کارگاه روان درمانی اگزیستانسیال

در این بخش از وب سایت برنا اندیشان کارگاه روان درمانی اگزیستانسیال را جهت دانلود در اختیار شما کاربران گرامی قرار می دهیم.

مقدمه

اگزیستانسیال مدعی است تعارض درونی‌ای که ما را مسحور خود می‌سازد، نه فقط ناشی از کشاکش میان غرایز سرکوب شده یا افراد مهم درونی شده یا خرده ریزهای خاطرات تروماتیک فراموش شده بلکه ناشی از رویارویی با مسلمات هستی نیز هست. منظور از «مسلمات» هستی چیست؟ اگر به خود اجازه دهیم که دلواپسی‌های روزانه‌ی زندگی را طبقه بندی کنیم و عمیقاً تحت تأثیر موقعیت خود در جهان قرار بگیریم، ناگزیر به ساختار ژرف هستی (یا به اصطلاح  «دلواپسی‌های غایی» می رسیم .  چهار دلواپسی غایی در روان درمانی از بقیه برجسته ترند: مرگ، انزوا، معنای زندگی و آزادگی.

روان درمانی اگزیستانسیال چیست؟

یک باور معمول در بین برخی افراد وجود دارد که اختلالات روانی عمدتا نتیجه‌ی عدم تعادل بیوشیمیایی بوده و با درمان‌های دارویی قابل درمان است. با این وجود این دیدگاه توسط تمامی افراد جامعه قابل پذیرش نیست. در اواسط قرن بیستم، یک جنبش درمانی بوجود آمد که روان درمانی اگزیستانسیال نام داشت. این روش بر پایه‌ی این ایده شکل گرفت که برخی از اختلالات روانی، همچون اضطراب و افسردگی، نتیجه‌ی یک ناتوانی فردی برای وفق دادن خود با مشخصات خاص شرایط انسانی است. با وجود اینکه عدم تعادل بیوشیمیایی در چنین افرادی وجود دارد، این عدم تعادل لزوما علت درد و رنج آن‌ها نیست، بلکه یک نشانه است. علت این درد و رنج ناتوانی آن‌ها در حل معمای وجودی زندگی انسان و دلواپسی‌هایی است که در هستی انسان ریشه دارند.

درمان بیماری‌های روانی از این نوع، با استفاده از روان درمانی اگزیستانسیال ، دیگر شامل تجویز دارو نیست، بلکه درون اندیشی، اکتشاف فلسفی، گسترش آگاهی و پذیرش شرایط انسانی است.

در این مقاله ما روان درمانی اگزیستانسیال را مورد بررسی قرار می دهیم. در این فرایند، برخی خصوصیات انسان را بررسی میکنیم که قادر است درد و رنج را تحریک کند و ایده‌هایی را درباره‌ی چگونگی کنار آمدن با این مسائل مطرح خواهیم کرد تا فرد بتواند زندگی با معنا و پر جنب و جوشی را تجربه کند.

روان درمانی اگزیستانسیال ریشه در سه مکتب فکری دارد: پدیدار‌شناسی، روانشناسی انسان گرایانه و اگزیستانسیالیسم.
از پدیدارشناسی این ایده را وام می‌گیرد که تجربیات بلاواسطه و فوری فرد و درک شخصی از واقعیت، موضوع اصلی و مناسبی است که باید به آن توجه شود.

لودویگ بینزوانگر، یکی از تحلیل‌گران سرشناس اگزیستانسیال، این نکته را بیان می‌کند که:

تنها یک فضا و زمان وجود ندارد، بلکه به اندازه‌ی مکان‌ها و زمان‌ها موضوع برای بحث وجود دارد.
از روانشناسی انسان گرایانه نیز این ایده را وام گرفته که هر فرد به دور از نیروهای قطعی هستی، توانایی تغییر و هدایت زندگی خود و تحقق آرزوی انسانی ذاتی را برای یک زندگی کامل و درک بالاترین توانمندی‌های خود دارد.

و در نهایت روان درمانی اگزیستانسیال بینش‌های بسیاری در رابطه با شرایط انسانی را از متفکران بزرگ اگزیستانسیال جهان وام گرفته است.

این متفکران به موضوعاتی که “نگرانی‌های غایی” وجود انسان نامیده می‌شوند، توجه می‌کردند. که در این مقاله به چهار نگرانی غایی انسانی با رویکرد روان درمانی اگزیستانسیال خواهیم پرداخت: مرگ، آزادی، انزوای وجودی و بی‌معنایی.

همچنین سعی می‌کنیم بینش‌هایی را معرفی کنیم که می‌توانند رنج‌هایی را که این نگرانی‌ها علت آن‌ها هستند محدود کنند.

مرگ احتمالا آشکارترین نگرانی غایی است. در حالیکه زندگی یک امکان احتمالی است (کیرکگارد)، مرگ امکان قطعی و درونی هستی است (هایدگر)، مرز نهایی‌ای که موجودیت ما را محدود کرده و به آن ساختار می‌دهد.

برخی که به روان درمانی اگزیستانسیال معتقدند بر این باورند که ترس از مرگ، بر تجربه‌ی درونی ما تاثیر زیادی دارد. در لحظه به لحظه‌ی زندگی ما اضطرابی از مرگ هست که ناخودآگاه بر رفتار ما تاثیر می‌گذارد و جهان‌بینی ما را شکل می‌دهد.

گرگوری زیلبورگ، روانشناس قرن بیستم نوشته است که:

اگر این ترس دائما آگاهانه بود، نمی‌توانستیم به طور معمولی زندگی کنیم. این ترس باید به درستی سرکوب شود تا بتوانیم به راحتی زندگی کنیم.
فرانسوا دو لا روشفوکو، نویسنده‌ی فرانسوی قرن هجدهم در این باره می‌نویسد:

مرگ همچون خورشید است، هیچکس نمی‌تواند مستقیما به آن نگاه کند.
رابرت جی لیتون، روانپزشک و نویسنده، بیان کرد که انسان‌ها همواره در تلاش برای آنچه به آن “جاودانگی نمادین” می‌گوید، تلاش می‌کنند. به گفته‌ی او انسان‌ها به سه طریق این کار را انجام می‌دهند:

از طریق تولید مثل و زندگی بخشیدن به نسل‌های بعدی خود
از طریق اعتقادات خود به دین‌های مختلف، همچون اعتقاد به زندگی پس از مرگ و یا تناسخ
از طریق خلق آثار خلاقانه همچون آثار هنری و ادبی و یا اختراعات، تا یاد آن‌ها همیشه باقی بماند.
با این حال برخی در روان درمانی اگزیستانسیال بر این باورند که سرکوب کردن مرگ ممکن است بیشتر از اضطراب مرگ خطرناک باشد. ما به اضطراب مرگ نیاز داریم تا به تجربیات آگاهانه‌ی ما کمک کند و بتوانیم یک زندگی کامل داشته باشیم.

اروین یالوم در کتاب خود به نام روان درمانی اگزیستانسیال، به طور خلاصه مزایای آشنایی بیشتر با ترس از مرگ را اینگونه بیان می‌کند:

انکار مرگ در هر سطحی، همچون انکار بنیاد هستی آدمی است. و به شکل فزاینده‌ای موجب محدود شدن آگاهی و تجربه‌ی افراد خواهد شد. داشتن این ایده از مرگ ما را نجات خواهد داد. به جای اینکه با سرکوب کردن آن در خود، راه خود را به بیراهه ها بکشانیم، شیوه‌های بهتری از حیات و زندگی پیش روی ما خواهد گذشت و از زندگی بیشتر لذت خواهیم برد.

منابع

روانشناسی مردمی

وب سایت فول فکر

مطالعه بیشتر