کارگاه صوتی بادکنک درمانی و بازی درمانی

در این قسمت از فروشگاه اینترنتی برنا اندیشان قصد داریم تا یکی از کارگاه های روانشناسی مورد علاقه برای روانشناسان با عنوان کارگاه صوتی بادکنک درمانی و بازی درمانی را جهت دانلود در اختیار شما کاربران گرامی وب سایت برنا اندیشان قرار دهیم.

در کارگاه صوتی بادکنک درمانی و بازی درمانی مدرس به طور کامل بازی درمانی کودکان و تکنیک های آن را به همراه بادکنک درمانی آموزش می دهند.

بازی درمانی چیست؟

بازی درمانی براساس انعکاس رفتار کودک است. باید احساسات کودک را طوری شناسایی کرد و آن را به کودک منتقل کرد که کودک نسبت به اعمال و رفتار خود آگاه شود. بازی درمانگر در واقع از موقعیت بازی برای ایجاد ارتباط با کودک استفاده می‌کند و تلاش می‌کند به تخلیه هیجانی او و حل و فصل مشکلات او در زندگی عادی‌اش بپردازد.

بازی درمانی یکی از روش های مؤثر در درمان مشکلات رفتاری و روانی کودکان است. بطور کلی بازی نقش مؤثری در رشد کودک دارد و در خلال بازی می‌توان به بسیاری از ویژگی ها، مسائل و رشد کودک پی برد. بازی‌های کودکان مختلف و نوع ویژگی‌هایی که از خود ظاهر می‌سازند تفاوت هایی با یکدیگر دارند. هر چند نوع بازی ها در گروه‌های سنی و بچه‌های گروه سنی مشترکاتی دارد، اما نوع شرکت کودک در بازی اهمیت ویژه دارد. بازی درمانگر در واقع از موقعیت بازی برای ایجاد ارتباط با کودک استفاده می‌کند و تلاش می‌کند به تخلیه هیجانی او و حل و فصل مشکلات او در زندگی عادی‌اش بپردازد. ویرجبینا و اسلاین از بازی درمانگران مطرح در این زمینه هستند.

بازی درمانی به کودکان کمک می کند تا احساسات منفی و رویدادهای ناراحت کننده‌ای را که نتوانسته‌اند با آن ها کنار بیایند، درک کنند. به جای استفاده از روش های درمانی رایج بزرگسالان مانند گفت و گو و توضیح درباره ی چیزی که سبب ناراحتی آن ها شده است، از بازی برای برقراری ارتباط به شیوه ی خود بهره می گیرند، بدون آنکه احساس کنند دارند بازجویی یا تهدید می شوند.

کاربرد

جهت درمان کودکان ناسازگار و کسانی که نسبت به حل مسائل مربوط به سازگاری مشکل دارند استفاده می‌شود.

محیط بازی‌ درمانی

محیط بازی باید ثابت باشد و در واقع شامل یک محدوده بسته که عمدتاً یک اتاق مخصوص است که از لحاظ روشنایی و دما در جای مناسبی از ساختمان قرار داشته باشد. بچه‌ها باید در محدوده اتاق بازی کنند و هیچیک از اسباب‌بازی ها را نباید از اتاق خارج کنند.

برای هر جلسه درمان یکسری اسباب‌بازی از قبل تهیه می‌شود و در نظر گرفته می‌شود که عمدتاً شامل نوزاد عروسکی، بطری شیر نوزاد، مداد رنگی، سربازان عروسکی، تفنگ عروسکی، تعدادی عروسک های کاغذی که بیانگر اعضای خانواده باشد،‌ خانه عروسکی، خمیرهای بازی و توپ است که در اختیار بچه‌ها قرار داده می‌شود و می‌گوییم: «هر بازی که دوست داری انجام بده.»

انواع بازی

کودکان روحیات متفاوتی دارند و با توجه به ویژگی های خود؛ باری های مختلفی را تجربه می کنند. عواملی که در انتخاب نوع بازی کودکان دخالت دارد عبارتند از: تفاوت های فردی؛ میزان سلامتی سلامتی؛ سطح رشد جسمی و حرکتی؛ بهره ی هوشی؛ جنسیت؛ خلاقیت؛ فرهنگ خانواده و موقعیت جغرافیایی.

بازی های جسمی

از قدیمی ترین نوع بازیها ست ؛ به ابزار مخصوص نیازمند است؛ هم به صورت انفرادی و هم به صورت گروهی انجام می شود ؛ برای مصرف انرژی اضافی بدن ونجات یافتن از خستگی و کسالت بسیار مفید است و رفتارهای نا آرام و پرخاشگری توأم با عصبانیت کودک را کاهش می دهد .

بازی های تقلیدی

کودک به تقلید نقش هایی می پردازد که آن ها را باور کرده است . معمولاً بهترین شخصیت ها برای شروع ایفای نقش؛ والدین؛ برادران ؛ خواهران و دوستان هستند. کودک از ایفای نقش لذت برده و تجربه کسب می کند . در دوره ی دبستان بیشترنقش معلمان را تقلید می کند ؛ در حالی که در دوره ی نوجوانی از تقلید رفتار بزرگسالان دوری می کند و به تقلید رفتار همسالان می پردازد که این خود آغازی است برای هماهنگی و همسو شدن با گروه های اجتماعی و ایفای نقش های واقعی زندگی.

بازی های نمایشی

کودک در تقلید از بزرگترها از لباس و وسایل مخصوص آن ها نیز استفاده می کند ؛ مانند پسر کوچکی که کت پدر را به تن کرده؛ عینک اورا به چشم می زند و یا دختربچه ای که کفش پاشنه دار مادر را پوشیده و به زحمت راه می رود .

بازی های نمادی

زمانی که کودک دستیابی به ابزار و وسایل مورد نیاز خود را غیر ممکن می بیند ؛ نیازها و آرزوهای خود را با استفاده از وسایل مورد نیاز خود را غیر ممکن می بیند ؛ نیازها و آرزوهای خود را با استفاده از وسایل نمادین و از طریق بازی بیان می کند . برای مثال بر تکه ای چوب سوار شده ؛ این طرف و آن طرف می رود ؛ مانند این که سوار بر اسبی شده و آن را هدایت می کند . این نوع بازی ها یکی از بهترین شیوه های بازی درمانی محسوب می شوند.

بازی های آموزشی

مهمترین وسیله آموزش کودک؛ استفاده از وسایل بازی مناسب است ؛ مانند مکعب های چوبی که کودک با جورکردن و دسته بندی کردن آن ها می تواند با مسائل اساسی اما ساده و آسان ریاضی آشنا شود . از خانه ی کوچک اسباب بازی برای آشنا کردن کودک با واقعیت های موجود زندگی می توان استفاده کرد . بازی های آموزشی موجب تقویت حواس و رشد هوش ذهنی و اجتماعی کودک می شوند؛ به شرط آن که سعی کنیم کنترل اصلی بازی در اختیار کودک باشد و جهت و مسیر آن را او تعیین کند .

بازی های خلاقیتی

کودک از طریق به وجود آوردن چیزی ؛ عقاید و احساساتش را اظهار می کند ؛ مانند نقاشی ؛ موسیقی ؛ خمیر بازی ؛ شن بازی و یا استفاده از لغات که او را قادر می سازد تا در آینده داستان ؛ شعر و نمایشنامه بنویسد.

موقعیت مناسب برای بازی درمانی

بازی درمانی معمولا در کلینیک های مشاوره و درمانی که مجهز به اتاق بازی کودک هستند، انجام می‌گیرد. در این اتاقها فضای مناسب و اسباب بازیهای مناسب برای بازی قرار داده می‌شود. اما در هر حال بازی درمانی را در هر مکانی که مجهز به یکسری وسایل مورد نیاز برای بازی باشد که رفتار عمل کودک را محدود ننماید، می‌توان انجام داد. این روش گاه در مهد کودک ها و مدارس نیز ممکن است انجام می شود.

بادکنک درمانی چیست؟

یکی از بازی هایی که برای کنترل و تخلیه خشم در بازی درمانی به کار می ­رود، بادکنک درمانی است. دراین بازی کودکان چگونگی تخلیه خشم خود را بدون آسیب و آزار دیگران می ­آموزند. اگر کودک یاد نگیرد که خشم خود را تخلیه کند و آن را سرکوب کند، منجر به بروز مشکلات روانی در آنها می­ گردد. خشم یکی از احساسات طبیعی در انسان است و سرکوب کردن آن  منجر به بروز مشکلات روانی زیادی می ­گردد.

خشم سرکوب شده در نهایت به نوعی بروز خواهد کرد و ممکن است فرد به خود یا دیگران آسیب برساند. در این بازی به وسایل چندانی نیاز نیست و تنها با چند بادکنک بازی انجام می­ شود. برای شروع بازی ابتدا درمانگر بادکنک را به کودک می­ دهد تا باد کند. سپس در آن را بسته و برای کودک توضیح می­ دهد که بادکنک شبیه بدن ماست و هوای داخل آن هم مثل خشم و عصبانیت ماست.

سپس درمانگر از کودک می­ خواهد تا بادکنک را بترکاند و دوباره برای کودک توضیح می­ دهد که وقتی خشم درون ما نیز منفجر شود سبب آسیب رسیدن به ما و دیگران می­ شود. بنابراین ما باید دنبال راه بهتری برای خالی کردن هوا یا همان خشم پیدا کنیم. کودک باید دوباره بادکنکی دیگر را باد کند و این بار سر بادکنک بسته نمی­ شود بلکه کودک با دست آن را نگه می­ دارد.

درمانگر از کودک می­ خواهد تا به آرامی هوای داخل بادکنک را خارج کند. خارج شدن هوای داخل بادکنک همراه با صدای سوت آرامی است که برای کودک خوشایند است. در این هنگام درمانگر از کودک می­ پرسد بادکنک کوچک شد یا نه؟ آیا بادکنک منفجر شد و دیگران از صدای آن ناراحت شدند؟ آیا فکر نمی­ کنی که این راه بهتری برای خارج کردن خشم درون بادکنک است؟

درمانگر ادامه می ­دهد که ما هم وقتی عصبانی می ­شویم، خشمی در ما جمع می­ شود درست مانند هوای داخل بادکنک! در این هنگام ما به دو شکل می­ توانیم خود را تخلیه کنیم: اول اینکه با داد و فریاد مثل بادکنک خود را منفجر کنیم و هم خود و دیگران آسیب برسانیم و یا می ­توانیم به آرامی خشم­مان را خالی کنیم تا خودمان و بقیه دچار آسیب و ناراحتی نشوند.

در ادامه درمانگر راه های مدیریت خشم و نحوه تخلیه مناسب آن را به کودک می­آموزد. مثلا در یکی از روشها به او می­ آموزد وقتی عصبانی شدی، به جای داد و فریاد زدن، اول ۵ تا نفس عمیق بکش تا آرام شوی و سپس دلیل خشم خودت را بگو.