برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
آیا با فلسفه اشک انسان آشنا هستید؟ روانشناسی اشک یکی از موضوعاتی است که افراد زیادی در مورد آن تحقیق کرده اند. مثلا آیا تا به حال برایتان پیش آمده است که با دیدن یک فیلم یا یک سریال اشک بریزید و ناراحت شوید و یا هنگامی که یکی از دوستانتان و یا خودتان در یک مسابقه مقامی را کسب کرده اید از خوشحالی اشک ریخته باشید. اشک فواید بسیاری دارد.
به عنوان مثال از آب بدن حفاظت می کند و همچنین از چشم در مقابل محرک ها مراقبت می نماید. به عبارت دیگر زمانی که انسان نمی تواند با استفاده از کلمات احساساتش را بیان کند از طریق گریه کردن و اشک می تواند این کار را انجام دهد. البته برخی از افراد همواره اشک را با گریه کردن برابر می دانند و از طرف دیگر گریه کردن را با درد و ناراحتی یکی می دانند.
به همین دلیل باید بیشتر با موضوع روانشناسی اشک آشنا شویم و ابعاد مختلف آن را مورد بررسی قرار دهیم. در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا مقاله ای با عنوان روانشناسی اشک و آشنایی با فلسفه انواع اشک را در اختیار شما علاقه مندان به مجموعه مقالات علمی قرار دهیم. پس تا انتهای مقاله با گروه علمی برنا اندیشان همراه باشید تا به صورت کامل با روانشناسی انواع اشک آشنا شویم.
تعریف اشک
در ابتدا لازم است تا به صورت دقیق اشک را تعریف کنیم و بدانیم که اشک از چه موادی تشکیل شده است. نکته ای که بسیار مهم است آرامشی است که بعد از رهاسازی اشک به انسان دست می دهد و همچنین احساساتی است که انسان ها با اشک ریختن به دست می آورند.پیشنهاد می شود تا مقاله فواید و مضرات گریه کردن را مطالعه کنید.
به طور متوسط چشم انسان به طور سالانه می تواند ۱۵ الی ۳۰ گالن اشک تولید کند و هر چه که سن انسان بالاتر می رود کمبود اشک می تواند موجب آسیب به چشم ها شود. باید اشاره شود که اشک از غده اشکی واقع در بالای چشم تولید می شود و سپس در چشم ها قرار می گیرد.
بعد از آنکه اشک تشکیل شد، تمام سطح چشم را می پوشاند و به زیر پلک های بالایی و پایینی می رود. اشک از طریق کانال های کوچک وارد بینی میشود و مجدد تبخیر و یا جذب میشود. به یاد داشته باشید که اشک برای سلامتی چشم بسیار ضروری است.
چرا که کمک می کند تا همیشه چشم هیدراته باشد و گرد و خاک و باکتری و کثیفی به چشم آسیبی وارد نکند. مهمترین نکته ای که هدف اصلی این مقاله نیز می باشد نقش اشک در ایجاد پیوندهای عاطفی است که موجب می شود تا انسان ها بتوانند با یکدیگر روابط خوب و سازنده ای را برقرار کنند.
شناخت انواع اشک
اشک پایه : این نوع اشک در واقع به عنوان غذای چشم ایفای نقش می کند و کمک می کند تا به چشم هیچ آسیبی وارد نشود و از قرنیه مراقبت می کند.
اشک رفلکسی : این نوع از اشک به دلیل وجود برخی از محرک های مضر ایجاد می شود و چشم را شستشو می دهد و هر گونه اجسام خارجی را از چشم بیرون می کند. همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله درک گریه کودک را مطالعه نمایید.
اشک عاطفی : این نوع اشک به دلیل وجود عوامل بیولوژیکی ایجاد می شود. زمانی که سیستم اشکی با لیمبیک فعالیت می کنند اشک عاطفی ایجاد می شود. باید بیان شود که سیستم لیمبیک موجب برانگیختگی عاطفی می شود و به مغز دستور می دهد تا سیستم اشک فعال شود و سپس اشک عاطفی سرازیر می شود.
به طور کلی تمام اشک ها دارای آنزیم، لیپید، الکترولیت و متابولیک هستند ولی اشک های احساسی علاوه بر این موارد حاوی پروتئین و هورمون های اضافی هم هستند. بر این اساس می توان گفت که اشک عاطفی یا همان اشک احساسی با اشک پایه و رفلکس فرق می کند.
پیشنهاد ویژه : پکیج کامل سوگ درمانی
تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است نشان می دهد که اشک های عاطفی سطح هورمون پرولاکتین، پتاسیم، منگنز، لو-انکفالین و هورمون های آدرنو کورتیکوتروپیک را افزایش می دهد. زمانی که اشک احساسی جاری می شود، ترشح این دسته از هورمون ها باعث می شود تا سطح استرس انسان کنترل شود. اشک ریختن چه فوایدی دارد؟
زمانی که انسان گریه می کند و اشک می ریزد هم می تواند به معنای بیان دریافت کمک عاطفی باشد و هم با کاهش میزان هورمون کورتیزول باعث کاهش سطح استرس می شود. از دیگر فواید اشک ریختن می تواند به ایجاد رابطه احساسی و عاطفی اشاره کرد که از این طریق میزان دلبستگی بین افراد افزایش پیدا می کند.
یکی از نکاتی که در خصوص روانشناسی اشک باید به آن اشاره کرد این است که اشک ریختن می تواند پرخاشگری را کاهش دهد و به عنوان نشانه همدلی و همدردی بین انسان ها باشد.
روانشناسی اشک
یکی از نظریه پردازان تکاملی با نام چارلز داروین به صورت کلی اشک را بی فایده می دانست، ولی امروزه با توجه به تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است مشخص گردیده است که اشک برای سلامت جسمی و عاطفی مفید است. همانطور که در ابتدای مقاله نیز به آن اشاره شد اشک می تواند سپری برای چشم باشد.
بنابراین نمی توانیم بگوییم که اشک بی فایده است، بلکه روانشناسی اشک بسیار پیچیده است و در این زمینه محققان بر این باورند که اشک های احساسی بر اساس صداهای حیوانی بنا شده است و شباهت بسیار زیادی به آن ها دارد. برای مطالعه بیشتر مقاله رمز گشایی اصوات گریه کودک را بخوانید.
زمانی که انسان کودک است چون هنوز غدد اشک به طور کامل رشد نکرده اند نمی تواند مانند یک فرد بزرگسال اشک بریزد. ولی لازم است تا در مواقعی که نیاز دارد گریه کند و به دیگران نشان دهد که مشکلی دارد و باید به او رسیدگی شود.
پس زمانی که کودکان گریه می کنند اشکی جاری نمی شود و گریه آن ها بدون اشک است. بنابراین باید بدانیم که با افزایش سن کودک غدد اشک در او رشد می کند و در نتیجه هنگام گریه کردن از چشمانش اشک جاری می شود و از میزان صدای آن کاسته می شود که این روند بخشی از فرایند رشد انسان است.
رشد اشک احساسی با بیشتر شدن سن
هر چه انسان بزرگتر می شود و سنش بیشتر می شود متناسب با فشارهایی که بر او وارد می شود طبیعی است که در برخی مواقع برای رهایی از این فشارها اشک بریزد و گریه کند. بنابراین روانشناسی اشک در این خصوص بیان می کند که هر چه سن انسان بیشتر می شود و مسئولیت هایش افزایش می یابد میزان اشک های عاطفی و احساسی اش هم افزایش پیدا می کند.
همانطور که در ابتدای مقاله هم به آن اشاره کردیم بسیاری از انسان ها همواره اشک و گریه کردن را با درد و رنج یکی می دانند در حالی که باید به یاد داشته باشید که روانشناسی اشک معتقد است گریه کردن و اشک ریختن می تواند به خاطر خوشحالی هم باشد. همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله کنار آمدن با فوت همسر را بخوانید.
به طور کلی بدن بین احساسات غم و شادی و ترس و احساسات تمایزی قائل نمی شود و فقط می داند زمانی که جسم دچار هیجان گردید نیاز است که به روشی آن ها را تخلیه کند و از طریق اشک ریختن این کار را انجام می دهد. به عنوان مثال یکی از محرک هایی که باعث می شود تا انسان گریه کند، آسیب جسمی است و یا زمانی که احساسات شدیدی بر او وارد می شود نیز می تواند سبب اشک ریختن در انسان شود.
به چه دلیل انسان اشک می ریزد؟
همانگونه که بیان شد، اشک پایه از چشم مراقبت می کند و اشک رفلکسی هم چشم را شستشو می دهد تا جسم خارجی از چشم بیرون آید. اما علاوه بر این دو اشک ما با اشک عاطفی یا احساسی روبرو هستیم که به دلیل بروز هیجانات ایجاد می شود. مثلا زمانی که انسان خشمگین، شاد یا غمگین می شود می تواند گریه کند و اشکی که در این مواقع جاری می شود از نوع اشک های احساسی است.
بسیاری از انسان ها از گریه کردن هراس دارند و دوست ندارند هرگز گریه کنند و حتی در مواقعی که بسیار ناراحت هستند فقط هق هق می کنند و اشکی نمی ریزند. ولی نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که اشک ریختن با احساسات عجین شده است و زمانی که انسان از نظر احساسی تحریک می شود شروع به اشک ریختن می کند.برای مطالعه بیشتر مقاله اندوه درمانی را مطالعه نمایید.
همچنین اگر توجه کرده باشید زمانی که شما گریه می کنید بینی تان بسته میشود و زمانی که می خواهید صحبت کنید صدایتان می گیرد و ممکن است گمان کنید که در جمع شرمسار شده اید، در حالی که اصلا به این معنا نبوده و لازم است که انسان بتواند به طور صحیح هیجاناتش را ابراز کند.
روشی برای کمک گرفتن
این که انسان در زمان کمک خواستن گریه کند امری طبیعی و فرهنگی است و حتی در ضرب المثل ها نیز به آن اشاره شده است. بنابراین زمانی که انسان بسیار خشمگین باشد و یا به دلایلی غمگین شود با گریه کردن می تواند به دیگران نشان دهد که در شرایط سختی قرار دارد و بدون آنکه حرفی بزند احساساتش را به دیگران منتقل می کند.
بنابراین می توانیم بیان کنیم که اشک ریختن یک زبان است که انسان به وسیله آن می تواند با دیگران ارتباط برقرار کند و نشان دهد که از درون چه احساساتی را تجربه می کند.
بنابراین باید بیان شود که اشک ریختن در واقع نوعی واکنش جسمی است که انسان ها در مواقع مختلف از آن استفاده می کنند. همچنین در یکی از تحقیقاتی که در زمینه روانشناسی اشک انجام شده است نشان داد که وقتی انسان ها به تصاویری نگاه می کنند که اشخاص در حال گریه کردن هستند بیان می کند که آن فرد نیاز به حمایت دارد.برای مطالعه بیشتر مقاله آشنایی با افسردگی بالینی را مطالعه نمایید.
در حالی که اگر تصویر فردی شاد و خوشحال را تماشا کنند بر این باور هستند که آن فرد هیچ مشکلی ندارد. پس گریه کردن می تواند به دیگران نشان دهد که در چه شرایطی هستیم و در حالت کلی نشان دهنده دریافت کمک و حمایت است.
بنابراین با توجه به این موارد متوجه می شویم که هر زمانی فردی که در حال گریه کردن است را تماشا می کنیم متوجه می شویم که نیاز به کمک دارد و با خودمان فکر می کنیم که ما چه کاری می توانیم برایش انجام دهیم.
همچنین نکته بسیار مهمی که در خصوص روانشناسی اشک وجود دارد بیان می کند که انسان ها موقع گریه کردن کمتر خشمگین و تهاجمی می شوند و اطرافیان بیشتر تلاش می کنند تا شما را آرام کنند و از شما حمایت عاطفی می کنند.
تسکین درد با اشک ریختن
زمانی که دردی ناگهانی بر جسم شما وارد می شود ممکن است گریه کنید و چند قطره ای اشک از چشمانتان جاری شود. به عنوان مثال زمانی که جسم تیزی با دستتان برخورد می کند و یا پایتان بر روی یک شیشه می رود.
از طرف دیگر زمانی که درد طولانی مدت باشد و فرد نتواند کاری برایش انجام دهد موجب گریه کردن فرد می شود. به عنوان مثال شکستگی استخوان، سنگ کلیه و میگرن که در بلند مدت ممکن است باعث ایجاد درد در انسان شود. پیشنهاد می شود تا مقاله درمان افسردگی فلج کننده را بخوانید.
نکته ای که در خصوص روانشناسی اشک وجود دارد این است که هنگام گریه کردن در بدن انسان هورمون اندورفین و اکسی توسین ترشح می شود که به دنبال آن ما شاهد کاهش درد در بدن هستیم.
به عنوان مثال زمانی که فردی دندان درد شدیدی دارد و شدت درد موجب می شود تا او به گریه بیفتد، عمل گریه کردن و اشک ریختن سبب ایجاد آرامش در فرد می شود. بنابراین گریه کردن و اشک ریختن یک رفتار آرامش بخش است و موجب می شود تا فرد اندکی آرام شود.
ایجاد رابطه عاطفی با دیگران
زمانی که انسان گریه می کند به دیگران نشان می دهد که هم اکنون در جایگاه آسیب پذیری قرار دارد. بنابراین اشک ریختن موجب می شود تا برای مدتی حواس شما از سایر موارد پرت شود و به دلیل گریه کردن چشمانتان تار می شود. برخی افراد بار این باورند که گریه کردن برای افراد ضعیف است و همواره خودشان را به شدت کنترل می کنند تا گریه نکنند.
ولی باید بدانید که هرگز گریه کردن به این معنا نیست که شما فرد ضعیفی هستید، چرا که تمام انسان ها نقاط ضعفی دارند که هر از چند گاهی می تواند سبب بروز گریه شود.
پیشنهاد ویژه : کارگاه روانشناسی همدلی
پس با توجه به مطالبی که گفته شد، زمانی که انسان ها گریه می کنند در واقع از دیگران درخواست کمک دارند و همین موضوع به شما کمک می کند که سایرین با شما همدردی کنند و در نتیجه با گریه کردن شما نشان می دهید که در موقعیت آسیب پذیری هستید و دیگران هم در چنین وضعیتی از شما حمایت می کنند.
به طور کلی زمانی که انسان گریه می کند و نشان می دهد که نیاز به حمایت و همدلی دارد در واقع با آن افرادی که در حضورشان گریه می کند احساس نزدیکی و صمیمیت می کند و در نتیجه دیگران با شما رفتار مهربانی خواهند داشت.
پردازش احساسات از طریق گریه کردن
همانطور که بیان شد، زمانی که انسان بسیار ناراحت و غمگین است و هیجانات به او فشار وارد می کند برای بروز احساسات نیاز به راهی دارد که گریه کردن بهترین روش در این خصوص است.
در خصوص روانشناسی اشک یکی از نکاتی که وجود دارد این است که علاوه بر احساسات غم و اندوه سایر احساسات مانند شادی نیز می تواند موجب گریه انسان شود. همانطور که در بخش های مختلف مقاله به آن اشاره شد، محققان بر این عقیده اند که اگر شما موقع شادی گریه کنید در واقع احساسات در حال مدیریت شدن هستند و در آخر شما به آرامش دست می یابید.
گریه کردن برای ابراز همدلی
همانطور که گفته شد زمانی که انسان گریه می کند در واقع از اطرافیان درخواست کمک و حمایت دارد. پس زمانی که شما گریه فردی را مشاهده می کنید می خواهید به او کمک کنید. همچنین موضوعی که بسیار با اهمیت است زمانی که انسان ها گریه دیگران را مشاهد می کنند آن ها نیز به گریه می افتند و از این طریق با دیگران همدردی و همدلی می کنند.
در یکی از تحقیقات که در زمینه روانشناسی اشک انجام شد، نشان داد که وقتی افراد به گریه دیگران نگاه می کنند بدون آن که مهم باشد آن فرد واقعی است یا غیر واقعی آن ها نیز شروع به گریه کردن می کنند.
بنابراین زمانی که انسان درد و ناراحتی دیگران را مشاهده می کند، شروع به گریه می کند و با این رفتار نشان می دهد که در حال همدردی است و این نوع اشک ریختن برای ابراز همدلی یا دیگران است.
رفع نیازهای انسان
شاید شما هم اصطلاح ” اشکش دم مشک است ” را شنیده باشید. طبق این ضرب المثل باید اشاره شود که برخی افراد از طریق دستکاری احساسات و عواطف دیگران می خواهند نیازهایشان را برآورده کنند.
اما باید بدانیم که تمام افراد حقه باز نیستند و اگر گریه می کنند به این دلیل است که خیلی افراد احساسی و عاطفی هستند. بنابراین اگر افراد ندانند که چگونه با دیگران همدلی کنند و ناراحتی شان را نشان دهند ممکن است خواسته شان را به خوبی بیان نکنند و در نتیجه نتوانند از حمایت برخوردار باشند.
درماندگی آموخته شده
زمانی که انسان به این باور برسد که برای بهبود شرایطش نمی تواند کاری انجام دهد ممکن است از گریه کردن برای رسیدن به آرامش استفاده کند. زمانی که انسان در چنین شرایطی گریه می کند در واقع می خواهد نشان دهد که در اوج ناامیدی و درماندگی است.
سایر عوامل اشک ریختن
در خصوص روانشناسی اشک لازم است تا ابعاد گوناگون اشک و فلسفه آن مورد بررسی قرار بگیرد. به طور مثال برخی از شخصیت ها به دلیل ویژگی هایی که دارند بیشتر از بقیه گریه می کنند. در ادامه با برخی دیگر از دلایلی که موجب می شود تا افراد گریه کنند اشاره می کنیم.
با دیگران خیلی زیاد همدلی کنید.
سبک دلبستگی فرد مضطرب یا ایمن باشد.
مشخصات و ویژگی های روانجوری داشته باشند.
وجود مشکل در تنظیم احساسات.
وجود فرهنگ گریه در بین افراد.
به عنوان مثال اگر فردی در فرهنگی رشد کرده باشد که گریه کردن امری پذیرفته شده باشد خیلی راحت تر از بقیه گریه می کنند.
تفاوت جنسیتی نیز از موارد مهم در این خصوص است، چرا که مردان خیلی کمتر از زنان گریه می کنند و دلیل آن می تواند کاملا فرهنگی باشد. چرا که فرهنگ ها همواره چنین باوری را القا می کنند که مرد و پسر نباید گریه کنند، چرا که گریه را نشانه ضعف می دانند.
نکته بسیار مهمی که از نظر بیولوژیکی باید به آن توجه شود وجود هورمون تستوسترون در مردان است که همین هورمون می تواند باعث شود تا مردان کمتر گریه کنند و در مقابل وجود هورمون پرولاکتین در زنان موجب می شود تا گریه کردن در آن ها بیشتر اتفاق بیفتد.
نتیجه گیری
همانطور که بیان شد انسان ها به دلیل دردهای جسمی و روانی اشک می ریزند. اگر شما در این خصوص دارای مشکلی هستید، مثلا اگر بیش از حد ممکن گریه می کنید لازم است تا با یک پزشک مشورت کنید. چرا که گریه زیاد می تواند نشان دهنده وجود افسردگی و اضطراب باشد که اگر این اختلالات در فردی وجود داشته باشد حتما باید به یک روانشناس یا روانپزشک مراجعه کند.
بنابراین به یاد داشته باشید که اگر در خصوص این موارد مشکلی وجود دارد لازم است تا به یک متخصص مراجعه نمایید و مشکلتان را با او در میان بگذارید تا اگر نیاز به درمان داشته باشد خیلی زود فرایند درمان را آغاز کنید.
