برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
یکی از نکاتی که والدین باید به آن توجه ویژه ای داشته باشند موضوع توقعات نوجوانان است. زمانی که با والدین صحبت می کنیم متوجه می شویم که بیان می کنند از وقتی که فرزند آن ها به دوره نوجوانی رسیده است به کلی تغییر کرده است و اخلاقش با ما بسیار فرق کرده است.
حال باید اشاره شود در دوران کودکی فرزند شما به کلی شما را مرکز قدرت می داند و باور دارد که قدرتمندترین فرد زندگی او شما هستید اما زمانی که او به سن نوجوانی وارد می شود شما باید از موضع قدرت خودتان پایین بیایید و به توقعات او توجه کنید. البته این موارد هرگز به این معنا نیست که او همه کاره است و سکان زندگی اش را به دست خودش بدهید و دیگر هیچ توجهی به او نکنید بلکه والدین باید به طور کامل با روانشناسی نوجوانی آشنا باشند تا بتوانند به طور درست با فرزندشان رفتار نمایند.
به دلیل اهمیتی که دوران نوجوانی دارد لازم دانستیم تا در این بخش از مجله اینترنتی برنا اندیشان مقاله ای با عنوان آشنایی با توقعات نوجوانان و روانشناسی دوران بلوغ را در اختیار شما علاقه مندان به مجموعه مقالات روانشناسی قرار دهیم.
شناخت توقعات نوجوانان و آشنایی با دوران نوجوانی
اگر والدین بتوانند توقعات نوجوانان را به خوبی بشناسند و همچنین اصول صحیح فرزندپروری را رعایت کنند می توانند فرزندان سالمی را تحویل جامعه دهند که همواره مفید باشند و هیچ آسیبی به سلامت روان آن ها وارد نشود.
عبور از دوران کودکی به نوجوانی
والدین باید درک کنند که وقتی فرزندشان از دوران کودکی وارد دوران نوجوانی می شوند دیگر آن بچه کوچولو نیستند و رفتار شما نیز باید متناسب با سن او تغییر کند. یکی از مواردی که اغلب والدین در مورد آن نمی توانند به راحتی به مرحله پذیرش برسند این است که وقتی بچه آن ها بزرگتر می شود به یاد خاطرات دوران کودکی او می افتند و گمان می کنند که آن ها دیگر مثل قبل نیستند و ما چگونه با شرایط حال خودمان را تطبیق دهیم.
به عنوان مثال زمانی که فرزند آنها ازدواج می کنند گریه والدین به دلیل عدم پذیرش شرایط جدید است و به یاد خاطرات گذشته فرزندشان می افتند که او یک بچه کوچولو بود و چقدر با هم خوش بودند و چرا حالا او باید از ما جدا شود و ما چگونه این وضعیت را بپذیریم.
بنابراین والدین باید به این دک برسند که فرزند آن ها روزی بزرگ می شود و همیشه در دوران کودکی نمی ماند. به همین دلیل شما نباید تمام رفتارهای دوران کودکی را با او داشته باشید. چرا که شما باید با توقعات نوجوانان آشنا باشید و بدانید که آن ها در هر دوره ای چه نیازهایی دارند و شما باید چه کارهایی را در مورد آنها انجام دهید.
به عنوان مثال وقتی فرزند شما به دوران نوجوانی می رسد باید بدانید که نیازمند حمایت افراطی شما مانند دوران کودکی نیست و این کار هم هرگز به این معنا نیست که کلا باید او را به حال خودش رها کنید، بلکه مقصودمان از این گفتگو آن است که والدین باید متناسب با هر دوره بدانند چگونه با فرزندانشان برخورد کنند. بنابراین فرزندپروری در هر دوره متفاوت است و والدین باید بدانند چگونه در هر زمان چگونه با بچه هایشان رفتار کنند.
پیشنهاد ویژه : پکیج تربیت ۱۳ تا ۱۹ سالگی دکتر هلاکویی
شاید شما پیش خودتان بگویید که این دوران نسبت به قبل خیلی حساس تر است و شما وظیفه بیشتری نسبت به نوجوانان دارید بلکه این حرف درست است ولی هرگز به این معنا نیست که دست و پای فرزندتان را ببندید تا خدای نکرده دچار آسیب نشود. پس در ادامه مقاله با گروه برنا اندیشان همراه باشید تا به شما بگوییم که توقعات نوجوانان چه چیزهایی هستند و والدین در مقابل فرزندانشان چه وظایفی را بر عهده دارند.
دوران نوجوانی یکی از دوران هایی است که قطعا صبر و شکیبایی والدین مورد آزمایش قرار می گیرد و ممکن است حرفهایی را از نوجوانتان بشنوید که بخواهید خیلی سریع واکنش نشان دهید ولی باید بدانید که این حرف ها موقتی است و اصلا نیاز نیست که واکنشی از خودتان نشان دهید و موجب آسیب به فرزند خود شوید. پیشنهاد می شود تا مقاله مدیریت نیازهای جنسی نوجوانان را بخوانید.
بنابراین به یاد داشته باشید که شما باید با اصول روانشناسی نوجوانی آشنا باشید و بدانید که تمام تلاش های شما ارزشمند است و اگر بخواهید در این دوران دچار اشتباهی شوید می تواند به فرزند شما آسیب وارد کند. به عنوان مثال یا او را تبدیل به فرد خودخواهی می کنید که با تمام دنیا دعوا دارد و یا آنقدر او را ضعیف بار می آورید که حتی نمی تواند برای خودش کوچکترین تصمیمات را بگیرد.
نوجوانان چه توقعاتی از والدین خود دارند؟
اگر می خواهید با نوجوان خود یک رابطه سالم و درست داشته باشید و رفتار شما سرشار از عشق و محبت باشد باید بدانید با توقعات نوجوانان به خوبی آشنا باشید.
به حریم خصوصی نوجوانان احترام بگذارید
در این خصوص به یاد داشته باشید که خیلی نامحسوس باید وسایلش را چک کنید ولی در خصوص وسایل شخصی مانند دفترچه خاطرات هرگز نباید دخالت بی جا کنید و چک کردن دفترچه خاطرات آن ها می تواند باعث شود تا از شما متنفر شود، چرا که او در دفترچه اش حرف هایی را نوشته است که نمی تواند به صورت علنی برای همه آن ها را تعریف کند.
پیشنهاد ویژه : مجموعه کارگاه های تربیت کودک و نوجوان
زمانی که شما اتاق فرزندتان را بهم می ریزید و به دنبال چیزی می گردید که حتی خودتان هم نمی دانید آن چیز چیست موجب می شوید تا حس خود کم بینی در او ایجاد شود و او گمان می کند که کسی او را به عنوان فردی مستقل قبول ندارد.
اگر شما چنین رفتاری را با نوجوان خودتان داشته باشید به این معناست که نمی دانید باید به حریم خصوصی دیگران احترام بگذارید و همواره استبداد شما از میزان عشقتان بیشتر است و برای آرامش دادن به خودتان فقط جمله کلیشه ای من به فکر او هستم را تکرار می کنید.
پیشنهاد ویژه : پکیج آموزش کامل ارتباط با نوجوان
در یک تحلیل باید بیان کنیم والدینی که اضطراب فراگیر دارند برای آن که بتوانند از میزان اضطراب و استرسشان کم کنند شروع به کنترل نوجوان خود می کنند و نمی دانند که این رفتار نه تنها به آن ها هیچ کمکی نمی کند بلکه باعث می شود تا اعتماد فرزند نسبت به آن ها از بین برود.
دادن حق انتخاب به نوجوانان
اغلب والدین چون خودشان در زندگی کمبودهایی داشته اند و به آن چیزی که خواسته اند نرسیده اند هدفشان این است که فرزندانشان تمام آن کمبودها را جبران کنند.
به عنوان مثال اگر پدری تصمیم داشته تا پزشک شود ولی شرایط به گونه ای نبود که او به خواسته اش برسد فرزندش را وادار می کند تا هر طور شده وارد رشته پزشکی شود. با این کار در واقع شما به نوجوان خود حق انتخاب نمی دهد و به شخصیت او به عنوان یک فرد مستقل باور ندارید.
بنابراین به یاد داشته باشید که هر فردی باید در زندگی برای خودش حق انتخاب داشته باشد و وظیفه شما در این بین دادن مشاوره درست به فرزندتان است تا بتواند راه درست را تشخیص دهد.
پیشنهاد ویژه : پکیج آموزش شناخت رفتار درمانی نوجوانان
هرگز گمان نکنید که این بحث به این مفهوم است که اصلا به فرزندتان کاری نداشته باشید و هر کاری که دلش خواست را انجام دهد و اصلا آینده اش را در نظر نگیرید. بلکه شما باید با دانش و آگاهی کامل او را راهنمایی کنید. حتی اگر خودتان در این زمینه چیزی نمی دانید می توانید به مشاوره مراجعه کنید تا از نظر یک فرد متخصص در این زمینه استفاده کنید.
پس وظیفه شما این است که او را آگاه کنید و نه این که حق انتخاب را از او بگیرید و هر کاری که خودتان دوست دارید را به او تحمیل کنید.
نکته ای که شاید در ذهنتان ایجاد شود این است که بگویید ما در کشور ایران زندگی می کنیم و بازار کار به شکلی نیست که برای هر رشته ای عالی باشد. ممکن است حرف شما درست باشد ولی اگر در مورد رشته تحصیلی به نوجوانتان فشار وارد کنید به این معناست که نمی خواهید به علاقه اش احترام بگذارید و او برای رسیدن به هدفش راه انتقام را در پیش می گیرد و بدترین انتخاب ممکن را انجام می دهد و در واقع هدفش این است که می خواهد به شما نشان دهد که من هم انسان هستم و نیازهایی دارم و باید به آنها توجه کنید.
اگر او دست به انجام چنین کارهایی بزند باعث می شود تا رابطه تان با یکدیگر خراب شود و ترمیم آن نیاز به زمان طولانی داشته باشد.
حتی اگر شما از طریق اجبار او را وارد کار و رشته ای کنید که او هیچ علاقه ای به آن ندارد در واقع کاری می کنید که او نیز به درستی درس نخواند و با میلی آن را ادامه دهد و زمینه نرسیدن به هدف را خودش ایجاد می کند و در انتها مشاهده می کنید که نه تنها این کار به او هیچ کمکی نکرد بلکه آینده او را به کلی نابود کردید. به یاد داشته باشید که اگر فرزندتان به رشته ای علاقه داشته باشد و با جان و دل بخواهد آن را بخواند مطمئن باشید که در آن رشته به موفقیت خواهید رسید.
در این جا لازم است تا به یکی از فیلم هایی که در این زمینه ساخته شده است اشاره کنیم. فیلم کمدی سه احمق که ساخت کشور هند است را اگر مشاهده کرده باشید متوجه می شوید که در این فیلم یکی از پسرها که به رشته هنر و عکاسی علاقه دارد تحت فشار والدینش قرار دارد و والدین او به علاقه اش هیچ توجهی نمی کنند و همین موضوع باعث می شود تا همیشه تحت اضطراب و فشار باشد و در آخر دوستش با والدین آن پسر در این مورد صحبت می کند و آنها را در این باره مجاب می کند و بعد از آنکه پسر وارد رشته عکاسی می شود متوجه می شوند که چقدر در این زمینه استعداد دارد و به موفقیت های بالایی دست پیدا می کند.
اعتماد سازی کنید
دکتر ریچارد لرنر از دانشگاه تافتز که در زمینه نوجوانان تحقیقات زیادی انجام داده است بیان می کند، بسیاری از والدین چون دوران نوجوانی را مشاهده می کنند گمان می کنند که تربیت کردن فرزندشان کاری سخت و دشوار است و حالت درماندگی به آن ها دست می دهد.
اگر واقعا ندانید که با نوجوان خود در این سن چگونه رفتار کنید باعث میشود تا احساس نارضایتی در شما ایجاد شود و نتوانید با یکدیگر به خوبی هماهنگ شوید.
پیشنهاد ویژه : پکیج آموزش روانشناسی کودک و نوجوان
دکتر لرنر ادامه می دهد و می گوید که والدین اغلب وقت ندارند تا بدانند که واقعا با فرزندانشان چگونه باید برخورد کنند و رفتار آن ها چنین مفهومی را منعکس می کند که ما تا زمانی شما را دوست داریم که شما کارهای خوبی انجام دهید و به سمت کارهای اشتباه مانند مصرف مواد، رفتارهای جنسی و کارهای پرخطر نروید.
اگر شما چنین افکاری را در ذهنتان داشته باشید باعث می شود تا در او حس کنجکاوی ایجاد کنید و به سمت تمامی آن کارهایی برود که شما از آنها واهمه داشتید و دقیقا کارهایی را انجام دهند که شما می ترسیدید تا روزی گرفتارشان شوید.
در یکی از تحقیقاتی که در دانشگاه ویک فارست انجام شده به این نتیجه دست یافتند والدینی که انتظار رفتار پرخطر از نوجوانشان داشتند دقیقا یک سال بعد فرزندشان همان کار را انجام داده بود. دکتر لرنر بیان می کند که شما باید به فرزندتان احترام بگذارید و علاقه و سرگرمی هایش را شناسایی کنید و به او نشان دهید که واقعا او را بدون هیچ شرطی دوست دارید تا بتوانید با او یک رابطه جدید ایجاد کنید.
نسبت به نظم خیلی حساس نباشید
برخی از والدین عادت دارند تا همواره به فرزندشان گیر بدهند و هر زمان که نوجوانشان از خط خارجی می شود به او سخت می گیرند. برخی دیگر از والدین نیز چون می ترسند که با نوجوانشان دچار درگیری شوند سعی می کنند تا آن ها را از هر گونه درگیری دور کنند.پیشنهاد می شود تا مقاله نظم دهی به رفتار نوجوانان را بخوانید.
البته باید به یاد داشته باشید که شما نیاز به انجام هیچ کدام از این کارها ندارید و همواره باید به فکر ایجاد یک ارتباط باشید که بتوانید بهترین رفتار را با نوجوانتان انجام دهید و رابطه شما به شکل فرمانبری نباشد. اگر شما فرزندتان را مطیع تربیت کنید باعث می شوید تا او خیلی راحت تر دچار رفتارهای پر خطر شود و قدرت تحلیل شرایط را از او می گیرید.
زمانی که شما برای نوجوان خود تصمیم می گیرید باعث می شوید تا او نتواند برای خودش تصمیم بگیرد و همچنین هرگز او توانایی هدایت و رهبری را یاد نمی گیرد و همواره به دنبال فردی می گردد که خودش تصمیم بگیرد و کارها را انجام دهد و فقط به او بگویند که کارت چیست و او مانند یک ربات کارها را انجام دهد.
به یاد داشته باشید که شما باید ارزش های خانواده را تعیین کنید و بیشترین تاثیر بر فرزندتان را فقط خود شما دارید. چرا که بسیاری از نوجوانان بیان می کنند که ما دوست داریم وقت بیشتری را با والدینمان بگذرانیم.
نکته بسیار مهمی که باید به آن اشاره شود این است که با نوجوان خود وقت بگذرانید و حتی اگر برای او مهم نباشد ولی شما باید کاری کنید که این باور در او شکل بگیرد خانه پدری جایی است که همیشه به او آرامش خواهد دارد و او چنین آرامشی را در هیچ جای دیگری پیدا نمی کند.
ایجاد تعادل بین آزادی و قدرت
اگر شما با توقعات نوجوانان آشنا باشید می توانید ارتباط خوبی با فرزندتان داشته باشید. شما باید بدانید که در چه زمانی کاری انجام دهید و چه هنگام به نوجوانتان حق انتخاب بدهید. همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله ارتباط خانواده با نوجوان در دوران بلوغ را مطالعه بفرمایید.
بنابراین این شما هستید که تصمیم گیرنده اصلی هستید و همواره مهم ترین نکته این است که دوران نوجوانی یک دوره از رشد است و بروز چنین رفتارهایی در این دوره امری رایج بوده و برای همه افراد رخ می دهد و شما باید بر روی ابراز عشق در خانواده تمرکز کنید و نه آن که همیشه بر روی قدرت تاکید کنید.
به اهداف بزرگ توجه کنید
شاید شما از سبک مدل موی فرزندتان راضی نیستید و یا طرز پوشیدن لباسش را نپسندید و یا دوست ندارید که فرزندتان به یک مهمانی برود. این موارد می تواند مهم باشد ولی شما باید رابطه ای با فرزندتان داشته باشید که بسیار مطلوب باشد تا باعث نشوید که او از خانه فرار کند. بنابراین باید به هدف اصلی توجه کنید و هرگز به صورت فکر نشده واکنش نشان ندهید.
به عنوان مثال آیا اگر نوجوان شما لباسی که دوست دارد را بپوشد به شما و خودش آسیبی وارد می کند؟ اگر چنین نیست پس باید بدانید که این رفتارها کوتاه مدت بوده و به زودی با شرایط سازگار می شود.
پس همواره اگر موضوع خیلی حساس و حیاتی نیست نباید رفتاری از خودتان نشان دهید که باعث شود تا فرزندتان گمان کند شما به او توجه نمی کند و علایقش هیچ ارزشی ندارد.
همچنین اگر اجازه دهید نوجوان تان با عواقب کارش مواجه شوید متوجه خواهید شد که چقدر تجربه بر او تاثیر می گذارد و یاد می گیرد تا با سختی های زندگی روبرو شوید و هرگز دچار ناامیدی نشود.
اگر هم شما همواره بخواهید مراقب فرزندانتان باشید هیچ گاه به او اجازه نمی دهید که چیزی را یاد بگیرید و در واقع مانع یادگیری او خواهید شد.
شما باید اجازه دهید جوجه ها خودشان سر از تخم خارج کنند و با سختی های زندگی آشنا شوند و بدانند که دنیای واقعی چه مشکلاتی دارد و آن ها چگونه باید با این زندگی سازگار شوند. حمایت های همیشگی شما باعث می شود تا قدرت پرواز را از او بگیرید و او یاد می گیرد تا در مقابل سختی ها همیشه عقب نشینی کند.
شما باید همیشه در کنار فرزندتان باشید و او بداند که تنها نیست ولی خودش جرات کند و به سمت جلو حرکت کند و برای زندگی اش تصمیم گیری کند تا با عواقب کارش آشنا شود.
به خط قرمزها توجه کنید
شما نباید نسبت به رفتارهای پر خطر فرزندتان بی تفاوت باشید. به عنوان مثال اگر او مشروب خورد و یا سیگار کشید و یا از مواد مخدر گل استفاده کرد نباید به او بی توجه باشید و گمان کنید که این رفتار عادی است و خودش از بین می رود.
بلکه لازم است تا شما خیلی سریع اقدام کنید تا این رفتارها به مشکلات بزرگتر تبدیل نشود. شما باید همواره آگاه باشید و اگر تغییری در رفتار و یا تحصیل نوجوان تان ایجاد شد متوجه شوید و خیلی راحت از کنار آن عبور نکنید. همچنین باید به یاد داشته باشید که داروهای تجویزی نیز می تواند مورد سو استفاده قرار بگیرد و شما باید به این موارد هم توجه کنید تا فرزند شما دچار مشکل نشود.
شما باید در خانه خیلی آگاه باشید و هر تغییری را خیلی سریع متوجه شوید. به عنوان مثال اگر بسته یک قرص گم شد و یا کبریتی در جیب و لباسش پیدا کردید باید مسئله را جدی بگیرید. پس در مورد چنین مواردی باید به خوبی توجه کنید و بدانید که در خانه چه داروهایی وجود دارد و اگر تغییری در آن ها ایجاد شد فورا بررسی کنید تا مشکل و یا آسیبی ایجاد نشود.
به غریزه خود اعتماد کنید
والدین باید بدانند که غریزه خودشان نیز می تواند بهترین راهنما باشد و البته که شما می توانید به مشاور نیز مراجعه کنید. شما میتوانید کتاب های فرزندپروری مطالعه کنید و در این زمینه کارگاه های روانشناسی را مشاهده کنید. نکته بسیار مهمی که در این خصوص وجود دارد این است که چون برخی از والدین در دوران کودکی به شدت تحت فشار بوده اند مدام به فرزندشان سخت می گیرند و بیان می کنند که نگران آینده فرزندشان هستند.
تربیت نوجوانان کار بسیار سختی است و شما باید بدانید که هرگز در این خصوص به شکل وسواسی رفتار نکنید. مثلا به این شکل رفتار نکنید که هفته ای ۲ بار او را به مشاوره ببرید و یا مدام کتاب های فرزندپروری مطالعه کنید و بخواهید همیشه با نکات روانشناسی به جلو حرکت کنید.
شما در این باره باید به غریزه خودتان اعتماد کنید و بدانید که دانش شما در این زمینه بزرگترین راهنماست. بنابراین اگر در این زمینه می خواهید بهتر عمل کنید می تواند به یک مشاور مراجعه کنید و از او کتاب های لازم را بپرسید و با خواندن آن ها و تجربه خودتان به درستی با توقعات نوجوانان آشنا شوید و در فرایند تربیت فرزند خودتان به صورت عالی عمل کنید.
