برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
بی‌اشتهایی عصبی یا به طور مختصر آنورکسیا نامیده می‌شود، یک نوع اختلال در رفتار غذایی است که با کاهش نامعقول وزن، ترس شدید از افزایش وزن و تحریف شده از وزن خود تبیین می‌شود. افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی، اهمیت زیادی به کنترل وزن و ظاهر خود می‌دهند و از روش‌های بسیاری استفاده می‌کنند که باعث ایجاد اختلالات مهمی در زندگی شان می‌شود.
این افراد تا حدی مفیدی از کنترل وزن فراتر رفته و این موضوع به شدت تأثیر منفی بر کیفیت زندگی آنها دارد. در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا مقاله ای کامل در مورد اختلال بی اشتهایی عصبی یا همان آنورکسیا را در اختیار شما افراد علاقه مند به روانشناسی قرار دهیم.
آشنایی با اختلال بی اشتهایی عصبی
افرادی که درگیر بی‌اشتهایی هستند، معمولاً مقدار غذایی که مصرف می‌کنند را به شدت محدود می‌کنند. آنها ممکن است از روش‌های مختلفی برای کنترل کالری‌های دریافتی استفاده کنند، از جمله استفراغ پس از غذا خوردن یا مصرف نادرست ملین‌ها، کمک‌های رژیمی، دیورتیک‌ها یا تنقیه. همچنین ممکن است به اندازه‌ی زیادی ورزش کنند تا وزن خود را کاهش دهند. واژگونی از نظر وزنی مهم نیست؛ زیرا فرد همچنان از افزایش وزن خود ترس دارد. این افراد در مقابل وزن خود اغلب یک تحریف شدید دارند و به طور مداوم به این ترس اضافه به وزن گرفتن مبتلا می‌شوند.
پیشنهاد می شود به کارگاه درمان اختلال خوردن مراجعه فرمایید. بی‌اشتهایی عصبی به طور معمول در دختران و زنان شایع‌تر است. با این حال، اخیراً دیده می‌شود که پسران و مردان نیز به طور روزافزون تحت فشارهای اجتماعی قرار می‌گیرند که ممکن است به اختلالات تغذیه منجر شود.
علاوه بر این، بی‌اشتهایی عصبی در نوجوانان به شدت شایع است؛ زیرا آنها در دوران بلوغ با تغییرات زیادی در بدن خود روبرو می‌شوند و همچنین تحت فشارهای همسالان خود قرار دارند که ممکن است از انتقادها یا نظرات غیرمعمول در مورد وزن یا شکل بدنشان ناشی شود.
تحقیقات نشان داده‌اند که تعداد زنان جوان در گروه سنی 15 تا 19 سال که به بی‌اشتهایی عصبی مبتلا می‌شوند، از سال 1930 به طور چشم‌گیری افزایش یافته است. این اختلال تاثیرات گسترده‌ای بر جسم و روان افراد دارد و نیاز به توجه و درمان جدی دارد.
این نوع بی‌اشتهایی مرتبط با مسائل عاطفی است و اصلاحی جزئی از تغذیه نیست. در این وضعیت، افراد سعی دارند با استفاده از روش‌های بسیار ناسالم و گاهاً تهدید کننده برای مقابله با مشکلات عاطفی خود اقدام کنند. غالباً این افراد لاغری را به عنوان معیاری برای ارزش شخصی خود می‌پندارند.
بی‌اشتهایی عصبی، همانند دیگر اختلالات تغذیه مانند پرخوری عصبی، ممکن است زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد و کنترل آن به شدت دشوار باشد. با این حال، ارزشیابی و درمان آن ممکن است بهبود زندگی فرد را فراهم کند. در ادامه به توضیحات بیشتری درباره بی‌اشتهایی عصبی پرداخته خواهد شد.
اختلال آنورکسیا چه نشانه هایی دارد؟
علائم و نشانه‌های بی‌اشتهایی عصبی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: علائم فیزیکی و علائم عاطفی و روانی. تشخیص این علائم و نشانه‌ها ممکن است دشوار باشد، زیرا وزن مناسب برای هر فرد متفاوت است و برخی افراد ممکن است با وجود کاهش وزن خود به نظر لاغر نیایند.
همچنین، افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی اغلب تلاش می‌کنند تا لاغری، عادات غذایی ناسالم یا مشکلات جسمی خود را پنهان کنند. با این حال، توجه به این دو دسته اصلی علائم می‌تواند در تشخیص این اختلال مفید و مؤثر باشد.
در مورد علائم فیزیکی، بی‌اشتهایی عصبی ممکن است با علائم و نشانه‌های زیر همراه باشد:
1. کاهش وزن شدید یا عدم افزایش وزن به‌صورت معمولی در دوران رشد.
2. ظاهر نازک و لاغر.
3. ضربان قلب نامنظم.
4. احساس خستگی مداوم.
5. مشکلات در خوابیدن.
6. سرگیجه یا حالت‌های غش.
7. کبود شدن انگشتان دست.
8. ضعیف شدن و ترکیدگی موها.
9. ریزش مو.
10. نرم و کرکی شدن موهای بدن.
11. نامنظمی‌های در دوره قاعدگی.
12. مشکلات گوارشی از قبیل یبوست و درد شکم.
13. پوست خشک یا ممکن است به زردی مایل باشد.
14. حس ناتوانی در مقابل سرما.
15. نامنظمی‌های در ضربان قلب.
16. کاهش فشار خون.
17. کمبود آب در بدن.
18. تورم در بازوها یا پاها.
19. دندان‌های فرسوده.
20. پینه روی بندهای انگشتان ناشی از استفراغ اجباری.
تشخیص این علائم مهم است، زیرا ممکن است به تشخیص بی‌اشتهایی عصبی و آغاز درمان مناسب کمک کند.
به طور کلی، افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی معمولاً وزن بدنی کمتر از حد طبیعی دارند و این امر می‌تواند نگرانی‌هایی را برای آنها ایجاد کند. در مقابل، افراد مبتلا به پرخوری عصبی به طور عمومی وزن بدنی در محدوده‌ی طبیعی یا حتی بالاتر از حد طبیعی دارند.
علائم و رفتارهای مرتبط با بی‌اشتهایی عصبی عمدتاً شامل تلاش‌هایی برای کاهش وزن و مدیریت بدنی هستند. این علائم و رفتارها عبارتند از:
1. محدودیت شدید مصرف غذا از طریق رژیم غذایی یا روزه‌داری.
2. انجام ورزش بیش از حد.
3. پرخوری و استفراغ عمدی به منظور خلاص شدن از مصرف غذا؛ این اقدام ممکن است شامل استفاده از ملین‌ها، تنقیه، کمک‌های رژیمی یا محصولات گیاهی شود.
4. صرف زمان زیادی در تدارک و تهیه غذاها، اما عدم مصرف آنها.
5. حذف مکرر وعده‌های غذایی یا امتناع از مصرف آنها.
6. انکار گرسنگی یا دلایل و اعذار متعدد برای عدم مصرف غذا.
7. تنها مصرف چند غذای خاص و ایمن که معمولاً کم چربی و کالری هستند.
8. روش‌های غذایی سخت و صفرا کننده، مثل تف کردن غذا بعد از جویدن.
9. عدم تمایل به مصرف غذا در محیط‌های اجتماعی.
10. دروغ‌گفتن درباره میزان مصرف غذا.
11. ترس از افزایش وزن، که ممکن است شامل وزن‌گیری مکرر یا اندازه‌گیری متعدد بدن باشد.
12. بررسی مکرر ظاهر بدن در آینه به منظور یافتن عیوب.
13. شکایت از چاقی یا نقاطی از بدن که به نظر چاق هستند.
14. پوشاندن بدن با لایه‌های لباس.
15. تغییر در خلق و خوی بدون علت مشخص.
16. کاهش علاقه به روابط جنسی.
17. کاهش توانایی در خوابیدن.
18. افزایش تحریک‌پذیری و عصبانیت.
19. کناره‌گیری از محیط‌های اجتماعی.
این نشانه‌ها و رفتارها در تشخیص و درمان بی‌اشتهایی عصبی بسیار مهم و حائز اهمیت هستند.
روانشناسی بی اشتهایی عصبی
بسیاری از افراد مبتلا به آنورکسیا ابتدا ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند. اما وقتی که تمایل به لاغری و کاهش وزن در آنها بیشتر از همه چیز دیگر بر مشغولیت ذهنی آنها غلبه می‌کند، این وضعیت نگران‌کننده می‌شود.
برای مطالعه بیشتر به مقاله تاثیر حرکت درمانی برای اختلال خوردن مراجعه نمایید. داشتن یک یا چند نمونه از علائم فوق ممکن است نشان‌دهنده وجود یک اختلال باشد که می‌تواند به شدت به سلامتی جسمی و روانی فرد آسیب بزند. مسئله مهم دیگر این است که افراد مبتلا به این اختلال عمداً تمایل دارند علائم خود را پنهان کنند و در مورد آن صحبت نکنند. در حالی که تداوم این علائم می‌تواند حتی به خطرات جدی برای حیات آنها منجر شود.
آنورکسیا یا بی اشتهایی عصبی چه دلایلی دارد؟
علت دقیق بی‌اشتهایی عصبی (آنورکسیا) هنوز به طور دقیق مشخص نشده است. مانند بسیاری از بیماری‌ها، احتمالاً ترکیبی از عوامل بیولوژیکی، روانی و محیطی در ایجاد این اختلال نقش دارند. با این حال، چندین عامل مهم می‌توانند در این روند بیشترین تأثیر را داشته باشند.
عوامل بیولوژیکی در بی‌اشتهایی عصبی
اگرچه هنوز نمی‌توان به طور دقیق گفت که کدام ژن‌ها در بی‌اشتهایی عصبی نقش دارند، اما احتمال وجود تغییرات ژنتیکی وجود دارد که برخی افراد را به خطر ابتلا به بی‌اشتهایی عصبی قرار می‌دهند. برخی از افراد ممکن است تمایلات ژنتیکی به سمت کمال‌گرایی، حساسیت و پشتکار داشته باشند، و تمام این ویژگی‌ها با بی‌اشتهایی عصبی ارتباط دارند. تحقیقات بیشتر در این زمینه همچنان در جریان است تا مکانیسم‌های دقیق‌تر این ارتباطات بیان شود.
عوامل روانشناختی
برخی از افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی ممکن است دارای ویژگی‌های شخصیتی وسواسی باشند که باعث می‌شود حتی در مواجهه با گرسنگی نیز به رژیم‌های سخت پایبند باشند و مصرف غذا را محدود کنند. این افراد ممکن است تمایل زیادی به کمال‌گرایی داشته باشند، به گونه‌ای که احساس کنند هرگز به اندازه کافی لاغر و مناسب نیستند.
این ویژگی‌ها می‌توانند باعث ایجاد سطح بالایی از اضطراب در آنها شده و برای کاهش این اضطراب، به رژیم غذایی محدود تمایل داشته باشند. این تفکرات و رفتارها ممکن است نقش مهمی در تداوم بی‌اشتهایی عصبی ایفا کنند.
عوامل محیطی
فرهنگ مدرن غربی به لاغری تأکید زیادی دارد، به گونه‌ای که اغلب موفقیت و ارزش افراد با لاغری و داشتن تناسب اندام خاص مرتبط می‌شود. این فشار به گونه‌ای شدید است که اغلب با لاغر بودن و داشتن تناسب اندام ویژه‌ای، افراد تلقی می‌شوند. علاوه بر این، فشارهای همسالان نیز ممکن است به ویژه در بین دختران جوان بر سر تمایل به لاغر شدن تأثیرگذار باشند. این فشارها ممکن است باعث ایجاد و تقویت مشکلات ارتباطی با خود و تصویر بدنی نادرست شود.
آنورکسیا چه عوارضی دارد؟
بی‌اشتهایی می‌تواند به عوارض متعدد و حتی در شدیدترین حالات، به شکل کشنده انجامید. ممکن است مرگ به طور ناگهانی رخ دهد، حتی زمانی که فرد به شدت لاغر نباشد. در این مواقع، مرگ معمولاً ناشی از اختلالات در ریتم قلب (آریتمی) یا عدم تعادل در سطوح الکترولیت‌ها (مواد معدنی مانند سدیم، پتاسیم و کلسیم که تعادل مایعات در بدن را حفظ می‌کنند) می‌باشد. این عوارض می‌توانند جدی و بسیار خطرناک باشند و نیاز به توجه و درمان فوری دارند.
عوارض دیگری که ممکن است به دنبال بی‌اشتهایی عصبی رخ دهند، شامل موارد زیر می‌شود:
1. کم‌خونی: کم‌خونی ناشی از نقص تامین مواد غذایی به بدن و کاهش تولید خون می‌تواند در افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی رخ دهد.
2. مشکلات قلبی: افراد ممکن است دچار مشکلات قلبی شوند، از جمله افتادگی دریچه میترال، ریتم غیرطبیعی قلب یا نارسایی قلبی.
3. پوکی استخوان: کاهش مصرف مواد معدنی مانند کلسیم و ویتامین D می‌تواند منجر به پوکی استخوان و افزایش خطر شکستگی‌های استخوانی شود.
4. تحلیل رفتن عضلات: نقص تغذیه می‌تواند به تحلیل عضلات و کاهش جریان خون به عضلات منجر شود.
5. قطع عادت ماهیانه در زنان: بی‌اشتهایی عصبی می‌تواند منجر به قطع عادت ماهیانه در زنان شود که ممکن است عوارضی جدی داشته باشد.
6. کاهش سطح تستوسترون در مردان: در مردان، بی‌اشتهایی عصبی می‌تواند به کاهش سطح تستوسترون (هورمون جنسی مردانه) منجر شود.
7. مشکلات گوارشی: ممکن است مشکلاتی مانند یبوست، نفخ یا حالت تهوع در افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی رخ دهد.
8. ناهنجاری‌های الکترولیت: عوارض مرتبط با ناهنجاری‌های الکترولیت مانند کاهش سدیم، پتاسیم و کلرید خون می‌تواند پیش آید.
9. مشکلات کلیوی: کلیه‌ها نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند و مشکلات کلیوی ایجاد شود.
10. سوء تغذیه: در صورتی که فرد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی دچار سوءتغذیه شود، تمام اعضای بدن از جمله مغز، قلب و کلیه‌ها می‌توانند آسیب ببینند. این آسیب ممکن است به طور کامل قابل برگشت نباشد، حتی زمانی که بی‌اشتهایی تحت کنترل باشد.
علاوه بر عوارض جسمی، افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی اغلب به اختلالات سلامت روانی نیز مبتلا می‌شوند که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات خلقی: بسیاری از افراد با بی‌اشتهایی عصبی با افسردگی و اضطراب مواجه می‌شوند. این اختلالات روانی می‌توانند تأثیر جدی بر روحیه و کیفیت زندگی آنها داشته باشند.
2. اختلالات شخصیت ضد اجتماعی: برخی افراد ممکن است اختلالات شخصیت ضد اجتماعی داشته باشند که با مشکلات اجتماعی و بین فردی مشکلات ایجاد می‌کند.
3. اختلالات وسواس فکری-علمی: برخی افراد ممکن است به اختلالات وسواسی مبتلا شوند که با افکار و عملکرد مکرر و تکراری مرتبط هستند.
4. سوء مصرف الکل و مواد مخدر: برخی از افراد به علت فشارهای روانی و اضطراب ممکن است به سوء مصرف الکل و مواد مخدر روی آورند.
5. آسیب زدن به خود: برخی از افراد ممکن است به خود آسیب بزنند، مانند برش و خودکشی.
6. افکار یا اقدام به خودکشی: در موارد شدید، افراد ممکن است افکاری مرتبط با خودکشی داشته باشند و حتی تلاش به عمل آورند تا به خود آسیب برسانند. این یک مشکل بسیار جدی و فوری است که نیاز به درمان دارد.
نحوه تشخیص اختلال آنورکسیا
در صورتی که فرد به دلیل عوارض و نشانه‌های ناشی از بی‌اشتهایی عصبی به پزشک عمومی یا متخصص مراجعه کند و پزشک مشکوک به وجود بی‌اشتهایی عصبی باشد، معمولاً چندین آزمایش و معاینه انجام می‌شود تا به تشخیص دقیق برسد، علل پزشکی کاهش وزن را مورد بررسی قرار دهد و هرگونه عوارض مرتبط را شناسایی کند. این اقدامات به منظور تعیین تشخیص صحیح و ایجاد برنامه درمانی مناسب انجام می‌شوند.
معاینات بدنی
معاینات پزشکی در این موارد شامل اقداماتی چون اندازه‌گیری قد و وزن، بررسی علائم حیاتی از جمله ضربان قلب، فشار خون و درجه حرارت، بررسی پوست و ناخن‌ها، و همچنین معاینه ریه‌ها و شکم می‌شود. این مراحل از معاینه جهت تجزیه و تحلیل وضعیت فیزیکی و سلامت فرد استفاده می‌شوند تا به تشخیص دقیق‌تری در خصوص وضعیت پزشکی و علت ممکن کاهش وزن بپردازند.
انجام تست آزمایشگاهی
آزمایش‌های پزشکی شامل انجام CBC (شمارش کامل گلبول‌های خون) و آزمایش‌های خون تخصصی‌تر جهت بررسی نیتروژن‌های الکترولیتی، سطح پروتئین‌ها، و همچنین عملکرد کبد، کلیه، و تیروئید می‌شوند. همچنین امکان دارد آزمایش ادرار نیز اجرا شود.
پیشنهاد می شود به مقاله اختلال خوردن در مردان مراجعه نمایید. تحقیقات دیگر ممکن است شامل بررسی تراکم استخوان، تشخیص شکستگی‌های استرسی یا شکستگی‌های استخوان، یا بررسی علائم ذات الریه و مشکلات قلبی باشد. انجام الکتروکاردیوگرام نیز ممکن است برای بررسی بی‌نظمی‌های قلبی انجام شود. این تست‌ها جهت تشخیص وضعیت پزشکی دقیق‌تر و شناسایی علل ممکن کاهش وزن انجام می‌شوند.
ارزیابی روانشناختی
یک پزشک یا متخصص در حوزه سلامت روان ممکن است با دقت در مورد افکار، احساسات، و الگوهای تغذیه‌ای فرد مشورت دهد. همچنین از فرد خواسته می‌شود تا پرسش‌نامه‌های خودارزیابی در زمینه‌های روانشناختی را تکمیل کند.
متخصص در حوزه سلامت روان ممکن است از معیارهای تشخیصی بی‌اشتهایی که در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، توسط انجمن روان‌پزشکی آمریکا منتشر شده است، استفاده کند. این اقدامات به منظور تشخیص دقیق‌تر و شناسایی موارد ممکن کاهش وزن انجام می‌شوند.
درمان اختلال آنورکسیا
درمان بی‌اشتهایی عصبی اغلب به وسیله یک تیم متخصص انجام می‌شود که شامل پزشکان، متخصصان سلامت روان، و متخصصان تغذیه می‌شود. اعضای این تیم دارای تجربه در حوزه اختلالات خوردن هستند و با همکاری و هماهنگی بین رشته‌های مختلف، به بیماران کمک می‌کنند.
بستری شدن در بیمارستان
در مواقعی که جان بیمار جدی تهدید می‌شود، احتمالاً نیاز به بستری شدن در بخش اورژانس یک بیمارستان وجود دارد. این بستری شدن معمولاً به دلیل مشکلاتی مانند اختلال ریتم قلب، کم آبی، عدم تعادل الکترولیت‌ها و سایر مشکلات پزشکی وجود دارد.
همچنین، اگر بیمار دارای مشکلات روانی شدید، سوء تغذیه شدید یا امتناع مداوم از خوردن غذا باشد، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان باشد. برخی از کلینیک‌ها و مراکز درمانی تخصص دارند و می‌توانند برنامه‌های روزانه یا برنامه‌های اقامتی را به جای بستری کامل در بیمارستان به افراد مبتلا به اختلالات خوردن مانند بی‌اشتهایی عصبی ارائه دهند.
مراقبت های پزشکی
به علت عوارض متعددی که بی‌اشتهایی عصبی به همراه دارد، لازم است نظارت دقیقی بر روی علائم حیاتی افراد داشته باشیم. این نظارت شامل اندازه‌گیری مکرر فشار خون، ضربان قلب، سطح هیدراتاسیون (میزان مایعات در بدن) و الکترولیت‌ها (مواد معدنی در خون مانند سدیم و پتاسیم) و همچنین بررسی شرایط فیزیکی مرتبط با بیماری می‌شود.
در موارد شدید، افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی ابتدا نیاز به تغذیه از طریق لوله‌ای دارند که از بینی وارد معده می‌شود. مراقبت‌های بهداشتی اغلب توسط یک پزشک مراقبت‌های اولیه یا یک متخصص سلامت روان به همراه همکاری دیگر متخصصان مانند متخصصان تغذیه صورت می‌گیرد.
رسیدن به وزن مناسب
هدف اصلی درمان بی‌اشتهایی عصبی، بازگشت فرد به وزن مناسب و بهبود تغذیه اوست. بدون بازگشت به وزن سالم و تغذیه مناسب، بهبود و درمان کامل این اختلال ممکن نیست. این فرآیند در تعاون میان تیم متخصصان انجام می‌شود:
1. پزشک مراقبت اولیه: پزشک در ابتدا مراقبت‌های پزشکی ارائه می‌دهد. او می‌تواند نظارت بر نیازهای کالری و پیشنهادات مربوط به افزایش وزن فرد را انجام دهد.
2. روانشناس یا متخصص سلامت روان: این متخصصان به ایجاد استراتژی‌های رفتاری برای بازگشت به وزن سالم کمک می‌کنند. آنها می‌توانند به فرد در مدیریت افکار و احساسات مرتبط با تغذیه و وزن کمک کنند.
3. متخصص تغذیه: این متخصصان می‌توانند راهنمایی‌های مرتبط با تغذیه را ارائه دهند. آنها ممکن است برنامه‌های غذایی خاصی تهیه کنند که به فرد در رسیدن به اهداف وزنی خود کمک کنند. همچنین، محاسبه کالری‌های مورد نیاز فرد و تنظیم الگوهای منظم غذا خوردن نیز در وظیفه آنها می‌باشد.
4. خانواده: نقش خانواده نیز بسیار مهم است. آنها می‌توانند در کمک به حفظ عادات غذایی عادی فرد نقش اساسی ایفا کنند و او را در مسیر بهبود حمایت کنند.
این تعاون میان تیم متخصصان بهبود و بهبود تنها جسمانی فرد را نه تنها تحت نظر می‌گیرد بلکه روانی و روانشناختی او را نیز تقویت می‌کند.
روان درمانی اختلال بی اشتهایی عصبی
روان درمانی در موارد بی‌اشتهایی عصبی (آنورکسیا نروزا) نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند و به عنوان یک جزء اساسی در تیم درمانی برای این اختلال شناخته می‌شود. درمان روانی در بی‌اشتهایی عصبی به عنوان جزء اصلی و مکمل در کنار درمان‌های پزشکی و تغذیه‌ای عمل می‌کند. در ادامه توضیحاتی در مورد اهمیت و نقش روان درمانی در بی‌اشتهایی عصبی آورده شده است:
1. شناسایی و مدیریت افکار و احساسات منفی: بی‌اشتهایی عصبی معمولاً با افکار منفی در مورد بدن، وزن، و شکل بدنی همراه است. روان درمانی به فرد کمک می‌کند این افکار منفی را شناسایی کرده و مدیریت کند. این فرآیند ممکن است با استفاده از تکنیک‌های مثل مطالعه‌های مرتبط با تصویر بدن (body image) و مهارت‌های مثبت نگری شروع شود.
2. مدیریت اضطراب و افسردگی: بسیاری از افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی با اضطراب و افسردگی مواجه هستند. روان درمانی می‌تواند به ایجاد راهکارها برای مدیریت این عواطف منفی کمک کند و به فرد بیاموزد چگونه با این احساسات برخورد کند.
3. تغییر الگوهای رفتاری نامناسب: افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی ممکن است الگوهای رفتاری نادرستی مثل رژیم‌های غذایی سخت، استفراغ تعمدی، و ورزش بیش از حد داشته باشند. روان درمانی به فرد کمک می‌کند تا این الگوهای نامناسب را تغییر دهد و به سمت رفتارهای سالم‌تر و تعادلی هدایت شود.
4. افزایش مهارت‌های مدیریت استرس: روزمرگی و مسائل زندگی ممکن است منجر به استرس و فشار ناشی از بی‌اشتهایی عصبی شوند. روان درمانی به فرد مهارت‌های مدیریت استرس را آموزش می‌دهد تا از این امور بهترین‌طور ممکن پاسخ دهد.
5. تقویت پشتیبانی خانواده و اجتماعی: خانواده و دوستان نقش مهمی در فرایند درمان دارند. روان درمانی ممکن است به خانواده کمک کند تا بهترین حمایت را از فرد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی ارائه دهند و به او در ترمیم روابط خود کمک کنند.
6. تعزیز انگیزه به درمان: برخی از افراد ممکن است به دلیل عدم انگیزه به درمان، در فرآیند بهبود متوقف شوند. روان درمانی به فرد کمک می‌کند تا انگیزه خود را برای پیشروی در مسیر بهبود از دست ندهد و به اهداف درمانی خود پایبند بماند.
روان درمانی در بی‌اشتهایی عصبی به فرد ابزارها و استراتژی‌هایی را ارائه می‌دهد تا با مشکلات روانی و عاطفی مرتبط با این اختلال مقابله کند و بهبودی مستدام را تسهیل کند. این درمان به صورت فردی و گروهی ارائه می‌شود و بسته به نیازهای فرد متغیر است.
درمان خانواده محور
درمان خانواده محور یک رویکرد موثر در مداخله و درمان بی‌اشتهایی عصبی به ویژه در مورد نوجوانان است. این نوع درمان به والدین و خانواده کمک می‌کند تا در فرآیند بهبود فرزند خود نقش فعالی داشته باشند. چند توضیح در مورد درمان خانواده محور عبارتند از:
1. توجه به نقش والدین: این درمان تأکید دارد که والدین نقش مهمی در تغذیه و بهبود فرزند خود دارند. آنها توانایی ایجاد محیطی سالم برای تغذیه و بهبود وزن فرزند خود را دارند.
2. آموزش مهارت‌های والدین: در این رویکرد، والدین می‌آموزند چگونه با مسائل مرتبط با تغذیه فرزندشان برخورد کنند و به او کمک کنند تا الگوهای تغذیه‌ای سالم‌تری را بپذیرد.
3. تغییر الگوهای خانوادگی: خانواده در این رویکرد نقش مهمی در تغییر الگوهای رفتاری و تغذیه‌ای خود دارند. آنها به‌عنوان نمونه‌ای برای فرزندشان عمل می‌کنند و تغییرات مثبتی در الگوهای خود می‌آموزند.
4. پشتیبانی روانی برای والدین: والدین نیاز به پشتیبانی روانی دارند تا با مشکلات و فشارهایی که در فرآیند درمان ممکن است تجربه کنند، برخورد کنند. این درمان می‌تواند به آنها ابزارها و منابع لازم را ارائه دهد.
5. تعهد به فرآیند درمانی: خانواده و فرزندانشان در این رویکرد به تعهد به فرآیند درمانی اعتقاد دارند و در کنار تیم درمانی به تلاش برای بهبود وزن و سلامتی مشترک ادامه می‌دهند.
به طور خلاصه، درمان خانواده محور در بی‌اشتهایی عصبی با تمرکز بر نقش والدین و خانواده به عنوان یک تیم درمانی موثر می‌باشد که به بهبود و پایداری وضعیت فرزندان خود کمک می‌کند.
درمان فردی
درمان فردی برای بزرگسالان معمولاً با استفاده از روش شناختی رفتاری یا CBT (Cognitive-Behavioral Therapy) انجام می‌شود. این نوع درمان به طور گسترده برای کسانی که به بی‌اشتهایی عصبی مبتلا هستند، تأثیر بخش بوده است. هدف اصلی این درمان، عادی‌سازی الگوها و رفتارهای مرتبط با تغذیه به منظور حمایت از افزایش وزن سالم و بهبود سلامت است.
در این رویکرد، متخصصان از افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی می‌خواهند تا رفتارها و باورهای منفی خود را در مورد غذا خوردن شناسایی کرده و تغییر دهند. این تغییرات ممکن است شامل ایجاد الگوهای تغذیه‌ای منظم‌تر و سالم‌تر، افزایش میزان مصرف کالری، و نادیده گرفتن باورهای مخربی که ممکن است باعث تحریف و محدودیت در مصرف غذا شوند، باشد.
متخصصان CBT از تکنیک‌های مختلفی مانند مشاوره، تمرینات تشخیصی، و تمرین‌های عملی برای کمک به افراد در تغییر رفتارهای غذایی و باورهای منفی استفاده می‌کنند. این رویکرد معمولاً به صورت متداول و تدریجی انجام می‌شود تا فرد به مرور به الگوهای سالم‌تری در تغذیه و رفتارهای خود برسد.
به طور کلی، درمان فردی با استفاده از CBT به افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی کمک می‌کند تا راهی برای بهبود وضعیت تغذیه‌ای و سلامتی خود پیدا کنند و با باورهای منفی مرتبط با غذا خوردن مقابله کنند.
دارو درمانی برای آنورکسیا
هیچ دارویی به طور قطعی برای درمان بی‌اشتهایی تایید نشده است، زیرا هیچ کدام از آنها به تنهایی نمی‌توانند به خوبی در درمان این اختلال مؤثر باشند. اما، درمان‌های دارویی ممکن است در کنار درمان‌های روانشناختی و تغذیه‌ای در مدیریت بی‌اشتهایی عصبی مورد استفاده قرار گیرند.
داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب ممکن است به درمان سایر اختلالات سلامت روانی که ممکن است همزمان با بی‌اشتهایی عصبی در فرد وجود داشته باشد، کمک کنند. این داروها معمولاً توسط متخصصان سلامت روان تجویز می‌شوند و تحت نظر پزشک مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف از این داروها کاهش اضطراب، افسردگی، یا سایر نشانه های مرتبط با اختلالات روانی است تا فرآیند درمانی کامل‌تر و موثر‌تر باشد.
به هر حال، مصرف داروها درمانی باید توسط یک تیم پزشکی متخصص و با توجه به نیازهای وضعیت خاص فرد تعیین شود و همچنین با نظارت دقیق انجام گیرد.
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در درمان بی‌اشتهایی عصبی این است که افراد مبتلا ممکن است علاقه‌ای به درمان نداشته باشند. آنها عموماً فکر می‌کنند که نیازی به درمان ندارند و به دلیل ترس از افزایش وزن، نگران شروع درمان و افزایش وزن خود هستند. بسیاری از آنها، بی‌اشتهایی را نه به عنوان یک بیماری، بلکه به عنوان یک سبک زندگی انتخاب شده می‌پندارند.
این تصور اشتباه می‌تواند موانعی را در مسیر بهبود و درمان برای این افراد ایجاد کند. از این رو، تشویق و پشتیبانی خانواده و دوستان و نیز اطلاع‌رسانی صحیح در مورد بی‌اشتهایی عصبی و اهمیت درمان آن می‌تواند نقش مهمی در موفقیت درمان داشته باشد. همچنین، ایجاد افزایش ایمنی و ارتقاء بهبودی به جای تمرکز بر وزن به عنوان هدف اصلی، می‌تواند برای افراد مبتلا به این اختلال ترغیب‌کننده باشد.
افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی قابلیت بهبود و درمان را دارند. با این حال، آنها اغلب در معرض خطر عود مجدد در طول دوره‌های استرس بالا یا در موقعیت‌های محرک هستند. استفاده از درمان‌های مداوم یا قرار ملاقات‌های دوره‌ای با متخصصین در زمان‌های استرس، می‌تواند در کنترل طولانی‌مدت علائم آنها موثر باشد. این نوع پشتیبانی و درمان مداوم می‌تواند به افراد کمک کند تا عوارض بی‌اشتهایی عصبی را کنترل کرده و از عود مجدد آن جلوگیری کنند.
اصلاح سبک زندگی برای درمان آنورکسیا
علاوه بر درمان حرفه‌ای، تغییر سبک زندگی نیز می‌تواند نقش موثری در کنترل و کاهش علائم بی‌اشتهایی عصبی داشته باشد. اصلاح سبک زندگی شامل تغییرات در الگوهای غذایی، فعالیت‌های ورزشی، مدیریت استرس، و بهبود عادات روزمره می‌شود که می‌تواند به افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی کمک کند در مسیر بهبود و درمان خود پیش بروند.
توصیه می‌شود به برنامه درمانی خود پایبند باشید و جلسات درمانی را به دقت دنبال کنید، حتی اگر در برخی موارد احساس ناراحتی یا ناخوشایندی کنید. همچنین توجه به برنامه غذایی‌تان را حفظ کنید و از آن پیروی کنید.
با پزشک خود در مورد استفاده از مکمل‌های ویتامینی و مواد معدنی صحبت کنید. اگر نمی‌توانید به طور کامل غذا بخورید، احتمالاً بدن شما مواد مغذی مورد نیاز خود را تأمین نمی‌کند. با این حال، توصیه می‌شود تا حد امکان ویتامین‌ها و مواد معدنی را از منابع غذایی دریافت کنید.
از حمایت خانواده و دوستان که می‌خواهند سلامتی شما را ببینند، حمایت کنید و خود را از آنها جدا نکنید. ترک گروه‌های حمایتی ممکن است شما را در برابر اختلالات آسیب‌پذیرتر کند.
به اصرار برای وزن‌گیری یا چک کردن مکرر خود در آینه مقاومت کنید، زیرا این اقدام ممکن است با برنامه درمانی شما تداخل ایجاد کند.
مکمل‌های غذایی و محصولات گیاهی که برای کاهش اشتها یا کمک به کاهش وزن طراحی شده‌اند، ممکن است توسط افراد مبتلا به بی‌اشتهایی به طور نادرست استفاده شوند. این محصولات ممکن است عوارض جانبی جدی داشته و با سایر داروها خطر تداخل داشته باشند.
این محصولات عموماً فرآیند بررسی دقیقی را طی نمی‌کنند و ممکن است اجزایی داشته باشند که در بسته‌بندی آنها ذکر نشده است. باید به یاد داشته باشید که “طبیعی” همیشه به معنای “ایمن” نیست. اگر از مکمل‌های غذایی یا گیاهان دارویی استفاده می‌کنید، بهتر است خطرات احتمالی را با پزشک خود مطرح کرده و مشورت کنید.همچنین می‌توانید از تکنیک‌هایی مانند ماساژ، یوگا و مدیتیشن به عنوان روش‌های آرامش‌بخش و تمرکز‌بخش برای بهبود حالت روحی و جسمی خود استفاده کنید.
زمانی که با فشارها و انتظارات از سوی رسانه‌ها، جامعه، و حتی خانواده و دوستان خود مواجه می‌شوید، مقابله با بی‌اشتهایی ممکن است دشوار باشد. احتمالاً شنیده‌اید که برخی افراد به شوخی می‌گویند که می‌خواهند برای مدتی بی‌اشتهایی داشته باشند تا وزن کم کنند.
برای شما یا عزیزانتان که با بی‌اشتهایی مبتلا هستید، اهمیت دارد که از پزشک یا متخصص سلامت روان راهنمایی بگیرید در مورد راهبردهای مقابله و حمایت عاطفی. یادگیری راهبردهای موثر برای مقابله با این چالش و دریافت حمایت لازم از خانواده و دوستان برای درمان موفقیت‌آمیز بسیار اهمیت دارد.
