برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
برخی از افراد برای مقابله با نظر و دیدگاه دیگران از مظلوم نمایی یا قربانی نشان دادن خود استفاده می کنند. در این رابطه باید اشاره شود که انسان ها با توجه به صفات و ویژگی های شخصیتی مختلف از مظلوم نمایی در کارهایشان استفاده می کنند.
ما در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا مقاله ای کامل در خصوص علل و نشانه های مظلوم نمایی و روش های مقابله با آن را در اختیار شما علاقه مندان به مجموعه مقالات روانشناسی قرار دهیم، پس تا انتهای این مطلب با گروه علمی برنا اندیشان همراه باشید.
مظلوم نمایی شامل چه رفتارهای است؟
به طور کلی باید اشاره کرد که مظلوم نمایی شامل طیف وسیعی از رفتارها را شامل می شود. یعنی افراد به طور معمول در زندگی شان بر این باورند که مستحق رفتارهای بهتری هستند ولی همواره این دیگران هستند که به آنها بدی می کنند و آن ها همواره نقش فرد قربانی را بازی می کنند.همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله شخصیت قربانی را مطالعه کنید.
همچنین باید اشاره شود که این افراد معتقدند مشکلاتی که برای آن ها افتاده بسیار سخت تر و دشوارتر از مشکلات دیگران است. از طرف دیگر این اشخاص باور دارند که هیچ اختیاری در رابطه با مشکلاتی که در زندگی آنها افتاده ندارند و همه آن ها به صورت اجباری رخ داده است. شایان ذکر است که این افراد توقع دارند دیگران آنها را درک کرده و بفهمند که آن ها واقعا چه درد و رنج بزرگی را تحمل می کنند.
چرا برخی افراد مظلوم نمایی می کنند؟
در رابطه با انجام رفتار مظلوم نمایی و قربانی نشان داده خود دلایل بسیاری وجود دارد. مثلا گاهی اوقات فرد در شرایط و محیطی قرار دارد که تمامی رفتارهای مظلوم نمایی او تقویت می شود و او بسیار خوشحال است که چنین شرایطی برایش وجود دارد.
از طرف دیگر باید بدانیم که مظلوم نمایی و قربانی نشان دادن خود در بلند مدت موجب می شود تا فرد دچار اختلالات و آسیب هایی شود که در نهایت رفتارهای مظلوم نمایی را در شخص بیشتر می کند. حالا قصد داریم به صورت کامل با دلایل و علل بروز رفتار مظلوم نمایی آشنا شویم.
عزت نفس پایین
افرادی که عزت نفس پایینی دارند، در واقع هیچ تصویر مثبت و قدرتمندی از خودشان در ذهن ندارند. یعنی همواره خودشان را کمتر و پایین تر از آن چیزی که واقعا هستند می بینند. همچنین باید اشاره شود که عزت نفس پایین موجب می شود تا فرد نسبت به واکنش های دیگران بسیار حساس باشد.
به عنوان مثال اگر به شخصی تلفن بزند و او دیر جواب دهد و یا جواب ندهد، بسیار ناراحت می شود و همواره فکر می کند که چون او دارای یک مشکل است دوستش جواب تلفن او را نداده است. به عبارت دیگر شرطی بودن در رفتار افرادی که عزت نفس پایینی دارند بسیار رایج می باشد.
به یاد داشته باشید که عزت نفس پایین موجب می شود تا فرد همواره به دنبال تایید طلبی باشد و نمی تواند ابهام را تحمل کند. به عنوان مثال باید از دیگران تعریف و تمجید را به صورت واضح بشنود تا خیالش راحت شود، در غیر این صورت از نظر روانی دچار آسیب می شود و از دست دیگران کینه به دل می گیرد.
به همین دلیل باید اشاره شود که عزت نفس پایین موجب می شود تا فرد برای گرفتن تایید و جلب نظر دیگران از رفتارهای مظلوم نمایی استفاده کند و همواره اشتباهات خویش را توجیه کند و از این طریق سعی می کند تا عزت نفس از دست رفته اش را مجددا به دست آورد.
احساس فشار زیاد از طرف دیگران
زمانی که فشارهای اجتماعی افزایش پیدا می کند، معمولا رفتارهای مظلوم نمایی نیز بیشتر می شود. به عنوان مثال فرزندانی که دارای والدین سخت گیر هستند چون میدانند اگر اشتباهی از آنها سر بزند توسط پدر و مادر تنبیه می شوند بعد از کار اشتباهی که انجام می دهند دست به رفتارهای مظلوم نمایی می زنند.
تمایل به کنترل کردن دیگران
در بین اشخاصی که همواره قصد دارند تا دیگران را کنترل کنند افرادی وجود دارند که به صورت پنهانی و منفعلانه دست به انجام رفتارهای مظلوم نمایی می زنند.
یعنی این افراد از طریق بازی کردن نقش یک فرد قربانی در تلاش هستند تا تمامی تقصیرها را به گردن دیگران بیندازند و به وسیله چنین رفتارهایی دیگران را تحت تاثیر قرار دهند و به صورت غیر مستقیم دیگران را کنترل کنند.
درمان مظلوم نمایی
به طور کلی افرادی که مظلوم نمایی می کنند به دو دسته تقسیم می شوند. دسته اول شامل افرادی است که به نقش خودشان عادت کرده اند و نمی خواهند از این نقش خارج شوند و دسته دوم افرادی هستند که قصد دارند تا رفتارهای مظلوم نمایی و قربانی نشان دادن را کنار بگذارند و به صورت نرمال رفتار کنند.
دسته اول همواره با مشکلات زیادی مواجه می شوند و چون به مظلوم نمایی عادت کرده اند نمی توانند از آن خارج شوند و در نتیجه همواره دیگران را عامل مشکلاتشان می دانند. پیشنهاد می شود تا مقاله درمان ذهنیت قربانی را مطالعه کنید.
این افراد حتی در جلسات مشاوره و رواندرمانی نیز قصد دارند تا با انجام رفتارهای مظلوم نمایی، فرد مشاور را تحت تاثیر قرار دهند و او را قانع کنند که مشکل آن ها واقعی است و آن ها نمی توانند هیچ کاری برای درمان و رفع مشکل انجام دهند.
در درمان هایی مانند تئوری انتخاب یا همان واقعیت درمانی، همواره بر روی مسئولیت پذیری افراد کار می شود. بر اساس این نظریه زمانی افراد مظلوم نما می توانند از نقش خودشان خارج شوند که واقعا بپذیرند کاری که در حال انجام آن هستند یک مشکل است و نباید به آن ادامه دهند. همچنین لازم است مسئولیت کارهایی که انجام می دهند را بپذیرند تا بتوانند مانند سایر افراد به صورت نرمال رفتار کنند.
در این جا فرد درمانگر به شخص کمک می کند تا مسئولیت پذیری را یاد بگیرد و دست از انجام رفتارهای مظلوم نمایی بردارد. به یاد داشته باشید که انجام رفتارهایی که نشان دهد فرد همواره یک شخص قربانی است موجب می شود تا روابط بین فردی اشخاص دچار مشکل شود و همواره در رابطه با دیگران با مشکل روبرو می شود.
نکته بسیار مهمی که در خصوص درمان مظلوم نمایی وجود دارد آن است که اگر در فرایند درمان، فرد روانشناس متوجه شود که شخص دارای اختلالاتی مانند افسردگی و کمبود اعتماد به نفس است در ابتدا باید بر روی این مشکلات کار کند تا سایر رفتارهای مخرب فرد نیز تحت درمان قرار بگیرد. برای مطالعه بیشتر مقاله درمان حس تنفر نسبت به خود را بخوانید.
چرا که در علم روانشناسی همواره به این موضوع توجه داشته باشید که سایر اختلالات روانی می تواند بر روی تمامی شخصیت انسان تاثیر داشته باشد. بنابراین اگر شما گرفتار یک اختلال هستند ممکن است دلیل آن وجود یک مشکل دیگر باشد که لازم است آن مشکل شناسایی شود و تحت درمان قرار بگیرد تا سایر موارد نیز به صورت مرحله به مرحله درمان شود.
سخن آخر
ما در این مقاله به صورت کامل با مظلوم نمایی آشنا شدیم و متوجه گشتیم که این ویژگی به دلیل پایین بودن عزت نفس در فرد ایجاد می شود. به یاد داشته باشید که اگر شما از دیگران انتقاد نمی کنید و به دلیل کارهای اشتباهی که درباره شما انجام می دهند هیچ واکنشی نشان نمی دهید به این معناست که در حال انجام مظلوم نمایی هستید.
به عبارت دیگر باید اشاره شود که این ویژگی بسیار سخت و پیچیده است و شناسایی آن کار راحتی نیست. چرا که هرگز افراد به صورت آشکار بیان نمی کنند که در حال انجام رفتارهای مظلوم نمایی هستند. به عنوان مثال فردی که می ترسد اگر از رفتار اشتباه و زشت دیگران انتقاد کند ممکن است او خشمگین شود و حرفی بزند که شرمنده اش کند هرگز دست به چنین کاری نزده و حتی سال های نیز با او کار می کند.
بنابراین باید بدانید که شما به این دنیا نیامده اید تا دیگران را راضی کنید. البته این سخن به این معنا نیست که شما باید دیگران را ناراحت کنید. بلکه اگر شخصی در رابطه با شما رفتار اشتباهی انجام می دهد و یا اگر صفت ناپسندی در او وجود دارد که موجب آزار شما و دیگران می شود لازم است این نکته را به او گوشزد کنید تا رفتارش را اصلاح کند.
بنابراین از گفتن واقعیت به دیگران ترس و واهمه نداشته باشید و گمان نکنید که اگر الان از رفتار زشت او انتقاد کنید او چه واکنشی نشان خواهد داد.
به صورت کلی رفتار تنبیهی از سمت والدین موجب شکل گیری چنین شخصیتی در انسان می شود. یعنی اگر در کودکی، والدین فرزندشان را تنبیه کرده باشند و هر رفتاری که او انجام می دهد را به شدت مورد انتقاد قرار داده باشند در بزرگسالی فرد به یک شخص مظلوم نما تبدیل می شود.
به طوری که همواره قصد دارد تا از طریق مظلوم نمایی کارهایش را به جلو ببرد و از سمت دیگران نیز هیچ آسیبی به او وارد نشود.
بنابراین به یاد داشته باشید که شما باید به راحتی حرفتان را به دیگران بزنید و اگر در مورد موضوعی نظر خاصی دارید بدون هیچ ترسی آن را بیان کنید. البته ممکن است برخی از موضوعات بسیار چالش برانگیز باشند و شما را با مشکل مواجه کنند.
در این رابطه بهتر است خویشتن دار باشید و از صحبت با افرادی که توانایی تحمل نقطه نظر مقابل را ندارند اجتناب کنید. چرا که سلامت روان شما دارای ارزش و اعتبار بالایی است و هرگز نباید به خاطر افرادی که قدر آن را نمی دانند خودتان را آزار دهید.
