کارگاه پزشکی تخصصی آموزش همودیالیز

در این قسمت از پایگاه دانش پزشکی گروه تخصصی برنا اندیشان در نظر داریم تا یکی از برترین و جذاب ترین کارگاه های پزشکی با عنوان کارگاه پزشکی تخصصی آموزش همودیالیز را برای دانلود در اختیار شما کاربران محترم وب سایت برنا اندیشان قرار دهیم.

کارگاه پزشکی تخصصی آموزش همودیالیز

مدرس کارگاه پزشکی تخصصی آموزش همودیالیز به صورت تخصصی مبحث همودیالیز را برای پزشکان بورد تخصصی آموزش داده و مفاهیم آن را به صورت عمیق و دقیق و مورد بررسی قرار می دهد.

همودیالیز

خون‌تراکافت یا همودیالیز (به انگلیسی: Hemodialysis) در پزشکی، روشی برای پالایش خارج از بدن خون از مواد زائد و سمی مانند اوره و کراتینین و نیز کاهش آب اضافی و آزاد خون است درهنگامی‌که کلیه‌ها در وضعیت نارسایی یا مرگ سلولی قرار دارند.

این روش شایع‌ترین روش درمان جایگزین کلیه در بیماران کلیوی است. در این روش خونی که از یک مسیر عروقی ثابت یا موقتی بدست می‌آید با سرعت ۳۰۰ میلی لیتر در دقیقه یا بیشتر به درون مویرگهایی که از غشاهای نیمه مصنوعی ساخته شده‌اند، پمپ می‌گردد. در سمت مقابل، مایع دیالیز که حاوی کلراید سدیم، بی‌کربنات و غلظتهای مختلفی از پتاسیم است، حرکت می‌کند.

انتشار از طریق غشا این امکان را فراهم می‌آورد که مواد دارای وزن مولکولی کم مثل اوره بر اساس شیب غلظت از سز حرکت کنند. به همین ترتیب بی‌کربنات به سمت پلاسما انتشار می‌یابد.

همودیالیز یکی از سه روش درمانی در عدم کارایی کلیه محسوب می‌شود. دو روش دیگر پیوند کلیه و دیالیز صفاقی هستند. همودیالیز یک روش درمانی در بخش ویژه دیالیز بیمارستان‌ها بوده و نیاز به کادر ویژه از جمله پرستار و تکنیسین مربوطه می‌باشد.

اصول کلی

پایه و اصول همودیالیز مشابه سایر روش‌های دیالیز و بر مبنای فیزیکی انتشار از طریق غشای نیمه‌تراوا استوار است. اینجاست که بر اساس اصل فیزیک تبادل در زمان جریان متقابل، و هنگامی‌که جریان خون درون دیالیزر برعکس جریان آب گذرنده از روی فیلتر نیمه‌تراوا بوده و گرادیان غلظت به بیشیه (ماکسیمم) می‌رسد و کارایی فیلتر افزایش چشم‌گیر می‌یابد. برای گرفتن آب آزاد و اضافی خون یعنی آبی که بیمار در طول روز نوشیده و بعلت نارسایی در عملکرد کلیه، قادر به خروج از طریق ادرار نیست، از اصل فشار هیدرواستاتیک استفاده شده و از طریق فیلتر دیالیزر خارج می‌شود.

محلول‌های مورد استفاده در دیالیز ترکیباتی معدنی، استریل و یونیزه هستند. برای از دست نرفتن سدیم و کلر خون، به محلول دیالیز بیکربنات سدیم با گرادیان بالا افزوده می‌گردد.

تاریخچه

در بوجود آمدن سیستم همودیالیز بسیاری نقش‌آفرین بوده‌اند. اصول ابتدایی این تلاش به توماس گراهام برمی‌گردد که پایه تبادل ملکولی از راه غشای نیمه‌تراوا را معرفی نمود. درحالی‌که کلیه مصنوعی اولین بار توسط جان ایبل و ترنر در سال ۱۹۱۳ اختراع شد. و اولین همودیالیز بر روی انسان در سال ۱۹۲۴ انجام گرفت. دکتر ویلم کولف در سال ۱۹۴۵ اولین دیالیز واقعی را بر روی زنی ۶۷ ساله که دچار کمای اورمیک شده بود انجام داده و پس از ۱۱ ساعت، بیمار هوشیاری خود را بدست آورد.

تجویز همودیالیز

تجویز دیالیز برای بیمار توسط نفرولوجیست (دانش‌آموخته مجاری ادراری) انجام می‌شود و نیز همان پزشک پارامترها و ویژگی‌ها و نوع دیالیز ازجمله تعداد نشست (جلسه) در هر هفته، نوع فیلتر دیالیزر و محلول‌های مورد استفاده را مشخص می‌سازد.

انواع همودیالیز

سه گونه همودیالیز شامل همودیالیز سنتی، همودیالیز روزانه و همودیالیز شبانه می‌باشد.

روش سنتی

همودیالیز معمولی یا سنتی حدود سه بار در هفته و هربار ۳ الی ۴ ساعت انجام شده و در طول آن خون بیمار توسط لوله پلاستیکی با سرعتی حدود ۲۰۰ الی ۴۰۰ میلی‌لیتر در دقیقه (توسط سوزن با قطر ۱۶ یا ۱۷ گاوج) از رگ خارج شده و توسط ماشین دیالیز (کلیه مصنوعی) بدرون دیالیزر یا فیلتر پمپ می‌شود و پس از تکمیل روند پاک‌سازی و تعدیل املاح، توسط سوزن یا پورت دیگر بدرون رگ بیمار بازگردانده می‌شود.

در طول همودیالیز فشار خون بیمار باید مدام مانیتورینگ شده و در صورت افت فشار یا هرنوع نشانه ایپو وولمی (کاهش حجم خون) مانند تهوع باید کمی حجم خون تعدیل گردد.

روش روزانه

نوع کم استرس همودیالیز، روزانه نام دارد که توسط بیمار درون خانه انجام می‌شود ولی مدت زمان آن کوتاه و بسامد آن شش روز در هفته می‌باشد.

روش شبانه

همودیالیز شبانه از روشی همانند همودیالیز سنتی استفاده می‌کند و بیمار تا حدودی بسامد مشابه به آن یعنی سه شب در هفته به ماشین وصل می‌شود. اما فرایند پالایش در شب و در خانه و هنگامی انجام می‌شود که بیمار در خواب است.

مطالعه بیشتر