گاهی اوقات احساس میکنیم که انرژی و شور زندگی را از دست دادهایم. در چنین شرایطی، هر کاری برایمان سخت و دشوار به نظر میرسد و آرزوهایی که داریم به شکلی دور از دسترس به نظر می رسند. چگونه میتوانیم از این حالت خارج شویم؟ یکی از راههای موثر برای شکست تنبلی، الگوگیری از سبک زندگی ژاپنیها است. همانطور که می دانید ژاپنیها به عنوان یک ملت پرکار و پرتلاش شناخته میشوند. عادات سالم، فعالیتهای بدنی و فرهنگ غنی آنها باعث شدهاند که در بسیاری از زمینهها پیشرفت کنند. در این بخش از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا بهترین تکنیک های ژاپنی برای رهایی از تنبلی را مورد بررسی قرار دهیم.
تکنیک های ژاپنی برای درمان تنبلی
همانطور که گفته شد مردم کشور ژاپن بسیار پر تلاش و سخت کوش هستند و به همین دلیل برای مقابله با مشکلاتی که در زندگی وجود دارد روش های بسیاری را ابداع کرده اند که به کمک آن ها میتوانیم بسیاری از مشکلات را درمان کنیم. یکی از مشکلات بسیار رایجی که برای هر فری رخ می دهد تنبلی است که می توانیم به کمک تکنیک های ژاپنی به راحتی آن را درمان کنیم و از زندگی خود بیشترین لذت را ببریم. در ادامه با برنا اندیشان همراه باشید تا 11 تا از بهترین تکنیک های ژاپنی برای درمان تنبلی را به شما معرفی کنیم.
پیدا کردن هدف در زندگی با ایکیگای
ایکیگای یک مفهوم ژاپنی است که به معنای “دلیلی برای بودن” است. این مفهوم در سرزمین ژاپن و جزیره اوکیناوا متولد شده است. ایکیگای، معنای زندگی یا معنای بودن ماست. به عبارت دیگر، ایکیگای شما، دلیل وجود شماست. برای پیدا کردن ایکیگای خود، باید به دنبال چهار عامل اصلی باشید: آنچه که دوست دارید، آنچه که خوب است، آنچه که جامعه نیاز دارد و آنچه که برای شما پول میآورد.
جستوجوی هدف زندگی نیز به دنبال پیدا کردن هدف و معنای زندگی است. هدف زندگی شخص، هدف بلندمدت و اساسی است که شخص در زندگی خود به دنبال آن است. هر فرد برای پیدا کردن هدف زندگی خود، باید از خودش سؤالات سادهای بپرسد و با توجه به تجربههایش و علاقهمندیهایش، به دنبال پاسخهایش باشد.
اثربخشی ایکیگای
بسیاری از سالمندان ژاپنی، به جای اینکه در خانه بنشینند و از زندگی دست بکشند، به کارها و فعالیتهایی مشغول هستند که احساس خوشبختی و رضایت را در آنها ایجاد می کند. یک نظرسنجی در سال ۲۰۱۸ نشان داد که نزدیک به نیمی از افراد ۷۰ ساله در ژاپن، زمان خود را صرف کارکردن، سرگرم شدن یا مشارکت در امور اجتماعی میکنند. یک پژوهش دیگر هم نشان داد که ژاپنیهای بالای ۶۵ سال که فقط به خاطر پول کار میکنند، کمتر از آنهایی هستند که با هدف پیدا کردن معنای زندگی خود کار میکنند.
پس اگر بخواهید بدانید که ژاپنیها چگونه با تنبلی مبارزه میکنند، جواب آنها این است که ابتدا باید ایکیگای خود را پیدا کنید. این مفهوم به شما نشان میدهد که دلیل وجود شما چیست. برای یافتن این دلیل، باید به تواناییها و علاقهمندیهای خود فکر کنید و ببینید چطور میتوانید به جامعه خود خدمت کنید. وقتی زندگی خود را با توجه به این مفهوم سامان دهید، زندگی شما پُر معنا و پُر اشتیاق خواهد شد و شما دلایل قوی برای بیدار شدن در هر صبح خواهید داشت.
کایزن و گام های کوچک برای رشد
کایزن یک مفهوم ژاپنی است که به معنای “تغییر برای بهتر شدن” یا “بهبود مستمر” است. این مفهوم، یک فلسفه تجاری ژاپنی در مورد فرآیندهایی است که به طور مداوم باعث بهبود عملکردها و مشارکت همه کارمندان میشوند..
ارتباط گامهای کوچک و پیشرفتهای بزرگ در کایزن این است که تغییرات کوچکی که اکنون انجام میشوند، میتوانند تأثیرات زیادی در آینده داشته باشند. ایده اصلی کایزن این است که همه در موفقیت شرکت سهیم بوده و باید در هر زمان تلاش کنند تا مدل کسب و کار بهتر شود.
برای اجرای کایزن در سازمانها، باید پنج اصل اساسی را رعایت کرد:
مشتری خود را بشناسید: مشخص کنید مشتری شما چه میخواهد و چگونه میتوانید تجربه او را بر اساس آنچه برای او ارزش دارد بهبود ببخشید.
اجازه دهید جریان یابد: پسماند صفر بودن باید یک هدف در کل شرکت باشد که در آن همه افراد سازمان بر کاهش و از بین بردن زبالهها متمرکز هستند.
رفتن به Gemba: Gemba یک اصطلاح ژاپنی است و به معنی “مکان واقعی” است. این عمل را دنبال کنید و بدانید که کجا ارزش ایجاد میشود و برای استفاده از اصول کایزن به آنجا بروید.
توانمندسازی افراد: تیمهایی با دستورالعملها و اهداف مشخص سازماندهی کنید، اما حتماً آنها را به ابزارها و سیستمهای مناسبی مجهز کنید که برای موفقیت لازم دارند.
حلقه های بازخورد را فعال نگه دارید: نظارت، سنجش، پاسخگویی و تقدیر را در فرآیندهای خود جاسازی کنید و به پذیرش نظرات، پروپوزالها و پاسخگوئی به آنها توجه دارید.
روش پومودورو برای افزایش تمرکز
تکنیک پومودورو یک روش مدیریت زمان است که برای افزایش تمرکز و بهرهوری در انجام وظایف استفاده میشود. این تکنیک در دهه 1980 توسط فرانچسکو سیرلو ابداع شد و نام آن از ساعت کوچکی با همین نام الهام گرفته شده است.
تکنیک پومودورو بر اساس تقسیم زمان به بازههای کوتاه و محدود به نام پومودوروها (Pomodoros) عمل میکند. هر پومودورو یک بازه زمانی ۲۵ دقیقهای است که به طور معمول تقسیم شده است. در طی هر پومودورو، شما به مدت ۲۵ دقیقه به طور کامل به یک وظیفه مشخص تمرکز میکنید و از هرگونه مزاحمت خارجی خودداری میکنید.
فرایند اجرای تکنیک پومودورو عموماً شامل مراحل زیر است:
تعیین وظیفه: در ابتدا، وظیفهای را که قصد انجام آن را دارید انتخاب کنید.
تنظیم تایمر: تایمر را بر روی ۲۵ دقیقه تنظیم کنید. این مدت زمان یک پومودورو است.
اجرای پومودورو: هنگامی که تایمر را روشن میکنید، به وظیفه خود متمرکز شده و هیچگونه مزاحمتی را در این مدت نپذیرفته و از آن خارج میشوید.
استراحت: پس از پایان هر پومودورو، یک استراحت کوتاه به مدت ۵ دقیقه بگیرید. این استراحت میتواند شامل ایستادن، تمرین کوتاه، آب نوشیدن و غیره باشد.
هر چهار پومودورو: پس از هر چهار پومودورو، استراحتی طولانیتر به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه بگیرید. این استراحت کمک میکند تا از خستگی جلوگیری کنید و انرژی خود را برای دوره بعدی حفظ کنید.
ایده اصلی پشت تکنیک پومودورو این است که با استفاده از بازههای زمانی محدود و هدفمند، تمرکز و توجه شما به وظایف افزایش یابد. همچنین، آن استراحتهای کوتاه و منظم در طول فرآیند کار باعث کاهش خستگی و افزایش پایداری و بهرهوری شما خواهد شد.
تکنیک پومودورو در بسیاری از زمینهها مانند مطالعه، کاربرد در تولید محتوا، مدیریت پروژه و هر فعالیتی که نیاز به تمرکز دارد، مفید است. با اجرای این تکنیک، شما میتوانید بهرهوری خود را بهبود بخشید و وظایف را به طور مؤثرتری انجام دهید.
هارا هاچی بو و آگاهانه غذا خوردن
تکنیک هارا هاچی بو یا آگاهانه غذا خوردن (Mindful Eating) یک روش برای تجربه بیشتر از فرایند خوردن غذا است. این تکنیک از مفاهیم معنوی و عملیاتی مدیتیشن بودایی الهام گرفته است و بر ارتباط مستقیم با غذا و تجربه آن تاکید میکند.
به طور عمومی، هنگامی که ما غذا میخوریم، ذهنمان معمولاً درگیر فکرها، استرسها و مشکلات دیگر است و در نتیجه ناخودآگاه از تجربه کامل غذا خوردن بیخبر میمانیم. تکنیک هارا هاچی بو تلاش میکند تا این الگو را تغییر دهد و ما را به حضور کامل در لحظه خوردن غذا سوق دهد.
برخلاف غذا خوردن خودکار و بیتفکر، آگاهانه غذا خوردن و ذهن آگاهی تجربهای از بودن است که از طریق تمرکز بر تمام حواس به ما کمک میکند درک عمیقتری از طعم، بو، ظاهر و حالت فعلی غذا داشته باشیم. این تجربه دربردارنده مراقبت از تجربه خوردن، شناخت احساسات و نیازهای بدنی خود، شناسایی سطوح سیری است.
در ادامه، چند مورد اصلی در تکنیک هارا هاچی بو برای آگاهانه غذاخوردن ذکر میشود:
۱. حضور کامل در لحظه: هنگامی که غذا میخورید، تمام تمرکزتان را به غذا اختصاص دهید. از طعم، بو، ظاهر و حس غذا لذت ببرید.
۲. آشنایی با غذا: قبل از شروع خوردن، به غذا نگاه کنید و بررسی کنید.
رنگها، شکل، بافت و ترکیبات آن را مشاهده کنید و ممکن است در مورد ترکیبات و تهیه ش آن نیز فکر کنید.
۳. آشامیدنیها: در صورت نیاز به نوشیدن همراه با غذا، آن را آهسته و با آگاهی بنوشید. حس سیری خود را در نوشیدنی نیز تجربه کنید.
۴. آگاهی از احساسات: در طول خوردن، به احساسات خود توجه کنید. آیا احساس سیری میکنید؟ آیا رضایتمند هستید؟
۵. آگاهی از سیری: در هنگام غذا خوردن، از حس سیری خود آگاه باشید. به بدن خود گوش دهید و در صورت احساس سیری، خوردن را متوقف کنید.
تکنیک هارا هاچی بو میتواند به شما کمک کند تا با احساس رضایت بیشتری از غذا خوردن، ارتباط بهتری با بدن خود برقرار کنید و رژیم غذایی سالمتری را ایجاد کنید. با تمرین مستمر، این تکنیک میتواند بهبود قابل توجهی در رابطه شما با غذا و تجربه خوردن ایجاد کند.
شوشین و طرز فکر مبتدی
شوشین یک اصطلاح ژاپنی است که به معنای “ذهن مبتدی” یا “ذهن اولیه” است. این مفهوم، یک فلسفه زندگی و یادگیری است که بر پایه تواضع، باز بودن و کنجکاوی نسبت به هر چیز جدید و ناشناخته است.
شوشین استقبال از طرز فکر مبتدیان را تشویق میکند. این طرز فکر، به ما کمک میکند که از پیشداوریها، تعصبات و عادتهای خود فاصله بگیریم و به جای این که فکر کنیم همه چیز را میدانیم، بپذیریم که همواره چیزهای جدید و مفید برای یادگیری وجود دارد.
شوشین به ما اجازه میدهد که با شور و شوق، تجربههای جدید را امتحان کنیم و از خطاهای خود درس بگیریم. به ما آموزش میدهد که با سادگی، صادقانه و بدون ترس با دنیای پیرامون خود رابطه برقرار کنیم.
شوشین چالش برانگیز است، زیرا نیازمند تغییر نگرش و رفتار ماست. اما همچنین پاداشبخش است، زیرا باعث رشد شخصی و حرکت به سوی حکمت میشود.
وابی سابی و پیدا کردن زیبایی ها
وابی سابی یک مفهوم در زیباییشناسی سنتی ژاپنی است که بر پذیرش ناپایداری و نقصان در طبیعت و اشیا تمرکز دارد.این مفهوم برگرفته از آموزههای بودایی است و به زیباییای اشاره میکند که “ناپایدار، ناتمام و ناکامل” است.
وابی سابی یافتن زیبایی در کاستی و نقصان را ممکن میسازد. این زیبایی در اثر گذر زمان، پیری، تغییر، ترک و خش روی اشیا، یا سادگی، فروتنی و صمیمیت در طراحی و سبک زندگی به وجود میآید.
وابی سابی به ما یادآور میشود که همه چیز در دنیا فانی است و باید از لحظه حال لذت ببریم. به ما کمک میکند که از خود، دیگران و محیط خود رضایت داشته باشیم و به جای تلاش برای کامل بودن، قدر نقصها و تفاوتها را بدانیم.
حمام جنگل و دریافت انرژی از طبیعت
“حمام جنگل” یا “شینرین یوکو” یک مفهوم ژاپنی است که به معنی “حمام کردن در جو جنگل” است. این عبارت به تجربه تماس گسترده با طبیعت، به ویژه در محیط های جنگلی اشاره دارد. هدف از حمام جنگل، استفاده از حواس پنجگانه برای تجربه کامل طبیعت است. پژوهش ها نشان داده اند که حمام جنگل می تواند برای سلامتی روانی و جسمی مفید باشد، از جمله کاهش استرس، افزایش خلاقیت، ارتقاء کیفیت خواب و افزایش توانایی تمرکز.
در مورد کسب انرژی دوباره از طبیعت، منظور احتمالاً استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر مثل باد، آفتاب، آب و حرارت زمین است. این منابع انرژی به صورت پایدار عمل می کنند و می توانند برای تامین نیاز های انرژی جهان بدون ایجاد آلودگی های محیطی مانند گازهای گلخانه ای استفاده شوند. در سال های اخیر، به دلیل نگرانی های مربوط به تغییرات آب و هوایی، تلاش برای توسعه و استفاده از این منابع انرژی افزایش یافته است.
کاکه ایبو و پس انداز ژاپنی
“کاکهایبو” یا “Kakeibo” یک روش ژاپنی برای مدیریت مالی شخصی و پس انداز است. این روش در سال 1904 توسط مجله زنان ژاپن به نام “Fujin no Tomo” معرفی شد. کاکهایبو بیشتر شبیه یک دفترچه یادداشت است که به شما کمک میکند هزینهها و درآمدها را سیستماتیک و دقیق رصد کنید.
روش کاکهایبو بر اساس اصول زیر کار میکند:
1. در ابتدای ماه، شما درآمدهای خود را یادداشت میکنید.
2. سپس هزینههای ثابت خود را محاسبه و از درآمد کل کسر میکنید. هزینههای ثابت عبارتند از اجاره، قبوض، تامین نیازهای اساسی مانند غذا و خدمات.
3. شما یک مقدار پول را برای پس انداز تعیین میکنید. مقدار این پسانداز باید واقعبینانه باشد.
4. مقدار باقیمانده پول پس از کسر هزینههای ثابت و پسانداز، میزان پولی است که در طول ماه برای هزینههای غیر ثابت یا اضافی میتوانید استفاده کنید.
کاکهایبو همچنین توصیه میکند که هزینهها را در چهار دسته اصلی طبقهبندی کنید: ضروریات (غذا، اجاره، مواد غذایی و غیره)، فراغت (سرگرمی، رستوران، ورزش و غیره)، فرهنگ (کتابها، دورههای آموزشی، کنسرتها و غیره) و “اضافی” (هدایا، گیاهان، لباس و غیره).
در نهایت، روش کاکهایبو تاکید دارد بر اینکه باید هر هفته به هزینهها و درآمدها نگاهی بیندازید، تا در پایان ماه بتوانید بفهمید که کجا میتوانید کمتر هزینه کنید و بیشتر پسانداز کنید. هدف از کاکهایبو ایجاد یک دیدگاه شفاف و مسئولانه در مورد پول است، تا به شما کمک کند تا از هزینههای خود آگاه تر شوید و اهداف مالی خود را برآورده کنید.
مدیریت کارها به روش کانبان
روش “کانبان” یک روش مدیریت پروژه و تسهیل فرایندهای کاری است که اصلا به منظور بهبود بهرهوری در صنعت خودروسازی توسط شرکت تویوتا ژاپن در دهه 1940 توسعه یافت. کلمه “کانبان” به معنی “تابلویی” یا “سیگنال” در ژاپنی است و برای نشان دادن چگونگی جریان کار استفاده میشود.
معمولاً، یک سیستم کانبان شامل یک تابلوی کانبان است که بر اساس تعدادی ستون برای نشان دادن وضعیتهای مختلف کار (مثل “قابل انجام”، “در حال انجام” و “انجام شده”) تقسیم میشود. کارها یا وظایف به صورت کارتهای کانبان نمایش داده میشوند که از یک ستون به ستون دیگر حرکت میکنند، بسته به پیشرفت کار.
مزایای استفاده از روش کانبان عبارتند از:
1. دیدگاه کلی: کانبان به شما اجازه میدهد که یک نگاه کلی به وضعیت پروژه یا کارهای در دست اقدام بیندازید. این باعث میشود که تیمها بتوانند بهتر درک کنند که چه کاری در چه مرحلهای قرار دارد.
2. کنترل بهتر بر پیشرفت: با حرکت کارتها از یک مرحله به مرحله دیگر، تیمها میتوانند بهتر متوجه شوند که چه پروژههایی در حال پیشرفت هستند و کدامها نیازمند توجه بیشتری هستند.
3. محدودیت در تعداد کارهای باز (Work in Progress): یکی از اصول اصلی کانبان این است که باید تعداد کارهایی که در یک زمان مشخص در حال انجام هستند،محدود شود. این کمک میکند تا افراد بر روی کمترین تعداد کارها تمرکز کنند و با کیفیت بیشتری کار کنند.
4. بهبود مداوم: کانبان بر این باور است که همیشه فرصتی برای بهبود وجود دارد. با استفاده از این روش، تیمها میتوانند نحوه جریان کار را مرور و بهتر کنند.
برای اجرای کانبان، شما به یک تابلوی کانبان (که میتواند فیزیکی یا دیجیتال باشد)، کارتهای کانبان برای نشان دادن وظایف و یک تیم برای انجام وظایف نیاز دارید. همچنین، باید به طور مداوم با تیم خود ارتباط برقرار کنید و از تغییرات در فرایند یا وظایف مطلع شوید.
سِیری یا بینظمی
“سِیری” یا به انگلیسی “Seiri” یک مفهوم ژاپنی است که معمولاً به معنی “مرتب سازی” یا “دسته بندی” است. این مفهوم یکی از پنج مرحله اصلی مدیریت ژاپنی به نام “5S” است. 5S عبارتند از: Seiri (مرتب سازی), Seiton (ترتیب), Seiso (تمیز کردن), Seiketsu (استانداردسازی), and Shitsuke (نگهداری و بهبود مداوم).
Seiri یا مرتب سازی، مرحله اول 5S است و شامل بررسی و تجزیه و تحلیل محیط کار به منظور حذف اقلام غیر ضروری است. در این مرحله، اقلام و ابزار غیرضروری که فضا را پر میکنند و بهرهوری را کاهش میدهند، حذف میشوند.
به طور کلی، ایده اصلی Seiri این است که فقط اقلام ضروری در محیط کار باقی بمانند. این به تیمها اجازه میدهد تا بهرهوری را افزایش دهند، چون آنها دیگر نیازی به وقت گذاشتن برای جستجو بین اقلام غیرضروری ندارند و تمرکز بیشتری بر روی وظایف خود دارند. همچنین، با کاهش اقلام غیرضروری، فضای بیشتری برای حرکت و کار وجود دارد، که این هم میتواند بهرهوری را افزایش دهد.
کایکاکو و تغییر بنیادین
کایکاکو یا Kaikaku، که به معنی “تغییر بنیادین” یا “اصلاح رادیکال” در زبان ژاپنی است، به برنامههای تغییری اشاره دارد که هدف آنها ایجاد تغییرات عمده و معنیدار در سازمان یا یک سیستم کاری است. کایکاکو در مقابل “Kaizen” قرار دارد، که به تغییرات کوچک و مداوم برای بهبود بهرهوری اشاره دارد.
کایکاکو معمولاً شامل پروژههای بزرگ و پیچیده است که هدف از آنها ایجاد یک تغییر معنیدار در کل سازمان یا سیستم است. این تغییرات میتواند شامل اعمال فناوریهای جدید، اصلاح ساختار سازمانی، یا تغییر فرهنگ سازمانی باشد. این نوع از تغییرات میتواند خطرناک باشد زیرا ممکن است برخی از فرآیندهای کنونی را دچار اختلال کند، اما اگر به خوبی انجام شود، میتواند منجر به بهبودهای بنیادین و طولانی مدت شود.
در مقابل، Kaizen به تغییرات کوچک و مداوم اشاره دارد که به مرور زمان انجام میشوند. این تغییرات کم ریسکتر هستند و معمولاً منجر به بهبود مداوم میشوند، اما ممکن است نتوانند مشکلات عمیقتر یا چالشهای بزرگتر را حل کنند که کایکاکو میتواند با آنها مقابله کند.
نتیجه گیری
مردم ژاپن به عنوان یکی از ملتهای پرکار و موفق در جهان شناخته شدهاند و در زندگی آنها، اصول و قوانین خاصی حکمفرما هستند که تنبلی را به حاشیه می برد. این اصول گاهی از سنتهایی باستانی مثل وابی سابی نشات میگیرد که یک فلسفه زندگی به سادگی و تقویت روح است. در عین حال، برخی از این اصول، مانند روش پومودورو، نمادی از تقبل جدید آنها از فناوریهای مدرن و تازه در عرصه کاربردی و زندگی روزمره هستند.
فرهنگ و سبک زندگی مردم ژاپن در عمق تاریخ و فرهنگ ژاپنی ریشه دارد و با وجود پیشرفتهای چشمگیر و سریع در حوزه فناوری، این ملت هنوز به ارثهای فرهنگی قدیمی خود پایبند است. این یادگاران با ارزش تاریخی، همچنان در زندگی روزمره ژاپنیها حضور دارند و آنها را در پیشبرد زندگیشان هدایت میکند.