احتمالاً شگفتزده باشید، اما بازی کردن به تنهایی یکی از نیازهای بنیادین و حیاتی کودکان است. زمانی که کودک تنها بازی میکند، مجموعهای از مهارتهای اساسی مثل استقلالیت و خلاقیت در او تقویت میشود. در این مقاله، به اهمیت بازی تنهایی و فواید آن میپردازیم. با ما همراه باشید تا در این باره بیشتر بدانید.
در این مقاله از برنا اندیشان، عنوان “بازی کردن” به تنهایی به عنوان یکی از نیازهای مهم و ضروری کودکان مطرح شده است. همچنین اشاره شده که زمانی که کودک تنها بازی میکند، مهارتهایی از جمله استقلالیت و خلاقیت در او تقویت میشود. در نهایت، خواننده را به مطالعه بیشتر در این زمینه دعوت میکند.
تنها بازی کردن کودکان چه اهمیتی دارد؟
بازی با کودک، یکی از وظایف اساسی و مهمی است که والدین باید به طور روزانه انجام دهند. اما، در طول روز، باید اوقاتی را به کودک بگذاریم تا به تنهایی بازی کند. یکی از مهمترین فواید بازی تنهایی، تقویت استقلال کودک است. استقلال یک مهارت حیاتی است که نه تنها در دوران کودکی بلکه در طول تمامی سالهای زندگی لازم است.
کودکانی که به تنهایی بازی میکنند، اغلب اعتماد به نفس بیشتری دارند و همچنین خلاقتر عمل میکنند. این تجربه به آنها کمک میکند تا بهتر با مسائل مختلف روبرو شوند و راهحلهای خلاقانهتری برای مشکلات پیدا کنند. پیشنهاد میشود به کارگاه آموزش بازی درمانی مراجعه فرمایید.
بر اساس تحقیقات انجامشده، حضور مداوم والدین در بازیهای کودک ممکن است توانایی تقویت مهارتهای مفیدی مانند استقلال را از کودک سلب کند. این امر به این معناست که زمانی که والدین به طور مداوم در بازیهای کودکان شرکت میکنند، فرصتی برای کودک برای تجربه بازی تنهایی و پیدا کردن راههای خودش برای حل مسائل کاهش مییابد. اگر میخواهید بیشترین بهره را از تنها بازیکردن برای کودک خود ببرید، در بخش بعدی مقاله جزئیات بیشتری در این زمینه را خواهید یافت.
چرا بچه ها باید گاهی اوقات تنهایی بازی کنند؟
تنها بازی کردن برای بچهها اهمیت زیادی دارد زیرا این تجربه به آنها امکان میدهد تا استقلال و خلاقیت خود را تقویت کنند. زمانی که بچهها به تنهایی بازی میکنند، فرصتی برای آزمودن مسائل مختلف و انجام فعالیتهایی به شکلی که خودشان انتخاب کردهاند فراهم میشود. این تجربه باعث تقویت مهارتهای حل مسئله، تصمیمگیری، خلاقیت و استقلال در آنها میشود.
همچنین، زمانی که بچهها به تنهایی بازی میکنند، احساس اعتماد به نفس بیشتری به دست میآورند زیرا موفقیتها و شکستهای خود را بدون کمک دیگران تجربه میکنند و این باعث میشود که اعتماد به نفس آنها تقویت شود. در نتیجه، اخذ زمانی برای تنها بازی کردن برای بچهها ضروری است تا به شخصیتشان رشد و توسعه بیشتری بخشند و مهارتهای مورد نیاز برای مواجهه با چالشهای زندگی را به دست آورند.
یاد گرفتن ایجاد سرگرمی برای خود
بچههایی که تجربه تنها بازی کردن را دارند، به یادگیری این مهارت مهم میپردازند که بتوانند خودشان را سرگرم کنند و از زمان خود بهره ببرند بدون اینکه نیاز به حضور فرد دیگری داشته باشند. این تجربه به آنها میآموزد که برای شاد بودن و بازی کردن، نیازی به همراهی یا وابستگی به شخص دیگری ندارند.
اعتماد به نفسی که از طریق بازی تنهایی به دست میآورند، یکی از دستاوردهای بارز این تجربه است که به شخصیت و رشد روانی آنها افزوده میشود. علاوه بر این، یک مزیت دیگر از تجربه بازی تنهایی برای بچهها این است که آنها را در مواجهه با موقعیتهایی که نیاز به همبازی کردن نیاز است، آماده میکند، به طوری که نیاز به وابستگی به دیگران را کاهش داده و قادر به خودمختاری و خلاقیت بیشتری میشوند.
تقویت قدرت تخیل
کودکان دارای تخیلات فراوانی هستند که غالباً زمانی که به تنهایی بازی میکنند، بیشتر به روشنی به نمایش میگذارند. زمانی که یک کودک به تنهایی بازی میکند، ممکن است شاهد آن باشید که با ابرقهرمانها و دوستان خیالی خود تعامل دارد و داستانهایی را به واقعیت میپیونداند. این تجربه نشان میدهد که تقویت قوه تخیل در کودکان بسیار ارزشمند است.
به ویژه، این تخیلات و داستانهای خلاقانه کودکان را به خلاقیت و پرورش افکار خلاقانه تشویق میکند. از این رو، تقویت تخیل در کودکان نه تنها به آنها کمک میکند تا در بازیهایشان لذت ببرند، بلکه میتواند به آنها در دیدگاهها و راهحلهای خلاقانه برای مواجهه با چالشهای زندگی کمک کند.
تقویت استقلال فردی
تجربه تنها بازی کردن برای کودکان احساس استقلالی بینظیر ایجاد میکند که باعث میشود احساس راحتی و آرامش را در آنها فراهم کند. وقتی که یک کودک به تنهایی بازی میکند، نیازی به منتظر ماندن برای دیگران یا همبازی شدن با افراد دیگر ندارد و به راحتی میتواند به فعالیتهای خود ادامه دهد.
این تجربه به هیچ عنوان به معنای دوری یا گوشهگیری کودک از دیگران نیست، بلکه فقط به او این امکان را میدهد که در مواقعی که نیاز است، به تنهایی فعالیت کند و از خودش مستقل باشد. از این رو، تنها بازیکردن به کودک احساس استقلال و اعتماد به نفس بیشتری میدهد، بدون آنکه به دیگران نزدیکیها یا روابط اجتماعیشان را از دست بدهند.
افزایش آرامش کودک
بازی با دیگر بچهها برای کودکان ارزشمند است زیرا این تجربه به آنها انرژی میدهد و باعث میشود تا در تعامل با دیگران، مهارتهای ارتباطی خود را بهبود بخشند. همچنین، این فعالیت میتواند به رشد جسمی و ذهنی کودک کمک کند زیرا بازیهای گروهی معمولاً شامل حرکات فیزیکی فعال و تعاملات اجتماعی متنوعی است که به تقویت مهارتهای موتوری و اجتماعی کودک کمک میکند.
از طرفی، تجربه تنها بازی کردن نیز اهمیت زیادی دارد زیرا کودک را به آرامش و آرامش میآورد و میتواند از بروز بدخلقیها و لجبازیهای کودک جلوگیری کند. این زمانی که کودک به تنهایی بازی میکند، به او این امکان را میدهد که خود را بیان کند و بدون فشار و تحت تأثیرات دیگران، با خلاقیت و تفکر خود به بازی بپردازد. بنابراین، هر دو تجربه بازی با دیگران و تنها بازی کردن ارزشمند هستند و برای توسعه کودکان در مختلف زوایای زندگی مهم میباشند.
آموزش مهارت خود تسکینی
اگرچه همیشه آماده حضور و کمک به کودکان خود هستیم، تجربه تنها بازی کردن برای آنها ارزشمند است زیرا آنها را به یادگیری مهارتهایی که برای مدیریت خودشان و احتیاجاتشان لازم است، تشویق میکند. زمانی که کودک تنها بازی میکند، ممکن است با موقعیتهایی روبهرو شود که نیاز به حل مسئله دارند، و این تجربه به او امکان میدهد که خودش را بیشتر بشناسد و به راحتی احساساتش را درک کند.
علاوه بر این، یکی از مزیتهای بارز تنها بازی کردن، توانایی کودک در انتقال بهتر و موثر احساساتش است. زمانی که کودک به تنهایی بازی میکند، ممکن است با مواجهه با موقعیتهای مختلفی که احساساتش را به چالش میکشاند، مواجه شود و این امر باعث میشود که او بهتر بتواند احساسات خود را شناسایی کرده و بیان کند. از این رو، تجربه تنها بازی کردن به کودکان کمک میکند تا در مواجهه با موقعیتهای زندگی بهترین روشهای برخورد با احساسات خود را یاد بگیرند.
ایجاد امنیت برای کودک
اگرچه ممکن است به صورت مداوم حواسپرتی و نگرانی به کودکان خود داشته باشیم، اما لحظاتی ممکن است که کودکان به طور غیرمنتظرهای عملکردهایی انجام دهند که باعث نگرانی یا ناخواستهای شویم. تجربه تنها بازی کردن به کودکان این امکان را میدهد که به تدریج مراقب خودشان باشند و در انجام فعالیتهای خود مستقل عمل کنند.
پیشنهاد میشود به کارگاه آموزش پرورش خلاقیت در کودکان مراجعه فرمایید. این تجربه کودکان را آموزش میدهد که برای انجام کارها و رسیدن به اهداف خود، به والدینشان به صورت مداوم وابسته نباشند و به جای آن، از منابع داخلی خودشان استفاده کنند. از این رو، تنها بازی کردن به کودکان این امکان را میدهد که از مرزهای خودآگاهی خود بهرهمند شوند و مهارتهایی را که برای مدیریت زندگی خود به آنها نیاز است، تقویت کنند.
آماده شدن برای مدرسه
والدین به عنوان اولین همبازیهای کودکان تلقی میشوند و تعامل و بازی با آنها یکی از نیازهای اساسی روزانه آنهاست. اما، گاهی نیاز است که کودک به تنهایی فعالیت کند. زمانی که والدین به کودکان فرصت تنها بازی کردن میدهند، این تجربه به کودکان این درس را میدهد که همیشه نیازی به حضور والدین ندارند و میتوانند به تنهایی فعالیت کنند.
این امر باعث میشود که کودکان احساس مستقلی بیشتری داشته باشند و در مواقعی که به مدرسه میروند، مشکلاتی مانند وابستگی بیش از حد به والدین را تجربه نکنند. از این رو، ارائه فرصت به کودک برای تجربه تنهایی بازی کردن، به رشد و توسعه مستقلی آنها کمک میکند و آنها را برای مواجهه با موقعیتهای مختلف در زندگی آماده میسازد.
اختصاص دادن وقت بیشتر برای خود
یکی از مهمترین فوایدی که تنها بازی کردن برای کودکان دارد، اختصاص وقت بیشتر به خود و استفاده از آن به عنوان زمانی برای استراحت یا انجام کارهای دیگر برای والدین است. وقتی که کودک در حال بازی کردن به تنهایی است، والدین میتوانند از این فرصت برای استراحت کوتاهی بهره بگیرند یا به انجام کارهای دیگر بپردازند که ممکن است برای آنها لذت بخش باشد.
علاوه بر این، این تجربه به کودکان نشان میدهد که والدین نیز از تنهایی و انجام کارهایشان لذت میبرند و به آنها میآموزد که برای شاد بودن و لذت بردن، نیازی به وابستگی به دیگران ندارند و میتوانند خودشان را سرگرم کنند.
روش های تشویق کودک برای تنهایی بازی کردن
بعضی از کودکان احساس راحتی و لذت بیشتری را در تنها بازی کردن تجربه میکنند و به طور طبیعی این شیوه بازی را قبول میکنند، بدون اینکه نیازی به توجه و مشارکت دیگران داشته باشند. اما، برخی از کودکان ممکن است مقاومت نشان دهند و ترجیح دهند با دیگران همبازی کنند. در این حالت، والدین میتوانند اقداماتی را انجام دهند تا کودکان را به تنها بازی کردن تشویق کنند.
این اقدامات میتوانند شامل ارائه محیطی انگیزشی برای بازی تنها، فراهم کردن ابزارها و وسایل متنوع برای بازی تک نفره، تشویق به کشف و خلاقیت در بازی تنها، و همچنین ایجاد حمایت و تشویق مثبت برای کودکان در این راستا، میباشد. این اقدامات به کودکان کمک میکنند تا ارتباط مثبتی با تجربه تنها بازی کردن داشته باشند و از آن لذت ببرند.
ایجاد زمینه برای بازی کردن کودک
قبل از اینکه فرزندتان را به تنها بازی کردن تشویق کنید، مهیا کردن شرایط مناسب برای این تجربه بسیار مهم است. به عنوان مثال، میتوانید برای فرزندتان چند بالش بیاورید و او را به ساخت خانه با آنها تشویق کنید، یا اسباببازیهای جدیدی را که او مدتی است با آنها بازی نکرده است، در دسترس او قرار دهید.
در ابتدا، ممکن است کودک به تنها بازی کردن عادت نداشته باشد، بنابراین بهتر است که در ابتدای بازی با او همراه شوید و او را در این تجربه همراهی کنید. به این ترتیب، فرزندتان احساس امنیت و اطمینان بیشتری خواهد کرد و به آرامی از حضور شما کمتر و کمتر وابسته خواهد شد. در نهایت، با تشویق و حمایت مستمر، فرزندتان به تنها بازی کردن عادت میکند و از این تجربه بهرهمند میشود.
عدم وادار کردن کودک به بازی در اتاق
بیشتر بچهها اغلب ترجیح میدهند در حضور والدین خود بازی کنند تا اینکه به تنهایی در اتاق خود بازی کنند. در حالی که برخی از والدین ممکن است از این دیدار و مشارکت مداوم در بازیهای کودک خسته شوند و بخواهند کودک را به اتاق بفرستند تا به تنهایی بازی کند، اما این روش معمولاً به عنوان یک راهکار موفقیتآمیز شناخته نمیشود.
همچنین پیشنهاد میشود به کارگاه روانشناسی استعدادیابی کودکان مراجعه نمایید. فرستادن کودک به اتاق برای بازی، گاهی میتواند احساس تنبیه یا تنها بودن را به کودک القا کند و به جای اینکه یک فرصت برای تفریح باشد، احساس ناخوشایندی به وجود آورد.
بهتر است به کودک فرصت داده شود تا جای بازی خود را انتخاب کند و از حضور و مشارکت والدینش در کنار خود لذت ببرد. این کار به کودک احساس ارزشمندی و اهمیتی میدهد و ارتباط نزدیکی بین والدین و کودک را تقویت میکند. از این رو، به جای اجبار کودک به تنها بازی کردن در اتاق، بهتر است او را به گزینههای مختلفی از بازی در کنار والدینش تشویق کرد تا از لحظات شاد و مفرحی برای هر دو طرف بهرهمند شوند.
الگوی خوبی برای کودک باشید
اگر میخواهید به کودک خود مهارت مستقل بازیکردن را آموزش دهید، بهتر است اجازه دهید کودک شما را در حال انجام کارهای موردعلاقهتان ببیند. ممکن است شما در حال خواندن کتاب باشید یا چند دقیقهای را به تمرین سرگرمی مورد علاقهتان بپردازید؛ در هر صورت، بچهها رفتارهای شما را تقلید میکنند و از آنها الگویی برای یادگیری میکنند.
بنابراین، اگر میخواهید کودکتان بتواند به تنهایی بازی کند و اعتماد به نفس لازم برای انجام کارها را داشته باشد، شما نیز باید خودتان به این مهارت مستقلی دست یابید و زمانی از روز را برای فعالیتهای خودتان اختصاص دهید. این کار نشان دهنده مهمی از مسئولیتپذیری و استقلال شماست که به کودکتان ایدهای مثبت از مهارتهای مستقلیت و خودکفایی انتقال میدهد. با این روش، کودکتان به تدریج از شما الگویی برای خودش در یادگیری و رشد استفاده خواهد کرد و میتواند با اعتماد به نفس به تنهایی به فعالیتهایش بپردازد.
نتیجه گیری
تنها بازیکردن کودکان نقش بسیار مهمی در رشد و توسعه شخصیت آنها دارد. این فرصت به کودکان اجازه میدهد تا استقلال، خلاقیت، اعتماد به نفس، مهارتهای اجتماعی، و استقلال را تجربه کنند و تقویت کنند. بازی تنهایی، به کودکان فرصت میدهد تا خودشان را درک کنند، تخیل خود را پرورش دهند، و روابط خود را با دنیای اطرافشان بیاموزند. از این رو، ارائه فرصت به کودکان برای تنها بازی کردن، یکی از راههای بهبود رشد روانی و اجتماعی آنهاست که میتواند در ترقی سرعت یادگیری و توانمندیهایشان تأثیرگذار باشد.