روحیه انتقاد پذیری یکی از مهارت ها و توانایی هایی است که اگر بتوانیم آن را در خودمان ایجاد کنیم موفق می شویم تا روابط سازنده و خوبی را با دیگران داشته باشیم. توجه داشته باشید که تمام افراد در هر روز مورد انتقاد قرار می گیرند و نمی توان این موضوع را انکار نمود.
همچنین باید بدانیم که بسیاری از این انتقادها سازنده هستند و به ما کمک می کنند تا بتوانیم پیشرفت کنیم. اما باید بدانیم که ما زمانی می توانیم از تمامی انتقادها در جهت رشد و پیشرفت خودمان استفاده نماییم که فردی انتقاد پذیر باشیم و چنین روحیه ای را در خودمان رشد دهیم.
نکته بسیار مهمی که باید به آن دقت کنیم موضوع کنار آمدن با احساسات منفی است. زیرا زمانی که فردی از ما انتقاد می کند خواه ناخواه دچار احساسات منفی و ناراحت کننده ای می شویم که لازم است تکنیک های مهار کردن آنها را به خوبی بدانیم.
در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا به صورت تخصصی در مورد انتقاد پذیری و رشد روحیه انتقاد پذیری با شما علاقه مندان به مجموعه مقالات روانشناسی گفتگو نماییم. ما به وسیله روحیه انتقاد پذیری قادر هستیم تا نظرات دیگران را بدون هیچ گونه قضاوتی در ذهنمان مورد بررسی قرار دهیم و اگر مایل بودم از آن برای بهبود شرایط خودمان استفاده می کنیم.
روش هایی برای افزایش روحیه انتقاد پذیری
زمانی که افراد مورد انتقاد واقع می شوند دچار نوعی احساس منفی و نامطلوب خواهند شد. اگر شما می خواهید بر این احساس ناراحت کننده غلبه کنید لازم است تا با نکاتی مهم آشنا شوید. این نکات به شما کمک می کند تا بتوانید روحیه انتقاد پذیری را در خودتان افزایش دهید و در نتیجه روابط سازنده و سالمی با دیگران داشته باشید.
حفظ آرامش خود
وقتی از ما انتقاد می شود ما به نوعی گارد دفاعی می گیریم. اما اگر احساس ناامیدی داشته باشیم و به احساسات منفی اجازه دهیم تا بر ما غلبه کند هیچ کمکی به ما نمی شود و شرایط ما تغییری نخواهد کرد.همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله روش های کنترل خشم را بخوانید.
راهکار این است که در چنین مواقعی با خود در ذهنمان مرور کنیم که هر کسی اشتباه می کند و ما باید از تمامی اشتباهاتی که مرتکب می شویم یک درس بگیریم و آن را در مسیر زندگی مان استفاده کنیم.
شایان ذکر است که انتقاد در تمام زندگی ها وجود دارد و هر فردی مورد انتقاد قرار می گیرد. بنابراین ما نمی توانیم از انتقاد فرار کنیم و لازم است تا مهارت انتقاد پذیری را در خودمان ایجاد نماییم که به وسیله آن بر احساس منفی حاصل از مورد انتقاد قرار گرفتن غلبه کنیم.
بنابراین در قدم اول برای انتقاد پذیری لازم است تا آرامش خودمان را به خوبی حفظ کنیم و هرگز نسبت به انتقادهایی که به ما وارد می شود واکنش های دفاعی نداشته باشیم. در این هنگام می بایست بر روی جملات طرف مقابل تمرکز کنیم و سعی ما این باشد که از انتقاد فرد جملات و نکات مثبت را استخراج نماییم.
عدم واکنش سریع
همانطور که گفته شد زمانی که مورد انتقاد قرار می گیرید نباید به سرعت از خودتان واکنش نشان دهید. شما باید با لبخند به فرد مقابل نگاه کنید و سپس به او بگویید که حتما به حرف هایش فکر خواهید کرد. لازم است تا به مدت ۲۰ الی ۳۰ دقیقه در فضایی متفاوت قرار بگیرید و هرگز صحبت هایی که شنیده اید را در ذهنتان مرور نکنید.
بعد از گذشت چند ساعت شما آرام تر می شوید و می توانید با نگاه واقع بینانه تری در مورد صحبتی که شده فکر کنید تا بهترین تصمیم را اتخاذ نمایید.
انتقادها را به تمام شخصیت خود تعمیم ندهید
زمانی که فردی از شما انتقاد می کند منظورش تمام شخصیت شما نیست و شما نیز نباید فکر کنید که او قصد داشته که کل شخصیت شما را مورد انتقاد قرار دهد. از این رو لازم است بدانید که هدف انتقاد صرفا به یک یا چند رفتار مربوط است.
به عنوان مثال اگر شما یک هنرمند هستید و نقاشی طراحی می کنید و حالا یک گالری نقاشی دارید. زمانی که فردی به گالری شما می آید و از یکی از نقاشی های شما انتقاد می کند نباید فکر کنید که شما اصلا هنرمند خوبی نیستید. چرا که هدف آن فرد صرفا انتقاد از یکی از آثار شماست و شما نباید انتقاد را به کل شخصیت خودتان تعمیم دهید.
اگر شما انتقاد را به تمام ابعاد شخصیت خودتان تعمیم دهید موجب می شود تا از نظر حرمت نفس دچار مشکل شوید. در نتیجه گرفتار ناامیدی، افسردگی می شوید که در بلند مدت آسیب های فراوانی را به شما وارد می کند. بنابراین هنگامی که فردی به شما انتقاد می کند باید فقط به آن چیزی که گفته است دقت کنید و سپس آن را مورد بررسی قرار دهید و هرگز انتقاد او را به تمام شخصیت خودتان نسبت ندهید.
آگاهی از انگیزه فرد انتقاد کننده
قبل از آنکه در مورد انتقادی که به شما وارد شده است فکر کنید و فورا به به آن واکنش نشان دهید لازم است تا از خودتان سوال کنید که هدف و انگیزه فردی که از من انتقاد کرده چیست؟ در واقع شما باید سوالات زیر را از خودتان بپرسید.
- آیا موردی که فرد از آن به شما انتقاد کرده است در کنترل شماست؟
- آیا برای شما دیدگاه فرد انتقادگر مهم است؟
- آیا با فرد انتقادگر رقابت دارید؟
زمانی که شما به این سوالات پاسخ می دهید می توانید متوجه شوید که آیا لازم است اصلا به انتقاد فکر کنید یا به سرعت آن را فراموش کنید. زیرا در بسیاری از موارد نباید به انتقادهایی که از ما می شود گوش کنیم و لازم است تا در لحظه به سرعت آن را فراموش کنیم.
گفتگو با یک دوست
زمانی که از شما انتقاد می شود باید با فردی که دوست صمیمی شماست و واقعا شما را درک می کند صحبت کنید. چرا که شما نیاز دارید تا تمامی افکار و احساسات خودتان را با او در میان بگذارید تا از او کمک و راهنمایی دریافت کنید. این کار شما باعث می شود تا نگاه بازتری نسبت به موضوع داشته باشید و در نتیجه آداب معاشرت بهتری با افراد داشته باشید. همچنین پیشنهاد می شود تا به کارگاه آموزش همدلی مراجعه کنید.
پاسخ به انتقادها
زمانی که از شما انتقاد می شود لازم است به نکات بالا دقت کنید تا بتوانید شرایط را به خوبی کنترل کنید. حالا در ادامه با ما همراه باشید که به شما آموزش دهیم تا بتوانید پاسخ انتقاداتی که از شما شده است را به درستی بدهید.
تکرار صحبت های فرد مقابل
زمانی که فردی از شما انتقاد می کنید در ابتدا حتی اگر برای شما بسیار سخت است باز هم باید به حرف های او گوش کنید و در این بین لازم است تا آرامش خودتان را حفظ کنید. توجه داشته باشید که شما باید ارتباط چشمی خودتان را با فرد انتقادگر حفظ کنید و با لبخند به صحبت هایش توجه نمایید.
بعد از پایان صحبت های فرد شما باید آنچه که از انتقاد وارده برداشت کرده اید را برای شخص بازگو کنید. این کار باعث می شود تا تمام سوتفاهم های احتمالی که بین شما ایجاد شده است از بین برود.
ارائه بازخورد
بعد از آنکه انتقادهای فرد را در مورد خودتان شنیدید لازم است تا در زمانی که فکر می کنید مناسب است به انتقادهایش بازخورد دهید. البته دقت کنید که این بازخوردها باید ویژگی های خاصی داشته باشد. در ابتدا لازم است تا اگر کوتاهی یا اشتباهی از سمت شما رخ داده است از او عذرخواهی کنید.
البته توجه داشته باشید که معذرت خواهی شما هرگز به این معنا نیست که شما تمام انتقادهای وارده را قبول دارید. بلکه این کار به این معناست که شما نیز سهم خودتان را در این ماجرا قبول دارید.
حالا لازم است تا به فرد انتقادگر بازخورد دهید که کدام قسمت از انتقادش درست است و شما آن را تایید می کنید. زمانی که شما این کار را انجام می دهید باعث می شوید تا فرد مقابل شما احساس خوبی داشته باشید و در نتیجه همدلی و تعامل میان شما افزایش می یابد.
به دنبال راه حل باشید
شما باید از طرف مقابل بخواهید که در مورد انتقادی که کرده است راهکاری نیز به شما ارائه کند. این کار موجب می شود تا شما در فرد مقابل احساس مثبتی را ایجاد کنید و در نتیجه میزان همکاری شما افزایش پیدا می کند.
استفاده از انتقاد برای رشد خود
اگر انتقادی که از شما شده است سازنده و مفید بوده می توانید به کمک نکاتی که در ادامه به شما آموزش می دهیم از آن برای رشد و پیشرفت خودتان استفاده نمایید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر به آموزش مهارت های زندگی ویژه بزرگسالان مراجعه کنید.
تبدیل انتقاد به فرصت
همواره این نکته را در ذهنتان داشته باشید که انتقاد کردن در حقیقت باعث می شود تا شما با نقاط ضعفتان آشنا شوید و سپس می توانید آن را از میان بردارید. همچنین لازم است تا برای استفاده بهینه از انتقاد برایش برنامه ریزی کنید.
جداسازی راهکارهای مناسب و نامناسب
زمانی که شما با نقاط ضعف خودتان آشنا شدید لازم است تا از دیگران برای رفع آن کمک بگیرید. همچنین می توانید در مورد این موضوع کتاب و مقاله تهیه کنید و با مطالعه آن دانش خودتان را افزایش دهید.
البته باید بدانید که بیشتر این راهکارها برای شما مفید نیست و به همین دلیل لازم است تا روش های مناسب را انتخاب و سایر روش های نامناسب را حذف کنید. هنگامی که شما از دیگران برای رفع نقاط ضعفتان کمک می گیرید باعث می شود تا مهارت های ارتباطی تان را رشد دهید.
انتقاد پذیری چیست؟
انتقاد پذیری یکی از مهارت هایی است که هر فردی باید آن را در زندگی اش یاد بگیرد تا بتواند رابطه سالمی با افراد جامعه برقرار نماید.
چطور به فرد انتقادگر واکنش نشان دهیم؟
اگر فرد مقابل از شما انتقاد سختی کرده و باعث ناراحتی تان شده است لازم است آرامش خودتان را حفظ کنید و با لحنی دوستانه به او پاسخ دهید.
چگونه می توانیم در مقابل انتقاد برخورد نامناسب نداشته باشیم؟
بهترین روش این است که بعد از پایان انتقاد برای ۲۰ الی ۳۰ دقیقه خودتان از آن محیط دور کنید و اجازه ندهید گفتگوهای منفی در ذهنتان مرور شود.