برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
اگر دوست شما معتاد است و مواد مخدر مصرف می کند نیاز به کمک دارد. اما باید بدانید که کمک به دوست معتاد کار آسانی نبوده و این کار دارای سختی ها و دشواری های زیادی می باشد. در این باره باید به یاد داشته باشید که هرگز نسخه یکسانی در خصوص نحوه کمک به دوستان معتاد وجود ندارد.
با این حال روش های مختلفی وجود دارد که به وسیله آن می توانید به دوست خود که گرفتار مواد مخدر است کمک کنید تا اعتیادش به مواد مخدر را ترک کند.
ما در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا مقاله ای کامل راجع به کمک به دوست معتاد را در اختیار شما علاقه مندان به مجموعه مقالات روانشناسی قرار دهیم که بتوانید به وسیله نکاتی که در آن ارائه شده است به دوستان خود کمک کنید.
اعتیاد به مواد مخدر
اختلال در مصرف مواد مخدر تحت عنوان اعتیاد شناخته می شود که فرد به صورت عمدی یک مواد غیر قانونی را مصرف می کند و در نتیجه گرفتار دام اعتیاد می گردد. در حالت اعتیاد فرد هیچ اراده و کنترلی بر روی مصرف مواد مخدر ندارد و همچنین برایش امکان ترک نیز مقدور نمی باشد.
شایان ذکر است که مصرف مواد مخدر مانند سیگار، تریاک، الکل و سایر مواد موجب ایجاد اختلال در عملکرد طبیعی مغز انسان می شود. همچنین اگر فرد به صورت بلند مدت به مصرف مواد مخدر بپردازد با آسیب های بیشتری روبرو می شود.پیشنهاد می شود تا مقاله ترک قمار بازی را بخوانید.
در برخی از موارد حالاتی در مغز انسان ایجاد می شود که به دنبال آن فرد به موادی که مصرف کرده است وابسته شده و در نتیجه وارد اعتیاد می شود. در کنار این موضوعات باید بدانیم که وقتی شخصی گرفتار اعتیاد می شود هم از نظر جسمی و هم از نظر روانی گرفتار می گردد و برای درمان نیاز است تا بر روی تمامی ابعاد به صورت تخصصی کار شود.
تحقیقاتی که در زمینه اعتیاد انجام شده است نشان می دهد اعتیاد یک اختلال مغزی است و مانند بیماری هایی مانند مشکلات قلبی، دیابت، قند خون و آمفیزم خطرناک بوده و سلامتی انسان ها را به شدت تهدید می کند. همچنین باید بدانیم که اعتیاد مانند بیماری های مزمن دارای دوره های بهبودی و عود می باشد که نتیجه آن باعث ایجاد آسیب به فرد، خانواده و دوستان می گردد.
اما نکته ای وجود دارد که به ما می گوید در چنین شرایطی می توانیم به دوست معتاد خود کمک کنیم تا فرایند درمان را به خوبی آغاز کند. زیرا همواره افرادی که توانسته اند تا بر اعتیادشان غلبه نمایند بیان می کنند که یکی از اعضای خانواده، دوستان و … آنها را برای ترک و درمان تشویق کرده است. بنابراین ما می توانیم به فردی که گرفتار دام اعتیاد شده است کمک کنیم تا بر این مشکل فائق آید.
سختی های گفتگو در مورد اعتیاد
اعتیاد به مواد مخدر از جمله مواردی است که دارای سختی ها و پیچیدگی های خاصی می باشد. یعنی وقتی فردی گرفتار اعتیاد می شود وارد اتفاقاتی می گردد که مسیر زندگی اش را به صورت کلی تحت تاثیر قرار می دهد.
به عنوان مثال اغلب افرادی که گرفتار اعتیاد شده اند از کسانی مانند خانواده، دوستان و سایر فعالیت های لذت بخش دور می شوند و این در حالی است که در چنین زمانی فرد به شدت نیاز دارد که اطرافیانش او را به خوبی حمایت کنند. به همین دلیل شما نباید منتظر فرصت بمانید تا فرد خودش به سمت درمان پیش برود. چرا که این کار هرگز رخ نمی دهد و فرد معتاد بیشتر گرفتار مشکل اعتیاد می گردد. همچنین پیشنهاد می شود تا به کارگاه تخصصی ترک اعتیاد مراجعه نمایید.
از این رو شما به عنوان یک دوست به نکاتی که در ادامه مقاله ارائه می شود را به خوبی بخوانید تا بتوانید به دوست معتاد خود کمک کنید که بتواند وارد مسیر درست زندگی شود و در نتیجه اعتیادش را ترک کند.
تصمیم برای کمک به دوست معتاد خود
زمانی که شما قصد دارید تا با دوست معتاد خود در خصوص درمان و ترک اعتیاد صحبت کنید ممکن است نگرانی هایی داشته باشید که کاملا طبیعی هستند. مثلا شما با خود فکر می کنید که این موضوع چه ارتباطی به من دارد که بخواهیم خودم را درگیر آن کنم و اگر خودش بخواهد قطعا برای درمان و ترک اعتیاد حرکت می کند.
اما باید بدانید که نباید دست روی دست بگذارید و خیلی سریع برای کمک به دوست معتاد دست به کار شوید و هرگز منتظر کمک دیگران نباشید. این موضوع را در ذهن داشته باشید که اعتیاد به مواد مخدر و الکل یکی از دلایل اصلی برای مرگ و میر است و می تواند بر روی شما نیز تاثیر داشته باشد. برای مطالعه بیشتر به مقاله روش های ترک گل مراجعه فرمایید.
به همین دلیل هر فرد در جایگاهی که قرار دارد مسئول است و باید به این موضوع توجه کند و برای ترک اعتیاد دوست خود اقدامات لازم را انجام دهد.
آگاهی از نشانه ها و کمک به موقع
افرادی که گرفتار اعتیاد هستند طیف وسیعی از علائم و نشانه های اعتیاد را از خودشان نشان می دهند. یعنی شما با نگاه به ظاهر دوست خود می توانید متوجه شوید که در چه شرایطی قرار دارد و آیا به الکل یا سایر مواد مخدر اعتیاد دارد و یا فردی سالم است.
با این که نشانه ها می تواند شما را دچار سردرگمی کند ولی باید بدانید که فرد معتاد به خوبی می تواند به شما کمک کند که نشانه های اعتیاد را در او تشخیص دهید. اما اگر کمی مشکوک هستید و فرایند تشخیص علائم برایتان مشکل است با ما در ادامه همراه باشید تا نشانه های اصلی اعتیاد را خدمتتان معرفی کنیم.
نشانه های رفتاری
- اضطراب و نوسانات خلقی
- کمبود انگیزه و تحریک پذیری
- مسئولیت های نادیده گرفته شده
- از دست دادن علاقه به مدرسه، کار و سرگرمی
- عملکرد ضعیف در مدرسه و محیط کار
- انزواطلبی و گوشه گیری از دوستان و خانواده
- عدم توجه به بهداشت و ظاهر خود
- سرقت یا فروش اموال دزدی
- رفتارهای پرخطر مانند رانندگی با سرعت بالا
- اشتغال در تولید یا فروش مواد مخدر
نشانه های فیزیکی
- افزایش یا کاهش عجیب وزن
- مشکل در خواب، تهوع و استفراغ
- تعریق زیاد، لرزش و چشم های قرمز
- کوچک و بزرگ شدن غیر طبیعی مردمک چشم
- آبریزش یا خونریزی های مکرر از بینی
- لکنت زبان و اختلال در هماهنگی
- مشکلات حقوقی و مالی
- همنشینی با مصرف کنندگان مواد مخدر
- داشتن لوازمی مانند قاشق، سرنگ و پایپ
کمک به دوست معتاد
زمانی که شما مشاهده می کنید دوست عزیزتان گرفتار اعتیاد و مصرف مواد مخدر است برایتان بسیار سخت و دلخراش است. شما می خواهید به او کمک کنید تا بتواند از دام اعتیاد بیرون آید ولی در این باره تردید دارید و همواره سناریوهای مختلف به ذهنتان خطور می کند. همچنین پیشنهاد می شود تا به کارگاه آموزش ترک سیگار مراجعه نمایید.
مثلا با خود می گویید که اگر حرف اشتباهی بزنم یا کاری را درست انجام ندهم چه اتفاقی برای دوستم می افتد؟ آیا زمان مناسبی است که چنین موضوعی را با او در میان بگذارم؟ اگر از دستم عصبانی شود آیا دوستی مان خراب می شود؟ اما باید بدانید که شما نیاز دارید تا دست به کار شوید و هرگز وقت را از دست ندهید، چرا که نسخه ثابتی برای صحبت با دوست معتاد وجود ندارد و شما باید به نکاتی که در زیر بیان می شود به خوبی توجه کنید تا بتوانید به دوست معتاد خود کمک کنید.
کمک به دوست معتاد و صحبت هنگام هوشیاری
در ابتدا لازم است تا با دوست خود در خصوص اعتیاد صحبت کنید که و به صورت کامل او را از آسیب ها و پیامدهای اعتیاد مطلع کنید. اما باید توجه کنید که زمانی باید با او وارد صحبت شوید که تحت تاثیر الکل یا سایر مواد مخدر نباشد.
زیرا اگر دوست شما مواد مصرف کرده باشد و شما بخواهید در همان زمان با او وارد گفتگو شوید قطعا با مشکل مواجه می شوید و دوست شما هیچ درکی از صحبت های شما نخواهد داشت. چرا که برای شروع کمک به دوست خود نیاز است تا در بهترین شرایط هوشیاری قرار داشته باشد.
از این رو در نظر داشته باشید که هنگامی با دوست خود صحبت و گفتگو داشته باشید که هوشیار باشد و بتواند حرف های شما را به خوبی درک کند. همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله مضرات کشیدن قلیان را بخوانید.
به همین دلیل می توانید زمانی را برای انجام این کار در نظر بگیرید که بتوانید یک گفتگوی دو نفره با هم داشته باشید. توجه داشته باشید که این مسیر کاملا دو طرفه است و شما نیز باید از احساسات خود در مورد مشکل ایجاد شده به دوستتان توضیح دهید و به او نیز اجازه دهید تا در مورد احساس و رفتارش به شما توضیح دهد و به خوبی به حرف هایی که به شما می زند گوش کنید.
توجه داشته باشید که شما باید در خصوص مشکل اعتیاد و آسیب هایی که می تواند به او وارد کند به او آگاهی دهید و هرگز نباید او را متهم کنید که چه اشتباهاتی را انجام داده است. نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید آن است که برای گفتگو با دوست معتاد خود حتما در یک محیط خنثی ملاقات داشته باشید و چند دقیقه را برای صحبت و گفتگو با او تعیین کنید.
کمک به دوست معتاد و یادآوری موقعیت های مشابه
در برخی اوقات بروز اتفاقات گوناگون می تواند به شما کمک کند که بهتر به دوست معتاد خود کمک کنید. مثلا اگر شما با دوست خود به یک مهمانی رفته اید و دوست شما مواد مصرف کرده و حال خوبی ندارد. شما باید او را به خانه برسانید و در مورد مضرات و آسیب های مواد مخدر به او توضیح دهید.
یعنی به او بگویید که شما شاهد اتفاقاتی که رخ داده است بوده اید و مشاهده کرده اید که مصرف مواد مخدر چه بلایی سر او و سایر افراد آورده است. زیرا وقتی فرد در مهمانی موادی را مصرف می کند از خود بی خود شده و نمی تواند بر اوضاع و احوالش درک خوبی داشته باشد. برای مطالعه بیشتر به مقاله روش های ترک شیشه مراجعه کنید.
از این رو بعد از مدتی که گذشت چیزی از آن مهمانی را به یاد ندارد و نمی داند چه اتفاقی برایش افتاده است. شما می توانید در مورد عواقب و مضرات مصرف دارو و مواد مخدر به دوست خود توضیح دهید و او را از این موضوع آگاه گردانید. همچنین به او بگویید که وقتی هوشیار و سالم است چقدر لذت می برد و مصرف دارو یا مواد مخدر چقدر می تواند به او آسیب وارد کند.
با دوست معتاد خود صادقانه رفتار کنید
زمانی که با دوست خود در مورد اعتیاد و آسیب های آن صحبت می کنید باید بدانید که همواره صداقت را در گفتار و رفتارتان حفظ کنید.
مثلا اگر به او بگویید که مصرف مواد مخدر چقدر برایش ضرر دارد و شما از این موضوع ناراحت و نگران هستید ولی هیچ کاری برای ترک اعتیادش انجام دهید موجب می شوید تا دوستتان دچار سردرگمی شود و مسائل نیز پیچیده تر می گردد.
هرگز دوست معتاد خود را سرزنش نکنید
همواره به این نکته توجه داشته باشید که نباید به دوست خود اتهام بزنید و یا او را مورد انتقادهای کوبنده قرار دهید. شما نباید قضاوت عجولانه داشته باشید و بخواهید به یک نتیجه گیری سریع برسید. در مقابل نیاز است تا با دوست خود همدلی نشان دهید و به صورت تهاجمی با او برخورد نکنید.
زیرا اگر شما بخواهید رفتار نامناسبی با او داشته باشید او در لاک دفاعی اش فرو می رود و احساس ناامنی می کند. شما می توانید از جملاتی مانند ”من نگران سلامتی تو هستم” یا ”من متوجه شرایط و سختی هایی که تو با آنها روبرو بوده ای هستم” استفاده کنید.
یک مکالمه دو طرفه داشته باشید
در هنگام کمک به دوست معتاد خود توجه کنید که یک طرفه پیش نروید و همواره فضایی را ایجاد کنید که دو نفرتان مشغول صحبت باشید. زیرا نباید هرگز به دوست خود چنین احساسی را منتقل کنید که شما می خواهید برایش سخنرانی انجام دهید.
شما می توانید رفتارهای خطرناک او را یادداشت نمایید تا در مواقع ضروری در مورد آنها با او صحبت کنید. حتما توجه نمایید که در هنگام صحبت با دوست معتاد خود به او بگویید که شما نگران آسیب هایی هستید که اعتیاد به او وارد می کنید.
در این خصوص کارشناسان بیان می کنند که حتما از جملات مثبت استفاده کنید. به عنوان مثال به دوست خود بارها و بارها بگویید که ”ما به تو اهمیت می دهید و می خواهیم که کمک بگیری”.
تشویق و ترغیب برای درمان
اگر شما صرفا در مورد معایب و مضرات اعتیاد با دوست خود صحبت کنید موجب می شود تا اضطرابش افزایش یابد و هیچ کمکی نیز به او نمی شود. در مقابل شما باید سعی کنید که در رابطه با فواید درمان و به دست آوردن سلامتی با دوست خود گفتگو نمایید.
مثلا نیاز است تا به دوست معتاد خود بگویید که می تواند از گروه های حمایتی نیز برای ترک اعتیاد کمک بگیرد و شما باید در مورد آنها اطلاعات مفیدی به او بدهید.
مثلا به او بگویید که اگر به یک درمانگر اعتیاد مراجعه کند چقدر برایش مفید است و می تواند اعتیاد را ترک کند. بنابراین در نظر داشته باشید که اگر در این مسیر به دوست خود اطمینان خاطر بدهید موجب می شود تا بتواند به خوبی مسیر درمان را آغاز کنید.
در بسیاری از موارد افراد می خواهند یک نفر وجود داشته باشد تا بتوانند با او صحبت کنند و مشکلاتشان را با او در میان بگذارند. به همین دلیل با شما وارد صحبت و گفتگو می شوند و شما نیز باید اصول همدلی را به خوبی بدانید و به او این اطمینان را بدهید که شما می توانید در چنین مواقعی به او کمک نمایید.
نشان دادن حمایت و عشق
شما باید به دوست معتاد خود این اجازه را بدهید که در مواقع سختی می تواند به شما تکیه کند و شما همیشه در کنارش هستید. فقط توجه کنید که عشق باید بدون قید و شرط باشد که دوست شما بتواند به شما اعتماد کند که کمک هایی که به او می کنید بدون چشمداشت بوده و در مقابل هیچ چیزی از او درخواست نمی کنید.
از این رو اگر شما با صداقت کامل با دوست خود رفتار کنید به او نشان می دهید که واقعا می خواهید او اعتیاد را ترک کند. البته باید اشاره شود که افراد معتاد هرگز نمی دانند که خانواده و دوستانشان چقدر دوست دارند آنها اعتیاد را ترک کنند. همچنین این موضوع باعث می شود تا از عشق آنها نسبت به خودشان غافل شوند.
چرا که ممکن است با شنیدن چند حرف انتقادی از سمت خانواده به این نتیجه برسند که دیگر آنها را دوست ندارند. در حالی که اصلا چنین موضوعی صحبت ندارد و آنها برای همیشه در قلب دوستان و خانواده هایشان قرار دارند.
به همین دلیل شما باید با او رفتار درستی داشته باشید و هرگز او را تنبیه و سرزنش نکنید و توجه داشته باشید که محبت، عشق و حمایت در مسیر ترک اعتیاد می توانید مسیر بهبودی را برای دوست معتاد شما به خوبی فراهم کند.
البته عشق و محبتی که شما نسبت به دوستتان دارید هرگز به این معنا نیست که باید تسلیم خواسته های او شوید. یعنی هرگز نباید به او اجازه دهید که از زیر بار مسئولیت کارهایش فرار کند.
به همین دلیل در این مسیر لازم است تا مرزهای دوستی و معاشرت را برایش تعیین کنید و به او توضیح دهید که وقتی او در دام اعتیاد گرفتار شده است در شما چه احساسی به وجود آمده و شما از این موضوع چقدر ناراحت هستید.
بنابراین حتما به این نکته توجه کنید که اگر شما مصرف مواد مخدر را در دوست خودتان نادیده بگیرید موجب می شود تا او هیچ دلیلی برای غلبه بر آن نداشته باشد.
برنامه ترک اعتیاد و توانبخشی
قبل از شروع هر کاری نیاز است تا برای دوست معتاد خود یک برنامه توانبخشی داشته باشید. یعنی باید در این باره تحقیق کنید و سوالات زیادی را از خودتان بپرسید که قرار است چه کاری برای دوست خود انجام دهید.
زیرا مصرف نوع ماده مخدر و فرایند سم زدایی برای هر فرد متناسب با موادی که مصرف می کند متفاوت بوده و نیاز است تا قبل از شروع درمان به آنها توجه نمایید.یعنی شما باید به صورت دقیق نحوه عملکرد برنامه دوست خودتان را پیدا کنید و برایش برنامه ای جامع تهیه نمایید.
مثلا می توانید یک مکان را انتخاب کرده و شما به همراه دوست معتاد خود به آنجا نقل مکان نمایید و شما طبق برنامه به او کمک کنید تا بتواند بر اعتیادش غلبه نماید و یا حتی می توانید او را به یک کمپ ویژه ببرید تا بتواند فرایند درمان را آغاز کند.
نتیجه گیری
در این مقاله به صورت کامل در خصوص کمک به دوست معتاد خود صحبت کردیم و متوجه شدیم که در گام اول نیاز است تا دوست شما به پذیرش مشکل برسد تا بخواهد فرایند درمان را آغاز نماید. اما باید توجه کنید که برای ترک اعتیاد روش های درمانی گوناگونی وجود دارد و شما باید متناسب با شرایط دوست خود بهترین روش را انتخاب نمایید.
مثلا اگر نیاز است تا او به یک کمپ ترک اعتیاد برود حتما باید شرایط لازم را برایش ایجاد کنید. اما همواره توجه کنید که برای کمک به دوست معتاد خود نیاز است تا از او حمایت کنید و همیشه در کنار او بمانید تا به صورت کامل بتواند بر موضوع اعتیاد غلبه نماید.
زیرا بسیار مهم است که او بداند فردی وجود دارد که واقعا او را دوست دارد و سلامتی اش برای او مهم می باشد. در آخر نیز باید اشاره شود که اگر می خواهید در فرایند ترک اعتیاد به دوست خود کمک کنید نیاز است تا یک برنامه مدون و جامع داشته باشید و در کنار آن به زمان و تعهد هم نیاز داریم که بتوانیم فرایند درمان را به خوبی طی کنیم.
