رنگ درمانی روشی است که برای درمان بیماری های مختلف جسمی و روانی به کار می رود. در واقع در این روش از نور و رنگ و با استفاده از کروموتراپی برای درمان بسیاری از مشکلات روحی و تنش های عصبی استفاده می شود.
در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا یکی دیگر از مقالات علمی روانشناسی با عنوان رنگ درمانی را در اختیار شما افراد علاقه مند به علم روان درمانی قرار دهیم تا به صورت کامل با این روش درمانی آشنا شوید.
رنگ درمانی چیست؟
به طور کلی رنگ درمانی یک نوع شیوه درمانی است که به وسیله رنگ ها و فرکانس هایی که وجود دارد برای درمان و التیام دردها و مشکلات جسمی و روحی استفاده می شود. شایان ذکر است که از رنگ درمانی با عناوینی مانند کروموپاتی و کروموتراپی یاد می شود. در واقع کروموتراپی یک روش درمانی است که در آن از رنگ و نور برای درمان برخی بیماری های روانی و جسمی استفاده می شود. پیشنهاد می شود تا به مقاله تاثیر رنگ لباس بر ذهن مخاطب مراجعه نمایید.
اساس کار رنگ درمانی به این صورت است که هر فرد نسبت به رنگ های مختلف چه واکنش هایی را نشان می دهد. زیرا مردم رنگ های خاصی را به عنوان محرک درمانی می دانند و متخصصین بر این باورند که رنگ ها به روش های مختلفی می توانند بر انسان ها تاثیر بگذارند و به درمان بسیاری از بیماری ها کمک می کنند.
به عنوان مثال شاید مشاهده کرده باشید هنگامی که مردم رنگ سبز را مشاهده میکنند احساس بهتری پیدا می کنند و یا پوشیدن لباس با رنگ زرد حس بهتری را به انسان ها القا می کند. فلسفه هندی بر این باور است که رنگ های اصلی می تواند چاکراهای بدن را تقویت کند و به همین شکل باعث تاثیر مثبت بر سلامت روان و جسم فرد می شوند.
لازم به ذکر است که هدف رنگ درمانی ایجاد هماهنگی و تعادل فیزیولوژیکی و روانی در انسان است که به کمک واکنش افراد به رنگ ها اتفاق می افتد. بر اساس نظر متخصصین رنگ ها به روش های مختلفی باعث بهبود روح و روان انسان می شوند.
آشنایی با تاریخچه رنگ درمانی
باید اشاره شود که شروع رنگ درمانی مربوط به مصریان باستان است. در مصر باستان از اتاق های پر از نور آفتاب با شیشه های رنگی برای درمان بیماری ها استفاده می شده است. شایان ذکر است که مصریان به قدرت نور اعتقاد داشتند و از رنگ های مختلف برای شفای بیماران استفاده می کردند. رنگ درمانی قدمت طولانی دارد و در طول زمان مورد افراد زیادی از آن استفاده کرده اند. اما پزشکان غربی این روش را تجربی می دانند و به طور گسترده مورد پذیرش و استقبال قرار نگرفته است.
رابطه چاکراهای بدن با رنگ ها
طب شرقی و فلسفه هند بر این باور است که بدن انسان دارای هفت چاکرا با رنگ های مختلف است که مطابق با رنگ و محدوده بدن قابل تقسیم است و هر کدام از آنها مسئول سلامتی همان بخش از بدن است. چاکراها در بدن مرکز قدرت معنوی و میدان انرژی بدن هستند و ارتباطی قوی بین رنگ ها و چاکراها وجود دارد که به در قسمت زیر به آنها اشاره می کنیم. همچنین پیشنهاد می شود تا به مقاله تاثیر رنگ ها در شخصیت شناسی مراجعه فرمایید.
رنگ قرمز و چاکرای ریشه
اولین چاکرا تحت عنوان چاکرای ریشه شناخته می شود که در انتهای ستون فقرات قرار دارد و رنگ آن قرمز است. این بخش با زمین ارتباط مستقیم دارد و راه ارتباط و مبادله انرژی بدن با زمین است.
رنگ نارنجی و چاکرای خاجی
چاکرای خاجی به عنوان چاکرای دوم شناخته می شود و رنگ آن نارنجی است و وظیفه آن تبادل انرژی بر دستگاه تولید مثل، کلیه، ترشح آدرنالین و درک لذت انسان است. عملکرد و فعالیت این چاکرا به بهبود عملکرد ذهن کمک می کند.
رنگ زرد و چاکرای خورشید
چاکرای خورشید بین ناف و جناغ سینه قرار دارد و به قسمت هایی از بدن مثل لوزالمعده و کیسه صفرا مربوط می شود. این چاکرا علاوه بر تاثیرات فیزیکی که بر این اندام ها دارد باعث مثبت اندیشی، بهبود عملکرد کبد و دستگاه گوارش نیز می شود.
رنگ سبز و چرای قلب
لازم به ذکر است که رنگ سبز نشان دهنده چاکرای قلب است که به قلب، ریه و سیستم ایمنی بدن کمک می کند و با تاثیر بر سیستم عصبی به تمرکز ذهنی و توانمندی احساسی فرد کمک می کند. چاکرای قلب به عنوان چهارمین چاکرای بدن شناخته می شود که باعث مهربانی و احساسات مثبت در انسان می شود.
رنگ آبی و چاکرای گلو
چاکرای گلو با رنگ آبی شناخته می شود که به غده تیروئید و متابولیسم بدن انرژی می دهد. عملکرد این چاکرا باعث می شود تا فرد به آرامش و صلح درونی برسد. همچنین باید اشاره شود که از چاکرای گلو به عنوان پنجمین چاکرای بدن هم یاد می شد و از انسان فردی اهل مذاکره و منطقی می سازد.
رنگ نیلی و چاکرای چشم سوم
این چاکرا در بین ابروها قرار دارد و رنگ آن نیلی است. چاکرای چشم سوم با غده هیپوفیز و صنوبری رابطه دارد و باعث بهبود چرخه خواب، خرد و اعتماد به نفس می شود. باید اشاره شود که شهود انسان از این چاکرا انرژی می گیرد.
رنگ بنفش و چاکرای تاجی
رنگ چاکرای تاجی، بنفش است و در قسمت بالای سر انسان قرار دارد. این چاکرا با معنویت انسان رابطه دارد و غده صنوبری، نور، خواب و رویای صادقه از این چاکرا انرژی می گیرند. به یاد داشته باشید که چاکرای تاجی هفتمین و آخرین چاکرای بدن است.
تاثیر رنگ های اصلی در رنگ درمانی
رنگ های اصلی در چرخه رنگ ها دارای عملکردهای متفاوتی هستند و هر یک از آن ها به بهبود روحی و روانی افراد کمک های مختلفی می کنند. در بخش زیر شما را با تاثیرات درمانی رنگ های اصلی در رنگ درمانی آشنا می کنیم. همچنین پیشنهاد می شود تا به کارگاه روانشناسی رنگ ها مراجعه نمایید.
رنگ درمانی با رنگ سبز
همانطور که میدانید رنگ سبز به عنوان متعادل ترین و ایمن ترین رنگ شناخته می شود و برای رنگ درمانی از این رنگ شروع می شود. هنگامی که افراد دچار احساسات ناامیدی، غم و افسردگی می شوند می توانند به کمک رنگ سبز خلق و خوی شان را بهبود بخشند. البته باید اشاره شود که رنگ سبز خالص از رنگ سبز روشن بسیار تاثیرگذارتر است.
رنگ آبی در رنگ درمانی
در طیف رنگ ها از رنگ آبی به عنوان رنگ سرد یاد می شود که به انسان ها آرامش می دهد. اما لازم به ذکر است در افرادی که احساس ضعف دارند باید با دقت بیشتری این کار صورت بگیرد زیرا ممکن است باعث کاهش انرژی این افراد شود. همچنین باید اشاره شود که رنگ آبی از رنگ هایی است که با حقیقت درونی فرد ارتباط بسیاری نزدیک دارد.
رنگ آبی برای افرادی که دارای فشار خون بالایی هستند بسیار مفید و موثر است. به طور کلی رنگ آبی برای اشخاصی که فشار خون و یا تنش های عصبی دارند بسیار مفید است. از این رو اگر بیمار به مدت حداقل ۱۰ دقیقه در معرض نور آبی قرار بگیرد باعث می شود تا بیماری اش بهبود پیدا کند. اما افرادی که دچار سرماخوردگی هستند باید از رنگ نارنجی استفاده کنند چرا که رنگ آبی باعث می شود تا نشانه های سرماخوردگی بیشتر شود.
رنگ زرد در رنگ درمانی
رنگ زرد باعث افزایش شادی و انرژی در انسان می شود در رنگ درمانی از این رنگ برای ایجاد انرژی و تشویق به فعالیت استفاده می شود. شایان ذکر است که این رنگ می تواند توسعه فردی، هوش و خلاقیت فرد را به شدت تحریک کند.
رنگ درمانی با رنگ نارنجی
لازم به ذکر است که نارنجی، رنگ لذت و رفاه و تمایلات جنسی است. این رنگ بسیار فراوان بوده و شما را احیا می کند و انرژی روانی زیادی را با خودش به همراه دارد و باعث هماهنگی و ارتباط موثر بین ذهن و بدن انسان می شود. اما اگر شما دچار استرس هستید هرگز نباید از این رنگ استفاده کنید چرا که ممکن است ضربان قلب شما را افزایش دهد و در نتیجه میزان استرس شما نیز افزایش پیدا می کند. برای آموزش بیشتر به پکیج انرژی کیهانی مراجعه فرمایید.
رنگ نارنجی می تواند به قلب، کلیه ها و طحال کمک زیادی کند و باعث بهبود گردش خون در اندام ها می شود. اگر شما فشار خون پایینی دارید می توانید از این رنگ برای درمان استفاده کنید. هر چه قدر غلظت این رنگ بیشتر باشد تاثیر آن نیز افزایش پیدا می کند. به یاد داشته باشید که دستگاه های رنگ درمانی باید بتواند پرتوی نور متمرکزی را ایجاد کند.
رنگ درمانی با رنگ قرمز
تحریک کنندگی رنگ قرمز خیلی بیشتر از رنگ نارنجی است و به همین دلیل می تواند بر روی مسائل عاطفی، بقای فیزیکی و استقلال مالی فرد تاثیر زیادی بگذارد. در رنگ درمانی از رنگ قرمز برای شفای جسمی استفاده می شود و به همین دلیل اثرات عاطفی و روانی شدیدی نیز دارد.
شایان ذکر است که تابش نور خورشید به سر هرگز توصیه نمی شود چرا که می تواند باعث تحریک زیاد شده و به همین خاطر از این رنگ برای درمان شرایط روحی شدید استفاده نمی شود. همچنین پیشنهاد میشود به پکیج آموزش طب سوزنی مراجعه فرمایید.
رنگ بنفش در رنگ درمانی
لازم به ذکر است که رنگ بنفش از رنگ های مرتبط با معنویت و سعادت است که ابعاد معنوی و روح را تامین می کند و اغلب از این رنگ بر روی پیشانی و گردن استفاده می کنند تا به فرد احساس آرامش بیشتری بدهد. توجه داشته باشید که هرگز استفاده از رنگ بنفش در تمام قسمت های بدن توصیه نمی شود. زیرا خواصی که رنگ بنفش بر روی برخی از قسمت های بدن می گذارد می تواند برای سایر بخش های بدن مضر باشد.
رنگ درمانی چه کاربردی دارد؟
رنگ درمانی یا همان کروموتراپی کاربردهای فراوانی داشته و برای بهبود اختلالات روانی و مشکلات روحی استفاده می شود. در زیر برخی از کاربردهای رنگ درمانی را معرفی می کنیم.
- ابتلا به افسردگی
- شرایط فشار روحی
- اضطراب
- پرخاشگری و عصبانیت
- فشار خون بالا
- عفونت های پوست
- اختلالات خواب
- برخی بیماری های سرطان
شایان ذکر است که از رنگ درمانی به عنوان یک روش درمان طب جایگزین استفاده می شود. اما نتایج قطعی وجود ندارد که بتواند تاثیر بخشی از این شیوه را به عنوان یک روش درمانی تنها ثابت کند.
آموزش تکنیک های رنگ درمانی
رنگ درمانی یا همان کروموتراپی برای درمان بیماری ها و مشکلات روحی از دو تکنیک زیر استفاده می کنند.
از طریق بینایی
رنگ درمانی به روش بینایی به این صورت انجام می شود که به امید ایجاد یک پاسخ مناسب شخص به رنگ های خاص نگاه می کند. هر یک از رنگ ها دارای طول موج و فرکانس های متفاوتی هستند که می توانند تاثیرات متفاوتی در بدن ایجاد کنند و برای هدف های مختلفی استفاده می شوند. همچنین پیشنهاد می شود تا به کارگاه آموزش فنگ شویی مراجعه فرمایید.
انعکاس رنگ بر بدن
از طریق بازتاب یا همان انعکاس مستقیم رنگ های خاص به برخی از قسمت های بدن می توانیم به درمان بیماری ها کمک کنیم. رنگ ها با عبور از پوست وارد بدن می شوند و می توانند تاثیراتی را بر روی قسمت های بدن بگذارند که باعث بهبود اعضای بدن و روان شخص می شوند. در واقع هدف رنگ های گرم بیشتر تحریک کردن و ایجاد انرژی و انگیزه است و از رنگ های سرد برای ایجاد آرامش و کاهش استرس استفاده می شود.
رنگ درمانی چه مزایایی دارد؟
مزایا و خواص کروموتراپی در طی سالیان گذشته تا به حال اثبات شده است و توانسته مشکلات جسمی و ذهنی زیادی را درمان کند. در ادامه شما را با برخی از خواص رنگ درمانی آشنا خواهیم کرد.
افزایش انرژی
همانطور که گفته شد در بین رنگ ها، اغلب از رنگ های گرم برای بالا بردن انرژی و تحریک فرد برای به دست آوردن انگیزه استفاده می شود. رنگ های نارنجی و قرمز از این دست رنگ های گرم هستند که نگاه کردن با تابش آنها به پوست بدن باعث افزایش انگیزه و کنترل بی انگیزگی در فرد می شود.
کاهش استرس
برای آنکه استرس را در افراد کاهش دهیم می توانیم از رنگ های سرد استفاده کنیم. رنگ هایی مانند آبی و رنگ متعادلی مانند سبز تاثیر زیادی در تسکین و آرامش اعصاب فرد داشته و استرس و اضطراب را کاهش می دهد.
کاهش اختلالات فصلی
در فصل های سرد سال که نور خورشید کم می شود و زندگی در مکان های کم نور باعث بروز اختلالات فصلی در برخی از افراد می شود می توانیم از رنگ های قرمز و نارنجی استفاده کنیم تا اختلالاتی مانند افسردگی فصلی را کاهش دهیم.
تاثیر رنگ در هنر درمانی
اگر از شما خواسته شود که یک نقاشی بکشید و به شما چندین رنگ داده شود شما برای شروع نقاشی از چه رنگ هایی استفاده می کنید. در واقع انتخاب رنگ ها و ترکیب آنها در نقاشی به درمانگران کمک می کند تا متوجه شوند که شما دارای چه خصوصیات رفتاری هستید و چه مشکلات روحی و روانی در شما وجود دارد.
در هنر درمانی، هر یک از رنگ ها دارای معنای متفاوتی بوده و هر رنگ نماد چیزی خاص می باشد. به عنوان مثال رنگ خاکستری نشان می دهد که فرد دارای نشانه های افسردگی است. شایان ذکر است که هنر درمانی با رنگ درمانی فرق دارد اما در هر دو از تاثیر رنگ بر روان استفاده می شود.
اثرگذاری رنگ درمانی
همانطور که گفته شد رنگ درمانی می تواند بسیاری از نشانه های مربوط به بیماری های روانی را کاهش دهد. از این رو ما به کمک رنگ درمانی قادر هستیم تا استرس و اضطراب را در افراد کاهش دهیم. اما باید اشاره شود که هنوز این امکان وجود ندارد که رنگ درمانی به صورت کامل جایگزین روش های درمان پزشکی شود. زیرا عده ای بر این عقیده هستند که رنگ درمانی صرفا یک افسانه است و نمی تواند به تنهایی به رفع بیماری های روحی و جسمی کمک کند.
تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۵ انجام شده است نشان می دهد که محققین به این نتیجه رسیده اند که رنگ درمانی یا کروموتراپی در درمان سرطان، فشار خون بالا و عفونت های پوستی تاثیر زیادی داشته است. در یک تحقیق دیگر در سال ۲۰۱۹ نیز اثربخشی رنگ درمانی برای رفع اضطراب دانش آموزان مورد بررسی و آزمون قرار گرفت و محققان به این نتیجه رسیدند که این روش باعث کاهش استرس و اضطراب دانش آموزان شده است.
نتیجه گیری
با توجه به تمام مواردی که در خصوص رنگ درمانی گفته شد که مزایای زیادی در درمان برخی از مشکلات روحی و روانی دارد اما باز هم نمی توان آن را جایگزین روش های درمان پزشکی نمود. چرا که رنگ درمانی نمی تواند به تنهایی به درمان بیماری های جسمی و روانی کمک کند.