کارگاه آموزش درمان طرحواره نقص و شرم با رویکرد طرحواره درمانی

در این قسمت از پایگاه دانش فروشگاه برنا اندیشان تصمیم داریم تا یکی دیگر از کارگاه های پرطرفدار رشته روانشناسی با عنوان کارگاه آموزش درمان طرحواره نقص و شرم را جهت دانلود در اختیار شما کاربران محترم برنا اندیشان قرار دهیم.

کارگاه آموزش درمان طرحواره نقص و شرم با رویکرد طرحواره درمانی

مدرس در کارگاه آموزش درمان طرحواره نقص و شرم این طرحواره را مورد بررسی قرار داده ویژگی های آن را بیان کرده و سپس درمان طرحواره نقص و شرم را بیان می کند.

طرحواره درمانی چیست؟

طرحواره درمانی توسط جفری یانگ پایه‌گذاری شد، برای درمان اختلالات شخصیت و اختلالات مزمنِ محور راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی، مانند بیمارانی که به سایر درمانها مثل درمان کلاسیک شناختی رفتاری پاسخ نداده‌اند یا بازگشت علایم را دارند.

طرحواره درمانی، رویکردی یکپارچه نگر است که از ترکیب نظریه‌ها و تکنیک‌ها یی که از قبل وجود داشته‌اند حاصل شده‌است، مانند درمان شناختی رفتاری، روان تحلیلی روابط شی ء، نظریهٔ دلبستگی و گشتالت درمانی.

پیش‌درآمدی بر طرحواره درمانی

چهار مفهوم اساسی در طرحواره درمانی شامل طرحواره‌های ناسازگار اولیه، سبک‌های مقابله ای، حالات خلقی و نیازهای هیجانی اساسی هستند:

1. در روانشناسی شناختی، طرحواره، یک الگوی سازمان یافته از تفکر و رفتار است. طرحواره، همچنین می‌تواند به عنوان یک چهارچوب ذهنی از ایده‌های از پیش شکل گرفته شده تعریف شود. همچنین، می‌توان طرحواره را قالب و چهارچوبی که نمایانگر مفاهیم جهان برای فرد است یا یک سیستم سازمان دهی و ادراک اطلاعات جدید دانست.طرحواره‌ها، باورهای ناهشیار و ناسازگار دربارهٔ خودمان، دیگران و دنیا هستندکه آنقدر برایمان واقعی و بدیهی اند که آن‌ها را واقعیت محض می‌پنداریم و افسار افکار و هیجانات و رفتارهای ما را در دست می‌گیرند و باعث آشفتگی و نارضایتی در روابط عاطفی و بین فردی و شغلی می‌شوند.

در طرحواره درمانی، مشخصاً منظور از طرحواره، طرحواره‌های ناسازگار اولیه‌اند که الگوهای معیوب از ادراک، هیجان و احساس فیزیکی و جسمی در طول عمر فرد هستند. معمولاً طرحواره‌ها شکل باور دربارهٔ خود و جهان را پیدا می‌کنند.

برای مثال،افرادی که طرحواره نقص و شرم دارند معتقدند افرادی ناقص، معیوب، حقیر، بد، بی ارزش یا دوست نداشتنی اند. در نتیجه آنها اغلب در مورد وجودشان، احساس شرمندگی می کنند. آنها چه جنبه هایی از خودشان را ناقص می نگرند؟ تقریباً می توان گفت تمام ویژگی های شخصیتی خود را با این دید نگاه می کنند. آنها معتقدند آدمهایی بی نهایت عصبانی، نیازمند، شیطان صفت، تنبل، بد عنق، خرفت، کسل کننده، عجیب و غریب، مطیع، چاق، لاغر، دراز، کوتاه یا ضعیف هستند.

آنها ممکن است تمایلات پرخاشگرانه و جنسی غیرقابل پذیرشی داشته باشند. گاهی اوقات نسبت به کارهایی که انجام نمی دهند، سخت احساس بی کفایتی می کنند، اما مسئله مهم تر این است که آنها چنین احساسی را همیشه دارند. آنها از برقراری رابطه با دیگران می ترسند، زیرا ترسی اجتناب ناپذیری دارند از این که نقص هایشان برملا شود. هرلحظه ممکن است مردم نقص های آنها را ببینند و این حادثه باعث شرمندگی آنها شود. این ترس می تواند با دنیای خصوصی یا عمومی آنها مرتبط باشد. بیمارانی که چنین طرحواره ای دارند در روابط صمیمی یا اجتماعی(یا هردو) احساس نقص و بی کفایتی می کنند.

۲. سبک‌های مقابله ای، واکنش‌های رفتاری یک شخص به طرحواره‌هایش است. سه سبک مقابله ای بالقوه وجود دارد. در «اجتناب» شخص تلاش می‌کند تا از موقعیت‌هایی که طرحوارهٔ معیوبش را فعال می‌کند دوری کند. در «تسلیم» فرد منفعلانه طرحوارهٔ معیوبش را قبول می‌کند و تلاشی برای مقابلهٔ مناسب با آن نمی‌کند و تغییر رفتاری در موقع بروز نتایج ناخوشایند اجتناب ناپذیر از خود نشان نمی‌دهد. «در جبران افراطی» که به آن «واکنش افراطی» نیز می‌گویند، فرد برای اینکه اجازه ندهد عواقب ناخوشایند ناشی از یک طرحواره اش به وقوع بپیوندد، تلاش خیلی زیاد و اضافه انجام می‌دهد. این سبک‌های مقابله ای ناسازگار (اجتناب، تسلیم و جبران افراطی) معمولاً باعث می‌شوند که طرحواره‌ها تقویت شوند.به مثال زیر در مورد طرد و جدایی توجه کنید:

وقتی فردی که سبک مقابله ای اجتنابی دارد، تصور می‌کند که رابطه اش با خطر جدایی مواجه است، احتمالاً طوری رفتار می‌کند که نزدیکی و صمیمیت در رابطه را محدود کند تا خود را از اینکه مورد رها شدن قرار بگیرد محافظت کند.

نتیجهٔ این رفتار، که تنهایی یا حتی از دست دادن آن رابطه است می‌تواند به سادگی همان طرحوارهٔ طرد و رها شدگی فرد را تقویت و تأیید کند.

مثال دیگر می‌تواند در مورد طرحوارهٔ نقص و شرم باشد: فردی که سبک مقابله ای اجتنابی دارد احتمالاً از موقعیت‌هایی که ممکن است در آن‌ها احساس ضعیف و کامل نبودن کند دوری کند یا تلاش کند که احساسات منفی و ناخوشایند خود را از طریق پرت کردن حواس از موضوع به جای پرداختن به آن یا از طریق انواع اعتیاد خنثی کند. فردی که سبک مقابله ای تسلیم دارد، احتمالاً بحران‌ها را بدون محافظت و مراقبت از خود تحمل می‌کند. فردی که سبک مقابله ای جبران افراطی دارد احتمالاً تلاش خیلی مضاعفی برای ابر انسان بودن و کامل بودن به خرج می‌دهد.

۳. ذهنیت طرحواره ای: حالات ذهنی هستند از مجموع طرحواره‌ها و سبک‌های مقابله ای فرد که به صورت «نوع بودن» او در موقعیت‌های مختلف خاص یا متداول دیده می‌شود.

برای مثال، ذهنیت کودک آسیب‌پذیرمی‌تواند حالت ذهنی و روانشناختی باشد که شامل طرحواره‌های طرد، نقص، سوء استفاده / بد رفتاری و یک سبک مقابله ای تسلیم به این طرحواره‌ها باشد.

۴. اگر نیازهای هیجانی اساسی فرد در کودکی تأمین نشده باشند، آن وقت طرحواره‌ها، سبک‌های مقابله ای و حالات خلقی خاصی، می‌توانند شکل بگیرند.برخی از نیازهای اساسی که مشخص شده‌اند شامل: ارتباط، صمیمیت، روان بودن و خودمختاری.[۹] برای مثال، کودکی با نیازهای برآورده نشده در زمینهٔ ارتباط (به دلیل از دست دادن والدین در اثر فوت، طلاق یا اعتیاد) ممکن است طرحوارهٔ طرد و رها شدگی را در خود شکل دهد.

هدف طرحواره درمانی چیست؟

هدف طرحواره درمانی کمک به بیماران برای برآورده کردن نیازهای هیجانی اساسی شان از طریق یادگیری درمان کردن طرحواره از طریق کاهش دادن شدت خاطرات هیجانی به وجود آورندهٔ طرحواره و کاهش دادن شدت حساسیت بدنی و فیزیکی و تغییر الگوهای شناختی مرتبط با طرحواره.

جایگزین کردن سبک‌های مقابله ای ناسازگار با الگوهای رفتار سازگارانه.

تکنیک‌هایی که در طرحواره درمانی استفاده می‌شوند شامل بازسازی تصویر ذهنی و گفتگو با صدای خالی و … است. مطالعات زیادی در مورد اثربخشی انجام شده که نشان دهندهٔ اثرات مفید آن هستند.

طرحواره‌های ناسازگار اولیه

طرحواره‌های ناسازگار اولیه الگوهای هیجانی و شناختی معیوبی هستند که از دوران کودکی شکل می‌گیرند و در طول زندگی تکرار می‌شوند.آن‌ها ممکن است از خاطرات هیجانی خاصی مانند یک آسیب در گذشته، خاطرهٔ یک اتفاق بسیار تلخ، ترس، مورد سوء استفاده قرار گرفتن، مورد غفلت قرار گرفتن، نیاز به امنیت برآورده نشده، طرد شدن، یا در کل کمبود عواطف انسانی نرمال در گذشته، شکل گرفته باشند. هرقدر که طرحواره‌های ناسازگار اولیه شدیدتر باشند، زمانی که طرحواره در موقعیت فعال می‌شود هیجانات منفی شدیدتر ی را فرد تجربه می‌کند و طولانی‌تر هم اثراتش باقی می‌ماند. هرقدر که طرحواره ناسازگار گسترده‌تر باشد، موقعیت‌های بسیار بیشتری آن را تحریک می‌کنند و فعال می‌شود.

منبع:ویکی پدیا