محمد سلطانیان؛ مهندس نوآوری در اتوماسیون ایران

در دنیایی که سرعت تحول فناوری از هر زمان دیگری بیشتر است، نام محمد سلطانیان یادآور نسلی از مهندسانی است که نه‌تنها در مدارهای برق و خطوط داده، بلکه در مدار دانایی و تفکر سیستمی جریان دارند. او ستونی است میان عمل و اندیشه؛ میان صنعت و انسان. از کارگاه‌های مهندسی تا اتاق‌های استراتژی، حضورش با نگاهی تحلیلی، خلاقانه و نوگرایانه معنا یافته است.

این بیوگرافی روایتی است از مسیر رشد، خودباوری و بومی‌سازی در دل یکی از مهم‌ترین صنایع کشور روایتی که با دقت مستند شده تا الهام‌بخش مهندسان، مدیران و علاقه‌مندان دنیای اتوماسیون باشد.

با ما در برنا اندیشان همراه باشید تا تا انتهای این سفر دانشی و الهام‌بخش، زندگی و اندیشه‌ی محمد سلطانیان را مرور کنیم؛ مهندسی که باور دارد آینده‌ی صنعت ایران، در دستان نسلی است که می‌اندیشد، می‌آفریند و می‌آموزد.

معرفی محمد سلطانیان

محمد سلطانیان، مهندس برق و رئیس اتوماسیون و کنترل صنعتی در استان البرز، از چهره‌های شناخته‌شده و نوآور در حوزه‌ی فناوری‌های اتوماسیون صنعتی ایران به‌شمار می‌رود. او با بیش از پانزده سال تجربه‌ی تخصصی در طراحی، برنامه‌نویسی و بهینه‌سازی سیستم‌های PLC و SCADA، توانسته است نقش مؤثری در توسعه و بومی‌سازی راه‌حل‌های کنترل فرآیندی ایفا کند. مسیر حرفه‌ای محمد سلطانیان ترکیبی است از دانش فنی، نگاه تحلیلی به صنعت و رویکردی مسئله‌محور در حل چالش‌های پیچیده‌ی مهندسی؛ ویژگی‌هایی که او را به یکی از مدیران اثرگذار در حوزه‌ی اتوماسیون کشور تبدیل کرده است.

در کارنامه‌ی او، رهبری پروژه‌های بزرگ در صنایع غذایی و فرآوری مواد، پیاده‌سازی شبکه‌های صنعتی Profibus، Profinet و Modbus و توسعه‌ی سیستم‌های ابزار دقیق پیشرفته به‌چشم می‌خورد. محمد سلطانیان با تکیه بر تجربه، خلاقیت و دانش روز، همواره بر بهبود مستمر و ارتقای بهره‌وری سیستم‌های صنعتی متمرکز بوده و رویکردی آینده‌نگر در مسیر خود پیش گرفته است نگاهی که باعث شده حضور او در صنعت نه‌فقط به‌عنوان یک مهندس، بلکه به‌عنوان یک رهبر فنی و متفکر شناخته شود.

زندگی‌نامه و مسیر حرفه‌ای – Professional Biography

محمد سلطانیان در استان البرز، یکی از قطب‌های صنعتی ایران، متولد شد و از همان سال‌های آغازین تحصیل علاقه‌مندی ویژه‌ای به دنیای فناوری، مدار و سیستم‌های کنترل نشان داد. این علاقه، مسیر آینده‌ی او را مشخص کرد و او را به‌سوی رشته‌ی مهندسی برق سوق داد. دوران دانشگاه برای محمد سلطانیان نه‌تنها زمان یادگیری تئوری‌های مهندسی، بلکه عرصه‌ای برای تجربه‌های عملی و پرورش تفکر تحلیلی در حوزه‌ی کنترل صنعتی بود. او پس از گذراندن دوره‌ی کاردانی برق در دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، مسیر تحصیلی خود را در مقطع کارشناسی مهندسی برق در دانشگاه قم ادامه داد و با تکیه بر پشتکار و علاقه‌ی عمیقش، پایه‌های علمی و فنی محکمی برای آینده‌ی حرفه‌ای خود بنا نهاد.

آغاز ورود محمد سلطانیان به صنعت برق و اتوماسیون با فعالیت به‌عنوان تکنسین برق در شرکت صبیر شکل گرفت؛ تجربه‌ای که او را با فضای واقعی پروژه‌های صنعتی و نصب و راه‌اندازی تأسیسات الکتریکال در مقیاس بزرگ آشنا کرد. این دوره، زمینه‌ساز رشد دید فنی و درک عمیق او از ساختارهای پیچیده‌ی برقی شد. پس از آن، با پیوستن به شرکت پخش پاکبان، نقش پررنگ‌تری در مدیریت و نگهداری سیستم‌های توزیع برق بر عهده گرفت و توانست با ترکیب تجربه و دانش، مهارت‌های خود را در پایش، تعمیر و بهینه‌سازی تجهیزات صنعتی گسترش دهد.

مسیر پیشرفت محمد سلطانیان در صنعت، نقطه‌ی عطف خود را با شروع همکاری او با گروه صنعتی پژوهشی زر پیدا کرد؛ مجموعه‌ای که در آن توانست استعداد، تخصص و توان مدیریتی خود را به‌طور کامل بروز دهد. او ابتدا به‌عنوان مهندس اتوماسیون صنعتی در این مجموعه فعالیت کرد و طی سال‌ها، مسئولیت‌های متنوعی از برنامه‌نویسی PLC و طراحی سیستم‌های SCADA تا پیکربندی شبکه‌های صنعتی و بهینه‌سازی تجهیزات ابزار دقیق بر عهده داشت. پشتکار، دقت در اجرا و نگاه نوآورانه‌اش باعث شد در مسیر رشد سازمانی قرار گیرد و در ادامه به سمت رئیس اتوماسیون و ابزار دقیق منصوب شود.

دوران مدیریت محمد سلطانیان در گروه زر، مصادف بود با اجرای پروژه‌های تأثیرگذار در حوزه‌ی اتوماسیون صنعتی، کنترل فرآیندی و بومی‌سازی فناوری‌های پیشران. او با تکیه بر تجربه‌ی بیش از پانزده ساله، چالش‌های متعددی مانند عیب‌یابی سیستم‌های پیچیده، طراحی الگوریتم‌های هوشمند کنترلی و پیاده‌سازی معماری‌های یکپارچه‌ی PLC و SCADA را با رویکردی مسأله‌محور پشت سر گذاشت.

از نظر حرفه‌ای، محمد سلطانیان همواره اعتقاد دارد که مهندسی واقعی، فراتر از طراحی و برنامه‌نویسی است؛ او آن را هنر تبدیل دانش به کارکرد پایدار می‌داند. همین نگاه باعث شده‌ است در مسیر کاری خود نه‌تنها به حل مشکلات فنی، بلکه به خلق راه‌حل‌های بومی و ماندگار برای صنایع ایرانی بیندیشد. تلاش مستمر او برای انتقال تجربه به همکاران جوان‌تر و پیاده‌سازی روش‌های علمی در کنار بینش صنعتی، از او چهره‌ای الهام‌بخش در جامعه‌ی اتوماسیون کشور ساخته است.

در مجموع، مسیر زندگی و پیشرفت حرفه‌ای محمد سلطانیان نمایانگر حرکتی پیوسته از تجربه‌های عملی به‌سوی تفکر سیستمی است؛ مسیری که در آن علم، عمل و نوآوری در کنار هم قرار می‌گیرند تا صنعت، کارآمدتر، هوشمندتر و انسانی‌تر شود.

سوابق شغلی و مدیریتی کلیدی

مسیر حرفه‌ای محمد سلطانیان نمونه‌ای الهام‌بخش از رشد تدریجی و هدفمند در عرصه‌ی صنعت و فناوری است؛ مسیری که از کار میدانی در پروژه‌های زیرساختی آغاز شده و تا هدایت پروژه‌های بزرگ اتوماسیون صنعتی ادامه یافته است. در هر مرحله از این مسیر، او با ترکیب تخصص فنی و بینش سیستمی، ارزش افزوده‌ای ملموس برای سازمان‌های مختلف ایجاد کرده و توانسته است تفاوتی واقعی در بهره‌وری و کیفیت عملکرد فناوری‌های صنعتی پدید آورد.

گروه صنعتی پژوهشی زر– رئیس اتوماسیون و ابزار دقیق

در جایگاه رئیس اتوماسیون و کنترل صنعتی در گروه زر، محمد سلطانیان نقش محوری در طراحی، توسعه و بهینه‌سازی ساختارهای کنترلی کارخانه‌های زیرمجموعه این هلدینگ ایفا کرده است. او با مدیریت هم‌زمان پروژه‌های چندبخشی و تیم‌های تخصصی، توانسته سیستم‌های PLC و SCADA را به استانداردهای روز صنعتی برساند و زمینه‌ی بومی‌سازی فرآیندهای کنترل و ابزار دقیق را در مقیاس سازمانی فراهم کند.

تأکید سلطانیان بر تحلیل عملکرد، پایش هوشمند داده‌ها و مستندسازی دانش فنی، منجر به افزایش پایداری خطوط تولید و کاهش وابستگی به تأمین‌کنندگان خارجی شده است. تحت مدیریت او، پروژه‌هایی نظیر توسعه سامانه‌های اتوماسیون غلات، طراحی سیستم‌های نظارتی ترکیبی و اصلاح زیرساخت‌های ارتباطی صنعتی با پروتکل‌های Profibus و Profinet با موفقیت اجرا شده‌اند.

این دوران، علاوه‌بر تثبیت موقعیت فنی گروه زر در میان مجموعه‌های پیشرو کشور، نشان‌دهنده‌ی نقش مؤثر محمد سلطانیان در تبدیل اتوماسیون صنعتی به یک حوزه‌ی استراتژیک برای توسعه‌ی درون‌سازمانی بود رویکردی که از مدیریت پروژه فراتر می‌رود و به مدیریت هوشمند فناوری منتهی می‌شود.

گروه صنعتی پژوهشی زر – مهندس اتوماسیون صنعتی

در این مقطع، محمد سلطانیان عمدتاً بر توسعه‌ی زیرساخت‌های کنترلی و ارتقای سیستم‌های موجود متمرکز بود. او با تسلط بر محیط‌های برنامه‌نویسی TIA Portal و Step7 در سیستم‌های زیمنس، و نیز نرم‌افزارهای Wonderware Intouch، Fatek، Omron، Fuji Electric، Delta و Hitachi، موفق شد طیف وسیعی از خطوط تولید و فرآیندهای صنعتی را دیجیتالی و خودکارسازی کند.

از جمله دستاوردهای شاخص این دوره، پیاده‌سازی شبکه‌های ارتباطی Profinet و Modbus در سامانه‌های توزین و بسته‌بندی، کالیبراسیون دقیق تجهیزات ابزار دقیق مثل پوزیشنرها و شیرهای کنترلی و بهینه‌سازی درایوهای VFD برای کاهش مصرف انرژی و افزایش کارایی ماشین‌آلات بود.

در تمامی این فعالیت‌ها، نقش محمد سلطانیان نه‌فقط به‌عنوان مجری، بلکه به‌عنوان طراح و ناظر کل سامانه‌ها پررنگ بود؛ کسی که با درک کامل از فرآیند تولید و نیازهای عملیاتی، زیرساختی قابل اتکا و مستند برای آینده‌ی سیستم‌ها ایجاد کرد.

شرکت پخش پاکبان – مهندس برق

در این دوره، محمد سلطانیان با تمرکز بر سیستم‌های توزیع و مدیریت برق صنعتی، پایه‌های تجربه‌ی مدیریتی خود را در سطح اجرایی و زیرساختی بنا نهاد. او در طراحی، عیب‌یابی و به‌روزرسانی شبکه‌های برق داخلی مجموعه نقش مؤثری داشت و با ارائه‌ی راهکارهای بهینه برای حفظ پایداری شبکه، به کاهش خاموشی‌ها و توقف‌های فنی خطوط کاری دست یافت.

کار با سیستم‌های پرمصرف، مدیریت بار الکتریکی و اصلاح الگوهای مصرف در سطح توزیعی از جمله حوزه‌هایی بود که باعث شد دید سیستماتیک محمد سلطانیان نسبت به کنترل انرژی و اهمیت پایش داده‌های لحظه‌ای شکل گیرد دیدگاهی که بعدها در پروژه‌های اتوماسیون صنعتی او نمود عملی یافت.

شرکت سد و تأسیسات آبی صبیر – تکنسین برق

شروع رسمی فعالیت حرفه‌ای محمد سلطانیان از همکاری با شرکت صبیر بود؛ شرکتی فعال در اجرای پروژه‌های زیرساختی شامل نصب و راه‌اندازی تأسیسات برق مترو و سازه‌های آبی. در این مرحله، او با محیط‌های صنعتی سنگین و پروسه‌های دقیق نصب تجهیزات فشارقوی آشنا شد. این تجربه ارزشمند، نخستین مواجهه‌ی او با اهمیت هماهنگی میان طراحی مهندسی و اجرای فنی بود.

تسلط بر اصول ایمنی برق، نقشه‌خوانی صنعتی، و درک روند ساخت‌وساز پروژه‌های ملی، شالوده‌ی مهارت‌هایی شد که در سال‌های بعد در ابعاد پیچیده‌تر و صنعتی‌تر توسط محمد سلطانیان به کار گرفته شدند.

تخصص‌ها و مهارت‌های فنی – Technical Expertise

محمد سلطانیان به‌عنوان مهندس و مدیر اتوماسیون صنعتی با بیش از پانزده سال تجربه، مجموعه‌ای از مهارت‌های فنی عمیق و کاربردی را در حوزه‌های برق، کنترل فرآیند، ابزار دقیق و تحلیل داده کسب کرده است. تخصص‌های او طیف گسترده‌ای از برنامه‌نویسی سیستم‌های کنترلی تا طراحی مهندسی و پیاده‌سازی راهکارهای هوش تجاری را در بر می‌گیرد. در ادامه، مهم‌ترین محورهای توانمندی‌های فنی او ارائه می‌شود که معرف دقت، به‌روز بودن و تسلط کامل محمد سلطانیان در محیط‌های پیچیده‌ی صنعتی است.

برنامه‌نویسی PLC و SCADA

تسلط حرفه‌ای بر محیط‌های Siemens TIA Portal و Step7 برای طراحی و پیاده‌سازی برنامه‌های منطقی قابل‌برنامه‌ریزی در خطوط تولید.

تجربه‌ی عملی گسترده در پلتفرم‌های Fatek، Omron، Fuji Electric، Delta، Hitachi در پروژه‌های میان‌صنعتی.

طراحی و پیاده‌سازی صفحات مانیتورینگ SCADA و HMI با نرم‌افزار Wonderware Intouch جهت پایش بلادرنگ فرآیندها.

مهارت در کنترل ترتیبی، حلقه‌های فیدبک (PID) و الگوریتم‌های بهینه‌سازی برای افزایش راندمان فرآیندهای تولیدی.

توانایی عیب‌یابی نرم‌افزارهای PLC و خطایابی منطقی در سیستم‌های کنترل خودکار با رویکرد سیستمی و تحلیلی.

شبکه‌های صنعتی و ارتباطات پروتکلی

تسلط کامل بر طراحی، پیکربندی و نگهداری شبکه‌های صنعتی مبتنی بر Profibus، Profinet و Modbus.

آشنایی جامع با توپولوژی‌های شبکه، توپولوژی رینگ و اترنت صنعتی در محیط‌های چندکنترلی.

پیاده‌سازی و مانیتورینگ ارتباط بین PLCها، HMIها، درایوها و تجهیزات ورودی–خروجی در زیرسامانه‌های کنترلی.

تجربه در کاهش تأخیر ارتباطی، افزایش پایداری سیگنال‌ها و بهینه‌سازی ساختار شبکه‌های اتوماسیون با بهره‌گیری از روش‌های استاندارد ISO و IEC.

ابزار دقیق و سیستم‌های کنترل دور (VFD Systems)

تخصص در نصب، کالیبراسیون و عیب‌یابی تجهیزات ابزار دقیق از جمله سنسورها، فلوترانسمیترها و شیرهای کنترلی.

تنظیم و راه‌اندازی انواع پوزیشنرهای پنوماتیکی و الکتریکی جهت کنترل دقیق جریان، فشار و دما.

تسلط بر درایوهای فرکانس متغیر (VFD) برندهای Siemens، LS، Delta برای کنترل سرعت موتورها و بهینه‌سازی مصرف انرژی.

طراحی مدارهای کنترلی ترکیبی برای سیستم‌های توزین، بسته‌بندی و فرآوری مواد اولیه با دقت بالا.

شناخت عملی از ساختار و پاسخ دینامیکی سیستم‌های پنوماتیک و هیدرولیک در فرآیندهای اتوماسیون.

طراحی الکتریکال و نرم‌افزارهای مهندسی

تسلط بر نرم‌افزار E-Plan Electric P8 برای طراحی نقشه‌های الکتریکال، تابلوهای کنترل و مدارهای فرمان صنعتی.

توانایی در طراحی سه‌بعدی، مستندسازی پروژه و مدیریت پایگاه داده‌های کابلینگ و تگینگ در محیط E-Plan.

تجربه‌ی حرفه‌ای با AutoCAD Electrical برای ترسیم نقشه‌های صنعتی دقیق و استانداردسازی طراحی فنی.

تسلط بر انتخاب بهینه‌ی تجهیزات و استانداردهای نصب صنعتی با برندهای Siemens، Schneider، Autonix، Sick، Lenze، Weidmuller و Phoenix Contact.

هوش تجاری و تحلیل داده (Power BI & Data Analytics)

تسلط بر Microsoft Power BI برای طراحی داشبوردهای مدیریتی و تحلیل داده‌های عملکرد سیستم‌های صنعتی.

توانایی اتصال داده‌های PLC و سیستم‌های SCADA به پلتفرم‌های تحلیلی برای شناسایی روندها، الگوهای بهره‌وری و بهینه‌سازی تصمیم‌گیری مدیریتی.

تجربه در مدلسازی شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) و ارائه‌ی گزارش‌های بصری برای پایش بلادرنگ خطوط تولید.

ایجاد ارتباط میان سامانه‌های کنترلی سنتی و داشبوردهای هوش تجاری به‌منظور یکپارچگی بین تولید، مدیریت و داده‌کاوی.

دستاوردها و نوآوری‌های صنعتی – Industrial Achievements

در مسیر مداوم تحول صنعتی و خودکفایی فناورانه کشور، محمد سلطانیان با رویکردی نوآورانه و مسئله‌محور توانسته است نقش تعیین‌کننده‌ای در رشد و ارتقای سیستم‌های اتوماسیون و کنترل صنعتی ایفا کند. او اعتقاد دارد که «نوآوری واقعی زمانی معنا پیدا می‌کند که به بهبود مستمر و کاهش وابستگی منجر شود» و همین باور، مبنای بسیاری از دستاوردهای او در گروه صنعتی زر و شرکت آرد مهستان بوده است.

پروژه‌های زیر از شاخص‌ترین نمونه‌های فعالیت‌های فنی و مدیریتی محمد سلطانیان هستند که تاثیر مستقیم بر بهره‌وری، پایداری و بومی‌سازی راهکارهای صنعتی داشته‌اند:

بومی‌سازی اتوماسیون انتقال غلات

در یکی از پروژه‌های کلیدی صنعت آرد و غلات کشور، محمد سلطانیان با هدف حذف وابستگی به تأمین‌کنندگان خارجی، طراحی و توسعه‌ی کامل سامانه‌ی اتوماسیون فرآیند انتقال غلات را برعهده گرفت.

این پروژه شامل بازمهندسی کلی سیستم‌های قدیمی، تعریف الگوریتم‌های کنترلی در محیط PLC و پیاده‌سازی پایش لحظه‌ای فرآیند از طریق SCADA بود.

نتیجه‌ی این اقدام، افزایش چشمگیر دقت در انتقال، کاهش تلفات مواد اولیه و بهینه‌سازی در مصرف انرژی شد.

اما مهم‌تر از نتایج فنی، ظرفیت‌سازی دانشی داخل سازمان بود؛ چرا که تیم اتوماسیون، تحت هدایت محمد سلطانیان، کلیه‌ی مراحل طراحی، برنامه‌نویسی و راه‌اندازی را بدون اتکا به مشاوران خارجی انجام داد گامی مهم در مسیر خودکفایی صنعتی و یادگیری سازمانی.

طراحی و ساخت دستگاه بَسیکل (زونینگ اتوماتیک)

یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های خلاقیت و مهندسی بومی محمد سلطانیان، طراحی و ساخت دستگاه بَسیکل یا زونینگ اتوماتیک غلات است.

این سیستم با هدف تفکیک خودکار زون‌های ذخیره‌سازی بر اساس حجم و نوع غله، توسعه یافت و توانست جایگزینی کامل برای سیستم‌های وارداتی پرهزینه شود.

محمد سلطانیان با طراحی دقیق مدارهای کنترل، برنامه‌نویسی PLCهای چندلایه و تلفیق‌سازی ورودی‌–خروجی‌ها با حسگرهای ابزار دقیق، توانست عملکردی بسیار پایدار و در عین حال هوشمند برای این سیستم فراهم کند.

دستگاه بَسیکل، با کاهش نیاز به مداخله انسانی و افزایش سرعت واکنش سیستم، به‌عنوان یکی از نمونه‌های موفق اتوماسیون بومی‌شده‌ی پیشرفته در صنایع غذایی ایران شناخته می‌شود.

ساخت دستگاه میکروفیلتر و ارتقای سیستم کنترل دما

در پروژه‌ای دیگر، محمد سلطانیان و تیم تحت مدیریت او، با طراحی و ساخت دستگاه میکرو فیلتر (Microfilter) گامی ارزشمند در کنترل کیفیت فرآیند آسیاب و تصفیه‌ی غلات برداشتند.

این دستگاه با بهره‌گیری از کنترل دقیق فشار و جریان سیال، موجب افزایش شفافیت و دقت در اندازه‌گیری ذرات شد.

به‌طور هم‌زمان، او با بررسی عملکرد بلوک‌های دمایی در سیلوهای ذخیره‌سازی غلات، اقدام به تغییر سنسورها و بهینه‌سازی سیستم کنترل دما در خطوط A و B کرد؛ اقدامی که منجر به کاهش خطای اندازه‌گیری، افزایش پایداری حرارتی و ارتقای ایمنی فرآیند نگهداری مواد اولیه شد.

ایجاد سامانه‌های هوشمند پایش فرآیند

یکی از مهم‌ترین محورهای فعالیت محمد سلطانیان، توسعه‌ی سیستم‌های هوشمند پایش و تحلیل فرآیندهای صنعتی است.

او با یکپارچه‌سازی زیرسیستم‌های کنترلی و داده‌برداری، بستری ایجاد کرد که داده‌های فرآیند، به‌صورت بلادرنگ جمع‌آوری، تحلیل و در قالب داشبوردهای مدیریتی قابل مشاهده باشند.

این سامانه‌ها با استفاده از Power BI و ارتباط با سیستم‌های PLC و SCADA طراحی شدند و امکان ارزیابی عملکرد خطوط تولید، تشخیص زودهنگام اختلال‌ها و تصمیم‌گیری مبتنی بر داده را برای مدیران صنعتی فراهم کردند.

در نتیجه، بهره‌وری خطوط کاری افزایش یافت و کنترل کیفیت تولید به سطحی دقیق‌تر و علمی‌تر ارتقا پیدا کرد.

نقش در مدیریت دانش و خودکفایی صنعتی

نتیجه‌ی مستقیم این پروژه‌ها، فراتر از دستاوردهای تکنیکی، در حوزه‌ی مدیریت دانش و توسعه‌ی سرمایه انسانی قابل مشاهده است.

محمد سلطانیان با مستندسازی تجربیات فنی، آموزش نیروهای جوان و ترویج فرهنگ یادگیری درون‌سازمانی، زمینه را برای انتقال دانش ضمنی و تبدیل آن به دانش سازمانی پایدار فراهم کرده است.

او با اعتقاد به «یادگیری مستمر» به‌جای «وابستگی به تخصص بیرونی»، توانسته مسیر رشد فناورانه را به مدلی بومی در صنعت تبدیل کند مدلی که امروز الهام‌بخش دیگر شرکت‌های ایرانی در حوزه‌ی برق و اتوماسیون است.

تجربه در مدیریت دانش و بومی‌سازی فناوری

درک محمد سلطانیان از مهندسی، صرفاً محدود به طراحی یا برنامه‌نویسی نیست؛ او مهندسی را به‌عنوان «فرایند خلق و انتقال دانش» تعریف می‌کند دانشی که اگر به‌خوبی مدیریت شود، می‌تواند به استعمارزدایی تکنولوژیک از صنعت ایران منجر گردد. نگاه او به مدیریت دانش، حاصل سال‌ها تجربه در پروژه‌های صنعتی و تداوم حضور در ساختار دانش‌محور گروه صنعتی زر است؛ نگاهی که در مقاله‌ی منتشرشده در فصلنامه مدیریت دانش گروه زر نیز به عنوان نمونه‌ای از تحلیل‌های درون‌سازمانی مورد اشاره قرار گرفته است.

مصادیق مدیریت دانش از نگاه مهندس محمد سلطانیان

در این مقاله و نیز در فعالیت‌های حرفه‌ای او، مدیریت دانش صرفاً فرایند مستندسازی تجربیات نیست، بلکه یک زنجیره‌ی زنده‌ی یادگیری و بازتولید دانش کاربردی تلقی می‌شود. محمد سلطانیان در رویکرد خود به مدیریت دانش، چهار محور اصلی را به‌صورت هم‌زمان دنبال می‌کند:

مستندسازی تجربیات بومی و شکست‌های صنعتی

به باور او، انتقال موفقیت‌ها بدون درک دلایل شکست موجب خام‌فکری فناورانه می‌شود. از این رو، هر پروژه در گروه زر از طراحی سامانه‌های PLC تا بهینه‌سازی شبکه‌های صنعتی با اسناد دقیق از فرایندهای تصمیم‌سازی، نقاط بحرانی، و حتی چالش‌های اجرایی ثبت می‌شود. این مستندات به منابع مرجع تبدیل می‌شوند که در پروژه‌های بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرند و از تکرار خطا جلوگیری می‌کنند.

یادگیری سازمانی از محیط واقعی (Learning by Doing)

در نگاه سلطانیان، کارخانه و محیط تولید، «دانشگاه واقعی صنعت» است. به همین دلیل، او سیستم‌های اتوماسیون را نه به‌عنوان محصول نهایی، بلکه به‌عنوان بستر یادگیری پویا برای مهندسان و اپراتورها طراحی می‌کند. در سامانه‌هایی که او توسعه داده، داده‌ها به‌صورت طبقه‌بندی‌شده در سطح ایستگاه‌های کاری و مراکز کنترل جمع‌آوری می‌شوند و به‌عنوان منبع یادگیری تجربی به تیم‌های نگهداری ارائه می‌گردند.

تبدیل دانش ضمنی به دانش سازمانی (Tacit → Explicit)

یکی از جدی‌ترین چالش‌های صنعت ایران، ماندن دانش حیاتی در ذهن افراد متخصص است. محمد سلطانیان با طراحی قالب‌های بومی برای Codebook پروژه‌ها، Lesson Learned و Standard Operating Procedures زمینه‌ی انتقال این دانش‌ها از ذهن افراد به بدنه‌ی سازمان را فراهم کرده است. در نتیجه، دانش فنی از سطح شخصی فراتر رفته و در چرخه‌ی تداوم سازمانی تثبیت شده است.

پیوند مدیریت دانش با بومی‌سازی فناورانه

سلطانیان باور دارد که بومی‌سازی فناوری بدون بومی‌سازی دانش، فرایندی ناقص است. او معتقد است که در پروژه‌هایی مانند بومی‌سازی اتوماسیون انتقال غلات یا طراحی دستگاه بسیکل (زونینگ اتوماتیک)، آنچه ارزش اصلی را ایجاد می‌کند، درک عمیق از منطق عملکرد سیستم‌های خارجی و بازآفرینی آن با منابع داخلی است.

این بازآفرینی از مسیر آموزش متقابل تیم‌ها، تحلیل داده‌های میدانی، و تبادل دانش میان واحدهای مهندسی برق، ابزار دقیق و تولید محقق می‌شود یعنی همان جایی که مدیریت دانش به‌معنای واقعی خود، موتور بومی‌سازی فناوری می‌گردد.

تحصیلات و دوره‌های تخصصی – Education & Professional Training

مسیر علمی و آموزشی مهندس محمد سلطانیان، نمونه‌ای دقیق از پیوند میان آموزش آکادمیک و یادگیری کاربردی در حوزه‌ی مهندسی برق و اتوماسیون صنعتی است. او با پشتوانه‌ای علمی مستحکم و تکمیل مداوم مهارت‌های تخصصی خود، توانسته است فاصله‌ی میان نظریه و صنعت را پر کرده و در جایگاه یک رهبر فنی‌ـ‌تحلیلی در حوزه‌ی اتوماسیون قرار گیرد.

تحصیلات دانشگاهی

محمد سلطانیان دارای کاردانی برق از دانشگاه آزاد قزوین و کارشناسی مهندسی برق از دانشگاه قم است. او با تلفیق دانش دانشگاهی و تجربه میدانی، مسیر تخصصی خود را در اتوماسیون و کنترل صنعتی شکل داده است.

کاردانی برق – دانشگاه آزاد اسلامی قزوین

آغاز مسیر تحصیلی سلطانیان در حوزه‌ی برق صنعتی بود؛ جایی که پایه‌های الکترونیک، مدار و سیستم‌های قدرت را فراگرفت. در این دوره، او دیدگاه فنی خود را نسبت به کنترل سیستم‌ها و منطق عملکرد تجهیزات صنعتی شکل داد.

کارشناسی مهندسی برق – دانشگاه قم

دوران کارشناسی، نقطه‌ی بلوغ فکری او در جهت «کنترل» و «اتوماسیون» بود. پایان‌نامه‌اش با محوریت بهینه‌سازی سیستم‌های PLC و شبکه‌های صنعتی، مقدمه‌ای برای ورود به فضای پروژه‌های واقعی در صنایع تولیدی شد.

در همین دوره، علاقه‌ی ویژه‌ای به برنامه‌نویسی سیستم‌های کنترل هوشمند و طراحی مدارهای دیجیتال کاربردی در او شکل گرفت مسیری که بعدها مبنای موفقیت‌هایش در مدیریت فنی پروژه‌های اتوماسیون گردید.

دوره‌ها و آموزش‌های تخصصی

محمد سلطانیان همواره یادگیری را به‌عنوان فرآیندی مستمر دنبال کرده و با شرکت در دوره‌های تخصصی داخلی و بین‌المللی، دانش خود را در محورهای اجرایی، نرم‌افزاری و مدیریتی توسعه داده است. مهم‌ترین این دوره‌ها عبارت‌اند از:

دوره‌های تخصصی اتوماسیون و PLC

محمد سلطانیان دوره‌های تخصصی متعددی در زمینه اتوماسیون صنعتی، برنامه‌نویسی PLC و طراحی مدارهای کنترل گذرانده است. او مهارت خود را با تسلط بر Siemens TIA Portal، Step7، E‑Plan، AutoCAD Electrical و Power BI تثبیت کرده است.

Siemens TIA Portal & Step7

آموزش جامع طراحی، برنامه‌نویسی و راه‌اندازی پروژه‌های کنترلی زیمنس. تسلط بر ساختارهای ماژولار، تنظیمات ارتباطی PLC و برقراری ارتباط میان سطوح مختلف شبکه صنعتی.

SCADA & HMI (Wonderware Intouch)

آموزش مدیریت گرافیکی و مانیتورینگ بلادرنگ فرآیندهای صنعتی، توسعه صفحات تصویری، هشدارها، و گزارش‌های هوشمند.

Communication Protocols (Profibus, Profinet, Modbus)

تسلط بر ساختار لایه‌های شبکه، پیکربندی گره‌ها (Nodes) و چگونگی ارتباط چند‌سطحی میان کنترلرها و تجهیزات ابزار دقیق.

دوره‌های ابزار دقیق و درایو صنعتی

آموزش کالیبراسیون ابزار دقیق شامل سنسورهای فشار، سطح، دما و فلوترانسمیترها با برندهای زیمنس، Endress+Hauser، و Autonix.

دوره‌ی تخصصی VFD Systems شامل راه‌اندازی، کنترل حلقه بسته و بهینه‌سازی توان مصرفی با درایوهای Siemens, Delta, LS.

شناخت پیشرفته از سیستم‌های پنوماتیکی و کنترل ولوها و پارامترهای تنظیمی برای فرآیندهای حساس دما و فشار.

طراحی مهندسی الکتریکال و مدار فرمان

محمد سلطانیان در حوزه طراحی مهندسی الکتریکال و مدار فرمان تخصصی عمیق دارد و استانداردهای صنعتی را در طرح‌های خود پیاده‌سازی می‌کند. او با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای E‑Plan و AutoCAD Electrical، ساختار مداری پروژه‌ها را به‌صورت دیجیتال و بهینه طراحی و مستندسازی می‌نماید.

دوره‌ی تخصصی E-Plan Electric P8

طراحی نقشه‌های مدرن تابلوهای برق و کنترل صنعتی، معرفی اصول استاندارد IEC در مستندسازی و طراحی مدارهای قدرت و فرمان.

در پایان این دوره، محمد سلطانیان توانست ساختار طراحی را به‌صورت بومی در پروژه‌های واقعی گروه زر پیاده‌سازی کند و فرآیند مستندسازی فنی دیجیتال را به بخشی ثابت از چرخه مهندسی تبدیل نماید.

AutoCAD Electrical

طراحی، شماره‌گذاری اتوماتیک سیم‌ها و ترمینال‌ها، تنظیم استانداردهای صنعتی در نقشه‌های دوبعدی، و یکپارچه‌سازی آنها با پایگاه داده‌ی تجهیزات.

تحلیل داده و هوش تجاری (Business Intelligence)

آموزش طراحی داشبوردهای مدیریتی در محیط Power BI (Microsoft Power BI Advanced Workshop) و اتصال مستقیم آنها به پایگاه‌های داده صنعتی (SQL و PLC Tags).

تخصص در ایجاد KPIهای صنعتی (شاخص‌های کلیدی عملکرد) برای تحلیل بهره‌وری خطوط تولید و تصمیم‌گیری مبتنی بر داده.

بومی‌سازی مفاهیم BI در صنعت اتوماسیون، با هدف تبدیل داده‌های فنی به بینش مدیریتی در سطوح راهبردی گروه زر.

نگرش تحصیلی و آموزشی

تمامی مراحل تحصیل و آموزش حرفه‌ای محمد سلطانیان بر فلسفه‌ای واحد استوار است:

«دانش، زمانی ارزشمند است که به فناوری بومی و بینش سازمانی تبدیل شود.»

بر همین اساس، او در مسیر آموزشی خود هرگز به مدرک محدود نشده و هر دوره را به فرصتی برای انتقال دانش به زیرمجموعه‌ها و مهندسان جوان تبدیل کرده است. نقش او، از دانش‌پذیر به دانش‌آفرین تغییر یافته؛ از کسی که آموزش می‌گیرد، به کسی که آموزش را در سیستم گردش دانش صنعتی نهادینه می‌کند.

ویژگی‌های فردی و سبک مدیریتی – Personal Traits & Leadership Style

موفقیت حرفه‌ای مهندس محمد سلطانیان تنها حاصل مهارت فنی یا تجربه‌ی کاری نیست، بلکه ریشه در ترکیب کم‌نظیری از ویژگی‌های شخصیتی، تفکر سیستمی و نوع نگاه انسانی او به مفهوم مهندسی دارد. او در هر نقش سازمانی – از مهندس اجرایی تا رئیس اتوماسیون – همواره کوشیده است بین منطق فناوری و روح انسان‌گرایی تعادل ایجاد کند؛ تعادلی که به‌روشنی در سبک رهبری و تعاملات تیمی او قابل مشاهده است.

روحیه کار تیمی و اعتمادسازی سازمانی

در فلسفه‌ی کاری محمد سلطانیان، تیم نه مجموعه‌ای از افراد، بلکه یک «سیستم زنده‌ی یادگیری» است.

او بر این باور است که موفقیت فنی در اتوماسیون، بدون هماهنگی انسانی ممکن نیست؛ بنابراین در محیط کاری، بیشتر نقش رهبر تسهیل‌گر (Facilitator Leader) را ایفا می‌کند تا مدیر دستوری.

ویژگی‌های شاخص این بخش عبارت‌اند از:

ترویج فرهنگ تعامل میان واحدهای برق، ابزار دقیق، مکانیک و فناوری اطلاعات.

ایجاد فضایی امن برای طرح ایده‌های نو و بازخورد متقابل میان اعضای تیم.

تأکید بر نقش یادگیری متقابل: هر پروژه فرصتی برای آموزش و یادگیری جمعی است.

استفاده از مدل ارتباطی باز (Open Communication Model) برای به‌اشتراک‌گذاری سریع تجربه‌های اجرایی بین تیم‌های مختلف در گروه زر.

روحیه‌ی تیم‌سازی سلطانیان باعث شده پروژه‌های او نه‌تنها از نظر فنی پایدار باشند، بلکه از نظر روابط انسانی نیز نمونه‌ی همکاری پایدار و مؤثر به‌شمار آیند.

تفکر خلاق و سیستمی

محمد سلطانیان از معدود مهندسانی است که توانسته میان تخیل خلاق و منطق سیستمی پیوند برقرار کند. او مسائل فنی را تنها از زاویه‌ی ابزار یا نرم‌افزار نمی‌بیند؛ بلکه هر چالش را همچون «مسئله‌ای میان‌سیستمی» تحلیل می‌کند که باید در بستر کلان سازمان حل شود.

در حل مسائل صنعتی، از الگوی سیستمی (System Thinking) برای یافتن ریشه‌ی مشکلات استفاده می‌کند، نه صرفاً درمان معلول‌ها.

به طراحی خلاقانه و راه‌حل‌های بومی به‌عنوان ابزار استقلال فنی می‌نگرد – همان دیدگاهی که در ساخت تجهیزات بومی بَسیکل و میکروفیلتر نقش کلیدی داشته است.

نگاه چندرشته‌ای او (Electrical + Automation + Data Analytics) باعث می‌شود تصمیم‌های فنی را با دید تجاری و آینده‌نگر اتخاذ کند.

در مدیریت بحران، از رویکرد «Creative Problem Solving» بهره می‌گیرد و معمولاً مسائل پیچیده را به فرصت‌های آموزشی برای تیم تبدیل می‌کند.

خلاقیت در سبک سلطانیان به معنای «نو بودن» نیست؛ بلکه به تعبیر خودش،

«خلاقیت یعنی دیدن نظم پنهان در بی‌نظمی‌های صنعتی».

اشتیاق به یادگیری و توسعه مداوم

یکی از اصول بنیادی در مسیر حرفه‌ای او، فلسفه‌ی آموزش مستمر و بازآفرینی دانش است.

محمد سلطانیان به‌صورت سیستماتیک برای تیم خود فضای رشد و یادگیری فراهم می‌کند، زیرا باور دارد که پایداری فناوری بدون پایداری دانش امکان‌پذیر نیست.

شاخص‌های بارز این رویکرد:

ایجاد فرهنگ «یادگیری در حین کار» (Learning by Doing) در پروژه‌های گروه زر.

راه‌اندازی جلسات دانش‌افزایی داخلی درباره PLC، شبکه‌های صنعتی، و تحلیل داده با Power BI.

توسعه سیستم Mentor–Apprentice برای انتقال دانش از مهندسان ارشد به نیروهای جدید.

به‌روزرسانی مستمر دانش خود از طریق منابع آکادمیک و دوره‌های بین‌المللی به‌روز.

غایت این نگرش، ایجاد سازمانی است که یادگیری در آن متوقف نمی‌شود؛ زیرا همان‌طور که سلطانیان می‌گوید:

«در صنعتی که هر روز تغییر می‌کند، ثابت ماندن، نوعی عقب‌گرد است.»

نگاه انسان‌محور به مهندسی

در حالی‌که بسیاری از مدیران صنعتی تمرکز خود را صرفاً بر تجهیزات و سیستم‌ها می‌گذارند، محمد سلطانیان باور دارد که جوهر مهندسی، انسان است؛ مهندس کسی است که بینش انسانی را از طریق ابزار به اجرا درمی‌آورد.

او در مدیریت خود، بر رشد شخصی، اخلاق حرفه‌ای و رضایت روانی نیروها تأکید دارد.

تصمیم‌های مدیریتی‌اش معمولاً بر پایه نگاه انسان‌محور و داده‌محور توأمان است؛ یعنی حفظ تعادل بین کارایی فنی و رفاه انسانی.

در سازمانی که او هدایت می‌کند، خطا به چشم شکست دیده نمی‌شود، بلکه زمینه‌ای برای رشد مهارت و بازاندیشی است.

به‌جای تمرکز صرف بر کارایی، ساختن محیطی با انرژی مثبت، انگیزش درونی و حس مسئولیت جمعی را در اولویت قرار می‌دهد.

حضور دیجیتال و شبکه‌های حرفه‌ای – Digital Presence & Professional Networking

در عصر تحول دیجیتال، هویت هر رهبر صنعتی تنها در محیط فیزیکی سازمان تعریف نمی‌شود، بلکه در امتداد آن، در فضای دیجیتال و شبکه‌های حرفه‌ای معنا می‌یابد. مهندس محمد سلطانیان با درک عمیق از اهمیت «روابط دانشی» در توسعه فناوری، از بسترهای دیجیتال به‌ویژه LinkedIn به‌عنوان ابزار اصلی مدیریت ارتباطات حرفه‌ای (Professional Networking Management) بهره می‌برد.

صفحه رسمی لینکدین محمد سلطانیان

صفحه‌ی رسمی او در لینکدین، ویترینی است از ترکیب تجربه‌ی صنعتی، دانش مهندسی و رویکرد تحلیلی به اتوماسیون. محتوای این صفحه با هدف ایجاد تعامل موثر میان مهندسان، مدیران و متخصصان حوزه‌ی کنترل صنعتی و مدیریت دانش طراحی شده است.

در این فضا، سلطانیان نه صرفاً به‌عنوان یک مدیر فنی، بلکه به‌عنوان یک مصلح دانشی (Knowledge Integrator) حضور دارد کسی که میان دنیای داده‌ها و دانش‌های انسانی پیوند برقرار می‌کند.

محورهای محتوای حرفه‌ای در لینکدین

محورهای محتوای حرفه‌ای محمد سلطانیان در لینکدین بر اتوماسیون صنعتی، بومی‌سازی فناوری و مدیریت دانش تمرکز دارد. او با اشتراک تجربه‌های میدانی و تحلیل‌های فنی، به ترویج دانایی مهندسی و هم‌افزایی متخصصان صنعت می‌پردازد.

به‌اشتراک‌گذاری تجربیات واقعی پروژه‌های صنعتی

تحلیل چالش‌ها و راه‌حل‌های بومی در پروژه‌های Siemens TIA، SCADA، و شبکه‌های صنعتی Profinet و Modbus.

مستندسازی تجربیات موفق در حوزه‌ی بومی‌سازی تجهیزات کنترلی و ساخت دستگاه‌های اختصاصی در گروه زر.

توسعه دانش و گفت‌وگوی فنی میان‌صنفی

ایجاد انجمن‌های تبادل تجربه میان مهندسان کنترل، ابزار دقیق و تحلیل‌گران داده.

ترویج رویکرد «مهندسی اشتراکی» (Collaborative Engineering) برای کاهش دوباره‌کاری‌های صنعتی.

ترویج فرهنگ یادگیری و مدیریت دانش سازمانی

انتشار گزیده‌هایی از مباحث فصلنامه مدیریت دانش گروه زر.

بازنشر دیدگاه‌های نو درباره‌ی آموزش صنعتی، Mentor-based Learning و مدیریت نوآوری فناورانه.

شبکه‌سازی بین‌المللی و انتقال فناوری

ارتباط با کارشناسان اتوماسیون از اروپا و شرق آسیا با تمرکز بر تجربه‌های مشترک در حوزه‌ی Industry 4.0 و Smart Factories.

انعکاس نقش ایران در روند جهانی دیجیتالی‌سازی صنایع و خودکفایی در راهکارهای کنترلی.

نقش استراتژیک حضور دیجیتال

حضور فعال محمد سلطانیان در لینکدین نه‌تنها به تقویت جایگاه حرفه‌ای شخصی او کمک کرده، بلکه پلی ارتباطی میان صنعت ملی و جریان دانش جهانی ایجاد نموده است.

این حضور، به‌صورت هدفمند برای دستیابی به سه هدف کلیدی طراحی شده است:

• اتصال دانش فنی داخلی با جامعه بین‌المللی مهندسی اتوماسیون.
• شناسایی استعدادها و ایجاد بستر یادگیری جمعی برای مهندسان جوان.
• گسترش برند دانشی گروه زر (Zargroup Knowledge Brand) در زیست‌بوم حرفه‌ای دیجیتال.

جمع‌بندی و نگاه آینده

آنچه در مسیر حرفه‌ای مهندس محمد سلطانیان به روشنی مشهود است، فراتر از یک رزومه‌ی فنی است؛ تصویری از مهندسی متعهد به تحول و دانشی است که با ایمان به «خودکفایی فناورانه» بالیده است. او به آینده‌ی صنعت ایران با دیدی فراتر از ابزار و نرم‌افزار می‌نگرد به چشم «زیست‌بوم انسان و داده»، که در آن، یادگیری و نوآوری دو رکن جدایی‌ناپذیر توسعه‌اند. چشم‌انداز او، خلق نظامی بومی در اتوماسیون صنعتی کشور است؛ نظامی که بر پایه‌ی استانداردهای جهانی بنا شود اما ریشه در ظرفیت ملی داشته باشد.

با ادامه‌ی مسیر خود در گروه زر و مشارکت فعال در جامعه‌ی مهندسی کشور، سلطانیان در پی آن است که پلی باشد میان تجربه‌ی امروز و آینده‌ی نسل جدید مهندسان. او باور دارد که رسالت مهندس، تنها کنترل ماشین‌ها نیست، بلکه ساختن اندیشه‌هایی است که ماشین‌ها را معنا می‌بخشند. بر همین اساس، تعهد او به نوآوری مداوم، بومی‌سازی فناوری و انتقال تجربه به نسل جوان، نه یک هدف، بلکه بخشی از هویت حرفه‌ای اوست هویتی که آینده‌ی اتوماسیون ایران را نه در تکرار گذشته، بلکه در بازآفرینی خرد صنعتی بومی جست‌وجو می‌کند.

سخن آخر

این بیوگرافی تنها روایت مسیر حرفه‌ای محمد سلطانیان نیست؛ تصویری است از ایمان به خلاقیت، بومی‌سازی و انتقال تجربه به نسلی که قرار است فردای صنعت را بسازد. هر خط از این متن بازتابی است از نگاه انسانی به فناوری و باور به اینکه پیشرفت، تنها در سایه‌ی یادگیری و همکاری معنا می‌یابد.

از شما سپاسگزاریم که تا پایان این مسیر دانشی و الهام‌بخش در کنار برنا اندیشان همراه بودید جایی که باور داریم هر مهندس، داستانی دارد که می‌تواند جرقه‌ی تغییری بزرگ باشد.

سوالات متداول