برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
در این قسمت از پایگاه دانش برنا اندیشان تصمیم داریم تا در رابط با یکی از موضوعات مهم و ویژه روانشناسی با عنوان درمان لالی انتخابی کودکان با استفاده از روش های نوین با شما علاقه مندان به مطالب روانشناسی و درمان اختلالات گفتگو کنیم.
درمان لالی انتخابی کودکان
در مقاله درمان لالی انتخابی کودکان با استفاده از روش های نوین به صورت مفصل اختلال لالی انتخابی مورد بررسی قرار گرفته و سپس به راهکارهای درمانی خواهیم پرداخت،پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
لالی انتخابی اختلال ویژه کودکان
لالی انتخابی اختلال نادری است که در آن کودکی که توانایی سخن گفتن را نشان داده است، به طور مداوم از صحبت کردن در یک یا چند موقعیت اجتماعی (مثل مدرسه) امتناع می کند.
تصویر معمول آن است که کودک در خانه صحبت می کند ولی از صحبت کردن با اشخاص بیرون از منزل حتی با وابستگان نزدیک ناتوان است. در واقع این بچه ها کنترل کمی روی توانایی خودشان برای حرف زدن در مکان های عمومی تر دارند.
نکته ای که در تشخیص لالی انتخابی باید مد نظر قرار گیرد این است که در موقعیت هایی که کودک در آن صحبت می کند باید رفتار کلامی وی متناسب با سنش باشد. این نکته بسیار مهم است، زیرا کودکی که الگوهای تکلمی وی فوق العاده پس رفته است نیز ممکن است به اشتباه به عنوان کودک مبتلا به خاموشی انتخابی تشخیص داده شود.
خصوصیت اصلی لالی انتخابی که در DSM-III آمده است عبارت است از : امتناع دائم از صحبت کردن در تقریباً تمام موقعیت های اجتماعی، به رغم توانایی فهم سخنان دیگران و توانایی سخن گفتن. این معیار نشانگر آن است که فقدان تکلم مربوط به اختلال بدنی یا ذهنی دیگری نیست.
ویژگی های دیگری که برای این کودکان ذکر شده عبارتند از: شرمساری فوق العاده، کناره گیری و انزوای اجتماعی، وابستگی، امتناع از مدرسه رفتن، رفتار عصیان گرایانه و توانایی بارز برای ایجاد ارتباط با دیگران از طریق غیر کلامی مثل تکان دادن سر، به کار بردن دست و سر، ژست های بدن و در بعضی موارد به صورت یکنواخت صدایی را تکرار کردن.
کودک علی رغم این که قادر به تکلم است در موقعیت های اجتماعی خاص (مثل مدرسه ) به طور مستمر از سخن گفتن ناتوان است و این اختلال مانع پیشرفت های آموزشی یا شغلی یا ارتباط اجتماعی وی می شود.
شیوع لالی انتخابی
لالی انتخابی یک اختلال روان شناختی دوران کودکی است که در ابتدا تصور می شد در میان کودکان باید خیلی نا در باشد. انواع خفیف این اختلال شایع اما گذراست، در حالی که فرم شدید آن عیار شیوع 1 در 1000 دارد.
سن شروع علائم
به طور معمول وال دین اولین بار زمانی از مشکل آگاه می شوند که کودک شروع به رفتن به شیرخوارگاه یا مهد کودک می کند. ولی از آنجا که همه کودکان به مهد کودک نمی روند ممکن است این مشکل تا مدتی شناخته نشود . به همین علت سنین متفاوتی برای شروع این اختلال ذکر شده است از جمله: سن شروع بین 5-3 سالگی است. سن شروع قبل از 3 سالگی و هماره با یک ضربه روانی است. در اغلب موارد شروع قبل از 5 سالگی است و مشکل معمولا بعد از ورود به مدرسه در میانگین سنی 6 سال و 10 ماه تشخیص داده می شود.
سبب شناسی
علت لالی انتخابی یک مهار روان شناختی است، ولی در بسیاری از این کودکان سابقه شروع دیررس تکلم دیده می شود که ممکن است در بروز این اختلال نقش داشته باشد؛ ولی هیچ ناتوانی زیستی قابل توجهی ندارند. یکی دیگر از عوامل زمینه ساز این اختلال مشکلات در تلفظ و یا لکنت زبان است که اغلب با صحبت کردن ارتباط دارد.
افسردگی، نیازهای شدید وابستگی و اضطراب مادر اغلب در خانواده این کودکان دیده می شود. این عوامل ممکن است منجر به محافظت افراطی مادر و روابط کاملاً نزدیک اما دوسوگرا بین مادر و کودک بیمارش شود.
گاهی فشار والدین برای تکلم درست کودک، سبب طرد تکلم در آنان می شود و متقابلاً سکوت پیشگی کودک، والدین و یا معلمین را وسوسه می کند که به کودک فشار آورند تا شاید سخن گوید. در حقیقت لالی انتخابی در چنین وضعیتی یک واکنش تطابقی است و طغیان کودک را نسبت به اصرار و فشار والدین و یا معلمان نشان می دهد. در برخی موقعیت ها وقتی والدین و معلمان با کودکی رو به رو می شوند که فقط در مدرسه حرف نمی زند مشکل است که عصبانی نشوند؛ ولی عصبانیت رویکرد کمک کننده ای نیست و فقط کودکان را بیشتر به درون خودشان می راند. البته این کودکان در مواقع ضروری به خوبی صحبت می کنند.
از جمله عوامل زمینه ساز دیگر می توان به شرایط استرس زا اشاره کرد. اکثر این کودکان در شرایط پراسترس کاملاً خاموشند اما برخی ممکن است کلمات تک سیلاب به کار ببرند. برخی از این کودکان از طریق تماس چشمی یا اشارات غیرکلامی ارتباط برقرار می کنند.
برای پاسخگویی به این سوال مهم که چه چیزی عامل اصلی لالی انتخابی است تحقیقات کافی صورت نگرفته است. با وجود این، بر اساس تحقیقات و مشاهدات، بعضی از عوامل به طور مشترک نقش مؤثری در این رخداد دارند . این عوامل شامل موارد زیر هستند.
طبع مضطرب و یا خجالتی
برخی کودکان دارای لالی انتخابی به عنوان فردی توصیف می شوند که در شرایط جدید یا هنگام رو به رو شدن با افراد ناشناس خجالتی و آرام هستند . والدین می گویند که این کودکان همیشه به این شیوه عمل میکنند.
تاریخچه خانوادگی کمرویی یا اضطراب
معمولاً یکی از والدین یا هر دو در موقعیت های اجتماعی احساس اضطراب نموده یا زمانی که باید در مقابل دیگران صحبت کنند اضطراب خاصی را تجربه می کنند.
مشکلات زبان/تکلم
برخی از این کودکان مشکلات زبان / تکلم دارند (مثل مشکلات تلفظ ) و برخی دیگر از آنها در صحبت کردن از این می ترسند که کلمات آنها باعث تمسخر دیگران شود.
فرهنگ جدید
شیوع بیش از حد انتظار این اختلال در میان کودکان مهاجر وجود دارد . بعضی از کودکانی که با فرهنگ جدید و با زبان متفاوت سازگار می شوند ممکن است در صحبت کردن بی تمایل باشند.
خانواده ضعیف/شبکه همسالان مدرسه
این کودکان، ممکن است بیشتر از خانواده هایی باشند که ارتباط خوبی (قوی) با محیط مدرسه نداشته باشند . یا ممکن است این کودک در محله متفاوتی از همکلاسی های خودش زندگی کند و در حالی که آنها از وسیله شخصی یا آژانس یا سرویس برای رفتن به مدرسه استفاده می کنند، او از اتوبوس استفاده می کند.
بر اساس تجارب بالینی، سوء تعبیرهای والدین، معلمان و کودک دارای
لالی انتخابی در زیر آورده شده است:
درمان لالی انتخابی کودکان
مطالعات نشان می دهند که درمان لالی انتخابی مشکل است. برنامه های مداخلاتی مختلف می تواند ناشی از ادراک های متفاوت از علل اصلی لالی انتخابی باشد . برخلاف وجود رویکردهای گوناگون، اکثر راهکارهای درمانی به طور رسمی مفید ارزیابی نشده اند. روشهای رفتاری به کار گرفته شده اند و تا حدی موفق بوده اند. مثلاً یک دختر 7 ساله با استفاده از سیستم پاداش قادر شد با معلمش نجوا کند ولی نتوانست بیشتر از این نقطه پیشرفت کند.
کودکانی که لالی انتخابی داشته اند به طور سیستماتیک تا بزرگسالی دنبال نشده اند ولی دیده شده که بعضی از این بیماران در ایجاد ارتباط مشکلاتی پیدا کرده اند، کاملاً منزوی بوده اند و کناره گیری غیر عادی داشته اند. حکایت شده که زنی در بزرگسالی هنوز از این مشکل رنج می برد و کاملاً از صحبت کردن در بیرون از منزل ناتوان بود؛ او همچنین اختلال شخصیت شدید داشت. هیچ شکی نیست که این شرایط بالقوه معلول کننده است.
بیشتر مداخلات برای لالی انتخابی کودکان پایه های رفتاری دارند و شامل تقویت مادی و اجتماعی، تکنیک های شکل دهی و محو تدریجی هستند. به نظر می رسد ترکیب روشهای درمانی شناختی رفتاری و استفاده از مداخلات انفرادی و تشویق به استفاده از تکلم بیش از همه مفید باشد. در کنار اینها ضمن مشاهده دقیق رفتارهای کودک در موقعیت های مختلف و نیز اجرای آزمون های لازم به منظور بررسی وضعیت ذهنی و جسمی کودک باید به مشاوره و هدایت والدین پرداخت. همچنین می توان از تکنیک های بازی درمانی و ترسیم نقاشی جهت بررسی شخصیت کودک و ایجاد تغییرات مطلوب در آن استفاده کرد. به ندرت ارزیابی روانپزشکی و درمان در بیمارستان ضرورت می یابد.
مشاهده واکنش های متقابل خانواده نیز در درمان باید مد نظر قرار گیرد . چرا که الگوی روابط و عملکرد سیستم خانواده برای ارزیابی و فهم مسائل دارای اهمیت زیادی است . ویژگی های مهم الگوهای ارتباطی خانواده که باید به آنها توجه شود به شرح زیر است:
- آیا روابط بین اعضای خانواده صریح و بدون ابهام است؟
- کدام یک از اعضای خانواده بر روابط مسلط و کنترل کننده است؟
- آیا اعضا مجاز هستند از جانب خود اظهار نظر کنند؟
- آیا روش عمده رابطه کلامی است یا غیرکلامی؟
- محدوده پاسخ عاطفی و هیجانی از جانب اعضای خانواده چیست؟
ویژگی اخیر برای تصمیم گیری در زمینه توانایی خانواده برای پاسخ متناسب با نیازهای هیجانی اعضای خود اهمیت اساسی دارد.
در نهایت باید گفت درمان متمرکز بر مشکل در منزل یا مدرسه یا هرگونه مشکلی است که به نظر می رسد استرس زا باشد و در امتناع کودک از صحبت کردن دخالت داشته باشد.
معرفی یار مهربان
تالیف: آر. لیندزی برگمن
مترجم: دکتر پریسا یاسمی نژاد
تهیه و تنظیم: میترا نمازی
کارشناس ارشد روان شناسی بالینی
