در دنیای پیچیده اختلالات شخصیتی، یکی از مباحثی که کمتر به آن توجه شده، نارسیسیسم نهفته است. این نوع از اختلال شخصیتی برخلاف دیگر انواع نارسیسیسم که بهوضوح قابل شناساییاند، معمولاً در سایه باقی میماند و تشخیص آن به چالشهایی بزرگ تبدیل میشود. بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال خود را بهگونهای نشان میدهند که به نظر میرسد مشکلی ندارند و فقط کمی ناامن یا با اعتمادبهنفس پایین هستند، در حالی که در درون خود احساساتی عمیق از خودمحوری و نیاز به تایید دارند.
در این مقاله، از برنا اندیشان تصمیم داریم تا شما را با دنیای پیچیده و پنهان نارسیسیسم نهفته آشنا کنیم و نشان دهیم که چگونه میتوان این اختلال را شناسایی کرد و با آن کنار آمد. آیا تاکنون با افرادی مواجه شدهاید که بهظاهر معمولی و بیخطر به نظر برسند، اما در دلشان چیزی بیشتر از اینها پنهان باشد؟ در این مقاله به تمامی این سوالات پاسخ خواهیم داد و راهکارهایی برای شناخت و مقابله با این نوع نارسیسیسم ارائه خواهیم کرد.
همراه با برنا اندیشان در این مقاله، به بررسی ویژگیها، نشانهها و راههای مقابله با نارسیسیسم نهفته خواهیم پرداخت. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید تا این پدیده را بهتر بشناسید و بدانید چگونه میتوانید با آن برخورد کنید.
درک دقیقتر اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته
وقتی نام «شخصیت نارسیسیستیک» مطرح میشود، بسیاری از ما به فردی مغرور، سلطهجو و پر از اعتماد به نفس که همواره در جستجوی تحسین و توجه دیگران است، فکر میکنیم. این تصویر بهطور معمول با نوعی از نارسیسیسم شناخته شده به نام نارسیسیسم نمایشی تطابق دارد. اما آنچه کمتر در مورد آن صحبت میشود، نوعی دیگر از اختلال شخصیت نارسیسیستیک است که بهطور پنهانی عمل میکند و ویژگیهای کاملاً متفاوتی دارد. این زیرمجموعه که به آن «نارسیسیسم نهفته» گفته میشود، دارای ویژگیهای منحصر به فردی است که نه تنها تشخیص آن را دشوار میکند، بلکه نشاندهنده جنبههای پیچیدهتر اختلال شخصیت نارسیسیستیک است.
نارسیسیسم نهفته چیست؟
افرادی که دچار نارسیسیسم نهفته هستند، برخلاف نوع نمایشی، بهجای جلب توجه و تحسین در مرکز صحنه قرار گرفتن، معمولاً از آن هراس دارند. این افراد در ظاهر ممکن است بسیار خونگرم و مهربان به نظر برسند، اما در واقع عزت نفس شکننده و احساسات درونی پیچیدهای دارند که در تلاش برای حفظ تصویر خاص خود از آنها محافظت میکنند. آنها بیشتر در تلاشند تا از طریق روشهای غیرمستقیم، نظیر وابستگی به گروههای خاص یا پیوستن به مراجع معنوی، احساس خاص بودن و اهمیت خود را تقویت کنند.
این اختلال به دلیل ویژگیهای پنهانی که دارد، میتواند بسیار دشوار برای شناسایی باشد. افراد مبتلا به نارسیسیسم نهفته ممکن است در ظاهر افرادی ناامن، خودانتقادگر یا حتی نوروتیک به نظر برسند، در حالی که در پس این ظاهر، تمایل شدید به جلب تایید و توجه از افراد خاص، بر روابط و رفتارهای آنها تأثیر میگذارد. به همین دلیل، آگاهی و شناخت این اختلال برای درمانگران و افرادی که در روابط نزدیک با این افراد هستند، اهمیت زیادی دارد.
نکاتی برای تشخیص و مدیریت اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته
1. عزت نفس ناپایدار: فرد مبتلا به نارسیسیسم نهفته ممکن است در مواقعی که مورد توجه قرار نمیگیرد، احساس کمبود و بیارزشی کند.
2. وابستگی به تایید دیگران: این افراد بهطور مداوم در جستجوی تایید از دیگران هستند، اما ترجیح میدهند این تأیید بهطور غیرمستقیم از طریق ارتباط با گروهها یا علایق خاص حاصل شود.
3. حسادت و ترس از شکست: نارسیسیستهای نهفته بهشدت نسبت به موفقیت دیگران حسادت میکنند و از ناتوانی در جلب توجه یا تایید در هراسند.
این اختلال نه تنها تاثیرات منفی زیادی بر روابط فردی دارد، بلکه میتواند مانع از توسعه شخصیتی فرد شود. برای مدیریت و مقابله با این اختلال، نیاز است که فرد درمانهای روانشناختی مناسب را دریافت کند تا بتواند تصویر درونی خود را بهطور سالم و مثبت بازسازی کند.
اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته نوعی پیچیده و پنهان از نارسیسیسم است که شناسایی آن نیاز به دقت و آگاهی دارد. این اختلال معمولاً با عزت نفس ناپایدار، وابستگی به تایید دیگران و رفتارهای غیرمستقیم خود را نشان میدهد. شناخت این ویژگیها و درک نحوه مواجهه با آنها میتواند به بهبود روابط و ایجاد فضایی سالمتر برای فرد مبتلا کمک کند.
کشف جنبه پنهان نارسیسیسم: نارسیسیستیک نهفته
در میان انواع مختلف اختلال شخصیت نارسیسیستیک، نوعی از آن وجود دارد که اغلب از نگاه عموم پنهان میماند و بهراحتی شناسایی نمیشود. این زیرمجموعه که بهطور معمول بهعنوان نارسیسیسم نهفته شناخته میشود، تفاوتهای قابل توجهی با تصورات رایج از نارسیسیسم دارد. اغلب افراد وقتی به نارسیسیسم فکر میکنند، تصویری از شخصی مغرور و سلطهجو با رفتارهای جلب توجه میآورند. اما در حقیقت، این ویژگیها تنها مربوط به یکی از زیرمجموعههای نارسیسیسم هستند که به آن نارسیسیسم نمایشی گفته میشود.
پیشنهاد میشود به پکیج آموزش جذب عشق سالم مراجعه فرمایید. نارسیسیسم نهفته، که گاهی با نامهای نارسیسیسم آسیبپذیر یا شکننده نیز شناخته میشود، دقیقاً با این تصویر رایج همخوانی ندارد. افرادی که از این اختلال رنج میبرند، بهجای آنکه در جلب توجه و تحسین قرار گیرند، بیشتر از دیده شدن و برجسته شدن میترسند. در واقع، آنها در تلاشند تا احساس خاص بودن و اهمیت خود را از راههای غیرمستقیم مانند پیوستن به گروههای خاص یا باورهای مذهبی، نشان دهند. در این حالت، عزت نفس این افراد به شدت شکننده است و تحت تأثیر تحسین یا قضاوت دیگران قرار میگیرد.
نارسیسیسم نهفته نه تنها به سختی قابل شناسایی است، بلکه به دلیل پیچیدگیهای روانی و رفتاریاش، میتواند تاثیرات زیادی بر روابط فردی و اجتماعی بگذارد. این اختلال ممکن است به افراد مبتلا احساس ناامنی عمیقی بدهد، در حالی که در ظاهر ممکن است به نظر برسند که اعتماد به نفس بالایی دارند. مهمترین ویژگی این افراد ترس شدید از تحقیر و نمایش عمومی است، بهگونهای که ترجیح میدهند در حاشیه باقی بمانند و از مرکز توجه دوری کنند.
در این راستا، بسیاری از درمانگران و افراد عادی ممکن است به دلیل ظاهر آرام و بهظاهر غیر مشکل افراد مبتلا به نارسیسیسم نهفته، این اختلال را نادیده بگیرند یا اشتباه بگیرند. به همین دلیل، آگاهی از این ویژگیها و تفاوتها برای تشخیص و درمان این اختلال اهمیت ویژهای دارد.
در حالی که بسیاری از افراد با تصویر ذهنی از نارسیسیسم نمایشی آشنا هستند، نارسیسیسم نهفته بهعنوان یکی از زیرمجموعههای این اختلال، از نگاه عمومی پنهان میماند. آگاهی و شناخت این اختلال میتواند به شناسایی بهتر افراد مبتلا و کمک به درمان موثر آنها کمک کند. توجه به این نکته که این اختلال بیشتر بر اساس ترس از تحقیر و توجه منفی عمل میکند، میتواند راهگشای بسیاری از مسائل روانی و اجتماعی مرتبط با افراد مبتلا باشد.
نارسیسیستیک نهفته: یک زیر مجموعه پیچیده از اختلال شخصیت نارسیسیستیک
اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته یکی از سه نوع اصلی اختلال شخصیت نارسیسیستیک است که توسط روانشناس مشهور جیمز اف مسترسون در سالهای ۱۹۲۶ تا ۲۰۱۰ معرفی شده است. این اختلال، که بهطور خاص به عنوان نارسیسیسم پنهان نیز شناخته میشود، ویژگیهای خاص و پیچیدهای دارد که آن را از سایر انواع این اختلال متمایز میکند. دو نوع اصلی دیگر نارسیسیسم عبارتند از نارسیسیسم نمایشی و نارسیسیسم تحقیرگر (که در برخی موارد بهعنوان بدخیم نیز شناخته میشود).
مسترسون در کتاب معتبر خود با عنوان خود برخاسته (۱۹۹۳) بهطور جامع به تشخیص و درمان اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته پرداخته است و تلاش کرده تا ویژگیها و رفتارهای خاص این اختلال را با جزئیات بیشتر شرح دهد. این اختلال برخلاف نوع نمایشی نارسیسیسم، که افراد مبتلا به آن بهطور فعال در جستجوی توجه و تحسین از دیگران هستند، بیشتر در پسزمینه و در درون خود عمل میکند.
نارسیسیسم نهفته با ویژگیهایی مانند احساسات شکننده، ترس از تحقیر، و نیاز شدید به تایید غیرمستقیم از دیگران خود را نشان میدهد. این افراد برخلاف نوع نمایشی که تمایل دارند در مرکز توجه قرار گیرند، بیشتر از دیده شدن و جلب توجه عمومی واهمه دارند. به همین دلیل، شناسایی این اختلال میتواند برای افرادی که در تعامل با این افراد هستند، از اهمیت ویژهای برخوردار باشد.
این اختلال، که در ظاهر میتواند بهعنوان یک فرد ناامن و خودانتقادگر به نظر برسد، واقعاً نیازمند توجه و درمان تخصصی است. بنابراین، آگاهی از این نوع نارسیسیسم میتواند به درک بهتر رفتارهای افراد مبتلا کمک کند و راهحلهای درمانی مناسبتری را پیشنهاد دهد.
نارسیسیسم نهفته، بهعنوان یکی از زیرمجموعههای پیچیده اختلال شخصیت نارسیسیستیک، ویژگیهای منحصر به فرد خود را دارد. درک صحیح این اختلال به شناسایی بهتر و درمان مؤثرتر آن کمک میکند. مسترسون با معرفی این زیرمجموعه و کتاب خود برخاسته بهطور جامع به تشخیص و درمان نارسیسیسم نهفته پرداخته و همچنان بهعنوان یک مرجع معتبر در این زمینه باقیمانده است.
نارسیسیستیک نهفته: ویژگیها و روشهای جلب توجه غیرمستقیم
افراد مبتلا به اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته معمولاً در نگاه اول کاملاً طبیعی و بیخطر به نظر میرسند. این افراد ممکن است بسیار خونگرم، وابسته، و حتی کمی اضطرابی و نوروتیک به نظر برسند، بهطوری که بهراحتی نمیتوانند بهعنوان مبتلایان به اختلال شخصیتی شناخته شوند. آنها در ظاهر ممکن است رفتارهای عادی و دوستانهای از خود نشان دهند، اما در پشت این ظاهر آرام، احساسات عمیقاً شکنندهای دارند.
یکی از ویژگیهای مهم این افراد، شیوههای غیرمستقیم جلب توجه است. برخلاف افراد مبتلا به نارسیسیسم نمایشی که بهطور واضح و آشکار خواهان توجه و تحسین از دیگران هستند، افراد با ویژگیهای نارسیسیستیک نهفته ترجیح میدهند به شیوههایی پنهانی و غیرمستقیم به جلب توجه بپردازند. این روشها ممکن است شامل پیوستن به گروههای خاص، ایجاد وابستگیهای شدید عاطفی، یا نمایش خود بهعنوان قربانی و نیازمند توجه دیگران باشد. هدف این افراد از این اقدامات، احساس خاص بودن و مهم بودن است، بدون اینکه بهطور مستقیم درخواست توجه کنند.
این نوع رفتارها میتواند در روابط فردی تاثیرات عمیقی بگذارد. زیرا افراد مبتلا به اختلال نارسیسیستیک نهفته اغلب نمیتوانند بهراحتی در تعاملات خود با دیگران صادقانه و مستقیم باشند. آنها ممکن است احساسات و نیازهای خود را از طریق راههای غیرمستقیم ابراز کنند که ممکن است برای دیگران گیجکننده یا مشکلساز باشد. درک این ویژگیهای رفتاری میتواند کمک کند تا روابط بهتری برقرار کرده و به درمان این اختلال پرداخته شود.
نارسیسیسم نهفته نوعی اختلال پیچیده است که ویژگیهای آن بهراحتی قابل شناسایی نیست. افراد مبتلا به این اختلال معمولاً ظاهر طبیعی دارند و با استفاده از روشهای غیرمستقیم به دنبال جلب توجه هستند. آگاهی از این ویژگیها میتواند کمک کند تا روابط بهتری با افراد مبتلا برقرار کرده و آنها را در مسیر درمان یاری دهیم.
شناخت افراد مبتلا به نارسیسیستیک نهفته: ویژگیها و نشانهها
برای شناسایی فردی که به اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته مبتلا است، نیاز به صرف زمان و دقت کافی دارید. این افراد ممکن است در ابتدا به نظر برسند که هیچ ویژگی خاصی ندارند و حتی خود را بهعنوان افرادی بیخطر و خونسرد نشان دهند. اما اگر به دقت ویژگیهای رفتاری آنها را بررسی کنید، متوجه خواهید شد که تمام نشانههای اختلال شخصیت نارسیسیستیک در آنها بهطور پنهانی وجود دارد.
افراد مبتلا به نارسیسیستیک نهفته ممکن است دارای ویژگیهایی مانند عزتنفس ناپایدار، خودمحوری و اشتغال مداوم به موقعیتهای اجتماعی باشند. این افراد معمولاً در روابط خود دچار مشکلاتی از قبیل فقدان ثبات و همدلی هیجانی میشوند و همچنین از مشکلات جزئی که دیگران بهراحتی از آن عبور میکنند، بهشدت تحریک میشوند.
بهطور خاص، ویژگیهای بارز این افراد عبارتند از:
- عزتنفس ناپایدار: این افراد احساس خوبی از خود ندارند و با کوچکترین تغییر در شرایط اجتماعی یا شغلی، دچار تزلزل در عزتنفس میشوند.
- خودمحوری: همواره به خود و نیازهایشان میاندیشند و بر این باورند که جهان باید بر اساس خواستههای آنها بچرخد.
- حسادت به موفقیت دیگران: افراد مبتلا به این اختلال معمولاً به دستاوردها و اعتمادبهنفس دیگران حسادت میکنند.
- ترس از ناتوانی در جمع: آنها از اینکه در جمعهای عمومی یا اجتماعی، ناتوان یا ضعیف به نظر برسند، هراس دارند.
در نهایت، افراد با نارسیسیستیک نهفته ممکن است در تلاش باشند تا به هر نحوی در موقعیتهایی که احساس خاص بودن به آنها دست میدهد، باقی بمانند. از آنجا که این ویژگیها بهطور واضح قابل مشاهده نیستند، ممکن است در ابتدا برای افراد عادی قابل شناسایی نباشند.
این اختلال میتواند بهویژه در روابط بین فردی چالشهایی ایجاد کند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته معمولاً نمیتوانند بهطور کامل و صادقانه با دیگران ارتباط برقرار کنند و بیشتر در تلاش هستند تا بهطور غیرمستقیم تأیید و توجه دریافت کنند. آگاهی از این ویژگیها میتواند به شما کمک کند تا این افراد را بهتر درک کرده و در روابط خود با آنها مراقب باشید.
ترس از جلب توجه در نارسیسیستیک نهفته
اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته بهطور خاص از دیگر انواع نارسیسیسم، مانند نارسیسیسم نمایشی، تمایز دارد. طبق نظر جیمز اف. مسترسون، این تفاوت اساسی به نگرانیهای عمیق افراد مبتلا به نارسیسیستیک نهفته برمیگردد که بهجای تلاش برای جلب توجه، از آن هراس دارند. برخلاف افرادی که نارسیسیسم نمایشی دارند و خود را بهطور فعال در مرکز توجه قرار میدهند، افراد مبتلا به نارسیسیستیک نهفته از آن میترسند که مورد توجه قرار گیرند و در معرض قضاوت قرار بگیرند.
این افراد بهشدت نگران این هستند که اگر دیگران بهدقت به آنها نگاه کنند، متوجه شوند که در واقعیت خود را از موقعیتهای اجتماعی بهطور مصنوعی ساختهاند و فاقد تواناییهای واقعی برای جلب توجه هستند. بهعبارت دیگر، آنها بیشتر از اینکه بهدنبال توجه و تحسین باشند، از این میترسند که بهعنوان فردی ضعیف یا مقلد شناخته شوند.
این ویژگی در افراد مبتلا به اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته میتواند بهویژه در تعاملات اجتماعی آنها تاثیر زیادی داشته باشد. آنها ممکن است بهدلیل این ترس از مرکز توجه قرار گرفتن، بهطور ناخواسته از روابط اجتماعی و موقعیتهای عمومی خودداری کنند یا در آنها شرکت نکنند. این نوع ترس از تحقیر یا فاش شدن نقصهایشان، باعث میشود که بهجای اینکه خود را بهطور فعال معرفی کنند، ترجیح دهند که در پسزمینه باقی بمانند.
این ترس میتواند بهطور ناخودآگاه مانع از این شود که این افراد خود را بهعنوان افرادی توانمند و با اعتمادبهنفس معرفی کنند. درواقع، این ترس از مرکز توجه قرار گرفتن نهتنها مانع از ایجاد ارتباطات موثر میشود، بلکه میتواند باعث انزوا و احساس بیارزشی آنها در درازمدت گردد.
شناخت این ویژگیها میتواند به شما کمک کند تا بهتر درک کنید که چرا برخی افراد از جلب توجه دوری میکنند و چه دلایلی پشت این رفتار نهفته است. این ترس از مرکز توجه قرار گرفتن یکی از بخشهای مهم و کمتر شناختهشده در اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته است که میتواند در روابط شخصی و اجتماعی افراد تاثیرات زیادی بگذارد. با آگاهی از این ویژگیها، میتوان به بهبود ارتباطات با چنین افرادی کمک کرد.
دوراهی درونگرا: چالشهای نارسیسیستیک نهفته
افراد مبتلا به اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته اغلب در دوران کودکی بهطور ناخودآگاه آموزش میبینند که اگر خود را در معرض توجه قرار دهند یا تلاش کنند که ویژگی خاصی از خود را به نمایش بگذارند، مورد تحقیر یا تنبیه قرار میگیرند. این تجربهها باعث میشود که آنها در زندگی بزرگسالی خود با یک دوراهی پیچیده روبهرو شوند: چگونه میتوانند احساس خاص بودن را تجربه کنند و عزتنفس خود را تقویت کنند، بدون اینکه آشکارا به جلب توجه بپردازند؟
این چالش برای افرادی که به اختلال نارسیسیستیک نهفته مبتلا هستند، بسیار پیچیده است. از یکسو، آنها تمایل دارند که توجه و تایید دیگران را جلب کنند تا احساس ارزشمندی داشته باشند، اما از سوی دیگر، ترس از تحقیر و قضاوت، مانع از آن میشود که بهطور مستقیم و آشکار این خواستهها را بیان کنند. در این شرایط، آنها بهدنبال روشهای غیرمستقیم برای کسب توجه و تایید میگردند، بهطوری که این نیازهای درونیشان به شکلی ظریفتر و کمصداتر برآورده شود.
برای افرادی که در این شرایط قرار دارند، راهحلها معمولاً بهصورت غیرمستقیم و پیچیدهتری دنبال میشود. آنها ممکن است بهجای جلب توجه به خود، سعی کنند از دیگران یا موضوعات خاص برای ایجاد احساس خاص بودن استفاده کنند. این افراد معمولاً از ابراز ویژگیهای خاص خود میهراسند و ترجیح میدهند که خود را بهطور غیرمستقیم از طریق گروهها یا باورهای خاص معرفی کنند.
در واقع، آنها با استفاده از گروههای اجتماعی، ایدهها یا عقاید خاص، میخواهند خود را مهم و ویژه احساس کنند بدون آنکه این امر بهطور آشکار و مستقیم از خودشان باشد. این رویکرد به آنها این امکان را میدهد که از توجه مستقیم دیگران اجتناب کنند و در عین حال از آن بهرهمند شوند.
این دوگانگی در افراد مبتلا به نارسیسیستیک نهفته، اغلب باعث میشود که روابط اجتماعی آنها تحت تاثیر قرار بگیرد. آنها ممکن است در موقعیتهای اجتماعی احساس ناراحتی کنند، چرا که نمیخواهند در مرکز توجه قرار بگیرند، اما در عین حال از دریافت تایید و محبت دیگران نیز اجتناب نمیکنند. این کشمکش درونی میتواند به روابط ناپایدار و سرد منجر شود و باعث شود که این افراد در ارتباط با دیگران دچار سردرگمی و احساس بیثباتی شوند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته با چالشهای منحصر بهفردی روبهرو هستند که بهطور مستقیم بر عزتنفس و روابط اجتماعی آنها تاثیر میگذارد. درک دقیق این دوراهی میتواند به افراد کمک کند تا بهتر درک کنند که چگونه میتوانند بهطور سالمتر و با اعتمادبهنفس بیشتری با این مشکلات کنار بیایند.
جلب توجه بهصورت غیرمستقیم: راهکار افراد مبتلا به نارسیسیستیک نهفته
یکی از روشهای شناختهشده افرادی که به اختلال نارسیسیستیک نهفته مبتلا هستند، برای تجربه احساس خاص بودن، جلب توجه بهصورت غیرمستقیم است. این افراد بهجای اینکه بهطور مستقیم از دیگران درخواست تحسین یا توجه کنند، تلاش میکنند تا خود را از طریق گروهها، عقاید یا ابزارهایی که آنها بهشدت به آنها وابسته شدهاند، معرفی کنند. بهعبارتیدیگر، بهجای اینکه بهطور آشکار بگویند «من خاصم» (همانطور که افراد مبتلا به نارسیسیسم نمایشی میگویند)، میگویند: «این چیز خاص است!» و از این طریق تلاش میکنند احساس برجستگی و توجه را از طریق وابستگی به چیزی بزرگتر از خودشان تجربه کنند.
مثال عملی:
پائول، فردی با ویژگیهای نارسیسیستیک نهفته، برای جلب توجه و احساس مهم بودن بهجای اینکه بهطور مستقیم از دیگران بخواهد که او را تحسین کنند، به یک گروه مذهبی میپیوندد که در آن به تبلیغ و اشاعه عقاید دینی میپردازد. او بهراحتی نمیتواند بگوید: «من خاصم»، اما احساس میکند که خیلی راحتتر است که به دیگران بگوید: «دین من خاص است!» برای پائول، این یک راه غیر مستقیم است که به دیگران نشان دهد که او بخشی از چیزی مهم و برجسته است. او ممکن است بگوید: «ما تنها دین حقیقی داریم که شما را از جهنم نجات میدهد»، و در این طریق، احساس میکند که توجه و تحسینهای لازم را دریافت کرده است.
چرا این روش انتخاب میشود؟
افراد مبتلا به نارسیسیستیک نهفته معمولاً از جلب توجه مستقیم به خودشان هراس دارند. آنها نگران این هستند که اگر در مرکز توجه قرار گیرند، دیگران ممکن است ضعفها یا نقصهایشان را شناسایی کنند. بنابراین، استفاده از یک ابزار یا گروه خاص بهعنوان وسیلهای برای جلب توجه بهجای خود شخص، به آنها این احساس را میدهد که از قضاوتها و تحقیرهای احتمالی دوری کردهاند و در عین حال، احساس خاص بودن و برجستگی را تجربه میکنند.
این روشهای غیرمستقیم نهتنها باعث میشوند افراد مبتلا به اختلال نارسیسیستیک نهفته احساس خاص بودن کنند، بلکه بهطور ضمنی از نیاز خود به تایید دیگران و توجه مفرط جلوگیری میکنند. این افراد ممکن است خود را در گروههایی با عقاید مشترک بیابند که از طریق وابستگی به آنها، عزتنفس و خودباوری خود را ارتقا میدهند.
سختکوشی برای جلب تایید: راهکار افراد مبتلا به نارسیسیستیک نهفته
افراد مبتلا به اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته اغلب در تلاشاند تا رضایت و تایید افرادی که آنها را ایدئال میبینند، جلب کنند. این افراد برای کسب کمی توجه و تایید از سوی کسانی که بهطور غیرمستقیم آنها را ستایش میکنند، ساعتها و روزها کار میکنند. این رویکرد بهویژه در محیطهای کاری یا روابط شخصی دیده میشود، جایی که فرد ممکن است تلاش کند تا بهشکل غیرمستقیم خود را بهعنوان فردی ضروری و مهم نشان دهد.
مثال عملی:
سارا، یکی از درمانجویان من، همیشه رئیس خود را ایدئال میکرد و برای انجام پروژهای که او به او داده بود، بیش از حد معمول تلاش میکرد. او برای تکمیل کار خود ساعتهای طولانی در دفتر میماند و بعضیاوقات حتی در آخر هفتهها هم برای انجام تکالیفش به محل کار میرفت. سارا بهوضوح نمیگفت که از رئیسش تایید میخواهد، اما در واقع تمام این تلاشها تنها برای جلب توجه و تحسین او بود.
چرا این روش انتخاب میشود؟
افراد مبتلا به نارسیسیستیک نهفته ممکن است بهطور آشکارا نیاز به تایید و توجه را نشان ندهند، اما در باطن، این نیاز بهقدری عمیق است که آنها برای به دست آوردن تایید، دست به تلاشهای فراوان میزنند. این افراد بیشتر از آنچه که بهطور مستقیم خود را در معرض قضاوت قرار دهند، در پسپرده و با سختکوشی زیاد تلاش میکنند تا دیده شوند. این فعالیتها بهعنوان ابزاری برای جلب توجه غیرمستقیم عمل میکنند و در عین حال، از مواجهه با ترسهای درونی مثل عدم پذیرش یا طرد شدن نیز جلوگیری میکنند.
در این افراد، سختکوشی برای جلب تایید در واقع یک تلاش پنهانی برای به دست آوردن عزتنفس و احساس اهمیت است. آنها ممکن است بهصورت آشکار از نیاز به تایید و توجه خود صحبت نکنند، اما از طریق این تلاشهای پشتپرده، میخواهند نشان دهند که لایق این تایید هستند.
دستکاری موقعیتها: راهکار افراد نارسیسیستیک نهفته برای جلب توجه
افراد مبتلا به اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته اغلب بهجای آنکه مستقیماً از دیگران چیزی بخواهند، تلاش میکنند تا موقعیتها را بهگونهای دستکاری کنند که فرد دیگر احساس اجبار یا ترحم کند. این افراد بهطور غیرمستقیم سعی میکنند تا خواستههای خود را تحقق بخشند، زیرا از این میترسند که اگر مستقیماً به دیگران درخواست کنند، بهدلیل عزتنفس پایین و ترس از طرد شدن، نتایج مطلوبی نخواهند گرفت.
چرا این روش انتخاب میشود؟
این رفتارها بهویژه از بیثباتی و ناپایداری عزتنفس در افراد نارسیسیستیک نهفته ناشی میشود. بسیاری از این افراد به این باور رسیدهاند که اگر خواستههای خود را بهطور واضح و صریح بیان کنند، ممکن است نادیده گرفته شوند یا اهمیتی به آنها داده نشود. بنابراین، برای جلب توجه و محبت دیگران، ابتدا باید با اعمالی ظریف و غیرمستقیم، مانند انجام کارهای محبتآمیز بدون درخواست، موقعیتی بسازند که دیگران احساس کنند به نوعی بدهکار هستند.
مثال عملی:
جنیفر یکی از دوستانش را با یک لطف غیرمنتظره شگفتزده میکند. او به همکار جدید خود، جین، پیشنهاد میدهد که آخر هفته به کلبۀ کوهستانیاش برود، بدون آنکه جین درخواستی کرده باشد. جین با خوشحالی قبول میکند و از او تشکر میکند، اما بهاندازهای که جنیفر انتظار داشت، از او تشکر نمیکند. این اتفاق باعث میشود جنیفر احساس کند که محبت او بهاندازه کافی قدردانی نشده است.
چرا این دستکاریها رخ میدهد؟
افراد مبتلا به نارسیسیستیک نهفته احساس میکنند که برای جلب توجه و تایید، باید ابتدا چیزی بدهند تا در نهایت چیزی دریافت کنند. آنها ممکن است تصور کنند که محبت یا لطفهایی که از خود نشان میدهند، بهطور خودکار منجر به جلب توجه و تأسیس روابطی خواهند شد که در آنها احساس خاص بودن و ارزشمندی میکنند. اما وقتی این توقعات بهطور کامل برآورده نمیشود، احساس ناخوشایندی از عدم دریافت تایید و محبت ایجاد میشود.
افراد مبتلا به نارسیسیستیک نهفته بیشتر از هر چیزی به جلب تایید و محبت از دیگران نیاز دارند، اما از آنجا که نمیخواهند خود را بهطور مستقیم در معرض درخواست قرار دهند، سعی میکنند موقعیتها را دستکاری کرده تا دیگران بهطور غیرمستقیم احساس کنند که باید به آنها توجه کنند. این رفتارها میتواند منجر به روابط پیچیده و غیرمستقیم شود که در آن افراد همچنان به دنبال جلب تایید و محبت هستند.
غیبت کردن به عنوان راهکار نارسیسیستیک نهفته
افراد مبتلا به اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته اغلب در مواجهه با دیگران راحت نیستند و بهجای بیان مستقیم احساسات یا نارضایتیهای خود، ترجیح میدهند که مشکلات را پشت سر افراد دیگر و از طریق غیبت کردن به نفر سوم بیان کنند. این نوع رفتار بهطور غیرمستقیم نشان میدهد که آنها با احساسات و خواستههای خود چگونه کنار میآیند، بدون اینکه مستقیماً وارد درگیری یا مواجهه شوند.
چرا غیبت؟
افراد مبتلا به نارسیسیستیک نهفته بهطور طبیعی تمایل دارند خود را از دیگران پنهان کنند و ممکن است بهطور ناخودآگاه از هرگونه توجه و مواجهه مستقیم با افراد پرهیز کنند. غیبت کردن بهعنوان یک ابزار غیرمستقیم برای تخلیه احساسات منفی و کدورتها انتخاب میشود. این افراد از طریق بیان انتقادات و نارضایتیهای خود پشت سر دیگران، تلاش میکنند تا از احساسات منفی خود کاسته و در عین حال بهگونهای به جلب توجه دیگران و تایید نهایی برسند.
مثال عملی:
جنیفر یکی از همکارانش به نام جین را در محیط کار هدف قرار میدهد. او درباره رفتارهای جین با دیگران غیبت میکند و زمانی که فرصتی به دست میآید، بهطور غیرمستقیم و بهگونهای که «اتفاقی» به نظر برسد، به رئیسش میگوید که جین قبلاً از کارش اخراج شده است. جنیفر این اطلاعات را از جین دریافت کرده بود و قول داده بود که این راز را نزد خود نگه دارد، اما بهسرعت آن را با دیگران در میان میگذارد.
همچنین، زمانی که جنیفر بهعنوان ساقدوش در مراسم عروسی جین انتخاب نمیشود، احساس میکند که به او بیاحترامی شده است و اعتراض میکند: «چطور میتواند بعد از همهچیزهایی که برایش کردم، مرا از مراسم عروسیاش کنار بگذارد؟» در ذهن جنیفر، هر اقدام بهعنوان یک معامله یا «دادوستد» تلقی میشود. او نمیتواند درک کند که جین ممکن است هدیهای که به او داده، یک حرکت سخاوتمندانه و از دل بوده است، نه بهعنوان یک دِین که باید پاسخ داده شود.
غیبت کردن یکی از روشهای رایج در میان افراد مبتلا به اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته است. این افراد بهجای ابراز مستقیم ناراحتیهای خود، سعی میکنند احساساتشان را از طریق غیبت و حرفهای پشت سر دیگران ابراز کنند. این روش به آنها احساس تسلط و کنترل میدهد، بدون آنکه مستقیماً با فرد مورد نظر درگیر شوند. اگرچه این رفتار ممکن است موقتی باعث تخفیف احساسات منفی شود، اما در بلندمدت میتواند به روابط شخصی و حرفهای آسیب وارد کند.
بیاعتنایی بهعنوان راهکار نارسیسیستیک نهفته
پیشنهاد میشود به کارگاه روانشناسی درمان شخصیت خودشیفته مراجعه فرمایید. یکی از ویژگیهای افراد مبتلا به اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته این است که در مواجهه با ناراحتیها و درگیریها، برخلاف افراد با نارسیسیسم نمایشی که ممکن است بهصورت علنی و با سر و صدای زیاد واکنش نشان دهند، ترجیح میدهند با بیاعتنایی و سکوت به دیگران پاسخ دهند. این افراد به جای اینکه در مکانهای عمومی به بحث و دعوا بپردازند، ترجیح میدهند شما را نادیده بگیرند و بهطور غیرمستقیم به شما نشان دهند که برایشان بیاهمیت هستید. این نوع واکنش معمولاً شامل رفتارهایی مانند انتشار شایعات منفی یا حتی خودداری از برقراری ارتباط با شما از طریق تلفن یا ایمیل است.
چرا بیاعتنایی؟
این رفتار بهدلیل عزتنفس شکننده و نیاز به حفظ خود و تصویر مثبت از خود در درون جامعه بهوجود میآید. افراد مبتلا به نارسیسیسم نهفته نمیخواهند بهطور آشکار و پر سروصدا درگیری داشته باشند، زیرا از نمایش ضعف یا احساسات منفی خود میترسند. در عوض، آنها ترجیح میدهند با نادیده گرفتن و بیاعتنایی، از هر گونه مواجهه یا روبهرو شدن با فردی که آنها را ناراحت کرده، اجتناب کنند. این نوع واکنش در واقع یک نوع بیاحترامی یا طرد کردن است که در سکوت و با ظاهری بیتفاوت انجام میشود.
مثال عملی:
مارکو از دست جیم عصبانی است زیرا در یک موقعیت حساس، طرف او را نگرفته است. در جشن تولد دوست مشترکشان، کارلوس، هنگامی که مارکو جیم را میبیند، تصمیم میگیرد او را نادیده بگیرد. وقتی جیم سوالی میپرسد، مارکو طوری رفتار میکند که انگار صدای او را نمیشنود. این رفتار نهتنها در جمع احساس بیاحترامی به جیم را ایجاد میکند، بلکه فضای مهمانی را برای کارلوس و دیگران نیز ناخوشایند میکند. مارکو بهطور کامل توجهی به این نداشت که این بیاعتنایی ممکن است جو مهمانی را خراب کند، زیرا در ذهن او، این رفتار تنها راهی برای نشان دادن ناراحتی و حفظ عزتنفس خود بود.
بیاعتنایی در افراد مبتلا به اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته بهعنوان ابزاری برای ابراز نارضایتی و حفظ کنترل بر موقعیتها استفاده میشود. این افراد بهجای اینکه بهطور علنی از خود دفاع کنند یا درگیر بحث و جدال شوند، ترجیح میدهند با سکوت و نادیده گرفتن دیگران بهطور غیرمستقیم احساسات خود را ابراز کنند. این رفتار در ظاهر ممکن است بیضرر به نظر برسد، اما در حقیقت نوعی آسیب روانی به روابط و تعاملات اجتماعی وارد میکند.
چالشهای تشخیص اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته
تشخیص اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته میتواند چالشبرانگیز باشد، زیرا این نوع از نارسیسیسم بهطور خاص از دیگر انواع آن متمایز است. تا زمانی که فرد بهطور تخصصی در این زمینه آموزش ندیده باشد، ممکن است حتی متوجه وجود چنین اختلالی در اطرافیان خود نشود. برخلاف ویژگیهای معمول نارسیسیسم مانند رفتارهای پرخاشگرانه یا جلب توجه نمایشی، افراد مبتلا به نارسیسیسم نهفته معمولاً رفتارهایی بسیار پیچیدهتر و غیرمستقیم دارند که تشخیص آنها را سخت میکند.
افرادی که زمان زیادی را با این افراد میگذرانند، اغلب آنها را بهعنوان کسانی میبینند که فقط کمی ناامن یا دارای اعتمادبهنفس پایین هستند و ممکن است رفتاری اعصابخوردکن یا آزاردهنده داشته باشند. این افراد معمولاً بهگونهای به نظر میرسند که به دنبال تأیید یا تحسین از دیگران هستند، اما نه بهطور آشکار، بلکه به روشی پنهان و ظریف. این ویژگیها باعث میشود که اختلال آنها بهراحتی از نظر دیگران مخفی بماند.
حتی درمانگران نیز ممکن است با اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته آشنا نباشند، زیرا این اختلال در طبقهبندیهای رسمی مانند DSM (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) بهوضوح مشخص نشده است. این مسأله به دلیل این است که رفتارهای مرتبط با این نوع نارسیسیسم معمولاً بر اساس معیارهای رایج تشخیص اختلالات شخصیتی مورد بررسی قرار نمیگیرند.
افراد مبتلا به نارسیسیسم نهفته معمولاً بهدلیل ترس از ارزیابی منفی یا ترس از دیده شدن بهعنوان افرادی که نیاز به تایید دارند، رفتارهای خود را درونگرا و پیچیده نگه میدارند. بنابراین، این اختلال در مراحل اولیه یا در صورتی که فرد به درمان مراجعه نکند، ممکن است بهطور کامل شناسایی نشود.
تشخیص اختلال شخصیت نارسیسیستیک نهفته به دلیل پیچیدگیهای رفتاری و عدم تشخیص آشکار آن بهراحتی برای اطرافیان و حتی درمانگران دشوار است. این افراد معمولاً مشکلات خود را بهگونهای پنهان نگه میدارند که به نظر نمیرسد مشکلی داشته باشند، بنابراین نیاز به آگاهی و شناخت دقیقتری برای تشخیص این اختلال وجود دارد. شناخت دقیقتر و درک این ویژگیها میتواند به تشخیص بهتر و درمان مناسبتر افراد مبتلا کمک کند.
کلام پایانی
در پایان این مقاله، بهطور کامل با اختلال شخصیت نارسیسیسم نهفته آشنا شدیم و توانستیم ویژگیها و رفتارهای خاص این اختلال را شناسایی کنیم. برخلاف انواع دیگر نارسیسیسم که در ظاهر خود را بیشتر نشان میدهند، نارسیسیسم نهفته اغلب در سایه باقی میماند و تشخیص آن نیازمند دقت و توجه ویژه است. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است به نظر بیخطر و حتی دلنشین برسند، اما در درون خود احساساتی پیچیده از خودمحوری و نیاز به تایید دارند که در نهایت میتواند روابطشان را تحت تاثیر قرار دهد.
اگر با فردی که ویژگیهای نارسیسیسم نهفته را نشان میدهد مواجه هستید، شناخت این ویژگیها میتواند به شما کمک کند تا در برخورد با آنها بهتر عمل کنید. همچنین آگاهی از این اختلال میتواند در تقویت مهارتهای ارتباطی و مدیریت روابط شخصی و حرفهای مؤثر باشد.
در نهایت، اگرچه نارسیسیسم نهفته میتواند پیچیده و چالشبرانگیز باشد، اما با شناخت و ابزارهای مناسب، میتوان با آن کنار آمد و به بهبود کیفیت روابط فردی و اجتماعی کمک کرد. امیدواریم این مقاله به شما در درک بهتر این اختلال و برخورد با آن کمک کرده باشد. همیشه به یاد داشته باشید که آگاهی اولین قدم برای تغییر و بهبود است. برنا اندیشان همچنان در کنار شماست تا در مسیر شناخت و بهبود روابط، به شما کمک کند.
سوالات متداول
نارسیسیسم نهفته چیست؟
نارسیسیسم نهفته نوعی اختلال شخصیت است که در آن فرد به ظاهر خود را متواضع و بیخطر نشان میدهد، اما در درون خود نیاز شدید به توجه و تایید دارد. این افراد معمولاً تمایلی به جلب توجه مستقیم ندارند و بیشتر از روشهای غیرمستقیم برای جلب توجه استفاده میکنند.
چگونه میتوان نارسیسیسم نهفته را تشخیص داد؟
تشخیص نارسیسیسم نهفته دشوار است زیرا افراد مبتلا به این اختلال ممکن است ظاهری خونگرم و بیخطر داشته باشند. با این حال، برخی علائم مانند اعتماد به نفس ناپایدار، حسادت به موفقیت دیگران و ترس از مرکز توجه قرار گرفتن میتوانند نشانههایی از این اختلال باشند.
آیا درمان نارسیسیسم نهفته ممکن است؟
بله، درمان این اختلال ممکن است. درمان معمولاً شامل رواندرمانی است که به فرد کمک میکند تا از طریق شناخت رفتارهای خود و تقویت خودآگاهی، نحوه مدیریت نیاز به تایید را بیاموزد. برخی از افراد ممکن است از دارو درمانی نیز بهرهمند شوند.
چطور میتوان با فردی که نارسیسیسم نهفته دارد برخورد کرد؟
بهترین راه برای برخورد با چنین فردی، داشتن مرزهای مشخص و منطقی است. همچنین، نشان دادن همدلی و بهکاربردن روشهای ارتباطی سالم و مستقیم میتواند به کاهش تعارضات کمک کند.
چه تفاوتی بین نارسیسیسم نهفته و نارسیسیسم نمایشی وجود دارد؟
در حالی که افراد مبتلا به نارسیسیسم نمایشی تمایل دارند تا خود را در مرکز توجه قرار دهند، افراد با نارسیسیسم نهفته از توجه مستقیم هراس دارند و بیشتر از طریق رفتارهای غیرمستقیم مانند جلب توجه در قالب گروههای خاص یا شایعات عمل میکنند.
آیا افراد مبتلا به نارسیسیسم نهفته احساس اضطراب دارند؟
بله، افراد مبتلا به این اختلال معمولاً دچار اضطراب و عدم اطمینان از خود هستند. این اضطراب ناشی از نیاز شدید به تایید و ترس از قضاوت یا عدم تایید دیگران است.