آیا می دانستید خواب هایی که می بینیم دارای معنا و مفهوم خاصی هستند؟ گاهی اوقات، وقتی از خواب بیدار میشوید، ممکن است یادآور جزئیات یک سفر عجیب و غریب در ذهنتان باشید که آن را رویا مینامیم. اما گاهی هم ممکن است احساس کنید هیچ خوابی ندیدهاید. حقیقت این است که تمام افراد خواب میبینند و به طور متوسط حدود دو ساعت از شب را خواب می بینیم. این طبیعی است که رویاهایی که شبانه روز میبینید را فراموش کنید، علیرغم آنچه ممکن است تصور کنید.
اما وقتی به خوابها و رویاهای خود یاد میآورید، متوجه میشوید که یک موضوع مشترک بین آنها وجود دارد. یک مقاله در مجله “Frontiers in Human Neuroscience” توضیح میدهد که در کل، رویاها مجموعهای از خاطرات افراد در طول روزها یا همین روزهای اخیر هستند. با این حال، برخی از افراد باور دارند که رویاها معنای عمیقتری دارند و فقط یک مجموعه از خاطراتی که در هنگام خواب آنها را مرور میکنید، نیستند. در ادامه با برنا اندیشان همراه باشید تا معنای خواب های رایجی که مشاهده می کنیم را مورد بررسی قرار دهیم.
چرا خواب می بینیم؟
دلیل دقیقی برای وقوع خواب و رویا تاکنون توسط دانشمندان به طور کامل مشخص نشده است. با این حال، برخی روانشناسان و محققان در حوزه خواب و رویا توصیفاتی را ارائه دادهاند که درباره علت رویا دیدن توضیح میدهند.
به عنوان مثال، دن فورد، روانشناس خواب و مدیر کلینیک The Better Sleep Clinic در نیوزیلند، باور دارد که رویاها ممکن است نشانگر دغدغهها و مشکلات اصلی فرد در زندگی شخصی و روابطش باشند. این مشکلات شامل نگرانیها و مشغولیتهایی است که فرد با آنها مواجه است.
لوری کوین لوونبرگ، تحلیلگر خواب و عضو انجمن بینالمللی مطالعه رویاها (IASD) نیز میگوید که رویاها نشانگر فرآیند تفکر و ادامه جریان فکری ما از روزهای گذشته هستند. هنگامی که وارد مرحله REM خواب میشویم، فعالیت مغز به طرز متفاوتی رخ میدهد که ممکن است منجر به تولید افکار و تصاویر رویاها شود.
اگرچه دلایل دقیق رویا دیدن هنوز کاملاً مشخص نشده است، اما تحقیقات نشان میدهند که رویاها میتوانند بخشی از تمرینات ذهنی و پردازش اطلاعات در مغز باشند. بنابراین، خواب و رویاها از اهمیت و معنای خود برخوردارند و به صورت یک گفتوگوی درونی و ادامه جریان فکری ما نقش میبازند.
انواع مختلف رویاهای رایج
تنوع گستردهای از رویاها وجود دارد که به شکلهای مختلفی ظاهر میشوند. تحقیقات نشان میدهد که حدود ۶۵ درصد از مؤلفههایی که رویاها را تشکیل میدهند، به تجربیات و رویدادهای مرتبط با خواب بیداری فرد در طول روزها مرتبط هستند. در ادامه، برخی از انواع کلی پنج رویای رایج و معانی آنها توضیح داده شده است.
رویاهای تکراری: رویاهای تکراری به خوابی اشاره دارند که شخص آن را بارها و بارها تجربه کرده است. این نوع رویاها اغلب ناشی از الگوهای رفتاری تکراری هستند که قبل از خواب دیدن رخ میدهند. به عبارت دیگر، اگر یک رویای تکراری را طی تمام عمر تان تجربه کنید، احتمالاً به یک الگوی رفتاری تکراری در زندگیتان مربوط است. همچنین، رویاهای تکراری ممکن است ناشی از مسئلههای تکراری و حل نشده زندگی باشند.
رویاهای بیداری کاذب: رویاهای بیداری کاذب به خوابی گفته میشود که بعد از بیدار شدن در یک محل آشنا، شروع به انجام کارهای روزمره و صبحگاهی میکنید و سپس متوجه می شوید که در واقع هنوز در حال خواب دیدن هستید. این نوع رویاها در مرحله REM خواب رخ میدهند.
رویاهای بیداری کاذب شبیه به فلج خواب هستند، زیرا هر دوی آنها حالتی است که بین خواب و بیداری قرار میگیرند. با این حال، در هنگام فلج خواب، شما از نظر ذهنی بیدار هستید، در حالی که در هنگام بیداری کاذب، فکر میکنید که از خواب بیدار شدهاید، اما در واقع هنوز در حال خواب بودهاید.
رویاهای شفاف: رویاهای شفاف زمانی رخ میدهند که در داخل رویا از خواب بیدار میشوید و متوجه میشوید که در حال خواب دیدن هستید. در برخی موارد، میتوانید رویای خود را به دلخواهتان کنترل کنید. این نوع رویاها با سطوح بالایی از فعالیت فیزیولوژیکی و افزایش فعالیت در نواحی جلویی مغز مرتبط هستند.
کابوس: کابوسها رویاهایی ترسناک هستند که شامل احساسات منفی شدید میشوند. نظرسنجیها نشان میدهند که سه موضوع کابوس رایج بین مردان شامل افتادن، تعقیب و حمله است، در حالی که موضوعات رایج بین زنان شامل تعقیب، افتادن، از دست دادن دندانها، حمله و پایان دادن به رابطه با فردی مهم هستند. کابوسها به دلیل مسائل ناراحتکننده، دشوار و یا مشکلات مدیریت زندگی شخصی در هنگام بیداری رخ میدهند.
۵ رویای رایج و معنای جذاب آنها
هنگامی که به تفسیر رویاها و معانی آنها میپردازیم، از علم Oneirology استفاده می کنیم که میتواند موضوعی پیچیده به حساب آید. لوری کوین لوونبرگ درباره این موضوع میگوید: «این فرایند شامل تحلیل مقایسهای بین تصاویر، افکار و احساسات در رویاها با رویدادها، افکار و احساساتی است که فرد در روز قبل تجربه کرده است.» در این راستا، تعبیر خواب به عنوان موضوعی بسیار پیچیده مطرح شده است.
اما برخی از کارشناسان معتقدند که تفسیر خواب یک موضوع علمی نیست. دن فورد نظر خود را در این زمینه مطرح میکند: «اگرچه انسانها به رویاها و معانی محتمل آنها علاقه دارند و تحقیقات نشان میدهد که رویاهای مشترک بین افراد وجود دارند، اما هنوز مدرک علمی در خصوص معنای خواب و رویا وجود ندارد.»
با این حال، با وجود صحبتهای کارشناسان در مورد اینکه آیا رویاهای ما واقعاً معنی دارند یا خیر، تفسیر خواب یک موضوع بسیار متداول در بین افراد است. در ادامه، به تعبیر رویای رایج و معنای جذاب آنها براساس گفته برخی از کارشناسان میپردازیم.
افتادن از ارتفاع
یک نظرسنجی که توسط شرکت Ameirsleep، تولیدکننده تشک و محصولات خواب، در سال ۲۰۲۲ انجام شد، نشان میدهد که زمین خوردن یک رویای رایج است که افراد تجربه میکنند. طبق این نظرسنجی، افتادن از ارتفاع همواره یکی از تکرار شونده ترین کابوس برای مردان و دومین کابوس رایج برای زنان است.
دن فورد توضیح میدهد که کارل یونگ، یک روانکاو برجسته که مفهوم رویا را معرفی کرد، بر این عقیده است که رویاها اطلاعات ناخودآگاه را نشان میدهند و میتوانند به عنوان بخشی اساسی از رشد شخصیت در نظر گرفته شوند. او معتقد است: «افرادی که خودشان را برتر از دیگران میدانند، ممکن است رویای افتادن و زمین خوردن داشته باشند.» لوری کوین لوونبرگ نیز میگوید که این نوع رویاها میتواند ناشی از احساس ناامیدی باشد، به ویژه از رویاهایی که به آنها امید زیادی داشتهایم.
او میافزاید: «همچنین، ممکن است هنگامی اتفاق بیفتد که احساس کنیم به هیچگونه حمایت مالی یا عاطفی دسترسی نداریم.» در ادامه، فورد میگوید: «زیگموند فروید، یکی از شخصیتهای برجسته در تاریخ روانشناسی، سقوط را نماد تسلیم شدن در برابر وسوسههای جنسی میدانست.»
تعقیب شدن
طبق نظرسنجی Amerisleep که در سال ۲۰۲۲ به آن اشاره شده است، تعقیب شدن دومین رویای رایج است. به گفته لوری کوین لوونبرگ، رفتار اجتنابی باعث ایجاد این رویا می شود. او توضیح میدهد: «در خواب، فرار از چیزی یا کسی هنگامی رخ میدهد که ما فوراً به مسئلهای رسیدگی نکنیم. افرادی که تمایل دارند به هر قیمتی از رویارویی با مسائل اجتناب کنند، این رویا را تجربه میکنند.»
دن فورد اظهار میکند که دیدن رویای تعقیب شدن میتواند ناشی از احساس اضطراب شدیدی باشد که در طول روز تجربه میشود. او میافزاید: «با توجه به پژوهشها، باور بر این است که که شیوع این رویا میتواند تکاملی باشد و مزیتی برای بقا داشته باشد. به عبارت دیگر، رویاهای تعقیب شدن ممکن است نوعی تمرین برای فرار از شکارچیان باشد.»
از دست دادن دندانها
از دست دادن دندان یا افتادن آنها، یکی از رایجترین رویاها است که افراد آن تجربه میکنند. این اتفاق ممکن است به واقعیت مرتبط باشد. بر اساس یک مطالعه در سال ۲۰۱۸، تحریک واقعی دندان میتواند دلیل خواب دیدن با موضوع از دست دادن دندانها باشد و این موضوع به ناراحتی روانی یا کیفیت خواب مربوط نمی شود.
لوری کوین لوونبرگ ادعا میکند که هر رویایی که به بخشی از دهان، به ویژه دندانها، مربوط شود، ممکن است به مسائل ارتباطی واقعی در زندگی مرتبط باشد. او میگوید: «قرار است دندان های ما سالم باشند، بنابراین وقتی در خواب دیدیم که دندانهایمان میافتند، این نوع رویا معمولاً نگرانی ظاهری ما را نشان میدهد.»
رویای رایج خیانت
رویاهایی که در مورد خیانت شما یا شریک زندگیتان می بینید، میتواند احساسات ناراحت کنندهای را به شما منتقل کند. این نوع رویاها اغلب نشاندهنده مسائلی است که نشان می دهد رابطه شما به اعتماد و توجه نیاز دارد. ممکن است به دلیل تجربهی خیانت در گذشته، این رویاها را ببینید. اما حضور این رویاها نشانهای از واقعیت خیانت شریک زندگی نیست و نشان می دهد که شما باید اعتماد را در رابطه تان تقویت کنید.
برهنه بودن در بین مردم
بر اساس نظرسنجی Ameri Sleep، حدود 12 درصد از رویاهای رایج مردم شامل رویاهای مرتبط با برهنگی در مکانی عمومی است. این نوع رویاها معمولاً به مسائلی در زندگی روزمرهی فرد مربوط میشوند که باعث ایجاد احساس خجالت یا آسیبپذیری میشوند. مهمترین جنبه این رویاها نگرانی از تمام نگاهها به سمت خود است. احتمالاً در زندگی عادی شما موقعیتی وجود دارد که همان نگرانی ها وجود دارد.
در نهایت، رویاها به عنوان نمادهای پیچیده و معنی دار زندگی و ذهن انسان، بسیار جذاب هستند. با توجه به تفسیرهای مختلف رویاها و نقش آنها در تمرکز بر مسائل روانی و احساساتی، میتوان نتیجه گرفت که خوابها نمادهایی هستند که ما را به اعماق ذهن و وجودمان هدایت میکنند.
آنها ممکن است برای نشان دادن ترسها، آرزوها، مشکلات پنهان و یا احساسات نهفته درونی ما بکار روند. این تجربهی جذاب و پرمعنا نشان میدهد که رویاها یکی از راههای برقراری ارتباط با ذهن ناخودآگاهمان و درک بهتر از خود و دیگران است بنابراین، مطالعه و تفسیر رویاها میتواند برای شناخت عمیقتر خود و بهبود روابطمان بسیار مفید و موثر باشد.