برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
در این قسمت از پایگاه دانش برنا اندیشان تصمیم داریم تا در رابطه با یکی از موضوعات مهم و ویژه روانشناسی با عنوان معرفی جامع اختلال شخصیت وسواسی جبری ملاکهای تشخیص و درمان آن با شما علاقه مندان به مطالب روانشناسی و درمان اختلالات شخصیت گفتگو کنیم.
معرفی جامع اختلال شخصیت وسواسی جبری ملاکهای تشخیص و درمان آن
در مقاله معرفی جامع اختلال شخصیت وسواسی جبری ملاکهای تشخیص و درمان آن اختلال شخصیت وسواسی جبری مورد بررسی قرار گرفته و سپس به راهکارهای درمانی خواهیم پرداخت،پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
اختلال شخصیت وسواسی-جبری
اختلالات شخصیت، طبقه‌ای از اختلالات روانپزشکی هستند که الگوهای رفتاری پایداری را در بر گرفته و تغییر آنها با دشواری بیشتری همراه است. اختلالات مرتبط با شخصیت، در 3 گروه جداگانه دسته بندی شده‌اند که تحت عنوان کلاستر B،A و C شناخته می‌شوند. اختلال وسواسی- جبری در کنار اختلال شخصیت وابسته و اختلال شخصیت اجتنابی، کلاستر C اختلالات شخصیت را تشکیل می‌دهند. تظاهر اصلی اختلال شخصیت وسواسی- جبری، اشتغال ذهنی با نظم و ترتیب، کمال طلبی و کنترل ذهنی و بین فردی است، که به بهای از دست دادن انعطاف‌پذیری، صبر و کارایی فرد تمام می‌شود. این الگوی رفتاری از اوایل بزرگسالی آغاز شده و در جنبه‌های مختلف زندگی به چشم می‌خورد.
در کلیپ زیر به صورت کامل در مورد اختلال وسواس فکری و عملی و نشانه های آن با شما صحبت خواهیم کرد.
علائم اختلال شخصیت وسواسی جبری
ویژگی اصلی افراد مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی، اشتغال ذهنی عمیق با موضوعاتی مانند نظم و ترتیب، کمال‌گرایی و ایراد‌گیری و کنترل شدید همه مسائل و داشتن چارچوب‌های انعطاف‌ناپذیر است. از علائم مهم این اختلال می‌توان به این موارد اشاره کرد:
۱- اشتغال ذهنی زیاد با جزئیات، فهرست‌ها، آداب، سازماندهی و زمان‌بندی برنامه‌ها به حدی که فرد نمی‌تواند به اصل موضوع بپردازد و انجام آن را عملی کند
۲- کمال‌گرایی بیش از حد، که باعث می‌شود بسیاری از کار‌ها ناتمام بماند
۳- تعهد بیش از حد به محل کار برای انجام وظایف و ساعت کاری زیاد (بدون نیاز اقتصادی به اضافه کاری) و خودداری از اختصاص دادن بخشی از وقت خود به تفریح یا ارتباط با دوستان
۴- وجدان بسیار سختگیر و غیرقابل‌انعطاف
۵- ناتوانی در دور ریختن اشیای غیرمفید، با این فکر که بالاخره یک روز ممکن است لازم شود
۶- ناتوانی در همکاری و مشارکت با دیگران در انجام کار‌ها، مگر این‌که آن افراد کاملاً طبق نظر و قواعد او عمل کنند
۷- خشک‌دست و خسیس بودن
۸- انعطاف‌ناپذیری و سرسخت بودن
۹- مشکل در تصمیم‌گیری در مواردی که از قبل قاعده مشخصی وجود ندارد
۱۰- خشم و ناکامی در زمانی که احساس می‌کند کنترلی روی شرایط ندارد
۱۱- کم‌ارتباطی با دیگران
ملاک های تشخیصی DSMدر مورد اختلال شخصیت وسواسی – جبری
اشتغال ذهنی به نظم و ترتیب، کمال طلبی، و تسلط بر امور ذهنی و بین فردی به بهای از دست دادن انعطاف پذیری، گشاده نظری (apenness) ،و کارایی، به صورت الگویی نافذ و فراگیر که از اوایل بزرگسالی شروع شده باشد و در زمینه های مختلفی به چشم آید، که علامت اش وجود حداقل چهار تا از موارد زیر است:
1) ذهنش به جزئیات، قواعد، فهرست ها، ترتیب،سازمان یافتگی، یا برنامه ها و جدول زمانی امور به قدری مشغول باشد که رشته اصلی امور را از دست بدهد.
2) به قدری کمال طلبی از خود نشان دهد که نتواند تکیلف محول شده را به اتمام برساند (مثلا نتواند طرحی را به طور کامل اجرا کند و به پایان برساند،چون ملاک (استاندارد) های بیش از حد دقیقی که دارد، قابل پیاده کردن نیستند).
3) به شکلی افراطی خود را وقف کار و بهره وری کرده باشد، به طوری که نتواند به تفریح و روابط دوستانه اش بپردازد (اگر ضرورتهای آشکار اقتصادی در میان باشد، نباید به حساب آورده شود).
4) بیش از حد با وجدان،اخلاقی و تقوا پیشه باشد و در مورد مسایل اخلاقی و ارزشی به هیچ وجه انعطاف پذیر نباشد. (اگر به دلیل هویت فرهنگی یا مذهبی فرد باشد،نباید به حساب آورد).
5) نتواند چیزهای کهنه و از رده خارج یا بی ارزش را دور بیندازد، ولو هیچ گونه ارزش عاطفی هم نداشته باشند.
6) از تفویض وظایف خود به دیگران یا کار کردن با آنها ابا داشته باشد، مگر آنکه آنها به روش او برای انجام امور کاملا تسیلم شده باشند.
7) در پول خرج کردن چه برای خودش و چه برای دیگران خست بورزد، یعنی پول را چیزی بداند که باید برای روز مبدا پس انداز شود.
8) سرسختی و یکدندگی از خود نشان دهد.
علت اختلال شخصیت وسواسی جبری
علت دقیق اختلال شخصیت وسواسی اجباری ناشناخته است. مانند بسیاری از جنبه‌های اختلال شخصیت وسواسی اجباری علل آن نیز هنوز مشخص نشده است. اختلال شخصیت وسواسی اجباری ممکن است به علت ترکیبی از ژنتیک و تجارب دوران کودکی ایجاد شود. در بعضی مطالعات موردی، بزرگسالان می‌توانند تجربه‌ی اختلال شخصیت وسواسی اجباری را در سنین بسیار پایین به یاد بیاورند. آنها ممکن است به داشتن فرزند کامل و بدون عیب و کاملا مطیع، نیاز داشته باشند. این نیاز به پیروی از قوانین، پس از آن به بزرگسالی منتقل می‌شود.
پیشنهاد ویژه : کارگاه صوتی آموزش درمان اختلال شخصیت
درمان
روان درمانی: بیماران مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی – جبری بر خلاف بیماران دچار سایر اختلالات شخصیت اغلب خود می دانند که بیمارند و لذا خودشان به جست و جوی درمان برمی آیند.
این بیماران که از تحصیلات خیلی بالایی برخوردارند و خیلی هم معاشرتی اند، تداعی آزاد (free association) و درمان غیر هدایت گرانه را خیلی ارج می نهند.
اما این درمان ها اغلب طولانی و پیچیده است و بروز مشکلاتی از نظر انتقال متقابل در آنها شایع است.
از گروه درمانی و رفتاردرمانی هم گاه نتایج خوبی به دست می آید.
در هر دو به راحتی می شود تعاملها یا توضیحات غیرانطباقی بیمار را در جا قطع کرد و مانع شد.
این مانع شدن از بیمار برای انجام کامل رفتار عادتیش باعث افزایش اضطراب او می شود و به این ترتیب او را آماده و مستعد آموختن راهبردهای جدید مدارا (coping) می سازد.
به علاوه، در گروه درمانی اغلب بیمار به خاطر تغییراتی که در رفتار خود می دهد، پاداش های مستقیمی دریافت می کند که شاید در رواندرمانی های فردی آن قدرها ممکن نباشد.
دارودرمانی:کلونازپام (klonopin) بنزودیازپینی با مصارف ضد تشنجی است که علایم بیماران دچار اختلال وسواسی – جبری شدید را تخفیف میدهد، ولی هنوز معلوم نیست که در اختلال شخصیت وسواسی – جبری هم مفید واقع می شود یا نه.
اگر علایم و نشانه های اختلال وسواسی – جبری (OCD)غالب شود، کلومی پیرامین (anafranil) و داروهای سروتونرژیک نظیر فلوکستین (معمولاً به مقدار mg80-60 در روز) ممکن است مفید واقع گردد.
نفازودون (serzone)ممکن است برای برخی بیماران مفید باشد.
معرفی یار مهربان
کتاب بیماریها و اختلال های شخصیت
نویسنده: هال مارکوویتز
مترجم: دکتر موسی کافی ماسوله، تمجید کریمی
تهیه و تنظیم: میترا نمازی
کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
