برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
برای بانوان لازم است تا با نشانه های سندروم پیش از قاعدگی آشنا باشند. به طور کلی سندروم پیش از قاعدگی به شرایطی گفته می شود که در طول روزهای خاصی از چرخه قاعدگی حالات و احساسات خاصی برای زنان ایجاد می شود که موجب می شود تا رفتار آنها تحت تاثیر قرار بگیرد.
بنابراین باید در نظر داشته باشید که سندروم پیش از قاعدگی یا همان (PMS) یک بیماری بسیار شایع است و نشانه های آن تقریبا ۸۰ درصد از زنان را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین لازم است بدانید که سندروم پیش از قاعدگی باید به شکلی باشد که جنبه های مختلف زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد تا پزشک بتواند آن را یک اختلال بداند.
از طرفی نیز در نظر داشته باشید که نشانه های سندروم پیش از قاعدگی ۵ الی ۱۱ روز قبل از قاعدگی آغاز می شود و با شروع قاعدگی از بین می رود. با توجه به اهمیتی که این موضوع دارد در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا مقاله ای جامع راجع به سندروم پیش از قاعدگی را در اختیار شما علاقه مندان به مجموعه مطالب علمی و پزشکی قرار دهیم تا بتوانید به طور کامل با این سندروم آشنا شوید.
سندروم پیش از قاعدگی
در ابتدا لازم است اشاره شود که سندروم پیش از قاعدگی یا همان (PMS) دارای نشانه ها و علائم مختلفی است که می تواند شامل اختلالات خلقی، حساس شدن سینه ها، میل به غذا، خستگی، تحریک پذیری و افسردگی باشد. تحقیقات نشان می دهد که از هر ۴ زن قاعده، ۳ نفر حالات و تجربیات مربوط به سندروم پیش از قاعدگی را داشته اند.
علائم سندروم پیش از قاعدگی معمولا در یک الگوی قابل پیش بینی عود می کند و تغییراتی که از نظر احساسی در انسان ایجاد می شود می تواند در طیف های مختلفی ظاهر شود. البته در نظر داشته باشید که نیازی نیست شما چنین شرایطی را تحمل کنید چرا که امروزه روش های مختلفی وجود دارد که می توانیم به کمک آنها سندروم پیش از قاعدگی را درمان کنیم و نشانه های آن را تا جایی که امکان دارد کاهش دهیم.
چرخه قاعدگی
به طور کلی چرخه قاعدگی یک زن به طور معمول ۲۸ روز طول می کشد. تخمک گذاری، دوره است که تخمک از تخمدان آزاد می شود و در چهاردهمین روز چرخه اتفاق می افتد. در روز ۲۸ سیکل نیز قاعدگی یا خونریزی رخ می دهد و نشانه های سندروم پیش از قاعدگی می تواند از روز ۱۴ آغاز شود و تا ۷ روز بعد از شروع قاعدگی ادامه یابد و نشانه های آن معمولا به صورت خفیف یا متوسط است.
مجله American Family Physician گزارش می کند که تقریبا ۸۰ درصد از بانوان یک یا چند علامت مربوط به سندروم پیش از قاعدگی را تجربه می کنند. لازم است بیان شود که این نشانه های می تواند عملکرد روزانه افراد را تحت تاثیر قرار دهد.
از طرفی هم ۲۰ الی ۳۲ درصد از زنان نشانه های متوسط تا شدید را گزارش می کنند که به طور مستقیم زندگی آن ها را تحت تاثیر قرار داده است. به یاد داشته باشید که هر فردی می تواند علائم را با شدت های گوناگونی تجربه کند و این موضوع از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
نشانه های رایج سندروم پیش از قاعدگی
به طور کلی سندروم پیش از قاعدگی (PMS) دارای نشانه های بسیار زیادی است که همه زنان تمام آن نشانه ها را تجربه نمی کنند. بلکه بیشتر زنان صرفا تعداد کمی از این مشکلات را در طول سیکل قاعدگی تجربه می کنند.
نشانه های سندروم پیش از قاعدگی در طبقات رفتاری، روانی و جسمی متغیر است و در برخی مواقع شامل برخی از دردهای فیزیکی است که موجب استرس فراوان در فرد می شود. پیشنهاد می شود تا مقاله سوالات رایج سکس تراپی را مطالعه نمایید.
نشانه ها و علائم با هر شدتی که ظاهر شوند ۴ روز بعد از شروع قاعدگی ناپدید می شوند و صرفا تعداد کمی از زنان مبتلا به سندروم پیش از قاعدگی در هر ماه نشانه های ناتوان کننده را تجربه می کنند. این نوع از سندروم پیش از قاعدگی تحت عنوان (PMDD) شناخته می شود که شامل نشانه های افسردگی، نوسانات خلقی، عصبانیت، اضطراب، مشکل در تمرکز، تحریک پذیری و تنش می باشد.
علائم رفتاری و عاطفی (PMS)
- اضطراب و تنش با حالت های افسردگی و هجوم گریه های غیر قابل کنترل
- عصبانیت و تحریک پذیری و تغییر در اشتها و مشکل در خواب
- انزوا طلبی اجتماعی و مشکل در تمرکز و تغییرات میل جنسی
- درد مفاصل یا عضله به همراه خستگی و سردرد
- افزایش وزن به دلیل جمع شدن مایعات و نفخ شکم
- حساسیت در پستان، تحریک شدن پوست و بروز آکنه
- یبوست یا اسهال و عدم تحمل الکل
دلایل مربوط به سندروم پیش از قاعدگی
به طور قطعی نمی توان دلیل واضحی برای PMS بیان نمود ولی در ایجاد سندروم پیش از قاعدگی چندین دلیل وجود دارد که یکی از آنها ایجاد تغییر در هورمون ها است که موجب می شود تا فرد دچار نوسانات هورمونی شود.
پیشنهاد ویژه : پکیج رواشناسی بلوغ دختران
تغییرات شیمیایی در مغز : سروتونین در مغز که یک نوع انتقال دهنده عصبی است می تواند نشانه های سندروم پیش از قاعدگی را تحریک کند. اگر مقادیر سروتونین قبل از قاعدگی کاهش یابد می تواند سبب بروز خستگی، هوس غذایی و مشکلات مربوط به خواب شود.
افسردگی : برخی از زنانی که دچار سندروم پیش از قاعدگی می شوند نوعی افسردگی را تجربه می کنند که به عنوان افسردگی نامشخص شناخته می شود.
عوامل خطرساز سندروم پیش از قاعدگی
- اختلالات خلقی یا سابقه افسردگی مانند افسردگی بعد از زایمان یا اختلال دو قطبی
- سابقه خانوادگی PMS، سابقه خانوادگی افسردگی
- خشونت خانگی، سوء مصرف مواد، ضربه روحی و ضربه جسمی
- دیسمنوره، اختلال افسردگی اساسی، اختلال افسردگی فصلی
- اختلال اضطراب فراگیر، روان گسیختگی
تشخیص سندروم پیش از قاعدگی
از نظر پزشکی هیچ روش یا تست آزمایشگاهی خاصی وجود ندارد که بتوانیم سندروم پیش از قاعدگی را تشخیص دهیم. اگر فردی قبل از قاعدگی نشانه های خاصی را از خودش نشان دهد توسط پزشک به سندروم پیش از قاعدگی تشخیص داده می شود.
برای تنظیم و ایجاد یک الگوی قبل از قاعدگی قابل تشخیص، پزشک از شما میخواهد علائم و نشانه های خود را حداقل برای دو دوره قاعدگی در یک تقویم ثبت کنید. روزی که اولین علامت ظاهر می شود و متوجه علائم PMS می شوید آن را ثبت کنید و همچنین روز ناپدید شدن علائم را یادداشت کنید. حتما روزهای شروع و پایان پریود خود را علامت بزنید.
در برخی شرایط علائم ممکن است شبیه اختلال های دیگری باشند، از جمله سندرم خستگی مزمن، اختلالات تیروئید و اختلالات خلقی، مانند افسردگی و اضطراب. پزشک برای آن که مطمئن شود مشکل به خاطر دلایل پزشکی نیست، آزمایش هایی مانند آزمایش عملکرد تیروئید یا آزمایش های غربالگری خلق و خو را برای کمک به تشخیص واضح تجویز می کند. برای مطالعه بیشتر مقاله رابطه تیروئید با افسردگی را بخوانید.
اگر بیش از یک علامت عود کننده در بازه زمانی مشخص داشته باشید تشخیص انجام می شود که باید به اندازه کافی شدید باشد، باعث اختلال شود و بین قاعدگی و تخمک گذاری وجود نداشته باشد. سایر علل پزشکی که پزشک وجه افتراق تشخیص قرار می دهد عبارتند از: کم خونی، اندومتریوز، بیماری تیروئید، سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، سندرم خستگی مزمن، بافت همبند یا بیماری های روماتولوژیک.
درمان سندروم پیش از قاعدگی
برای بسیاری از زنان، تغییر شیوه زندگی می تواند موجب کاهش علائم PMS شود. اما با توجه به شدت علائم، پزشک یک یا چند دارو را برای سندرم پیش از قاعدگی تجویز می کند. تاثیر و میزان موفقیت داروها در تسکین علائم بین زنان متفاوت است. داروهایی که معمولا برای سندرم پیش از قاعدگی تجویز می شوند شامل موارد زیر می شوند.
داروهای ضد افسردگی
مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) که شامل قرص فلوکستین (پروزاک، سارافم)، پاروکستین (پاکسیل، پکسوا)، سرترالین (زولوفت) و غیره هستند که در کاهش علائم خلقی موفق بوده‌اند. SSRI ها در خط اول درمان PMS شدید یا PMDD قرار دارند. این داروها به صورت روزانه مصرف می شوند. اما برای برخی از زنان مبتلا به PMS استفاده از داروهای ضد افسردگی ممکن است به دو هفته قبل از شروع قاعدگی محدود شود.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) : مصرف داروهای غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین IB، سایرین) یا ناپروکسن سدیم (Aleve) قبل یا در شروع قاعدگی می تواند گرفتگی و ناراحتی پستان را کاهش دهد.
دیورتیک ها : وقتی ورزش و محدود کردن مصرف نمک برای کاهش افزایش وزن، تورم و نفخ سندرم پیش از قاعدگی کافی نباشد، مصرف قرص های آب(دیورتیک‌ها) می تواند به بدن کمک کند تا مایعات اضافی را از طریق کلیه ها دفع کند. اسپیرونولاکتون (آلداکتون) یک دیورتیک است که می تواند باعث کاهش برخی از علائم PMS شود.
قرص های ضد بارداری هورمونی : این داروهای تجویزی تخمک گذاری را متوقف می کنند که در تسکین علائم موثر هستند.
تغییر سبک زندگی
شما نمی توانید سندروم پیش از قاعدگی را درمان کنید، اما می توانید اقداماتی را برای کاهش علائم خود انجام دهید.
- اگر یک نوع خفیف یا متوسط از سندرم پیش از قاعدگی دارید، گاهی اوقات می توانید علائم سندرم را با ایجاد تغییراتی در نحوه غذا خوردن، افزایش تحرکات بدنی و تغییر رویکرد و نگرش به زندگی روزمره که نیازی به درمان های پزشکی ندارند، مدیریت کنید.
- خواب کافی و مناسب داشته باشید.
- تمرینات آرام سازی پیشرونده عضلانی یا تمرینات تنفس عمیق را برای کمک به کاهش سردرد، اضطراب یا مشکل خواب (بی خوابی) انجام دهید.
- برای آرامش و از بین بردن استرس، یوگا یا ماساژ را امتحان کنید.
- علائم خود را برای چند ماه ثبت کنید تا از میزان تاثیر تغییرات اعمال شده مطلع شوید. در کاهش استرس موثر است.
- برای شناسایی محرک ها و زمان بروز علائم خود، یک تقویم ثبت شده در نظر بگیرید. با این روش استراتژی هایی را که در کاهش علائم موثر بوده است را شناسایی می کنید و برای دفعات بعدی می توانید از آن ها به عنوان مداخله های درمان خانگی استفاده کنید.
رژیم غذایی
- برای کاهش نفخ و احساس سیری، وعده های غذایی کمتر را در دفعات بیشتری بخورید.
- برای کاهش نفخ و احتباس مایعات، مصرف نمک و غذاهای شور را محدود کنید.
- غذاهای حاوی کربوهیدرات های پیچیده مانند میوه ها، سبزیجات و غلات کامل را انتخاب کنید.
- غذاهای غنی از کلسیم را در برنامه غذایی تان قرار دهید. اگر نسبت به محصولات لبنی حساسیت دارید یا کلسیم کافی را در رژیم غذایی خود دریافت نمیکنید، مصرف روزانه مکمل کلسیم می تواند کمک کننده باشد.
- از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید.
- ورزش را در برنامه منظم خود داشته باشید.
- در اکثر روزهای هفته حداقل ۳۰ دقیقه پیاده روی سریع، دوچرخه سواری، شنا یا سایر فعالیت های هوازی انجام دهید. ورزش منظم روزانه می تواند به بهبود سلامت کلی شما کمک کند و علائم خاصی مانند خستگی و خلق و خوی افسرده را کاهش دهد.
توجه به نکات ضروری
- نوشیدن مایعات زیاد برای کاهش نفخ شکم
- داشتن یک رژیم غذایی متعادل برای بهبود سلامت کلی و سطح انرژی که به معنای خوردن میوه و سبزیجات فراوان و کاهش مصرف شکر، نمک می باشد.
- مصرف مکمل هایی مانند اسید فولیک و منیزیم برای کاهش گرفتگی عضلات و نوسانات خلقی
- مصرف ویتامین دی برای کاهش نشانه ها
- خوابیدن برای حداقل هشت ساعت در شب با هدف کاهش خستگی
- مراجعه به روان درمانگر و استفاده از درمان شناختی رفتاری که اثرات آن اثبات شده است.
طب جایگزین
آنچه در مورد اثربخشی داروهای مکمل مورد استفاده برای تسکین علائم سندرم پیش از قاعدگی شناخته شده است به شرح زیر معرفی شده اند. اگر نتوانستید سندرم پیش از قاعدگی خود را با تغییرات سبک زندگی مدیریت و سایر روش های پیشنهادی کنترل کنید و علائم PMS همچنان بر سلامت و فعالیت های روزانه شما تاثیر می گذارد، به پزشک مراجعه کنید.
مکمل های ویتامین : گزارش شده است که کلسیم، منیزیم، ویتامین E و ویتامین B6 علائم را تسکین می دهند، اما شواهد کمی از اثرگذاری جدی و کافی آن ها در دسترس است.
داروهای گیاهی : برخی از زنان از کاهش علائم PMS با استفاده از گیاهانی مانند جینکو، زنجبیل، انگور، روغن گل مغربی گزارش می کنند. با این حال، مطالعات علمی کمی از تاثیرات داروهای گیاهی برای تسکین نشانه های سندروم پیش از قاعدگی پشتیبانی می کند.
داروهای گیاهی توسط سازمان غذا و دارو تنظیم و کنترل نمی شوند. بنابراین هیچ سابقه ای از ایمنی یا اثربخشی محصول وجود ندارد. قبل از مصرف هرگونه محصول گیاهی با پزشک خود صحبت کنید زیرا ممکن است عوارض جانبی داشته باشند یا با داروهای دیگری که مصرف می کنید تداخل پیدا کند. به عنوان مثال، خار مریم، اثربخشی قرص های ضد بارداری را کاهش می دهد.
طب سوزنی : یک پزشک طب سوزنی، سوزن های استیل ضد زنگ استریل شده را در نقاط خاصی از بدن وارد پوست می کند. برخی از زنان پس از درمان طب سوزنی با کاهش علائم روبرو می شوند.
نتیجه گیری
بسیاری از محققان معتقدند که سندرم پیش از قاعدگی به تغییر در سطح هورمون جنسی و سروتونین در ابتدای چرخه قاعدگی مربوط می شود. سطح استروژن و پروژسترون در زمان های خاصی از ماه افزایش می یابد. افزایش این هورمون ها می تواند باعث نوسانات خلقی، اضطراب و تحریک پذیری شود. استروئیدهای تخمدانی همچنین فعالیت بخش هایی از مغز که با علائم قبل از قاعدگی مرتبط است را تعدیل می کنند. سطح سروتونین بر خلق و خوی تأثیر می گذارد.
سروتونین یک ماده شیمیایی در مغز و روده انسان است که بر خلق و خوی، احساسات و افکار اثر می گذارد و تعجبی ندارد اگر با نوسانات آن دچار مشکلاتی در چرخه قاعدگی بشوید.
