یکی از موضوعاتی که باید به آن توجه شود ترویج روانشناسی زرد در جامعه و بین افراد است که به دلیل ماهیت آن موجب آسیب های زیادی به انسان ها می شود. لازم است تا با روانشناسی زرد آشنا شویم و بدانیم که روانشناسی زرد چه خصوصیاتی دارد و چرا برای انسان ها خطرناک است.

به دلیل اهمیتی که این موضوع دارد در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا مقاله ای با عنوان روانشناسی زرد چیست و چه خطراتی دارد را به صوت کامل مورد مطالعه و بررسی قرار دهیم و به شما عزیزان علاقه مند به علم روانشناسی آموزش دهیم که چگونه می توانید روانشناسی زرد را تشخیص دهید و از آسیب های ناشی از آن در امان باشید.

بنابراین پیشنهاد می کنیم تا انتهای مقاله روانشناسی زرد با گروه علمی برنا اندیشان همراه باشید تا با ویژگی های آن آشنا شوید و بدانید که این موضوع چه خطراتی برای انسان ها و جامعه دارد.

راهنمای مطالعه مقاله نمایش

روانشناسی زرد چیست؟

به طور کلی روانشناسی زرد همواره به دنبال ایجاد راه حل هایی است که خیلی سریع بتواند مشکلات موجود را درمان کند. بنابراین روانشناسی زرد هرگز مورد تایید منابع علمی روانشناسی نیست و فقط به دلیل جذابیتی که دارد در بین مردم طرفداران زیادی را به خود جذب کرده است. برای مطالعه بیشتر مقاله روانشناسی چیست را مطالعه نمایید.

به عنوان مثال فردی که در شرایط سختی به سر می برد همواره به دنبال راه حل هایی است که خیلی سریع بتواند به حال خوب دست یابد و تمام مشکلاتش را به یکباره حل کند. حتی ممکن است خود شما هم با کتاب ها و منابعی مواجه شده باشید که عناوین بسیار جذابی دارد و هدفشان این است که یک شبه راه ثروتمند شدن یا شاد شدن را به شما آموزش دهند.

یکی از انواع روانشناسی زرد پرسشنامه های غیر علمی و مسخره ای است که هیچ پایه علمی نداشته و صرفا سوالات مسخره ای را از افراد می پرسد و یک نتیجه عجیب و غریب را در آخر ارائه می دهد. بنابراین چنین تست ها و آزمون هایی فقط هدفشان سودآوری بوده و هرگز به انسان ها کمکی نمی کنند. افرادی مانند اپرا وینفری (Oprah Winfrey) و دکتر فیل مک گراو (Phil McGraw) از افرادی هستند که در زمینه روانشناسی زرد فعالیت می می کنند و در اصطلاح به آن ها روانشناس زرد گفته می شود.

عنوان های جذاب ولی بی محتوا

یکی از خصوصیات روانشناسی زرد استفاده از تیترها و عناوین جذابی است که موجب می شود تا افراد به سمت آنها جذب شوند. شاید شما هم کتاب های با عنوان چگونه در یک روز اعتماد به نفس مان را تقویت کنیم؟، رازهای شگفت انگیز ثروتمند شدن، ۱۵ روش برای رسیدن به هدف در زندگی، ۱۰ راهکار برای زندگی زناشویی موفق و بسیاری دیگر از تیترهای مشابه را دیده باشید. همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله عمه تراپی را مطالعه نمایید.

تمام این کتاب ها جزء روانشناسی زرد بوده و نویسندگان آن نیز هیچ ارتباطی با علم روانشناسی ندارند و به عنوان روانشناس شناخته نمی شوند. حتی روش ها و راهکارهایی که ارائه می دهند به هیچ عنوان از نظر علمی تایید نشده و دارای جایگاه و پایگاه علمی نیستند. بنابراین روانشناسی زرد همواره با تیترهای فریب دهنده افراد را هدف قرار می دهند و صرفا هدفشان کسب سود و دور کردن انسان ها از روانشناسی علمی است.

مشکلی که در این زمینه وجود دارد مربوط به نوع فکر و طرز نگرش افراد است که صبر و شکیبایی ندارند و نمیتوانند برای درمان مشکل از علم کمک بگیرند. به همین دلیل روانشناسی زرد از طریق گول زدن مردم کاری می کند که افراد چنین کتاب های بی محتوایی را مطالعه کنند و صرفا از نظر روانی به این باور برسند که مشکلشان رفع شده است. در حالی که نه تنها مشکل آنها حل نشده بلکه سبب ماندگاری و ثبات مشکلات نیز می شود.

پیشنهاد ویژه : کارگاه روانشناسی روان ویرانگران

روانشناسی زرد همواره تصویر نادرستی را از علم روانشناسی به انسان ها ارائه می کند و همانطور که گفته شد تاثیر آن موقت و کوتاه مدت است و تمام راهکارهایی که ارائه می شود پایه و اساس علمی ندارد. افرادی که به عنوان روانشناس زرد شناخته می شوند به افراد رویا می فروشند و همواره بیان می کنند که مشکلات به خوبی و خوشی حل می شود و فقط کافی است نوع نگاهتان را به زندگی تغییر دهید.

در حالی که چنین افکاری به طور کلی با واقعیت در تضاد است و هیچ پژوهش علمی تا به حال چنین نتیجه ای را بیان نکرده است. این در حالی است که علم روانشناسی پایه و اساس علمی داشته و تمام روش هایی که توسط روانشناسان بزرگ ارائه می شود بارها و بارها آزمایش شده اند و تاثیر آنها مورد بررسی قرار گرفته است.

چه کسانی به روانشناسی زرد علاقه دارند؟

حال سوالی پیش می آید که چه افرادی مخاطب روانشناسی زرد هستند؟ با توجه به ماهیتی که روانشناسی زرد دارد بیشتر افرادی که تمایلی به سعی و تلاش ندارند و همواره در کارهایشان اهمال کاری می کنند به سمت روانشناسی زرد گرایش پیدا می کنند و از مخاطبان پر و پا قرص آن هستند.

این افراد همواره می خواهند راه چند ساله را در یک شب طی کنند و به دلیل سختی کارها ترجیح می دهند از آموزه های بی اساس روانشناسی زرد استفاده کنند. متاسفانه به دلیل جذاب بودن محتویات روانشناسی زرد زمان که افراد به سمت آن گرایش پیدا می کنند غرق آن می شوند و دیگر به سمت روانشناسی علمی حرکت نمی کنند.

به همین دلیل برای درمان مشکلاتشان هرگز به روش علمی اقدام نمی کنند و در نتیجه دچار آسیب های سلامت روان می شوند. همانطور که گفته شد روانشناسی زرد صرفا از طریق ایجاد هیجان و تحریک احساسات و عواطف مخاطبین کاری می کند که در افراد انگیزه موقت ایجاد شود.

به همین ترتیب بعد از جذب مخاطب شروع به دادن خوراک و محتوای بی پایه و اساس به فرد می کنند و در نتیجه کسانی که به سمت روانشناسی زرد می روند صرفا با محتواهای غیر علمی و پوچ سروکار دارند.

پیشنهاد ویژه : کارگاه علم و شبه علم

چنین افرادی صرفا به دنبال روش های سریع برای رفع مشکلات هستند و می خواهند در کمترین زمان ممکن به آرزوهایشان برسند و به همین دلیل گرفتار روانشناسی زرد شده و در نهایت نیز نه تنها هیچ یک از مشکلاتشان حل نمی شود بلکه با کوهی از مشکلات به زندگی قبلی شان باز می گردند و این دفعه ناامیدی هم به مشکلاتشان اضافه گشته است.

به یاد داشته باشید که روانشناسی زرد آسیب های فراوانی به انسان ها می زند و نه تنها کمکی به درمان آنها نمی کند بلکه به دلیل غیر علمی بودن روش هایی که به افراد ارائه می شود موجب بروز آسیب های مختلف می شوند. شاید یکی از دلایلی که افراد به سمت روانشناسی زرد گرایش پیدا می کنند گران بودن خدمات مشاوره روانشناسی علمی است. از این رو روانشناسان زرد فرصت پیدا می کنند تا چنین روش های پوچی را خیلی ارزان به افراد ارائه کنند.

آشنایی با روانشناسی زرد

برای آنکه بهتر با روانشناسی زرد آشنا شویم لازم است تا با انواع آن آشنا شویم.

برنامه ها و پادکست های گفتگو محور : حتما شما هم برنامه های مختلفی را از تلویزیون، رادیو و یا شبکه های اجتماعی مشاهده کرده اید که کارشناس آن بدون داشتن هیچ مدرکی علمی شروع به ارائه راهکارهایی می کند و در تلاش است تا مخاطبین زیادی را به خود جذب کند. این افراد همواره سعی می کنند تا با ارائه روش های کپسولی عوام فریبی کنند.

کتاب های خودآموز : چنین کتابهایی هیچ محتوای با ارزشی نداشته و صرفا از طریق ارائه راهکارهای غیر علمی و جذاب در تلاش است که مخاطبین را به خود جذب کند. همچنین دوره های روانشناسی زرد در اینترنت به فروش می رسند که هدفشان صرفا سودجویی بوده و هرگز کمکی به افراد نمی کنند. نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که کتاب یک دوست خوب و مهربان است و ما باید در انتخاب دوست بسیار دقت کنیم و هر کتابی را نخوانیم.

برنامه های اینترنتی :‌ در سطح اینترنت و فضای مجازی برنامه های زیادی وجود دارد که فقط به دنبال افزایش مخاطب هستند و می خواهند مخاطبین زیادی را به خود جذب کنند. به یاد داشته باشید که چنین برنامه هایی که ارائه می شود هیچ پایه و اساس علمی نداشته و تمام حرف هایی که توسط کارشناس آن برنامه گفته می شود جزء روانشناسی زرد بوده و نمی تواند به افراد برای حل مشکلات کمک کند.

روانشناسی عامه پسند : یکی دیگر از انواع روانشناسی زرد شامل افرادی است که بدون داشتن هیچ تخصصی و صرفا با خواندن چند کتاب و رفتن به کارگاه و سمینارهای روانشناسی ادعای روانشناس بودن می کنند و با کپی برداری از سایت های دیگر شروع به تولید محتوا در زمینه روانشناسی می کنند.

پیشینه روانشناسی زرد

در خصوص تاریخچه روانشناسی زرد باید گفته شود که این موضوع مربوط به قرن ۱۷ میلادی است. افرادی مانند دکارت و جان لاک در مورد طبیعت انسان موضوعات را مطرح کردند و مطالبی را به اثبات رساندند که امروزه به عنوان تئوری های روانشناسی مورد استفاده قرار می گیرد.

همچنین زمانی که زیگموند فروید کتاب تفسیر خواب را منتشر کرد باعث شد تا مردم علاقه بیشتری به موضوعات روانشناسی پیدا کنند و روز به روز مخاطبین زیادی به سمت آنها جذب شد. در سال ۱۹۶۰ اریک فروم کتابی با عنوان فرار از آزادی را منتشر کرد که موجب شد تا روانشناسی زرد توسعه پیدا کند و محبوبیت آن بیشتر شود. این کتاب بعد از جنگ دوم جهانی منتشر شد و اولین کتابی بود که در آن از مذاهب شرقی و یوگا صحبت می کرد و نیاز انسان به آزادی را مورد بحث قرار می داد.همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله مفهوم بیوکنزی را بخوانید.

در این بین کتاب های دیگری نیز منتشر شد که می توان به کتاب ”من خوبم تو خوبی” نوشته توماس هریس اشاره کرد، این کتاب هم به دلیل محتویات جذابی که داشت مخاطبین زیادی را به خود جذب کرد. سپس در سال ۱۹۸۰ کتابی با عنوان مردان مریخی زنان ونوسی توسط جان گری روانه بازار شد که در زمان خودش محبوبیت بسیاری پیدا کرد. حتما نام کتاب مردان مریخی زنان ونوسی را شنیده اید و شاید هم آن را خوانده باشید. انتشار چنین کتاب هایی موجب شد تا علاقه مردم به روانشناسی زرد روز به روز افزایش یابد.

روش های تشخیص روانشناسی زرد

یکی از ویژگی های اصلی روانشناسی زرد ثابت بودن حرف ها و گفتگوهایی است که ارائه می دهند. به این صورت که اگر شما سخنرانی های چند سال پیش آنها را گوش کنید و با گفتگوهای زمان حال آن ها مقایسه کنید متوجه می شوید که هیچ حرف جدیدی ندارند و تغییر خاصی در صحبت هایشان مطرح می شود.

به عبارت کلی روانشناسان زرد صرفا حرف هایی را بیان می کنند که تمام افراد آنها را می دانند و صرفا برای کسب درآمد و مخاطب بیشتر رنگ و لعاب دیگری به حرف هایشان داده و سپس آن را تحویل افراد می دهند. این در حالی است که روانشناسی علمی بر اساس علم و رویکرد آزمایشی حرکت می کند و همواره در حال تغییر و تحول است و هر روز نظریات جدیدی به آن اضافه می شود و برای تشخیص انواع اختلالات لازم است تا با دانش روز علم روانشناسی و روانپزشکی آشنا باشند.

در تعریف علم روانشناسی می دانیم که این علم به مطالعه علمی رفتار و فرایندهای ذهنی انسان می پردازد و در تلاش است تا بهترین پاسخ را ارائه دهد. به همین دلیل چون روند کار روانشناسی علمی زمان بر است افراد ترجیح می دهند به طرف روانشناسی زرد بروند و خیلی سریع فریب تیترهای جذاب آن را می خورند، با این که روانشناسی زرد هیچ کمکی به آنها نمی کند.

به یاد داشته باشید که روانشناسی زرد صرفا راهکارهای ساده ای را به افراد ارائه می کند و بر این باور است که انسان ها به کمک همین روش های می توانند به موفقیت دست یابند. بیشتر مطالبی که در تلویزیون، رادیو، شبکه های اجتماعی و سایر رسانه ها تحت عنوان علم روانشناسی ارائه می شود صرفا روانشناسی زرد بوده و هیچ کمکی به افراد نمی کند.

امروزه نیز به دلیل رشد روز افزون فناوری و فضای تبادل اطلاعات افرادی که هیچ تخصصی در زمینه علم روانشناسی ندارند صرفا از طریق کپی برداری مطالب از صفحات مختلف شروع به تولید محتوا می کنند و از این طریق سعی رد جذب مخاطب می نمایند. این در حالی است که چنین مطالبی هیچ فایده ای نداشته و نمی تواند به افراد برای درمان مشکلاتشان کمکی بکند.

آسیب های روانشناسی زرد

در ادامه مقاله تصمیم داریم تا شما را با معایب و آسیب های ناشی از روانشناسی زرد آشنا کنیم و به شما بگوییم که روانشناسی زرد سبب بروز چه آسیب هایی به افراد می شود.

افراد را از درمان واقعی دور می کند

تمامی مشکلات روانی و اختلالات روانشناختی نیاز به درمان حرفه ای و تخصصی دارند و افرادی که گرفتار مشکلات روانی هستند باید برای درمان به یک روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنند. به عنوان مثال زمانی که فرد دچار اختلال وسواس یا افسردگی است نیاز دارد تا به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کند و تحت درمان قرار بگیرد.

چرا که چنین مشکلاتی را نمی توان از طریق روانشناسی زرد و صرفا با خواندن یک کتاب و راهکارهای ساده درمان کرد. اگر افراد برای درمان اختلالات روانی خود به روانشناس زرد مراجعه کنند موجب می شود تا هرگز به سراغ درمان واقعی نروند و از این رو مشکلات روانی آن بیشتر شده و آسیب های جبران ناپذیری را به آن ها وارد می آورد.

همچنین همانطور که گفته شد راهکارهای روانشناسی زرد اغلب کوتاه مدت و موقت است و نمی تواند مشکلات فرد را درمان کند. از این رو علم روانشناسی با روش های دقیقی که دارد به انسان کمک می کند تا بتواند در بلند مدت به درمان برسد.

استفاده از منابع غیر علمی

در هر علمی منابع معتبری وجود دارد و افراد متخصص آن علم مقالات خودشان را در آنجا منتشر می کنند و اعتبار علمی تمام آن منابع و مجلات بسیار بالا است. در حالی که روانشناسی زرد صحبت هایی را مطرح می کند که هیچ پشتوانه علمی نداشته و صرفا هدف شان سودجویی و کسب درآمد و جذب مخاطب است. اگر شما نگاهی به منابع مورد استفاده روانشناسی زرد بیندازید متوجه می شوید که هیچ یک از آن ها علمی نیست.

اثرات موقتی و بی تاثیر

همانطور که گفته شد روانشناسی زرد از طریق ایجاد هیجان و تحریک عواطف و احساسات مردم در تلاش است تا مخاطبین زیادی را به خود جذب کند. شاید شما اثر پلاسیبو را شنیده باشید که به عنوان دارونما نیز شناخته می شود. دارونما درواقع خود دارو نبوده و صرفا ظاهر آن شبیه دارو است و هیچ تاثیری برای بیمار ندارد و در آزمایش ها مورد استفاده قرار می گیرد تا تاثیر داروی اصلی مشخص شود.

یعنی زمانی که یک دارو ساخته می شود دو گروه از افراد را انتخاب می کنند که یک به یک گروه از افراد داروی اصلی داده می شود و به یک گروه هم پلاسیبو داده می شود و نتیجه آن را مورد بررسی قرار می دهند تا متوجه شوند که آیا داروی ساخته شده واقعا برای درمان بیماری موثر است یا خیر.

در روانشناسی زرد هم صرفا از دارونما استفاده می شود، به این شکل که تمامی روش هایی که توسط روانشناسان زرد بیان می شود هیچ پایه و اساس علمی نداشته و صرفا به طور موقت به شما آرامش می دهد و شما گمان می کنید که درمان شده اید و مشکل شما حل شده است. این در حالی است که تمام اثر آن موقتی و کوتاه مدت است و بعد از مدتی که هیجان ایجاد شده از بین رفت متوجه میشوید که هیچ تغییری در شما ایجاد نشده است.

توجه به سود و کسب درآمد

تمامی دوره ها و سمینارهایی که تحت عنوان روانشناسی ارائه می شود جزء روانشناسی زرد بوده و هیچ کمکی به شما نمی کند. اگر شما از اثر پذیری آنها دفاع می کنید به این دلیل است که نمی خواهید با واقعیت روبرو شوید و چون هزینه زیادی برای آن پرداخت کرده اید قصد دارید تا از طریق دفاع از مفید بودن سمینار خودتان را راضی کنید.

بنابراین هدف اصلی تمام سمینارهایی که برگزار می شود صرفا سودجویی و رسیدن به درآمد و فروختن بلیت به مخاطبین است. روانشناسان زرد از مردم سوء استفاده می کنند و صرفا به دنبال پول و ثروت هستند و هرگز آموزه هایشان برای کسی مفید نیست.

مغایرت فرهنگی

روانشناسی زرد در کشورهای مختلف وجود دارد، از این رو ممکن است صحبت هایی که ارائه می شود صرفا خاص جغرافیا و فرهنگ خاصی باشد. به عنوان مثال هرگز آموزه هایی که برای کشورهای اروپایی وجود دارد نمی تواند در کشور ایران هم مورد استفاده قرار بگیرد. به همین دلیل روانشناسی زرد می تواند سبب بروز تهاجم فرهنگی شده و آموزه های اشتباه فراوانی را وارد فرهنگ یک جامعه کند.

گمراه کننده

مطالبی که توسط روانشناسان زرد ارائه می شود دیگر کاربردی نداشته و نمی تواند کمکی به افراد بکند. از این رو موجب می شود تا افراد به درمان واقعی دست پیدا نکنند و همواره در جهل باقی بمانند. بنابراین اگر شما قصد دارید تا مسیر و سبک زندگی تان را تغییر دهید لازم است از آموزه های علمی و صحیح استفاده کنید.

در مورد روانشناسی زرد دقت کنید

انسان های زیادی علاقه به خواندن کتاب دارند و از این طریق به آرامش می رسند. هیچ اشکالی ندارد که شما کتاب تقویت اعتماد به نفس را مطالعه کنید. ولی نباید غرق در مطالب اشتباه و روانشناسی زرد شوید. چرا که بزرگترین مشکلی که روانشناسی زرد برای انسان ها ایجاد می کند دور کردن آن ها از درمان واقعی است.

یعنی اگر شخصی دچار یکی از اختلالات روانی باشد لازم است تا به یک روانشناس یا روانپزشک مراجعه کند و اگر به جای این کار به سمت روانشناس زرد قدم بردارد موجب می شود تا نه تنها مشکلش درمان نشود بلکه مشکلات و آسیب های فراوانی نیز متوجه او می گردد.

چرا که روانشناسی زرد هیچ پشتوانه علمی نداشته و افرادی که در این حوزه فعالیت می کنند صرفا به دنبال محبوبیت و به دست آوردن شهرت می باشند. در ادامه شما را با توصیه های در خصوص روانشناسی زرد آشنا می کنیم.

با روانشناسان مشورت کنید

اگر شما کتابی خوانده اید که گمان می کنید جزء کتاب های روانشناسی زرد است و علاقه زیادی به آموزه های آن دارد و تصمیم دارید تا آنها را در زندگی تان به کار بگیرید لازم است تا با یک روانشناس مشورت کنید و نظر او را در خصوص آن جویا شوید.

نکته بسیار مهمی که در خصوص علمی روانشناسی باید بدانید این است که در روانشناسی نمی توان برای تمام افراد یک نسخه را تجویز کرد. زیرا ممکن است یک روش برای فردی مفید باشد و همان روش برای فردی دیگر بسیار آسیب زا باشد. به همین خاطر مطالب روانشناسی زرد همواره برای تمام افراد یک نسخه را تجویز می کند و هیچ توجهی به تفاوت های فردی نمی کند.

همچنین باید توجه داشته باشید که بسیاری از سمینارهایی که برگزار می شود جزء روانشناسی زرد بوده و هیچ کمکی به شما نمی کند و در عین حال دارای قیمت های بسیار بالایی هم هستند. پس لازم است در این زمینه دقت بالایی داشته باشید و فریب روانشناسان زرد را نخورید.

بررسی علمی محتوا

یکی از نکاتی که هر فردی باید آن را در زندگی اش به کار بگیرد این است که اگر به حرفی گوش می کند لازم است تا آن را از فیلتر عقل و منطق عبور دهد و از صحت آن مطمئن شود. بنابراین اگر شما از یک آموزه خوشتان آمده و می خواهید آن را در زندگی تان به کار بگیرید لازم است تا صحت آن را مورد بررسی قرار دهید. از این رو بهتر است سخنرانی ها و مطالب روانشناسی زرد را با علم روانشناسی مقایسه کنید و خودتان مشاهده کنید که چه تفاوتی بین این آنها وجود دارد.

بنابراین به یاد داشته باشید که خواندن مطالب روانشناسی زرد ممکن است اشکالی نداشته باشد ولی اگر بخواهید برای درمان مشکلات حاد از آنها استفاده کنید هرگز به نتیجه نخواهید رسید و در بین راه دچار آسیب های فراوانی هم می شوید.

به عنوان مثال برای درمان اختلالات اضطرابی لازم است تا به یک روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنیم و هرگز با خواندن یک کتاب نمی توانیم خودمان را درمان کنیم. یا اگر زوجین در زندگی زناشویی شان دچار مشکل شده اند نمی توانند با خواندن کتاب مشکلشان را رفع کنند و لازم است تا به یک مشاوره مراجعه کنند.

نتیجه گیری

با توجه به کاهش صبر افراد و افزایش سرعت در کارها ما شاهد روزافزون گرایش مردم به سمت روانشناسی زرد هستیم. به همین دلیل باید دقت کنیم که روانشناسی زرد نمی تواند مشکلات افراد را درمان کند و تمام روش های که ارائه می کند صرفا موقتی بوده و نمی تواند به انسان ها کمکی کند. به همین دلیل اگر شما در مورد مسائل روانشناسی دچار مشکلی هستید حتما به یک متخصص مراجعه کنید.