“رومن رولان” به عنوان یکی از مشهورترین نویسندگان فرانسوی شناخته میشود. او به ویژه به خاطر دو رمان بزرگ خود به نامهای “جان شیفته” و “ژان کریستف” شناخته میشود که از آثار طولانی و دلچسب او هستند. آثار این نویسنده شهرت بینالمللی دارند و او را یکی از نویسندگان برجستهٔ قرن نوزدهم و بیستم میلادی تلقی میکنند.
رومن رولان زندگی سیاسی جالبی داشته و به عنوان یک فرد صلحطلب و مخالف جنگ شناخته میشود. او به تاریخچهای برجسته در ایدههای مارکسیسم داشته و در مقالات و سخنرانیهای متعددی به نقد حاکمیت استالینی و استبداد در شوروی پرداخته است. علاوه بر این، رومن رولان در طول زندگیاش با شخصیتهای بزرگی چون “زیگموند فروید” و “مهاتما گاندی” ارتباط داشته است.در این مقاله از مجله علمی برنا اندیشان، میخواهیم بعد از معرفی مختصر زندگی این نویسنده، به بررسی برخی از آثار وی بپردازیم.
دوران کودکی و نوجوانی رومن رولان
“رومن رولان” در ژانویه سال ۱۸۶۶ در خانوادهای ثروتمند و متمول در منطقه کلامسی، در ناحیه بورگونی فرانسه، به دنیا آمد. والدین او، جمهوریخواه، روشنفکر و پیرو دین پروتستان بودند. رولان در دوران کودکی و نوجوانی خود به دنیایی پر از رفاه و فضای فرهنگی پرشور وارد شد. وقتی چهارده ساله بود، خانوادهاش تصمیم به مهاجرت به پاریس گرفتند و او نیز در سال ۱۸۸۰ به پاریس نقل مکان کرد و تحصیلات خود را در مهد ادب و فرهنگ فرانسه ادامه داد. از آن زمان، رولان به عنوان یک علاقهمند به ادبیات شناخته شد و از جوانی به این هنر علاقه مند شد.
ورود به دانشگاه رومن رولان
“رومن رولان” در سال ۱۸۸۶ وارد دانشگاه پاریس شد. او در ابتدا رشته فلسفه را برگزید، اما به سرعت دریافت که علاقهاش به تاریخ است. به همین دلیل تصمیم گرفت تا رشته خود را تغییر داده و در سال ۱۸۸۹ با موفقیت در رشته تاریخ فارغالتحصیل شود. سپس، به مدت دو سال در شهر رم ایتالیا زندگی کرد. در این مکان، فرصتی یافت تا با بزرگان فرهنگ و هنر ایتالیا آشنا شود و تحت تأثیر آثار آنها قرار گیرد.
پیشنهاد می شود به مقاله آثار جان اشتاین بک مراجعه فرمایید. در رم، “رومن رولان” متوجه شد که علاقهمندی اصلی او به هنر است. به همین دلیل تصمیم به ادامه تحصیلات تکمیلی در زمینه تاریخ هنر گرفت و مدرک دکترا در این رشته را کسب کرد. بعد از اتمام تحصیلات، او شهر رم را ترک کرد و به مدت تقریبی سه سال به تدریس تاریخ موسیقی و تاریخ هنر در دانشگاههای سوربن و پاریس پرداخت.
زندگی شخصی رومن رولان
“رومن رولان” در طول زندگی خود دو بار ازدواج کرد. اولین ازدواج او با “کلوتیلد برئال” بود که تنها نه سال به طول انجامید و در نهایت به جدایی و پایان رسید. ازدواج دوم او با “ماری کوادچف” در سال ۱۹۳۴ برگزار شد و تا آخر عمر “رومن رولان” ادامه یافت. این دو ازدواج نشاندهنده تفاوتهای متداول در زندگی عاطفی و خانوادگی او بودند.
آغاز فعالیت های ادبی رومن رولان
“رومن رولان” اولین اثر خود، یک زندگینامه در مورد بتهوون، را در سال ۱۹۰۳ نوشت. اما کار او بر روی رماننویسی در سال ۱۹۰۴ آغاز شد، و او با نگارش اولین جلد از “ژان کریستف” کتابش به نویسندگی رمان پرداخت. تا به اتمام رساندن این اپیک رمان طولانی یعنی هشت سال زمان صرف کرد. این اثر معتقدند تأثیر چشمگیری بر سبک داستاننویسی دوران خود داشته است و به عنوان یکی از آثار بزرگ ادبی دورانش شناخته میشود.
علاوه بر این رمان بزرگ، “رومن رولان” در این مدت به نوشتن زندگینامههای معروف افراد تاریخی ادامه داد و همچنین در زمینه نگارش نمایشنامهها نیز فعالیت کرد. نمایشنامههای این نویسنده شهرت جهانی دارند، اما بیشتر مردم او را به خاطر رمانهای جذاب و طولانیاش میشناسند.
دریافت جایزه نوبل ادبیات
“رومن رولان” در سال ۱۹۱۵ جایزه نوبل ادبیات را اخذ کرد و این افتخار به عنوان سومین نویسنده فرانسوی در تاریخ نوبل ادبیات به او داده شد. دلیل انتخاب او توسط آکادمی نوبل، عبارت برآوردهسازی آرمانها و ایدههای انسانی در آثار ادبی او و حضور عاطفی و همدردی در آثارش بود. این جایزه نوبل ادبیات به او اعطا شد و او تبدیل به سومین نویسنده فرانسوی در تاریخ کسب این افتخار شد.
جوایز و افتخارات رومن رولان
“رومن رولان” به جز جایزه نوبل ادبیات، دو جایزه بزرگ دیگر را دریافت کرد. او در سال ۱۹۱۰ نشان لژیون دونور را از دولت فرانسه دریافت کرد، که نشانی افتخاری بود و به وی به خاطر خدمات واجب به میهن اهدا شد. در سال ۱۹۱۳، از آکادمی فرانسه نیز جایزه بزرگی را دریافت کرد.
در سال ۱۹۳۳، دولت نازی آلمان به رومن رولان مدال گوته را اعطا کرد، اما او از پذیرش این جایزه انصراف داد. دلیل این انصراف به واضحیت مخالفت و تعارض او با ایدئولوژیها و افکار نازیها برمیگردد.
دوران پایان زندگی رومن رولان
“رومن رولان” در سال ۱۹۱۴ فرانسه را ترک کرد و به مدت دو دهه در سوئیس زندگی کرد. در این مدت، او با “مهاتما گاندی” آشنا شد و بیوگرافی او را نگاشت. ارتباط با گاندی تأثیرات قابل توجهی بر روی “رومن رولان” گذاشت و او با انسانیت، صلحجویی، و فلسفه هندی آشنا شد.
در سال ۱۹۳۵، “رومن رولان” به دعوت ماکسیم گورکی، نویسنده برجسته روسیه، به شوروی سفر کرد و با ژوزف استالین، رهبر اتحاد جماهیر شوروی، دیدار کرد. در آن زمان، بسیاری از چپگرایان به سیاستهای شوروی پشتیبانی میکردند، اما “رومن رولان” پس از بازگشت از شوروی، به نبود دموکراسی و آزادی در این کشور انتقاد کرد.
سالهای پایانی زندگی این نویسنده برجسته با وقوع جنگ جهانی دوم همراه بود. او در دسامبر ۱۹۴۴، چند ماه پس از آزاد شدن فرانسه از کنترل نیروهای آلمان نازی، در سن ۷۸ سالگی در شهر وزله فرانسه درگذشت. از او در چهار دهه فعالیت ادبی و هنریاش بیش از بیست اثر باقیمانده است، که به عنوان آثاری ارزشمند در تاریخ ادبی و فرهنگی او شناخته میشوند.
اندیشه های سیاسی رومن رولان
“رومن رولان” به عنوان یک انسان با اعتقادات سوسیالیستی شدید شناخته میشود. او در عین حال، نازیسم و استالینیسم را بهطور همزمان تنقیص میکرد. او به عنوان یکی از داوطلبان جدی ترویج صلح و مخالفان قوانین استعماری شناخته میشود. اعتقاد او به صلح و نفی جنگ در بسیاری از آثار ادبی او به وضوح به نمایش درآمده است.
کتاب ژان کریستف
کتاب “ژان کریستف” یکی از برجستهترین آثار “رومن رولان” به شمار میآید. نوشتن و خلق این اثر ادبی جذاب تا ۱۰ سال به طول انجامید و در هشت جلد منتشر شد. بلافاصله پس از انتشار جلد اول، نویسنده به شهرتی چشمگیر دست پیدا کرد و نامش به محافل ادبی و روشنفکری رسید.
رومن رولان از سالهای پایان تحصیلات خود در دانشگاه، طرح ایدهآل “ژان کریستف” را در ذهن داشت. این رمان موزیکالی است و برای نگارش آن از زندگی شخصی رولان و تاثیرگذارترین موسیقیدانان جهان الهام گرفته شده است.
همچنین پیشنهاد می شود به مقاله آشنایی با آثار کازوئو ایشی گورو مراجعه فرمایید. شخصیت اصلی داستان، “ژان کریستف” نام دارد که یک نابغه در زمینه موسیقی است و بیشتر داستان بر روی زندگی و احوالات او تمرکز دارد. داستان از دوران کودکی ژان کریستف آغاز میشود. خانواده او، شامل پدر و پدربزرگش، به فعالیتهای موسیقی مشغول هستند و برای یک خانواده اشرافی کار میکنند. ژان تحت تأثیر پدربزرگش به موسیقی علاقهمند میشود و از او مهارتهایی یاد میگیرد. اما زندگی آنها پر از دشواری و مشکلات است.
پدر ژان به الکل اعتیاد دارد و پولهای خانواده را بیانضباطانه تلف میکند، بنابراین ژان مجبور میشود از کودکی در زمینه موسیقی کار کند تا به خانوادهاش کمک کند. اما منطقه روستایی محل تولد او برای استعدادهای او کوچک است. ژان کریستف تعداد زیادی سختی و مواجهه با پیچیدگیهای فراوانی را تجربه میکند و در ابتدا به سختی به تحصیل و توسعه استعداد خود میپردازد. او به خاطر شفاهت بیتفاوتیاش در نقض نقشهها و اشتباهات دیگران از منزل خانواده اخراج میشود.
در نتیجه یک اشتباه، او از وطنش خارج میشود و به سمت فرانسه میرود. او اصالتاً آلمانیزبان است. کمکم ژان کریستف به شهرت میرسد و در فرانسه دوستان جدیدی پیدا میکند که باعث میشوند استعداد او بیش از پیش شکوفا شود. او در این دوران نیز تجربه عشق را میکند.
“ژان کریستف” را میتوان به عنوان نمای نوینی از بتهوون در ادبیات مدرن در نظر گرفت. این کتاب نه تنها داستانی زیبا را روایت میکند بلکه پر از آموزههای فلسفی و اخلاقی نیز است. شخصیت اصلی این داستان به دنبال تعامل و تضاد میان هنر و جوامع مختلف است.
همواره در این کتاب میتوان مبارزات و تضادهایی میان نیروهای داخلی و خارجی را مشاهده کرد. ژان کریستف، به عنوان شخصیت اصلی این داستان، با وجود نابغگی موسیقیای که دارد، پر از تناقضات است. مهاجرت او به فرانسه اهمیت بسیار زیادی دارد. در آنجا با شخصی به نام اولیویه آشنا میشود و با او همکاریهای مختلفی را آغاز میکند.
واژههایی چون تعصبات ملی، دوستی میان مردم از کشورهای مختلف و روابط آنها، در این داستان به تبدیل شدن دشمنی به دوستی و تبادل فرهنگی میان مردمان از جامعههای متفاوت پرداخته و مرزها را کمرنگ میکند. برخی از تضادها و رفتارهای دشمنانه میان فرهنگها در داستان نیز نمایان میشود. این داستان به تأکید بر اهمیت تعامل و تبادل فرهنگی بین انسانها و کنار گذاشتن تعصبات میان ملتها پوشش داده است.
اگرچه از آن زمان میان فرانسه و آلمان روابطی تنشآمیز وجود داشت، در داستان ژان کریستف، این دو کشور به همکاری و دوستی تبدیل میشوند. پس از انتشار این داستان، جنگ جهانی اول رخ داد و دو ملت فرانسه و آلمان در مواجهه قرار گرفتند، اما این داستان به عنوان یک الگویی از انسانیت و تعامل فرهنگی در مقابل تعصبات ملی برجسته میشود.
کتاب جان شیفته
کتاب “جان شیفته” یک داستان است که در فرانسه در اوایل دهه بیستم اتفاق میافتد و به طور جامع تصویری از فضای اجتماعی این دوره را ارائه میدهد. شخصیت اصلی این داستان، یک زن به نام آنت ریوی-یر است. او نمایانگر یک زن با وجدان آگاه است که به دنبال داشتن زندگی مستقلی میباشد. با توجه به شرایط اجتماعی زمان خود، آنت با چالشهای بزرگی مواجه میشود.
آغاز داستان با مرگ پدر آنت ریوی-یر همراه است. در همین زمان، او مادری شادی فرزندی دارد. اما آنت از ازدواج با پدر فرزندش انصراف میدهد و تصمیم میگیرد که به تنهایی فرزندش را بزرگ کند. این تصمیم در جامعهای که در آن زمان زندگی میکند، تحت تاثیر قوانین و تعارضات اجتماعی قرار دارد و به آسانی قابل قبول نیست.
در دنیای شخصی آنت، بسیاری از نواقص و نابسامانیها وجود دارد. او خواهر ناتنی خود را پیدا میکند و در طول زندگی خود و پرورش فرزندش، به مسائل کشور فرانسه و وضعیت اجتماعی آن نیز میپردازد. این کتاب همزمان یک داستان عاشقانه و یک اثر اجتماعی و تاریخی است. در واقعیت، زندگی آنت در دو سطح فردی و اجتماعی همزمان جریان دارد و ما با خواندن این داستان ناپایداری زندگی او را میفهمیم.
کتاب “جان شیفته” به صورت چهار جلد منتشر شده است و اولین جلد آن در سال ۱۹۳۳ به بازار عرضه شد. نویسنده این اثر، “رومن رولان”، ده سال زمان و تلاش خود را برای خلق این اپیک ادبی اختصاص داده است.
در داستان، شخصیت اصلی، آنت، به طبقه ثروتمند جامعه تعلق دارد، و انتظارات عمومی میرود که پس از تکمیل تحصیلات دانشگاهی خود، ازدواج کند و به عنوان یک فرد مهم در اجتماع ظاهر شود. اما مسیر زندگی او به دلیل وقایع تصادفی و تصمیمهایی که میگیرد، تغییر میکند و به سمت مسیرهای جدیدی هدایت میشود.
آنت دارای یک فرزند به نام مارک است که در طول زندگی خود تحت فشارها و توهینهای زیادی قرار میگیرد. با این وجود، مادرش با عشق و مهربانی تمام توان خود را به کار میگیرد تا مارک زندگی خوب و خوشبختی داشته باشد. “جان شیفته” یک داستان عاشقانه معمولی نیست، بلکه داستان زندگی یک زن قدرتمند و ویژه است که در برابر واقعیتهای سخت جامعه مقاومت میکند و به شجاعت و عزم خود پایبند میماند.
آنت، حتی در طول داستان، به دلیل سواستفاده وکیل خانوادگیاش، موقعیت اجتماعی و ثروت خود را از دست میدهد. او باید برای انجام امور شخصی خود و تربیت فرزندش، نقش معلم را بپذیرد و تحمل سختیهای بیشماری را بپذیرد. با شروع جنگ بین آلمان و فرانسه، آنت به عنوان یک پرستار نیز وارد صحنه میشود. برای او اهمیتی ندارد که بیماران و زخمیها فرانسوی باشند یا آلمانی، او معتقد به وظیفه انسانی خود است که به همه آنها کمک کند و پشتیبانی کند.
آنت در واقعیت یکی از شاهدان و شخصیتهایی است که در رویدادهای تاریخی فرانسه نقش داشتهاند. زندگی آنت از جوانی تا پیری تمام اتفاقات پرماجرا را نشان میدهد. حتی در سنین پیری، زنی پیروز و مستقل است که خانوادهاش را گره میزند و نمادی از شجاعت و مقاومت در برابر تحت فشار بودن است.
کتاب مهاتما گاندی
مانند آنچه اشاره شد، “مهاتما گاندی” و “رومن رولان” در یک دوره زمانی زندگی کردهاند و ارتباطی نه چندان مستقیم با یکدیگر داشتهاند. “رومن رولان” از طریق مطالعه آثار و نوشتههای “مهاتما گاندی”، از افکار و اندیشههای او آگاه شده و تأثیر گرفته است. کتاب “مهاتما گاندی” توسط “رومن رولان” در سال ۱۹۳۶ نوشته شده و به ما یک نگاه واضح و صریح به زندگی، افکار و آرای “مهاتما گاندی” ارائه میدهد.
در این کتاب، ما شاهد نحوهای هستیم که این رهبر هندی با اصول صلحطلبانهاش توانسته است امپراتوری بریتانیا را به چالش کشیده و در مسیر استقلال هند از این امپراطوری قرار بگیرد. ارزشمندی این کتاب در این است که تشریح میکند چگونه “مهاتما گاندی” با بیخشونتی و مدافعت از حقوق مردم، تحولات تاریخی خود را رقم زده و تاثیرگذار بر شکلگیری استقلال هند شده است.
واقعیت این است که در زمان نگارش این زندگینامه، هند هنوز موفق به کسب استقلال از بریتانیا نشده بود. با این حال، این کتاب به خوبی زندگی “مهاتما گاندی” را به ما معرفی میکند و امکان بهتری را برای درک افکار و اندیشههای او فراهم میکند.
کتاب روبسپیر
کتاب “روبسپیر” یک زندگینامه جذاب از یکی از برجستهترین شخصیتهای انقلاب فرانسه، یعنی “روبسپیر”، را ارائه میدهد. روبسپیر برای مدتی رهبری دولت انقلابی فرانسه را بر عهده گرفت و نقش مهمی در سیاق تاریخی این انقلاب ایفا کرد. او، وکیل و دولتمرد فرانسوی بود که به یکی از شناخته شدهترین و تاثیرگذارترین شخصیتهای انقلاب فرانسه تبدیل شد.
در دوره انقلاب فرانسه، روبسپیر به عنوان عضوی از مجلس موسسان و باشگاه ژاکوبن، برای دفاع از حق رای همگانی و مبارزه با بردهداری و نابرابری اجتماعی تلاش کرد. نقش او در رویدادها و احداث مواجهاتی به نام کنوانسیون ملی، که منجر به سرنگونی سلطنت فرانسه در ۱۰ اوت ۱۷۹۲ شد، بسیار مهم بود. هدف اساسی او، ایجاد یک فرانسه واحد و غیرقابل تقسیم، تضمین برابری در برابر قانون، لغو امتیازات خصوصی و ترویج اصول دموکراسی مستقیم بود.
روبسپیر به خاطر پایبندی به ارزشهای اخلاقی سختگیرانه و معتقد به اخلاقیات مسلم دانسته میشد. با این حال، نگرش افراطی او در برخی مواقع موجب تبعات هولناکی نیز میشد. این کتاب تلاش میکند تا از هر دو جنبه مثبت و منفی زندگی روبسپیر به عنوان یک انقلابی که نظم جدیدی را در فرانسه ایجاد کرد، بپردازد و خواننده را با پیچیدگیها و اهمیت او آشنا کند.
کتاب میکل آنژ
«میکل آنژ» یکی از شخصیتهای برجسته عصر رنسانس در ایتالیا به شمار میرود و از جمله هنرمندان چند وجهی بوده است که در زمینههای نقاشی، پیکرتراشی، مجسمهسازی و چکامهسازی فعالیت داشته است. میکل آنژ تأثیر چشمگیری بر هنر غربی گذاشته و به عنوان یکی از اهم شخصیتهای تاریخ هنر شناخته میشود. به همین دلیل، رومن رولان تصمیم به نوشتن یک زندگینامه درباره او گرفته است.
در این کتاب، خواننده با تواناییها و قابلیتهای هنری میکل آنژ آشنا میشود و تأثیرات او بر هنر اروپایی را مورد بررسی قرار میدهد. میکل آنژ تأثیرات بزرگی بر روی هنرمندان آینده خود و ادامهدهندگان هنر ایجاد کرده و شخصیتی الهامبخش و تاثیرگذار برای هنرمندان بعدی محسوب میشود.
این اثر اصلی در سال ۱۹۰۷ توسط «رومن رولان» نوشته شده و در آن، رولان تلاش میکند تا زندگی یکی از شخصیتهای برجسته دوره رنسانس را به خواننده معرفی کند و به بررسی تأثیرات بزرگ او بر هنر اروپایی بپردازد.