برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
اختلال فومو یکی از زیر مجموعه های اختلال اضطراب اجتماعی است که نیاز به درمان دارد. با توجه به رواج اختلالات روانی در جوامع مختلف امروزه ما با انواع مختلف آسیب های روانی روبرو هستیم. لازم به ذکر است که اختلالات روانی بر روی جنبه های مختلف زندگی انسان ها تاثیر می گذارد و انسان های زیادی با آن ها دست و پنجه نرم می کنند.
همانطور که میدانید یکی از اختلالاتی که افرادی زیادی را درگیر خودش کرده است اختلال اضطراب اجتماعی است که بسیار شایع بوده و فردی که به آن مبتلا است در مورد افراد جامعه و برخورد با آنها به شدت اضطراب دارد. در این میان لازم است به یک اختلال بسیار شایع اشاره کنیم که به عنوان زیر مجموعه اختلال اضطراب اجتماعی شناخته می شود. نام آن اختلال فومو است و فردی که به آن مبتلا باشد به شدت هراس یا ترس از دست دادن دارد.
در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا به صورت کامل شما را با اختلال فومو (FOMO) و روش های درمان آن آشنا کنیم تا بتوانید به خوبی با این اختلال آشنا شوید و بدانید که چگونه می توانید آن را درمان نمایید.
اختلال فومو چیست؟
زمانی که فردی اختلال فومو (Fear Of Missing Out) ترس از دست دادن دارد در واقع گونه ای از اضطراب اجتماعی است. دانشمندان بر این باورند که فومو یا همان ترس از دست دادن نوعی نگرانی بسیار فراگیر است که در آن فرد فکر می کند که دیگران نسبت به او تجربه ها و فرصت های زیادی را کسب می کنند و می شناسند.
در حالی که آن فرد به طور کلی بی اطلاع است و هیچ خبری در این باره ندارد. همانطور که می دانید هیچ فردی دوست ندارد طرد شود و دیگران او را کنار بگذارند. از این رو ترس از دست دادن باعث میشود تا فرد به صورت دائم با آنچه دیگران انجام می دهند در ارتباط باشد تا مبادا از چیزی جا به بماند. این اضطراب به واسطه میل شدید فرد به دانستن کارهایی است که دیگران انجام می دهند.
مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است نشان می دهد که اختلال فومو باعث می شود تا فرد گرفتار اضطراب و روان رنجوری شده و در نتیجه زندگی ناشادی را تجربه خواهد کرد.پیشنهاد می شود تا مقاله فوبینگ را مطالعه فرمایید.
به دنبال این موضوع ما شاهد کاهش رضایت از زندگی و امنیت در روابط عاطفی فرد نیز هستیم. شایان ذکر است که عدم ارضا نیازهای فرد موجب می شود تا فرد مدام بخواهد تا با دیگران در رابطه باشد و گاهی نیز به سمت مصرف الکل برود و به شدت نیاز داشته باشد که توسط دیگران تایید شود.
به عبارت کلی اختلال فومو نوعی سندرم است که در آن فرد نگرانی و دلهره درونی شدیدی نسبت به جا ماندن و بی خبر ماندن از تغییرات و اتفاقات را دارد. به عنوان مثال هنگامی که فرد در شرایطی قرار دارد که از همه چیز بی خبر است به شدت استرس می گیرد و نوعی نگرانی وجودش را در بر می گیرد که چه اتفاقی در اطراف او در حال رخ دادن است که او از آن بی خبر است.
بی خبر ماندن از اخبار خوشایند
فردی که اختلال فومو دارد این احساس را دارد که دیگران در حال خوشگذرانی بوده و تجربیات متنوعی را به دست می آورند. اما او از آنها بی خبر است و همین موضوع به شدت حالش را خراب می کند و باعث می شود تا نوعی اضطراب و نگرانی داشته باشد.
سندرم فومو موجب می شود تا فرد مدام تلفنش را در دست داشته باشد و بخواهد اخبارهای مختلف را بررسی کند. بنابراین هنگامی که فرد نتواند به اخبار دسترسی داشته باشد دچار اضطراب می شود و این چک کردن تلفن همراه تا جایی ادامه پیدا می کند که فرد بتواند اضطرابش را کاهش دهد.
شایان ذکر است که اختلال فومو به دلیل میل شدید آگاه بودن به آنچه دیگران در فضای مجازی در حال انجام آن هستند می باشد. به یاد داشته باشید فردی که اختلال فومو دارد خودش نمی داند که در حال از دست دادن چه چیزی است و صرفا به دلیل نوع خاصی از اضطراب که وجودش را در بر گرفته است اقدام به چک کردن تلفن همراه خودش می کند. همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله مشکلات ارتباط آنلاین را بخوانید.
شاید شما نیز افرادی را در اطراف خودتان داشته باشید که مدام تلفن شان را از جیبشان خارج می کنند و قفلش را باز می کنند و سپس آن را قفل می کنند و در داخل جیبشان قرار می دهند. در واقع آنها می خواهند از اخباری که در اطرافشان رخ می دهد باخبر باشند و نوعی رفتار وسواس گونه نسبت به این موضوع را دارند.
لازم به ذکر است که سندرم فومو موجب می شود تا فرد همواره بخواهد تا در شبکه های اجتماعی حضور داشته باشد و اگر این کار را انجام ندهد به شدت دچار استرس و اضطراب می شود. به طور کلی اختلال فومو باعث می شود تا فرد نسبت به عدم پاسخگویی به تماس دوستان، همکاران و سایر دوستان بسیار حساس باشد و نشانه های استرس و اضطراب در او ظاهر می شود.
در خصوص اختلال فومو باید بدانید که اضطراب موجود در این اختلال بسیار اساسی است و لازم است تا نگاه دقیق تری نسبت به آن داشته باشیم. افراد مختلف تجربیات و رخدادهای متنوعی را در داخل شبکه های اجتماعی با دیگران به اشتراک می گذارند و اختلال فومو (FOMO) زمانی آغاز می شود که فرد باور دارد از تجربیات دیگران بی خبر است و احساس می کند در حال از دست دادن چیز خاصی است و همین موضوع به شدت او را دچار ترس و هراس می کند.
تاریخچه اختلال فومو
ترس از دست دادن یا همان سندرم فومو صرفا برای دوران توسعه فناوری دیجیتال و قرن ۲۱ نیست. زیرا شاید شما هم دیده باشید که برخی از افراد هنگامی که خبر خرید خانه یا اتومبیل یکی از دوستان یا اقوام را می شنود نوعی احساس عدم اطمینان یا حسادت را تجربه می کند.
حالا که در عصر کامپیوتر و موبایل هستیم انعکاس اخبار خیلی سریع تر رخ می دهد. همچنین برنامه ها به شکلی طراحی شده اند که تمام افراد می توانند خیلی سریع اخبار و تجربیاتشان را با دیگران به اشتراک بگذارند و رفتارهایی مانند پسندیدن و نظر گذاشتن کاربران نوعی پاداش محسوب می شود. همچنین برای مطالعه بیشتر مقاله سو استفاده های دیجیتالی را بخوانید.
به عنوان مثال هنگامی که در یک شبکه اجتماعی پست می گذاریم ۲۰ امتیاز دریافت می کنیم، یا مثلا اگر کسی عکس ما را در اینستاگرام مشاهده کرد و سپس آن را لایک کرد نیز نوعی پاداش و تقویت محسوب می شود.
همانطور که مشاهده می کنید افراد مطالب مختلفی را در داخل شبکه های اجتماعی شان پست می کنند. اما اختلال فومو زمانی رخ می دهد که شما زندگی تان را با دیگران مقایسه می کنید و از آن چیزی که فکر می کنید ممکن است از دست بدهید احساس ترس می کنید.
چرا اختلال فومو رخ می دهد؟
اختلالات روانی تاثیرات مختلفی را بر روی انسان ها می گذارد. به همین دلیل اختلال فومو موجب می شود تا فرد وابستگی شدیدی نسبت به شبکه های اجتماعی داشته باشد و در نتیجه روابط واقعی فرد نیز دچار آسیب می شود. در کنار این موارد باید به این نکته اشاره کنیم که اختلال فومو بر روی اهداف بلند مدت و خودشناسی افراد نیز تاثیر منفی می گذارد.
شایان ذکر است که اگر اختلال فومو ادامه دار باشد به مرور زمان فرد دچار احساس نارضایتی شدید نسبت به زندگی خودش می شود و همواره بر این باور است که زندگی اش بسیار حقیر و ناچیز است و دیگران زندگی بهتری نسبت به او دارند.
در این خصوص لازم است اشاره شود که مفهوم سبک زندگی به معنای تفاوت مصالح ساخت زندگی است. یعنی شما باید بدانید که ساختمان های مختلفی در دنیا وجود دارد که در شکل و ظاهر با یکدیگر متفاوت هستند و هر یک از آنها از مواد و مصالح مختلفی ساخته شده است.
اما در تحلیل نهایی تمام آنها ساختمان یا خانه هستند. به همین دلیل زمانی که شما وارد شبکه های اجتماعی می شود باید بدانید که تمام آن چیزی که شما مشاهده می کنید صرفا بخشی از ظاهر زندگی دیگران بوده و هرگز معنای عمیق زندگی دیگران را نشان نمی دهد. پیشنهاد می شود تا به مقاله آموزش سواد رسانه ای مراجعه نمایید.
به این معنا که افراد تمام تلاش خودشان را می کنند تا بهترین عکس و فیلم را از خودشان در فضای مجازی به اشتراک بگذارند. در حالی که تمام زندگی شان به این شکل نبوده و شما سایر مسائل زندگی شان را مشاهده نمی کنید.
به عنوان مثال ممکن است فردی وارد شبکه اجتماعی اینستاگرام شود و مشاهده کنید که فردی در سن و سال خودش بهترین ماشین را دارد و مدام در حال گردش در شهر و اصطلاح دور دور کردن است. حال او با خودش فکر می کند که چقدر آن شخص خوشبخت است.
در واقع آن فرد معنا و مفهوم خوشبختی را صرفا در یک اتومبیل خلاصه می کند و سایر موارد زندگی را نادیده می گیرد. بنابراین لازم است اشاره شود که اختلال فومو می تواند زندگی شما را به شدت تحت تاثیر قرار دهد و در بلند مدت مشکلات فراوانی را برای شما ایجاد می کند.
به یاد داشته باشید که بسیاری از اختلالات روانی اگر درمان نشود باعث ایجاد مشکلات دیگری برای فرد می شود که در بلند مدت حتی وضعیت را بدتر نیز می کند. شایان ذکر است که در سال های اخیر با توجه به فراگیر شدن تلفن های هوشمند در بین افراد ما شاهد هستیم که افراد تمایلی به ایجاد رابطه واقعی با دیگران ندارند و تمام زندگی شان را در همان تلفن های همراه خلاصه کرده اند.
یعنی مردم تمایل زیادی به جهان درونی دارند و از دنیای بیرونی فاصله زیادی گرفته اند. اگر این روند ادامه پیدا کند بعد از مدتی مشاهده می کنیم که روابط موفق دیگران به شدت تضعیف شده و حتی تماس چشمی بین افراد نیز به طور کامل از بین می رود. بنابراین باید اشاره شود که تکنولوژی های امروزی کاستی ها و مشکلات فراوانی را برای افراد ایجاد نموده است.
کاهش فعالیت های جسمانی
زمانی که افراد ساعات زیادی را در شبکه های اجتماعی می گذرانند قطعا نمی توانند فعالیت جسمانی زیادی داشته باشند و همین موضوع بر روی سلامت جسمی افراد نیز تاثیر می گذارد. همچنین روابط احساسی و عاطفی والدین با فرزندان نیز به شدت دچار مشکل می شود و در برخی موارد زندگی زوجین به دلیل همین مشکل به سمت جدایی می رود.
شایان ذکر است که برخی از افراد به دلیل وجود مشکلاتی که در زندگی شان وجود دارد به سمت شبکه های اجتماعی می روند تا بتوانند برای خودشان پناهگاهی را ایجاد کنند. تحقیقاتی که در زمینه اختلال فومو انجام شده است نشان می دهد که بیشترین افرادی که درگیر اختلال فومو هستند در سنین ۱۵ الی ۳۵ سال قرار دارند.
احساس از دست دادن یک فضا و ارتباط جمعی یعنی با هم بودن مجازی خوشایند، بیشتر در افرادی بین دامنه سنی ۱۲ الی ۱۷ سال مشاهده شده است. یعنی دقیقا سنی که برای آینده فرد از ابعاد مختلف روانی، اجتماعی و شغلی بسیار سرنوشت ساز محسوب می شود. همچنین مطالعات دیگری نیز در این خصوص نشان می دهد که استفاده های بیش از حد از موبایل با اضطراب بالا و کارکرد پایین همبستگی دارد.
روش های مقابله با اختلال فومو
حالا که با اختلال فومو و تاثیرات آن آشنا شدید لازم است تا با روش های درمان و مقابله به آن نیز آشنا شوید و بدانید که چگونه می توانید تاثیر سندرم فومو را به حداقل برسانید. اگر شما قادر به انجام این کار باشید قطعا می توانید احساس بهتری را در خودتان ایجاد نمایید. پیشنهاد می شود تا به کارگاه درمان اعتیاد به فضای مجازی مراجعه نمایید.
پذیرش شرایط و رسیدن به خودآگاهی
در گام اول شما باید خودتان را تشویق کنید و با صدای بلند اعلام کنید که در بسیاری موارد ممکن است بسیاری از چیزهای عالی و خوب بعدی را از دست بدهید. در واقع این کار نوعی تسکین محسوب می شود و با پذیرش مشکل می تواند ذهنیتش را به طور کلی تغییر دهد. همانطور که اشاره شد تمامی افراد تلاش می کنند تا بهترین تجربیات و خاطرات خودشان را به اشتراک بگذارند.
بنابراین شما نباید در این خصوص احساس بدی داشته باشید. چرا که این تجربه همیشگی نبوده و شخص تلاش کرده است تا رویداد مورد نظر را بیشتر از واقعیت همیشگی نشان دهد. همچنین لازم است بدانید که امروزه نرم افزارهای زیادی برای تغییر و ویرایش عکس و فیلم وجود دارد و افراد به راحتی می توانند تغییرات زیادی را در تصاویر و عکس های خودشان ایجاد کنند.
زندگی خودآگاهانه
اگر شما دچار اختلال فومو هستید و همچنین از نوموفوبیا یا همان اعتیاد به گوشی هوشمند بسیار رنج می برید و اعلان های زیادی بر روی تلفن تان دارید لازم است بدانید که شما باید برنامه های اجتماعی تان را از روی گوشی همراهتان حذف کنید. در کنار این موضوع لازم است تا وقتی که در شبکه های اجتماعی می گذرانید را محدود کنید.
شما باید وقت خودتان را عاقلانه مدیریت کنید و برای خودتان برنامه ای عالی را تدوین نمایید. یعنی زمانی را به استراحت، کار، ورزش، مطالعه و … بپردازید تا دیگر اسیر گشتن در فضای مجازی نباشید.
درمان اختلال فومو
در قسمت بالا روش هایی را برای کاهش اختلال فومو معرفی کردیم که همین روش ها می تواند به شما کمک کند تا سندرم فومو را در خودتان درمان کنید. البته لازم است اشاره شود که اختلال فومو یکی از زیر مجموعه های اختلال اضطراب اجتماعی است و برای درمان اضطراب لازم است تا به یک روانشناس یا متخصص سلامت روان مراجعه فرمایید. بنابراین لازم است بدانید که روش هایی مانند روان درمانی و دارودرمانی می توانید برای درمان اختلال فومو بسیار مفید و موثر باشد.
توجه به موضوعات مهم زندگی
شما باید بدانید که هرگز تمام توجه و تمرکزتان را بر روی نداشته هایتان نگذارید. یعنی لازم است تا به جای توجه به نداشته ها به داشته هایتان توجه کنید. شاید با خودتان بگویید که گفتن این حرف بسیار آسان است و زمانی که به عمل می رسیم متوجه می شویم که کار بسیار سختی است.
این در حالی است که وقتی وارد شبکه های اجتماعی می شویم همواره تصاویر پر زرق و برقی را مشاهده می کنیم که دیگران از زندگی شان منتشر کرده اند. اما باید بدانید که انجام این کار قابل اجرا بوده و شما می توانید مثبت اندیشی را به راحتی دنبال نمایید و افرادی که در شبکه های اجتماعی صرفا به دنبال پز دادن هستند را آنفالو کنید و دیگر وارد صفحات آنها نشوید.
اپلیکیشن های همراه این قابلیت را دارند تا به شکلی آنها را تغییر دهید که بتوانید تمام مواردی که برای شما نمایش می دهد را به راحتی مدیریت نمایید. یعنی شما می توانید تمامی پیج هایی که اختلال فومو را در شما ایجاد می کنند را حذف کرده و به جای آنها مطالب دیگری را دنبال نمایید. این کار باعث می شود تا به مرور زمان احساس شما بهتر شده و از شر سندرم فومو نیز رها می شوید.
لازم به ذکر است که شما وظیفه دارید تا از سلامت روان خودتان حمایت نمایید و از این رو تمامی چیزهایی که حالتان را خراب میکنید را از خودتان دور کنید. در مقابل شما می توانید بهترین تجربیات را دنبال کنید تا احساس بهتری نسبت به دنیا و زندگی داشته باشید.
به عنوان مثال شما نباید صفحاتی که احساس منفی و بد را ترویج می کنند دنبال کنید. در عوض شما باید مطالبی را دنبال کنید که احساس خوبی را در شما ایجاد می کند. با انجام این کارها قادر هستید تا موارد منفی و ناراحت کننده را از زندگی تان حذف کرده و به جای آن مثبت اندیشی را در زندگیتان وارد کنید.
ایجاد ارتباط سالم و واقعی
روانشناسان و روانپزشکان بیان می کنند که وقتی انسان دچار استرس و اضطراب می شود می خواهد تا با دیگران گفتگو کند و از این طریق احساس و حال خوب را جستجو می کند که این کار امری طبیعی محسوب می شود. در واقع زمانی که احساس انزوا و گوشه گیری تمام وجود فرد را در بر می گیرد باعث می شود تا مغز این پیام را به فرد بدهد که با دیگران وارد رابطه شوید تا از این طریق احساس تعلق خاطر تان را افزایش دهید.
شایان ذکر است که قرار دادن مطلب در صفحات مجازی راهی سالم برای ایجاد ارتباط با دیگران نیست و انجام چنین کارهایی می تواند برایتان مشکلات روانی بسیاری را ایجاد کند. از این رو شما باید به جای روابط مجازی به سمت روابط واقعی و حضوری بروید. یعنی با خودتان فکر کنید که چند سال است که دوستان صمیمی تان را ندیده اید.
البته گاهی اوقات ممکن است با خودتان بگویید که چرا دیگران به من تلفن نمی کنند و به دیدن من نمی آیند و همیشه من باید این کار را انجام دهم. در خصوص این فکر لازم است بدانید که هیچ اشکال ندارد که شما برای کارهای خوب و مثبت در زندگی آغازگر باشید.
شما می توانید برای ملاقات با یک دوست برنامه ریزی کنید و یا از طریق یک گروه اجتماعی با دوستان خود ملاقات داشته باشید. تمام این کار ها باعث می شود تا احساس خوبی در شما ایجاد شود و وارد عمل شوید. همچنین اگر وقت شما با کارهای فراوان پر شده است و نمی تواند به دیدن دوستان تان بروید می توانید از طریق فضای مجازی با آنها رابطه داشته باشید که این موضوع هیچ مشکلی ندارد.
سپاسگزاری و قدردانی
مطالعات نشان می دهد که اگر شما در کارهایی مانند قدردانی و شکرگزاری شرکت کنید باعث می شود تا هم روحیه خودتان و هم روحیه اطرافیان تان بهبود یابد. چرا که هر زمان شما بر روی نعمت هایی که دارید تمرکز کنید می توانید به راحتی از سختی های زندگی عبور کنید و در نتیجه احساس مثبتی در شما ایجاد می شود.
توجه داشته باشید که اگر شما صرفا به نداشته های زندگی تان فکر کنید قطعا هیچ احساس خوبی در شما ایجاد نخواهد شد و در صرفا افکار منفی را به سمت خودتان می آورید.
برای رهایی از اضطراب و افسردگی لازم است تا روحیه تان را بهتر کنید و به داشته هایتان فکر کنید. اگر شما از درون احساس غنی بودن کنید می توانید به راحتی در فضای مجازی گردش کنید و حتی با دیدن زندگی پر زرق و برق دیگران نیز دچار حال و احساس منفی نخواهید شد. چرا که انسان غنی می داند تمام نیازهایش در دنیا برآورده شده است و تمامی چیزهایی که در اطرافش قرار دارد را به نوعی تفاوت در نظر می گیرد.
نوشتن خاطرات
شبکه های اجتماعی در مورد حریم خصوصی قوانین مخصوص به خودشان را دارند و هنگامی که شما عکس و فیلمی از خودتان را در آن قرار می دهید بسیاری از افراد به آن دسترسی دارند. اما ممکن است این موضوع برای شما آزار دهنده باشد و بخواهید که بسیاری از خاطرات و تجربیات خودتان را منتشر در فضای مجازی منتشر نکنید.
به همین دلیل بهتر است تا به جای استفاده از شبکه های اجتماعی از دفترچه خاطرات استفاده کنید و خاطرات روزانه تان در آن بنویسید تا فقط خودتان به آن دسترسی داشته باشید. این کار به شما کمک می کنید تا حال بهتری داشته باشید و همچنین از چرخه باطل اختلال فومو خارج خواهید شد.
نتیجه گیری
همواره به این نکته توجه داشته باشید که تمامی اختلالات اضطرابی بر روی زندگی افراد تاثیر منفی میگذارند و نیاز است تا تحت درمان قرار بگیرند. چرا که هرگز نمی توانیم با استرس و اضطراب به زندگی مان ادامه دهیم. اگر شما می خواهید کیفیت زندگی تان بهبود یابد لازم است تا برای زندگی و اهداف خودتان برنامه ریزی کنید و همچنین استفاده مناسبی از شبکه های اجتماعی داشته باشید تا در زندگی با آسیب و اختلال روانی مواجه نشوید.
