غرور کاذب همواره با خود پیامدهای منفی به همراه دارد. به طوری که یکی از دلایل رایج ایجاد خشم از دست دادن غرور شخصی است و هنگامی به وجود می آید که به دلیل بی عدالتی، عزت نفس فرد ضربه می خورد و فرد دچار احساس گناه، تحقیر و شرم می شود. به یاد داشته باشید که غرور کاذب، عدم مدیریت خشم و ناتوانی در شکل دادن یک هویت سالم موجب می شود تا فرد برای خود یک هویت ناکارآمد تشکیل دهد.

همچنین شایان ذکر است که احساس گناه، شرم و عصبانیت از صفات ناکارآمد هستند که موجب میشود تا فرد از خودش رفتارهای خودشیفتگی نشان دهد. به دنبال چنین رفتارهایی ما شاهد ایجاد غرور کاذب هستیم که در نتیجه فرد دچار آسیب های شخصیتی میشود.

در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا مقاله ای کامل در رابطه با غرور کاذب و غرور اصیل در اختیار شما علاقه مندان به مجموعه مطالب علمی قرار دهیم تا بدانیم غرور کاذب چیست و چرا برخی افراد گرفتار چنین غروری می شوند.

راهنمای مطالعه مقاله نمایش

ارزش غرور کاذب در بقا

یکی از مهارت های بقا داشتم غرور کاذب است و تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است نشان می دهد افرادی که مغرور هستند می توانند اعتماد به نفس واقعی داشته باشند و یا صرفا غرور کاذب دارند. نکته بسیار مهمی که در خصوص غرور وجود دارد این است که بسیاری از انسان ها تمایل دارند تا غرور را با موفقیت و اعتماد به نفس در ارتباط بدانند و در باور خودشان چنین غروری را نوعی غرور اصیل در نظر می گیرند. پیشنهاد می شود تا مقاله شناخت انواع غرور را بخوانید.

از طرفی نیز غرور را با خودشیفتگی و خودخواهی در ارتباط می دانند که به آن غرور کاذب گفته می شود. محققانی که در حوزه غرور تحقیق می کنند بیان می کنند که به باور بسیاری از انسان ها غرور اصیل دارای ویژگی های مثبت و خوبی است و بار ارزش تر از غرور کاذب است. با این حال هم غرور اصیل و هم غرور کاذب نزد اجداد باستانی ما به عنوان مهارت های بقا در نظر گرفته می شوند.

جسیکا تریسی (jessica tracy) و ریچارد رابینز (Richard Robins) از دانشگاه کالیفرنیا در خصوص غرور انسان ها تحقیقات بسیاری انجام داده اند. آن ها متوجه شدند که غرور مانند سایر احساساتی که در انسان ها وجود دارد در تمامی سنین دیده می شود.

به عنوان مثال همانطور که جریانی از اشک و لب های خمیده نشان می دهد فرد غمگین است و یا خنده نشانه شادی است. باید بدانیم که سینه باد کرده و قرار دادن دست ها بر روی کمر و باسن نشان دهنده غرور فرد است.

به طور کلی زمانی که انسان ها دارای غرور واقعی باشند به احتمال بیشتری به سمت موفقیت و پیشرفت حرکت می کنند. یعنی نشانه های برون گرایی، موفق بودن، عزت نفس واقعی و وظیفه شناسی را از خودشان نشان می دهند. در حالی که غرور کاذب همواره با خودشیفتگی و احساس شرم در رابطه است.

نمونه های غرور کاذب

منفعت طلبی شخصی و خودخواهی
فکر کردن بیش از حد به خود
بیش از حد خود را دوست داشتن
ارزش های خود را بیش از حد بالا دانستن
خودپرستی
نگران بودن در مورد تصویر بیرونی خود
بروز خودشیفتگی و عاشق تصویر دروغین از خود
خودمحوری و صرفا توجه به نیازهای خود
تمرکز بیش از حد بر روی نیازها، باورها، ارزش ها و توانایی ها

غرور کاذب روشی برای بقا

علم روانشناسی تعاریف و فهم مشخصی از ایگو دارد و همانطور که در روانشناسی آمده است ایگو اصل سازماندهی مرکزی است نیاز است انسان ها در طول عمر آن را داشته باشند. زیرا اطلاعات را از حواس بینایی، شنوایی و لامسه می گیرد و تمام تجربیات انسانی را سازماندهی می کند.

تمام مواردی که بیان شد مربوط به ایگو می شود که روانشناس جنبه های مختلف آن را مورد بررسی قرار می دهد. بنابراین تمامی انسان ها برای آنکه بتوانند زنده بمانند نیاز دارند تا برای خودشان یک ایگوی قوی داشته باشند.

پیشنهاد ویژه : کارگاه درمان شخصت خودشیفته

انسان ها قبل از آنکه فراتر از خودشان حرکت کنند لازم دارند تا دارای یک روان سالم باشند که به دنبال آن بتوانند با جهان روبرو شوند. به همین منظور سفر روانشناختی برای کمک به فرد در فرایند خودسازی و جمع آوری آن انجام می شود و تمام شکل های مختلف روان درمانی برای تقویت و التیام روان آسیب دیده طراحی شده اند.

غرور کاذب مکانیسم دفاعی ذهن

یکی دیگر از موضوعاتی که مربوط به غرور کاذب است مکانیسم های دفاعی ناسالم است. دفاع های شخصیتی آن دسته از افکار، باورها، خواسته ها و رفتارهایی هستند که از آسیب و نیاز به بقا ایجاد می شوند. بقا همواره یک امر نامطمئن است و روانی که برای وجود خودش می جنگد ابزار و ترفندهای خاص خود را پیدا می کند. اکثر مکانیسم های دفاعی در سطح ناخودآگاه فعالیت می کنند و فرد نمی تواند به راحتی تشخیص دهد که در حال استفاده از مکانیسم های دفاعی است.

در خصوص مکانیسم های دفاعی باید بدانیم زمانی که انسان ها به کاری عادت می کنند و آن را انجام می دهند در گذر زمان بخشی از شخصیت آنها می شود. به طوری که وقتی امنیت عاطفی یا فیزیکی فرد با خطر مواجه می شود و فکر می کنید که نمی توانید به دیگران اعتماد کنید به طور خودکار از مکانیسم های دفاعی استفاده می کنید.

دفاع های روانشناختی به باور انسان ها وابسته است که چگونه هر رخدادی باید صورت بگیرد. یعنی بایدها و نبایدهای شما با صدای بلند فریاد می زنند که کارها همان گونه که شما می خواهید باید انجام شود تا احساس امنیت کنید.

تبیین وجود غرور اصیل و کاذب

همانطور که بیان شد غرور اصیل با ارزش تر از غرور کاذب است. به طوری که غرور کاذب بخشی از خود حقیرتر است که با نظرات، تعصبات، نگرانی ها، قضاوت ها، اعتیادها و شهرت هم مسیر است. این فرایند زاده تاریخچه شخصی و رنج های او بوده و بیش از اندازه به خودانگاره متورم ایگو وابسته است.

احساس جدا بودن یا جدا شدن از کل را دارد و به این ترتیب باید دائما مراقب هرگونه تهدیدی برای نابودی خود باشد. برای بقا در مقابل تغییر علیه از دست دادن کنترل و در برابر ناشناخته ها مبارزه می کند. پیشنهاد می شود تا مقاله آشنایی با احساسات انسان ها را مطالعه فرمایید.

غرور کاذب نتیجه طرحواره استحقاق

رابرت فراگر (Robert Frager) استاد روانشناسی بر این عقیده است که ریشه های ایگو مربوط به همین احساس جدایی یا فردیت است. فرد به جای آن که با خود واقعی روان همذات پنداری کند با جدایی از آن همذات پنداری می کند؛ تا حدی که به خود رضایتی یا خودانگاره خود وابسته می شود.

در نتیجه بخش خود محور فرد فریاد می زند: راه من طرز فکر من، روش و اعتقاد من، عمل و انتخاب من و دیگر هیچ. وقتی می خواهد، اصرار می کند و تقاضا می کند که همه چیز آنگونه باشد که او می خواهد و سعی در تغییر واقعیت وضعیت فعلی دارد. روان همواره سعی می کند تمامیت خود را حفظ کند.

هر زمان که احساس بهتری نسبت به دیگران داشته باشد یا خود را کمتر از دیگران احساس کند روان وارد عمل می شود تا باور کند که از دیگران جدا بوده و تافته جدا بافته است. در این زمان روان حامل غرور و تکبر کاذب است. مکانیسم های دفاعی سعی می کنند فرد را از شناخت ماهیت واقعی خود دور کنند زیرا ممکن است موجودیت آن تهدید شود. چسبیدن روان به غرور کاذب به دلیل شرم و طرحواره استحقاق در هسته خودشیفتگی پنهان است.

بقا و ریشه های تکاملی

دانشمندان بر این باورند که هم غرور اصیل و هم غرور کاذب در سیر تکامل انسان ها به عنوان مهارت بقا شناخته می شوند. یعنی غرور مانند سایر احساسات اساسی مثل غم، ترس و احساس خشم به عنوان ابزاری برای بقا تکامل یافته اند. برای مطالعه بیشتر مقاله مهارت های نرم را بخوانید.

مثلا هجوم احساسات ترسناک می تواند فرد را از خطر در امان نگه دارد و غرور نیز مانند سایر احساسات تکامل یافته است تا به صورت غیر مستقیم به بقای انسان ها کمک کند. به طوری که به انسان ها کمک می کند تا بتوانند روابط اجتماعی شان را حفظ کنند و به نوعی برای خودشان سلسله مراتب اجتماعی می سازند.

در زمان های بسیار گذشته عزت نفس یک ویژگی بشر دوستانه محسوب می شده است و غرور یک میانبر اجتماعی بوده است. به طوری که غرور یک روش برای فریب دیگران به منظور جلب احترام بوده است. محققانی که در این زمینه فعالیت می کنند به این نتیجه دست یافتند که در زمان های گذشته اگر انسان ها نمی توانستند به کمک عزت نفس از دیگران احترام به دست آورند از غرور استفاده می کردند و آن را نمایش می دادند تا بتوانند از دیگران احترام بگیرند.

عزت نفس پایین و حس خود کم بینی

اگر یک طرف ایگو غرور ناسالم و کاذب باشد در سمت دیگر می توان شاهد غرور سالم و مفید بود که شامل موفقیت، سخت کوشی و رفتار خوب با مردم است. به عبارت دیگر غرور کاذب یک خود بزرگ بینی پوشالی است و به عنوان نفس تحریف شده شناخته می شود. نفسی که بر اساس ترس و غرور باشد همواره تمام واقعیت را کنار میزند تا به چیزی ناخوشایند محکم بچسبد.

غرور کاذب یا همان غرور ناسالم زمانی مخرب است که به انجام کاری که به دیگران آسیب می رساند افتخار کنید. به عبارت دیگر غرور کاذب همان منیت خالص است و فرد صرفا به نیازهای خودش توجه می کند. به عنوان مثال فردی که به لجبازی، تنبلی یا حتی آزار و قلدری با دیگران افتخار می کند و در این میان فردی که دارای غرور سالم باشد به عنوان شخص دارای اخلاق حرفه ای شناخته می شود.

افرادی که دارای احساس غرور اصیل و واقعی هستند همواره بر روی تلاش و سخت کوشی تاکید می کنند و بر این باورند که راز رسیدن به موفقیت سخت کوشی است. این در حالی است که افراد دارای غرور کاذب همواره بر این عقیده اند که موفقیت ها از قبل مشخص شده است و مربوط به توانایی های ذاتی انسان های می شود. به عبارت کلی احساس غرور و افتخار به بد بودن یا آسیب رساندن به دیگران تحت عنوان غرور ناسالم شناخته می شود. پیشنهاد می شود تا مقاله رفتار با همکار حسود را مطالعه کنید.

با توجه با مطالبی که گفته شد متوجه می شویم که داشتن غرور برای چیزهای نادرست مربوط به بخش مبتنی بر ترس است. به عنوان مثال افراد قلدر همواره از خشونت و پست بودن لذت می برند چرا که موجب می شود تا خودشان را از دیگران جدا نگه می دارند. به نظر می رسد تحقیر دیگران به برخی افراد کمک می کند تا احساس خوبی نسبت به خودشان داشته باشند اما در واقع نشانه ای از حرمت نفس پایین است.

ترما و دفاع های روانی درمان نشده

کودکانی که در سنین پایین دچار ضربه اولیه می شوند دفاع های درمان نشده را تجربه می کنند. ترما یا آسیب موجب می شود تا انرژی روانی فرد در گذشته منجمد شود. منطقی سازی ها، توجیه ‌ها، انکارها و حالت های تدافعی زمانی ظاهر می شوند که فرد همان احساسات درماندگی، خشم، ترس و صدمه را که در دوران کودکی تجربه کرده‌ است احساس کند.

اختلال خودشیفتگی

غرور بیش از حد، باور بیمارگونه در مورد خاص بودن است. از این نظر غرور به طور خاص با خودشیفتگی در ارتباط است. در واقع فرد به دلایل نادرست برای حفظ عزت نفس، از نظر خود بسیار خوب به نظر می رسد. تاکید بیش از حد بر غرور در جنبه های سطحی یا مادی زندگی‌ می ‌تواند شما را به فردی سطحی نگر تبدیل کند.

غرور ناسالم بخشی از آن خود حقیر درون فرد است که زاییده ناامنی ها محسوب می شود. برخی از افراد با احتمال بیشتری به نوعی از غرور که منجر به خودخوری، خودپسندی و تکبر می شود مبتلا می شوند. آن ها ظرفیت مراقبت از دیگران یا ارزش های ظریفی که زندگی در صلح و هماهنگی را شکل می دهد ندارند.

مبنای بیولوژیکی

نمایش غرور کاذب و قلدری می تواند مبنای بیولوژیکی داشته باشد. از بین بردن افراد آسیب پذیر مسیر دوپامین را در مغز فعال کرده و یک تقویت شیمیایی جزئی در مغز ایجاد می کند و می تواند انتقال دهنده های مثبت و احساسات قدرت را دچار تغییر دوپامینی کند.

تئوری فعلی اعتیاد می گوید افراد می توانند به هر فعالیتی که باعث افزایش دوپامین می شود وابسته شوند. قلدری، آزار کلامی و عصبانی شدن ناشی از غرور کاذب همگی در این که مواد شیمیایی را در مغز خود بگنجانند تکامل یافته اند.

روش های جلوگیری از رشد غرور کاذب

غرور یک احساس عادی انسانی است و ارزش و اعتبار خود را در شخصیت سالم افراد دارد. غرور سالم به معنای تلاش، پشتکار و پرورش رفتارهایی است که شما را به فرد بهتری تبدیل می کند. وجود آن برای احساس خوب ناشی از حس موفقیت لازم است. احساس غرور به فرزندانی که در یک فعالیت خوب عمل کرده اند و انسان های خوب و شایسته ای شده اند غرور سالم و طبیعی محسوب می شود.

غرور سالم از افراد و رشد آن ها حمایت می کند و پاداشی برای تلاش و کار خوب انجام شده است. شما می ‌توانید به فرزندان خود یاد بدهید وقتی کاری سخت را انجام می‌دهند احساسات خوب خود را تحسین کنند. نشان دادن اینکه چگونه به خود امتیاز مثبت بدهند به آن ها کمک می کند تا احساس خوبی داشته باشند.

به خود افتخار می کنند که از پس کار سخت بر می آیند. نشان دادن اینکه چگونه به خود اعتماد به نفس بدهند به معنای واقعی کلمه به ایجاد غرور سالم برای تلاش و پشتکار هنگام رویارویی با یک چالش و موقعیت سخت کمک می کند.

افتخارات اشتباه

بخشی از مسیر رشد سالم بررسی کردن بخش هایی در شخصیت و جنبه هایی در زندگی است که در آن غرور کاذب دارید. شناخت نشانگرهایی که از حرمت نفس پایین خبر می دهند در پیشگیری از رشد غرور کاذب یا تلاش در جهت اصلاح آن بسیار مفید و موثر است. به نظر می رسد که افراد در این سفر تکامل و خودآگاهی بالاتر به درک رنج خود نیاز دارند.

فرد به احساسات و ایده های نامطلوب دست می زند تا زمانی که تغییر در ادراک، تفکر محدودی را که در ترس نگه داشته شده است از بین ببرد. چالش و سختی لازم است تا آن تکان و آسیب پذیری لازم را برای متفاوت دیدن چیزها ایجاد کند. باید اشاره شود که روان همیشه نمی تواند ارضا شود اما می توان آن را به چالش کشید. تحریف های شناختی که غرور برای خود برتر بینی شخص استفاده می کند می تواند اصلاح شود اگر یاد بگیرید که آنها را بشناسید و زمانی که ظاهر می شوند به چالش بکشید.

نتیجه گیری

ارنست همینگوی بیان می کند هیچ چیز نجیبی در برتر بودن از همنوعان وجود ندارد و برتری واقعی در این است که فرد نسبت به خود قبلی اش بهتر شود. شما می توانید تلاش کنید تا هر ایده ناسالمی را که از روان دردسرساز ناشی می شود را شناخته و آن را رها کنید.

با تماشای افکار از خود راضی، قضاوت ها و غرور خود آغاز کنید. خود را هنگام احساس کردن غرور کاذب زیر نظر بگیرید و مشخص کنید که آیا این احساس واقعا باعث خوشحالی شما می شود یا خیر و سپس خودتان را نقد کنید. آیا از چیزی که تجربه می کنید دچار احساس غرور می شوید؟ اگر این ویژگی را در دیگران ببینید آن را تحسین می کنید؟ شما می توانید افکار خود را به کار بگیرید و آنها را با هدف ارزیابی به سطحی آگاهانه برسانید و آنهایی را که کمتر قابل تحسین هستند رها کنید.