برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
مهارت و استعداد چه تفاوتی با هم دارند؟ آیا تمام افراد از استعداد بالایی برخوردار هستند؟ چرا برخی از افراد دارای مهارت های خاصی هستند؟ این ها سوالاتی است که همواره ذهن ما را درگیر خودش می کند و لازم است تا به صورت کامل در مورد آن ها تحقیقاتی را انجام دهیم. به صورت کلی باید بیان شود که مهارت موضوعی اکتسابی است و به دنبال تلاش به دست می آید، در حالی که استعداد ارثی و ذاتی است.
همچنین باید اشاره شود زمانی که استعداد با مهارت ترکیب می شود نتیجه آن یک توانایی تصفیه شده است. به طوری که اگر فرد در یک زمینه دارای استعداد باشد می تواند خیلی راحت در آن زمینه موفق شود و به تمامی اهدافش دست یابد. اما باید بدانیم که مهارت نیاز به آموزش و تمرین دارد و اگر می خواهیم در یک زمینه به مهارت دست یابیم لازم است تا مدتی تحت آموزش قرار گیریم.
به همین دلیل در این بخش از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا مقاله ای با عنوان مهارت و استعداد دارای چه تفاوت هایی هستند را در اختیار شما علاقه مندان به مجموعه مقالات روانشناسی قرار دهیم.
مهارت و استعداد فردی
همانطور که می دانیم تمام انسان ها با یکدیگر فرق دارند و به نوعی از یکدیگر متمایز می شوند. از این رو هر فردی دارای استعداد خاص خودش است که با استفاده از آن می توانیم بگوییم آن فرد چه ویژگی ها و مشخصاتی دارد. زمانی که انسان به دنیا می آید درون او استعداد خاصی نهفته است و باید به یاد داشته باشیم که هیچکس نمی تواند تاثیر استعداد را نادیده بگیرد. پیشنهاد می شود تا مقاله تفاوت یاد گرفتن با حفظ کردن را مطالعه کنید.
نکته بسیار مهمی که با آن روبرو هستیم این است که تمام انسان ها همواره در تلاش اند که مهارت هایشان را توسعه دهند و در زمینه های مختلف تخصص یابند تا بتوانند به اهدافی که در زندگی برای خودشان مشخص کرده اند برسند.
بنابراین متوجه شدیم که تمامی استعدادها موهبت هایی است که در ذات فرد نهفته است و زمانی که به دنیا می آید این استعدادها همراه او هستند و در مقابل با مهارت ها روبرو هستیم که هر کدام از آن ها از طریق تلاش، آموزش و تجربه و یادگیری به دست می آید.
مهارت و استعداد چه تفاوتی با هم دارند؟
همواره افراد دو واژه مهارت و استعداد را به جای یکدیگر به کار می برند در حالی که نمی دانند این دو مفهوم به کلی با یکدیگر متفاوت هستند. چرا که استعداد به معنای توانایی ذاتی خوب بودن در یک موضوع است، در حالی که مهارت یعنی توانایی آموخته شده که با تمرین و تلاش می توانیم آن را توسعه دهیم.
همچنین باید اشاره شود زمانی یک مهارت بهبود پیدا می کند که فرد به صورت مستمر آن را پیگیری نماید و در انجام کارها نظم داشته باشد تا بتواند به آنچه که می خواهد برسد. همانطور که بیان شد استعداد یعنی توانایی ذاتی فرد برای انجام یک کار و مهارت به معنای توانایی انجام یک کار خاص است که فرد می تواند آن را کسب کند.
پیشنهاد ویژه : کارگاه روانشناسی مهارت های زندگی
پس با توجه به تمام مواردی که گفته شد متوجه شدیم که استعداد در نهاد فرد نهفته است و زمانی که فرد به دنیا می آید دارای آن استعداد است و در کنار وجود استعداد نیاز است که پرورش نیز انجام شود تا استعداد به نتیجه برسد.
استعداد موهبتی است که برخی افراد آن را دارند
البته باید به یاد داشته باشیم با این که استعداد یک موضوع ذاتی است ولی به این شکل نیست که تمام افراد به صورت ذاتی دارای استعداد باشند. بلکه در تمام جمعیتی که بر روی سیاره زمین وجود دارد فقط عده خاصی دارای استعداد ذاتی هستند. همچنین باید اشاره شود که فرد باید مهارتش را توسعه دهد تا بتواند به شکلی صحیح از آن استفاده کند.همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله تاثیر جملات سمی در تربیت فرزندان را بخوانید.
بنابراین باید اشاره شود که استعداد در اختیار عده ای خاص از افراد است ولی مهارت خاصیتی است که هر فردی می تواند با تلاش به آن دست یابد. پس هر فردی اگر توانایی و ظرفیت خاص خودش را داشته باشد می تواند مهارت خاصی را فرا بگیرد و از طریق تمرین و تلاش آن را توسعه دهد. بنابراین در نظر داشته باشید که استعداد نیاز به شناسایی دارد و امری پنهان است در حالی که مهارت مشهود و دیدنی است و فرد از طریق تمرین می تواند به آن چیزی که می خواهد دست یابد.
آشنایی با استعداد
در رابطه با استعداد تعاریف متفاوت وجود دارد و بنابر آن چیزی که وجود دارد می دانیم استعداد یک توانایی ذاتی برای انجام کار است، یعنی یک توانایی ذاتی که امکان پتانسیل و بهبود را در بر دارد. پس نتیجه میگیریم که استعداد در واقع بازتابی از اتصال توانایی های درونی و شخصی فرد است.
به همین دلیل می توان بیان نمود که استعداد آموختنی نیست و به مرور زمان توسعه پیدا می کند و اگر شخص بتواند علایقش را به خوبی کشف کند می تواند پله های ترقی را طی کند. برای مطالعه بیشتر مقاله آشنایی با وظایف مشاور مدرسه را مطالعه کنید.
البته باز هم باید اشاره شود که در تمام دنیا تنها عده خاصی از افراد دارای موهبت استعداد هستند. همچنین باید بدانیم زمانی یک استعداد به بهترین حالت خودش دست می یابد که پیشرفت های زیادی را برای فرد ایجاد نماید. در زمینه استعداد محققان زیادی وجود دارند که بر این باورند لازم است تا استعدادها پیگیری شود در غیر این صورت ممکن است استعداد فرد از بین برود.
موضوعی که در زمینه استعداد وجود دارد این است که استعداد جنبه های مختلف داشته و هر فردی در یک زمینه دارای استعداد است. به عنوان مثال یک نفر در زمینه ورزش، شخصی در زمینه علم و یا سایر موضوعات دارای استعداد ذاتی باشد.
استعدادیابی در کودکان
اگر شما ذهن کودک را رها کنید و اجازه دهید به سمت آن چیزی حرکت کند که خودش آن را دوست دارد او می تواند به سمت استعدادهای درونی اش حرکت کند و هرگز در چارچوب از پیش تعیین شده قرار نمی گیرد. یعنی والدین به کودک اجازه می دهند که خود کودک به سمت کارهایی که واقعا به آنها علاقه دارد حرکت کند و نه آن که پدر و مادر کودک را وادار به انجام کاری خاص کنند.
بعد از آن که کودک نشان داد به چه زمینه ای علاقه مند است می توانیم متوجه شویم او در چه زمینه ای دارای استعداد بوده تا از طریق کار منظم و سازماندهی شده شرایط بهبود توانایی و استعداد ذاتی اش را فراهم کنیم. همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله تکنیک ۶ کلاه تفکر را بخوانید.
البته مشکلی که با آن روبرو هستیم این است که در بسیاری از مواقع والدین این کار را انجام نمی دهند و در نتیجه استعداد فرد شناسایی نشده و چون هیچ حمایتی از او انجام نمی گیرد در نتیجه استعداد فرد از بین می رود. چرا که ما می دانیم استعداد یک توانایی خام ذاتی است و اگر افراد بتوانند به خوبی آن را شناسایی کنند از طریق کار مناسب قطعا خواهند توانست در آن زمینه به نتیجه خوبی دست یابند.
نگاهی به استعدادهای طبیعی
مطالعاتی که در زمینه استعداد انجام شده است نشان می دهد که استعداد های طبیعی در سه دسته قرار می گیرند. این دسته ها عبارت اند از توانایی های تخصصی، توانایی های انگیزه بخش و سبک شخصی. دسته توانایی های انگیزه بخش در واقع نیرویی است که در پشت هر کاری که فرد انجام می دهد قرار دارد.
در مقابل توانایی های تخصصی به طور قابل توجهی بر نحوه جذب و واکنش او به اطلاعات دریافتی از محیط تاثیر می گذارد. سپس به استعدادهای سبک شخصی می رسیم که عبارتند از پیش بینی رفتار با دیگران در موقعیت های مختلف.
پیشنهاد ویژه : پکیج آموزش کامل مشاوره شغلی
مثلا ممکن است شما فردی باشید که بهره وری بالایی دارید و به صورت فرایندی عمل می کند و ایده های خوبی نیز به ذهنتان می رسد. یا ممکن است شما فردی باشید که ایده های ضعیفی به ذهنتان می رسد و بسیار قاطع هستید و بر اساس سبک شخصی عمل می کند.
توانایی های انگیزه بخش و ذهنی شامل مواردی مانند روابط فضایی، سازماندهی مفهوم و طبقه بندی می شود. افرادی که توانایی های تخصصی دارند از حافظه، دقت بصری، سرعت بصری و مشاهده خوبی برخوردارند. انواع استعداد
همانطور که اشاره شد می دانیم هر فردی دارای تعداد بیشماری از استعداد است که می تواند بر روی زندگی خود شخص و اطرافیانش تاثیر بگذارد. استعداد با مهارت فرد دارد و از این رو نمی توان از طریق آموزش به فردی استعداد را آموخت. در ادامه مقاله تصمیم داریم تا شما را با تعدادی از استعدادها آشنا کنیم.
استعداد موسیقی
از حافظه تونال و تمایز صدا گرفته تا حافظه ریتم، می توان استعداد متفاوتی در موسیقی داشت. هر چه شما بهتر بتوانید صداها و سکانس های آهنگین را به خوبی با خاطر بسپارید به این معناست که در موسیقی دارای استعداد هستید. به عنوان مثال افرادی که در موسیقی دارای استعداد هستند زمانی که به فعالیت های غیر کلامی محدود شوند نسبتاً راحت نخواهند بود، چرا که ریتم و کلام و صدا برای آنها مهم است.
استعداد ورزشی
نکته بسیار مهمی که در این مورد وجود دارد این است که حافظه ریتمی علاقه دارد تا بر یادگیری حرکتی تاثیر بگذارد. بنابراین اگر شما دارای استعداد ورزشی باشید خیلی راحت می توانید در هر ورزشی موفق شوید و بدون هیچ آموزشی استعداد ورزش را در خودتان رشد دهید.
استعداد ریاضی و هنر
توانایی های عددی و ریاضی به شما کمک می کند که خیلی راحت بتوانید بر روابط بین اعداد و دنباله های عددی تمرکز کنید. اگر شما دارای استعداد ریاضی باشید خیلی راحت می توانید فعالیت های آماری را هم انجام دهید و به سادگی فعالیت های عددی را حل کنید. در مقابل ما با استعداد هنری روبرو هستیم که افراد حرفه ای در آن می توانند به راحتی الگوهای گرافیکی و بصری را ارائه کنند و در واقع استعداد آنها حافظه بصری است که به موجب آن در هنر دارای تخصص می شوند.
چرا کشف استعداد مهم است؟
همه می دانیم که اگر یک فرد در زمینه ای تخصص داشته باشد می تواند به دیگران هم کمک کند و بر روی جامعه تاثیر بگذارد. چرا که افراد امروز می توانند آینده را بسازند و ما وظیفه داریم تا استعدادهای ذاتی افراد را شناسایی کنیم و به آنها کمک کنیم که توانایی هایشان را توسعه دهند و در نتیجه آنها را برای آینده آماده کنیم تا بتوانیم کشور را به دست افراد متخصص واقعی بسپاریم. بنابراین چون آینده کشور و دنیا را افراد مستعد رقم می زنند مهم است که به موضوع استعداد یابی اهمیت بسیاری دهیم.
همچنین باید به یاد داشته باشیم که همواره افراد دارای استعداد اگر هیچ توجهی به آنها نشود موجب می شود تا در زمینه ای که استعداد دارند موفق نشوند و به دنبال آن استعدادهای زیادی از بین بروند.
رضایت از زندگی
اگر شما بتوانید استعداد خودتان را کشف کنید خواهید توانست تا از زندگی تان راضی باشید و در نتیجه احساسات مثبتی نیز در شما ایجاد می شود. زمانی که حال شما خوب باشد هم از نظر جسمی و هم از نظر روانی در وضعیت مطلوبی قرار خواهید داشت.
شما می توانید به بخش هایی از مسائل توجه کنید که دیگران از آن غافل هستند و همین موضوع تفاوت شما را با سایرین مشخص می کند. نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشیم این است که تمامی استعدادها همان نقاط قوت افراد هستند که اگر بر روی آن ها کار شود همواره از زندگی خودمان رضایت خاطر داریم.
شغل خوب و مناسب
زمانی که شما در امری استعداد داشته باشید می توانید به شغل خوبی نیز دست یابید. به عنوان مثال اگر شما یک ورزشکار حرفه ای هستید قطعا در جایگاه عالی و خوبی قرار می گیرید و در نتیجه بهترین درآمد هم خواهید داشت. پس می توانیم نتیجه بگیریم که استعداد ذاتی برای فرد امکانات مختلفی را فراهم می کند که اگر شخص به آن توجه کند قطعا به تمامی اهدافش در زندگی دست پیدا می کند.
آشنایی با مهارت
تا به اینجای مقاله تفاوت مهارت و استعداد به صورت کامل با مفهوم استعداد و بخش های مختلف آن آشنا شدیم. حالا تصمیم داریم تا به بحث راجع به مهارت بپردازیم. همانطور که در ابتدای مقاله هم به آن اشاره شد مهارت شامل توانایی و تخصص هایی است که از طریق تجربه، یادگیری و تمرین منظم به دست می آید.
یعنی اگر فردی دارای مهارت خاصی است به این معنا است که سال ها بر روی آن کار کرده و برای آنکه در آن مهارت به تخصص برسد وقت زیادی را صرف کرده است. اگر شما در انجام کاری مهارت داشته باشید می توانیم آن کار را به نحو احسن و بسیار عالی انجام دهید. در رابطه با مهارت باید اشاره شود که معیار خاصی وجود ندارد و هر فردی می تواند زمینه علاقه اش را تعیین کند و سپس در آن موضوع تمرین ها زیادی انجام دهد تا بعد از سال ها به تخصص بالایی دست یابد.همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله حقایقی راجع به متخصص شدن را بخوانید.
شاید برای شما هم سوال باشد واقعا چند سال باید در یک رشته کار کنیم تا بتوانیم به یک متخصص تبدیل شویم. در پاسخ به این سوال باید اشاره شود که اگر شما در سن ۱۸ سالگی که وارد دانشگاه می شوید و رشته مورد علاقه تان را می خوانید هر روز به مدت ۴ ساعت مطالعه کنید در سن ۴۰ سالگی شما متخصص آن رشته خواهید بود.
در خصوص مهارت باید اشاره شود که دارای دو نوع عمومی و خاص است. مهارت های عمومی به این شکل است که اغلب افراد می توانند آن را به دست آورند. مانند توانایی و مهارت رهبری، انجام کارهای گروهی و سایر موارد. در مقابل باید اشاره شود مهارت هایی که مربوط به شغل و تخصص می شود به عنوان مهارت خاص شناخته می شود.
بنابراین مهارت شامل مهارتی است که شما در آن به تخصص دست پیدا می کنید و در نتیجه آن کار را به نحو احسن انجام می دهید و از طریق تکرار و تمرین به تخصص بالا خواهید رسید. چرا که باید بدانید تنها راه پیشرفت و تقویت مهارت فقط تمرین و ممارست بوده و شما از هیچ راه دیگری نمی توانید مهارت هایتان را تقویت کنید.
شناخت انواع مهارت
به صورت کلی مهارت دارای ۳ دسته است که عبارتند از : مهارت های مبتنی بر دانش، مهارت های عملکردی و نگرش ها. تمام مهارت هایی که بر اساس دانش هستند را می توانید از طریق آموزش، دانش، یادگیری و تجربه به دست آورید. این مهارت ها شما را به ابزاری خاص مجهز می کند که به وسیله آن می توانید کارهایی را به خوبی انجام دهید. به عنوان مثال دانش حسابداری یک مهارت تخصصی است که اگر در آن تخصص داشته باشید می توانید تمام کارهای مربوط به حسابداری را به خوبی انجام دهید.
پیشنهاد ویژه : کارگاه روانشناسی آموزش فرزندپروری
مهارت های عملکردی به عنوان مهارت های قابل انتقال هم نامیده می شود و به دنبال استعداد شما به دست می آید. این فعالیت های قابل انتقال و اجرایی هستند و شامل تجزیه تحلیل، سازماندهی و ارتقا هستند.
همچنین باید به مهارت های مربوط به نگرش اشاره کرد که شما از دوران کودکی آنها را به دست می آورید. این مهارت ها به صورت مستقیم بر انجام وظیفه شما تاثیر می گذارد. مثلا مثبت اندیشی، صبور بودن و نتیجه گرا بودن جز دسته مهارت های مبتنی بر نگرش است و بر زندگی و کار شما تاثیر می گذارد.
به عنوان مثال فردی که مثبت اندیش باشد و بتواند سختی ها را تحمل کند در زندگی با موقعیت هایی روبرو می شود که می تواند بر آینده اش تاثیر بگذارد. مثلا اگر شخصی که توانایی تحمل سختی ها را نداشته باشد و به خدمت سربازی برود چون مهارت صبوری را ندارد ممکن است یا به خدمت سربازی نرود و یا از آن فرار کند که همین موضوع می تواند زندگی و آینده اش را تحت تاثیر قرار بدهد.
همچنین در زندگی نیز با مشکلات فراوانی مواجه می شود و چون خودش را به مهارت های مبتنی بر نگرش مجهز نکرده است نمی تواند با سختی های زندگی مواجه شود و در نتیجه مدام در حال ناله کردن است.
آشنایی با برخی از مهارت ها
بر اساس تاثیری که مهارت ها بر زندگی ما دارد می توانیم مهارت ها را به ۴ دسته مجزا تقسیم کنیم.
- مهارت های رهبری شامل حل تعارض، تصمیم گیری به موقع در مواقع عادی و بحرانی، برنامه ریزی استراتژیک و مهارت های هوش تجاری.
- مهارت های سازمانی شامل توانایی تعیین اهداف، منطق، مهارت های اجرایی، بهره وری و مدیریت دفتر.
- مهارت های شغلی شامل مهارت های مالی، راهنمایی، مذاکره و توانایی رعایت ضرب الاجل ها.
- مهارت های زندگی شامل مهارت فرزندپروری، مهارت انعطاف پذیری، سازگاری و کنترل استرس و رانندگی.
اگر فرد در هر یک از این مهارت ها تخصص بالایی داشته باشد می تواند در زندگی نیز به اهدافش دست یابد. به عنوان مثال اگر شما از مهارت شغلی برخوردار باشید در زندگی به شغل خوبی دست پیدا می کنید و می توانید به اهداف شغلی تان دست یابید.
توسعه و تقویت مهارت ها چه اهمیتی دارد؟
در ابتدا لازم است شما بدانید که کدام یک از مهارت ها برای زندگی شما لازم و ضروری است و سپس آن را در خودتان تقویت کنید. در ادامه شما را با دلایل اهمیت رشد و توسعه مهارت ها آشنا می کنیم.
سلامت روانی و جسمی
اگر شما در زندگی دارای مهارت های بالایی باشد هم از نظر جسمی و هم از نظر روانی در شرایط ایده آلی قرار می گیرید. چرا که شما در زندگی با چالش های مختلفی مواجه می شوید و در نتیجه تجربیات جدیدی هم به دست می آورید و به دنبال آن سلامت شما ارتقا می یابد.
رشد شخصی و اقتصادی
همواره به یاد داشته باشید که اگر شما در زندگی از مهارت های بالایی برخوردار باشید خواهید توانست تا به شغل های خوبی هم دست یابید. مثلا اگر شما در رشته حسابداری تخصص داشته باشید می توانید برای خودتان یک شغل مناسب پیدا کنید و یا اگر هر مهارت دیگری داشته باشید بدون داشتن هیچ دردسری به شغل مورد نظرتان خواهید رسید.
افزایش روابط فردی
زمانی دیگران شما را تایید می کنند که مشاهده کنند شما دارای مهارت خاصی هستید. بنابراین اگر شما هیچ مهارتی نداشته باشید قطعا زندگی برایتان کسل کنند خواهد شد. پس اگر شما در زمینه خاصی به تخصص برسید قطعا می توانید روابط خودتان را با دیگران توسعه دهید.
نتیجه گیری
باید اشاره شود که هم مهارت و هم استعداد موجب می شود تا شما به درآمد برسید ولی هرگز نباید به مهارت و استعداد نگاه صرفا مالی و اقتصادی داشته باشیم. همانطور که گفته شد استعداد امری ذاتی بوده و از طریق وراثت به فرد منتقل می شود و اگر شما بتوانید استعداد خودتان را شناسایی کنید قطعا به موفقیت خواهید رسید.
در مقابل ما با موضوع مهارت روبرو هستیم که به ما کمک می کند تا از طریق تجربه و یادگیری و تمرین به آن چیزی که می خواهیم برسیم. وجه اشتراکی که بین مهارت و استعداد وجود دارد این است که اگر به هر دوی آنها توجهی نکنیم خیلی زود خاموش می شوند و فرد را با چالش هایی مواجه می کنند. پس با توجه به تمام مواردی که در این مقاله به آن اشاره شد متوجه شدیم که شما می توانید از طریق تمرین و ممارست به اهدافتان دست یابید و بهترین تصمیمات را برای خودتان بگیرید.
