید، چرا که وقتی شما تمام مطالب کتاب را نخوانده اید نمی توانید متوجه شوید که کدام مطالب مهم و کدام مطالب غیر مهم است. بنابراین اگر بخواهید زیر هر جمله ای را خط بکشید باید با تمام خط های کتاب این کار را انجام دهید. بنابراین این کار نه تنها به یادگیری شما کمکی نمی کند بلکه در روند یادگیری هم اختلال ایجاد می شود، چرا که شما باید وقت زیادی را صرف خط کشیدن زیر خطوط کنید.
به جای این کار باید با یک تیک مطلب مهم را مشخص کنید. یعنی در ابتدا و انتهای مطلب یک تیک بزنید و از این طریق مشخص نمایید که آن مطلب دارای مفهوم با اهمیتی است. در زمان بعدی که مجدد مطلب را مطالعه می کنید می توانید مجدد مطالب را علامت گذاری کنید و اگر باز هم آن مطلب از نظر شما مهم بود باید آن را علامت گذاری کنید و اگر متوجه شدید که آن مطلب آنقدر هم دارای اهمیت نیست آن تیک هایی که قبلا زده بودید را پاک کنید.
بنابراین این روش بهترین متدی است که باید در فرایند مطالعه و یادگیری آن را انجام دهید. چرا که این روش به شما کمک می کند تا وقت بیشتری برای یادداشت برداری داشته باشید و زمانی که برای مرور بر می گردید می توانید مطالب مهم را بهتر شناسایی کنید. چرا که یادداشت کردن مفیدتر از خط کشیدن زیر تمامی خطوط کتاب است.
نتیجه گیری
اگر می خواهید در امتحانات یا در کنکور نتیجه خوبی به دست آورید لازم است تا انگیزه خودتان را افزایش دهید تا با علاقه درس را مطالعه کنید. اگر شما قبل از امتحان مطالب زیادی را به حافظه بسپارید نه تنها هیچ کمکی به شما نمی کند بلکه فقط موجب می شود تا در مدت زمان کوتاهی حجم بالایی از اطلاعات را در ذهنتان ذخیره نمایید که خیلی زود به فراموشی سپرده می شود.
همچنین به خاطر داشته باشید که برای گرفتن نتیجه بهتر لازم است تا از یک مشاور تحصیلی هم کمک بگیرید. چرا که اگر شما استعدادتان را شناسایی کنید خواهید توانست تا به سمت علاقه تان حرکت کنید و در این زمینه به تخصص عالی دست یابید. همچنین اگر برای کارهایتان برنامه ریزی داشته باشید می توانید در هر امتحانی به نتیجه عالی برسید و نمره خوبی را به دست آورید.
