برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
آیا با تخلیه هیجانی آشنا هستید؟ بسیار مفید است که بدانیم. فرسودگی عاطفی یا همان خستگی احساسی که در اصطلاح به آن تخلیه هیجانی گفته می شود چه معنا و مفهومی دارد. همانطور که میدانید با توجه به فرهنگ عمومی رایج در جامعه افراد به دنبال تخلیه هیجان های منفی شان نیستند و هرگز از دوران کودکی به افراد آموزش داده نمی شود که چگونه هیجاناتشان را کنترل و مدیریت کنند.
به یاد داشته باشید که اگر نتوانید هیجان های منفی خودتان را تخلیه کنید به مرور زمان بر روی هم انباشته می شود و در نتیجه به سلامت روان شما آسیب وارد می کند. به همین دلیل در این بخش از سایت برنا اندیشان تصمیم داریم تا مقاله ای با عنوان روش های تخلیه هیجانی برای سلامت روان را در اختیار شما علاقه مندان به مجموعه مقالات روانشناسی قرار دهیم تا بتوانید با خواندن نکات گفته شده در این مطلب به راحتی هیجانات منفی تان را تخلیه کرده و همواره سلامت روان خودتان را تضمین کنید.
آشنایی با تخلیه هیجانی
به طور کلی منظور از تخلیه هیجانی یا همان خستگی عاطفی در واقع به جمع شدن تمامی هیجانات منفی در بدن گفته می شود که می تواند به سلامت روان شما آسیب بزند. به یاد داشته باشید که یکی از نشانه های فرسودگی شغلی، خستگی عاطفی است. زمانی که افراد نتوانند هیجانات منفی شان را تخلیه کنند با گذشت زمان احساس درماندگی به آن ها دست می دهد و گمان می کنند که نمی توانند بر زندگی شان مدیریت داشته باشند.
اگر زندگی شما دارای مشکلاتی مانند کاهش انرژی، خستگی و کمبود خواب است ممکن است در تخلیه هیجانی با مشکل مواجه شوید. بنابراین اگر شرایط پر استرس با شما همراه باشد و هرگز نتوانید این موارد را رفع کنید با گذشت زمان دچار خستگی روحی و روانی می شوید.
نکته بسیار مهمی که در این خصوص وجود دارد این است که اکثر افراد به دلیل درگیر بودن در مشکلات زندگی نمی دانند که انرژی های منفی تمام وجود آن ها را در برگرفته است و گمان می کنند که اوضاع خوب بوده و هیچ مشکلی وجود ندارد. به همین دلیل استرس و افکار منفی باعث می شود تا انرژی آن ها همواره پایین باشد و در نتیجه در زندگی دچار بی انگیزگی می شوند.
تخلیه هیجانی چه آسیب هایی به دنبال دارد؟
همانطور که گفتیم زمانی که استرس بر شما وارد می شود شرایطی را برایتان ایجاد می کند که باعث خطر فرسودگی شما می شود. اگر این شرایط ادامه یابد و شما برای بهبود شرایط خود کاری انجام ندهید در نتیجه سلامت روان شما دچار مشکلاتی خواهد شد. پیشنهاد می شود تا مقاله تنظیم احساس در اختلال شخصیت مرزی را بخوانید.
به یاد داشته باشید که استرس مزمن باعث می شود تا قلب، سیستم ایمنی و متابولیسم انسان تحت تاثیر قرار بگیرد و به دنبال آن سلامت جسمی و روان فرد را با خطراتی جدی مواجه می کند. در ادامه خطرات و عوارض خستگی عاطفی را برایتان معرفی می کنیم.
- فشار خون بالا که می تواند منجر به مشکلات قلبی شود
- عفونت و بیماری سرماخوردگی
- افزایش وزن
- مشکل در خواب
- پیری زودرس
- افسردگی
- اضطراب
تخلیه هیجانی چه نشانه هایی دارد؟
تا به این جا با تعریف تخلیه هیجانی یا همان خستگی عاطفی آشنا شدیم. درست مانند سایر مواردی که در هر علمی وجود دارد، تخلیه هیجانی نیز دارای نشانه ها و علایمی است که لازم است تا با آن ها آشنا شویم و بدانیم که خستگی عاطفی چه علائمی دارد. در ادامه شما را با نشانه های تخلیه هیجانی آشنا خواهیم کرد.
کمبود انگیزه و وجود مشکل در خواب
زمانی که فرد در زندگی اش مشکلات فراوانی داشته باشد و افکار و باورهای منفی تمام وجودش را در بر گرفته باشد به مرور زمان تمام انرژی اش را از دست می دهد و در نتیجه انگیزه او از بین می رود و هیچ اشتیاقی برای زندگی کردن ندارد.همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله تاثیر هیجان بر روابط زوجین را بخوانید.
به دنبال این قضیه فرد با مشکلاتی مواجه می شود که بر روی خواب و سلامت فرد تاثیر می گذارد. به عنوان مثال نمی توانند به راحتی بخوابند و یا صبح ها برای بیدار شدن دچار مشکل می شوند و به کلی الگوی خواب آن ها با مشکل روبرو می شود. چنین شرایطی باعث می شود تا فرد از انرژی پایینی برخوردار باشد و زمانی که نتواند به راحتی بخوابد سلامت جسمی اش دچار آسیب می شود.
کاهش فعالیت ها و افسردگی
زمانی که الگوی خواب فرد دچار مشکل شود زندگی او دچار آسیب هایی می شود که سبک زندگی اش را تحت تاثیر قرار می دهد. به دنبال این موضوع فرد دچار خستگی عاطفی شده و به شدت تحریک پذیر می شود و در شرایط مختلف عصبانی شده و کنترلش را از دست می دهد.
پیشنهاد ویژه : کارگاه روانشناسی تنظیم هیجان
زمانی که فرد با این شرایط مواجه شود همواره دچار افت انرژی است و نمی تواند مسئولیت هایش را به درستی انجام دهد و در کارش با مشکلاتی روبرو می شود. چرا که وقتی دچار مشکلاتی در تخلیه هیجانی شده است نمی تواند به درستی بخوابد و به دنبال آن صبح ها دیر از خواب بیدار می شود و در نتیجه در محل کار به خوبی کار نمی کند و عملکرد وی به شدت افت می کند. همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله قانون لاگوم را بخوانید.
به یاد داشته باشید که اگر این شرایط ادامه دار باشد موجب می شود تا فرد دچار اختلال افسردگی شود و انرژی انجام هیچ کاری را نداشته باشد. یعنی فرد در ابتدا تحت فشارها و استرس های محیطی قرار گرفته است و چون مهارت مدیریت و کنترل هیجاناتش را نداشته نتوانسته تخلیه هیجانی انجام دهد و انرژی های منفی تمام وجودش را در بر گرفته است و این روند ادامه دارد شده و در نتیجه انرژی فرد افت کرده و سپس وارد اختلال افسردگی می شود.
بی اشتهایی و سردرد
زمانی که فرد هیجاناتش را سرکوب می کند دچار حالت های بی تفاوتی می شود. به طوری که در اصطلاح به آن شخص علی بی غم گفته می شود. چرا که هیچ علاقه ای به انجام کارها نداشته و تمایل ندارد تا امور را به خوبی پیگیری کند.
زمانی که فرد دچار استرس و اضطراب است و تنش های فراوانی بر او وارد شده است. آسیب هایی به جسم او وارد می شود که می تواند به وجود سردردهای مزمنی اشاره کرد که در هر زمانی فرد را درگیر می کند. این مسائل در حالی است که خلق فرد دچار تغییر شده و در نتیجه فرد به شدت تحریک پذیر می شود.
پیشنهاد ویژه : پکیج کامل هوش هیجانی
با وجود این مشکلات جسمانی، الگوی تغذیه فرد نیز تحت تاثیر قرار می گیرد و در نتیجه فرد دچار بی اشتهایی می شود و یا برخی از افراد ممکن است دچار پرخوری عصبی شوند. در مقابل نیز ممکن است فرد دچار بی اشتهایی عصبی شود و تمایلی به خوردن غذا نداشته باشد و تمام این مسائل به سیستم اعصاب فرد برمی گردد که موجب ایجاد مشکل در دستگاه گوارش شده است.
اختلال در تمرکز و ایجاد ترس
به یاد داشته باشید که افراد افسرده همواره در تمرکز دچار مشکل هستند و نمی توانند بر روی موضوعات متمرکز شوند. این در حالی است که همواره پرش فکر دارند و نمی توانند به خوبی حواسشان را جمع کنند. در کنار این مشکل باید اشاره شود که این افراد به شدت تحریک پذیر هستند و در مقابل هر موضوعی خیلی سریع واکنش نشان می دهند.
بنابراین به یاد داشته باشید که حتی اگر فردی بسیار سالم نتواند تخلیه هیجانی داشته باشد و تمام احساسات و عواطفش سرکوب شود دچار این مشکلات می شود. یعنی همواره به انسان ها و دنیا بدبین است و گمان می کند که دیگران قصد دارند تا به او آسیب وارد کنند.همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله روش های جذب انرژی مثبت در خانه را مطالعه نمایید.
زمانی فردی با این مشکلات برای مدت طولانی زندگی می کند دچار خستگی عاطفی شده و همواره از آینده می ترسد. چرا که چون در گذشته مشکلاتی را تجربه کرده اند و نتوانسته اند به خوبی از پس مشکلات برآیند همواره احساس ناامنی می کنند و باور دارند که دنیا به هیچ وجه جای امنی برای زندگی کردن نیست.
چرا دچار تخلیه هیجانی می شویم؟
همانطور که اشاره شد اگر فرد در مدت زمان طولانی نتواند تمام تنش و استرس هایی که بر او وارد شده است را مدیریت کند دچار تخلیه هیجانی یا همان خستگی عاطفی می شود. زمانی که شخص دچار این مشکل می شود هرگز دوست ندارد کاری انجام دهد و بی حوصلگی موجب بروز سایر آسیب ها و مشکلات در زندگی وی می گردد.
وجود مشغله های کاری و استرس های زندگی
در رابطه با استرس باید اشاره شود که وجود مقداری از آن برای زندگی کردن لازم و ضروری است. اما وقتی که این تنش ها تمام نشوند و روز به روز فشارهای بیشتری بر فرد وارد شود استرس موجود تبدیل به استرس مزمن شده و فرد را دچار خستگی عاطفی می کند.
به عبارت کلی به دلیل انباشته شدن افکار و باورهای منفی و وجود تنش ها و استرس های محیطی فرد دچار فرسودگی می شود. حتی باید اشاره شود که این استرس چه شخصی باشد و چه محیطی هیچ تفاوتی نداشته و در نتیجه به فرد آسیب وارد می آورد.
البته در این جا لازم است تا به اصل تفاوت های فردی هم اشاره کنیم. به طوری که در ایجاد آسیب و مشکل همواره افرادی را مشاهده می کنیم که از پا در می آیند و در مقابل اشخاصی وجود دارند که به راحتی می توانند از پس مشکلات برآیند.
نکته بسیار مهمی که لازم است به آن اشاره شود مربوط به مشاغلی است که افراد را به شدت درگیر می کند. به عنوان مثال شغل هایی مانند پرستاری، نیروی انتظامی، راهنمایی و رانندگی، معلمان و … ساعات زیادی از روز را درگیر کار هستند و کارشان بسیار طاقت فرساست.
پیشنهاد ویژه : کارگاه روانشناسی افزایش هوش احساسی
به طوری که همواره باید با اشخاص زیادی برخورد کنند و نمی توانند به زندگی شخصی خودشان توجه زیادی داشته باشند. بنابراین زمانی که کار باعث می شود تا فرد دچار خستگی زیاد شده و نتواند زیبایی های دنیا را مشاهده کند به شدت نسبت به دنیا بدبین می شود و در نتیجه گفته می شود که او دچار خستگی عاطفی شده است.
مراقبت از دیگران و استرس های اقتصادی
زمانی که فرد با مشکلات شدید مالی مواجه باشد و همواره برای به دست آوردن پول با مشکل روبرو شود موجب می شود تا مدام تحت استرس باشد و در نتیجه نتواند آسایش روحی و روانی را تجربه کند. به یاد داشته باشید که موضوع اقتصاد همواره به عنوان زیربنا مطرح است و اگر افراد در این خصوص با مشکلاتی مواجه شوند باعث می شود تا تمام بخش های زندگی شان نیز دچار آسیب شود.
به همین دلیل ادامه این روند می تواند موجب بروز اختلال افسردگی در انسان شود و در نتیجه سلامت روانش دچار آسیب شود. اگر فرد پر شور و انرژی باشید و نگاه مثبتی نسبت به دنیا داشته باشید و همواره رنج مشکلات را به جان بخرید بعد از گذشت مدتی خواهید دید که دیگر نمی توانید بار مشکلات را بر دوش خودتان تحمل کنید و دچار خستگی روحی و روانی می شوید.
در نتیجه استرس بر شما وارد می شود و شور و اشتیاق را از شما می رباید، چرا که همواره باید مشکلات فراوانی را تحمل کنید در کنار آن مراقب سایرین نیز باشید.
فقدان و از دست دادن
جدایی و طلاق همواره به سلامت روان انسان ها آسیب وارد می کند و اگر فرد نتواند به خوبی با آن کنار بیاید دچار مشکلاتی مانند افسردگی می شود. چرا که هر آسیبی موجب می شود تا احساسات منفی تمام وجود انسان را تسخیر کند و در نتیجه خستگی روانی بر انسان حکم فرما شود. در کنار طلاق و جدایی باید به موضوع تنهایی هم اشاره شود که می تواند موجب آسیب هایی به انسان شود.
به عنوان مثال زمانی که فردی عزیز را از دست میدهید و وابستگی شدیدی به او داشته باشید می تواند به سلامت روان شما آسیب وارد کند. به طوری که هیجانات منفی بر روی هم انباشته شده و بیماری های زیادی سلامتی شما را با خطر مواجه کند.
چگونه تخلیه هیجانی را درمان کنیم؟
اگر می خواهید خستگی عاطفی یا همان تخلیه هیجانی را درمان کنید لازم است که تغییراتی را در سبک زندگی تان ایجاد کنید تا به مرور زمان نشانه های تخلیه هیجانی از زندگی تان خارج شود. به یاد داشته باشید که هر نوع تغییری در ابتدا سختی های خودش را دارد و لازم است تا شما تکنیک هایی که به شما آموزش داده می شود تا به خوبی انجام دهید و هرگز به دلیل سختی راه روحیه خودتان را از دست ندهید.
یکی از نکاتی که باید به آن توجه داشته باشید این است که تلاش کنید تا در زندگی تان تغییرات کوچکی ایجاد نمایید تا بتوانید با گذشت زمان تغییرات را بیشتر کنید.
توجه به تغذیه و کاهش استرس
هرگز کسی نمی تواند استرس را از زندگی اش به طور کامل حذف کند. چرا که محیط و زندگی ایجاد می کند تا انسان به طور مکرر با استرس مواجه شود. اما شما قادر هستید تا مشکلات را مدیریت نمایید و با گذشت زمان استرس را درمان نمایید. کاری که شما باید انجام دهید این است که عوامل استرس زای زندگی تان را شناسایی کنید و تلاش کنید تا آن را تغییر دهید.
پیشنهاد ویژه : کارگاه روانشناسی ذهن آگاهی
به عنوان مثال اگر شغلی دارید که هیچ علاقه ای به آن ندارید حتما به فکر تغییر آن باشید. یا اگر در محیط کارتان فردی وجود دارد که همواره باعث ناراحتی شما می شود لازم است تا موضوع را با او در میان بگذارید. در مقابل این مسائل لازم است تا به تغذیه تان هم اهمیت بدهید و همواره سعی نمایید که ویتامین ها و مواد معدنی را در لیست غذاهای روزانه تان قرار دهید. به عنوان مثال ضروری است که کمتر از فست فودها استفاده کنید و بیشتر از غذاهای سالم استفاده کنید.
چرا که غذاهای چرب موجب می شود تا سلامتی شما به خطر بیفتد و در نتیجه به دنبال ایجاد بیماری همواره با استرس مواجه هستید. حتما از گوشت، سبزیجات تازه و مواد بدون چربی استفاده کنید تا دستگاه گوارش تان به خوبی کار کند و از روحیه خوبی برخوردار باشید.
شاید اثر دومینو را شنیده باشید، در واقع منظور تاثیر وقایع بر روی یکدیگر است. به عنوان مثال زمانی که شما استرس دارید اگر از غذاهای خوب و عالی استفاده کنید سیستم بدن شما به خوبی کار می کند و در نتیجه میزان استرس شما کاهش پیدا می کند.
خواب منظم و ورزش
همانطور که میدانید زمانی که شما ورزش و فعالیت بدنی انجام می دهید بدن به صورت خودکار هورمون های سروتونین و اندورفین را ترشح می کند که موجب ایجاد شادی و نشاط در انسان می گردد. همچنین به یاد داشته باشید زمانی که شما ورزش می کنید ذهنتان از افکار منفی دور شده و به مشکلات هیچ توجهی نمی کنید.
بنابراین سعی کنید به صورت روزانه ۳۰ دقیقه ورزش کنید و اگر در طول روز وقت کافی ندارید حتما به پیاده روی بروید. چرا که با انجام فعالیت می توانید از حالت سکون خارج شوید و در نتیجه روحیه شما بهبود می یابد.
در کنار این موارد همواره لازم است تا به خوابتان اهمیت بدهید. به طوری که هر شب لازم است تا ۸ الی ۹ ساعت بخوابید و حتما برای خوابتان یک برنامه روزانه داشته باشید.
چرا که اگر همواره طبق یک برنامه روتین بخوابید هرگز در این خصوص دچار مشکل نخواهید شد. به علاوه نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید کاهش مصرف کافئین است، چرا که این مواد بر روی خواب اثر گذاشته و در نتیجه ممکن است با مشکلات خواب مواجه شوید.
استراحت و ذهن آگاهی
همواره از تکنیک ذهن آگاهی برای رسیدن به آرامش و تعادل استفاده می شود. چرا که ذهن آگاهی موجب می شود تا تمرکز بیشتری داشته باشید و در نتیجه استرس شما کاهش یابد. به عبارت کلی ذهن آگاهی به شما کمک می کند تا همواره در زمان حال زندگی کنید و به دنبال آن خودتان را درگیر آینده نخواهید کرد و در نتیجه افکار منفی شما منحرف شده و به آرامش دست می یابید.
همچنین می توانید از روش ها و تکنیک های زیر برای رسیدن به آرامش درونی استفاده کنید.
- یوگا
- پیاده روی
- تمرینات تنفسی
- گفتگو با دوستان
مهم ترین نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که هر انسانی سالانه به ۲ بار مسافرت نیاز دارد. اگر شرایط آن برای شما مهیا نیست لازم است تا به صورت مقطعی به خودتان استراحت دهید. حتی می توانید برای خودتان سرگرمی های کوچکی ایجاد کنید که در جای خودش می تواند به شما کمک کند.
به عنوان مثال به طبیعت بروید و با خانواده تفریح کنید و یا هر از چند گاهی به سینما بروید. فقط کافی است در بین تمام مشغله هایی که در زندگی وجود دارد کمی به فکر خودتان باشید و به خودتان استراحت بدهید تا بتوانید برای مدتی از افکار منفی و استرس ها به دور باشید.
مراجعه به روانشناس برای درمان
زمانی که شما از این تکنیک های برای تغییر سبک زندگی تان استفاده میکنید لازم است تا به یک روانشناس متخصص هم مراجعه کنید تا سطح سلامت روان شما را به خوبی بسنجد و در نتیجه به شما کمک کند تا با انجام روش های علمی بر افکار منفی تان غلبه کنید. ابزار ویژه روانشناسان برای کمک به شما استفاده از روان درمانی است که شامل روش هایی مانند شناخت درمانی، رفتار درمانی و درمان شناختی رفتاری (CBT) است.
نتیجه گیری
همواره به یاد داشته باشید که نباید اجازه دهید تا تخلیه هیجانی در شما افزایش یابد و نتوانید انرژی های منفی را از خودتان دور کنید. چرا که اگر در مقطعی از زندگی متوجه شدید دچار این حالات هستید حتما به فکر راه چاره باشید و از یک مشاور یا روانشناس متخصص کمک بگیرید تا بتواند با معرفی تکنیک و روش کاری کند که به روند عادی زندگی بازگردید.
