برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
آیا با رشته روانشناسی محیطی که یکی از شاخه های علم روانشناسی است آشنا هستید؟ در واقع باید اشاره شود که روانشناسی محیطی رشته ای است که رابطه بین انسان و محیط بیرون او را مورد بررسی قرار می دهد. به طوری که تلاش می کند تا چگونگی تغییر محیط توسط انسان را و همچنین تاثیری که محیط بر روی انسان می گذارد را مورد مطالعه قرار می دهد.
شایان ذکر است که روانشناسی محیطی در این مسیر بر روی تجربیات و رفتارهای انسان بسیار تاکید می کنید. توجه داشته باشید که این علم به طور گسترده ای محیط را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. یعنی محیط های طبیعی، محیط های اجتماعی، محیط های ساخته شده توسط انسان، محیط های یادگیری و محیط های اطلاعاتی را به طور عمیق مورد بررسی قرار می دهد.
ما در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا به صورت علمی در مورد روانشناسی محیطی با شما افراد علاقه مند به علم روانشناسی گفتگو کنیم و تمام ابعاد این رشته را مورد بررسی قرار دهیم.
آشنایی با روانشناسی محیطی
همانطور که گفته شد رشته روانشناسی محیطی (environmental psychology) به صورت دو طرفه رابطه بین انسان و محیطی که در آن زندگی می کند را مورد بررسی قرار می دهد. یعنی محیط چگونه بر انسان تاثیر می گذارد و در مقابل انسان و رفتارهای او به چه صورتی بر روی محیط تاثیر وارد می کند.
لازم به ذکر است که روانشناسان محیطی هر نوع محیطی را مورد بررسی قرار می دهند. به عنوان مثال می توانیم به محیط های ساخته شده، خانه ها، ادارات و شهرها اشاره کنیم. پیشنهاد می شود تا به مقاله موضوعات روانشناسی برای کنفرانس مراجعه نمایید.
یعنی آنها تحقیق می کنند که فضاها و محیط چگونه بر انسان ها تاثیر می گذارد و ما باید چه کارهایی را انجام دهیم تا انسان رفاه بیشتری داشته باشد. به طور نمونه آنها سوالی را مطرح می کنند که چگونه شهر باعث می شود تا جرم و جنایت در انسان ها افزایش یابد؟ و چه کارهایی می توانیم انجام دهیم تا از میزان جرم و جنایت کاسته شود. شایان ذکر است که روانشناسی محیطی به طور دقیق بر روی رابطه بین انسان و جهان طبیعی تمرکز دارد و می خواهد بداند که عناصری مانند آب و هوا به چه شکلی بر روی رفتارهای انسان تاثیر می گذارد.
همچنین چون روانشناسی محیطی تاثیر انسان بر روی محیط را مورد بررسی قرار می دهد قصد دارد تا بداند که انگیزه های آسیب زننده انسانی به چه صورتی محیط را تخریب می کند. توجه داشته باشید که روانشناسی محیطی یک موضوع میان رشته ای است و برای مطالعاتی که انجام می دهد از علومی مانند روانشناسی، جامعه شناسی، علوم اجتماعی، معماری و جغرافیا استفاده می کند.
رشته تحصیلی روانشناسی محیطی
گرایش های روانشناسی در مقطع کارشناسی ارشد ارائه می شود. از این رو باید اشاره شود که گاهی اوقات به عنوان اکوسایکولوژی یا همان بوم شناسی انسانی نیز شناخته می شود. افرادی که وارد رشته روانشناسی محیطی می شوند در زمینه هایی مانند روانشناسی، جغرافیا، جامعه شناسی، معماری، برنامه ریزی، معماری منظر و سیاست های زیست محیطی هستند.
دانشجویان در این زمینه اقدام به طراحی تحقیق، تجزیه و تحلیل داده ها و رفتار اخلاقی می کنند تا آنها را برای انجام تحقیقات مستقل آماده نمایند. به یاد داشته باشید که اگر می خواهیم در آینده تحقیقات عمیق و دقیقی را انجام دهیم لازم داریم تا پیشینه محکمی در ریاضیات و آمار داشته باشیم.
توجه داشته باشید افرادی که می خواهند در مقطع فوق لیسانس وارد رشته روانشناسی محیطی شوند از قبل در رشته هایی مانند روانشناسی، انسان شناسی، معماری، سلامت، معماری منظر و مطالعات محیطی را خوانده اند. افرادی که قصد ندارند تا در مقطع ارشد ادامه تحصیل دهند می توانند به عنوان دستیار طراح، متخصص ارگونومی یا مربیان فضای باز فعالیت نمایند.
چرا درک اقلیم اهمیت دارد؟
در نگاه اول ممکن است افرادی که در زمینه روانشناسی محیطی فعالیت می کنند قصد دارد تا مشکل گرمایش زمین را حل کنند. حدس شما درست است اما این کار فقط بخشی از فعالیت های روانشناسان محیطی است. زیرا روانشناسی محیطی به طور دقیق اقلیم و جغرافیا را مورد بررسی قرار می دهد و قصد دارد تا چگونگی تاثیر انسان بر روی محیط زیست را مورد بررسی قرار دهد.
آنها واکنش های انسان به خطرات طبیعی و تکنولوژیکی را مطالعه می کنند تا می خواهند بدانند که ساختمان های شهری و محیط های اداری چه نقشی بر روی ایجاد استرس در انسان دارند. چرا که باید اشاره شود محیط تاثیر مستقیمی بر روی خلق و خوی انسان ها داشته و اگر ما بتوانیم رابطه انسان و محیط را به خوبی بشناسیم می توانیم متوجه شویم که چه ساختمان هایی را بسازیم که موجب بهبود خلق و خوی انسان ها شود.
به عنوان مثال انسان نیاز دارد تا نور خورشید به او بتابد و اگر این موضوع برایش وجود نداشته باشد بعد از مدتی گرفتار حالت های مختلف افسردگی می شود. یا مثلا باید بدانیم که گرمایش زمین بعد از مدتی زندگی تمام موجوداتی که بر روی سیاره زمین زندگی می کنند را با خطرات زیادی مواجه می کند. همچنین پیشنهاد می شود تا به مقاله رنگ درمانی مراجعه نمایید.
از طرف دیگر موضوع بازیافت زباله ها بسیار دارای اهمیت است که روز به روز باید در این زمینه فناوری های جدیدی را اختراع کنیم که بتوانیم مانع بروز مشکلات جدی برای زندگی انسان ها و سایر موجود شویم. همچنین روانشناسی محیطی به ما کمک می کند تا بتوانیم از رنگ های برای تزئین فضاها استفاده کنیم که به طور جدی بر روی بهره وری و عملکرد انسان ها تاثیر می گذارد.
روانشناسی محیطی دارای چه کاربردهایی است؟
هر چه انسان ها به تاثیر محیط زیست بر روی زندگی انسان ها پی می برند و متوجه می شوند که انسان بر روی محیط و محیط بر روی انسان تاثیر می گذارد نقش افرادی که در زمینه روانشناسی محیطی فعالیت می کنند بسیار پر رنگ تر می شود. تعداد زیادی از آنها با سازمان های دولتی همکاری می کنند و برخی از آنها نیز با شرکت ها و ارگان های خصوصی همکاری های لازم را انجام می دهند.
در واقع آنها به عنوان روانشناس پژوهشی یا پزشک متخصص با تخصص محیطی شروع به فعالیت می کنند. آنها از طرح هایی حمایت می کنند که بر روی برنامه ریزی شهری، محیطی و بهداشتی تمرکز دارد و می تواند به بهبود شرایط و اوضاع کمک کند.
در ادامه با گروه برنا اندیشان همراه باشید تا شما را با کاربردهای روانشناسی محیطی آشنا کنیم.
- تحقیق در مورد پیام هایی که افراد موجب تغییر در رفتار انسان ها می شود.
- گفتگو و صحبت راجع به راه حل های محیط زیستی.
- بررسی دقیق این که چرا افراد رویکردهای مثبت را انتخاب نمی کنند.
- کمک به مردم و محیط زیست برای آنکه زندگی بهتری داشته باشند.
در واقع روانشناسی محیطی درصدد است تا به انسان ها کمک کند که چگونه می توانند مشکلات مربوط به زندگی در محیط و مسائل مربوط به انرژی را حل کنند. یعنی چه کارهایی می توانیم انجام دهیم تا مردم انگیزه داشته باشند که از محیط زیستی که در آن زندگی می کنند به خوبی حفاظت نمایند.
آشنایی با کار یک روانشناس محیطی
در قسمت بالا اشاره شد که افرادی که در زمینه روانشناسی محیطی مشغول به فعالیت هستند همواره تلاش می کنند تا متوجه شوند که محیط پیرامون انسان ها چگونه بر رفتار افراد تاثیر می گذارد. به عنوان مثال آنها در مورد این موضوع تحقیق می کنند که چگونه با استفاده از دانش خود فضاهای ایمن و ارگونومیکی را طراحی کنند که برای رفاه انسان ها بسیار مناسب باشد.همچنین پیشنهاد می شود تا به کارگاه روانشناسی آگاهی در مغز مراجعه نمایید.
یعنی اگر از پلان های رنگارنگ و باز استفاده کنند می توانند به بهبود خلق و خوی انسان ها کمک زیادی کنند. شایان ذکر است که یکی از کارهای روانشناسان محیطی این است که نگرش های محیطی را توسعه دهند. یعنی به طور دقیق ارزش گذاری طبیعت را مورد بررسی قرار می دهند و در این میان بسیار مهم است که مردم چرا و چگونه به طبیعت ارزش می دهند.
تمام این کارها موجب می شود تا درک بهتری راجع به نحوه پرورش اخلاق محیطی داشته باشند. از دیگر کارهای که یک روانشناس محیطی باید انجام دهد این است که به مطالعه رفتارها نسبت به طبیعت و منابع طبیعی بپردازد. در واقع این موضوع باعث می شود تا چگونگی رفتارهای پایدار را متوجه شوند و آزمایشاتی را در مورد اثرات ترمیمی طبیعت که بر روی روان انسان ها تاثیر می گذارد انجام می دهند.
به عنوان مثال مطالعه می کنند که چگونه گذراندن اوقات فراغت در خارج از منزل می تواند باعث شود تا استرس انسان به طور چشمگیری کاهش یابد. در تحلیل نهایی باید اشاره شود که این روانشناسان محیطی به طور علمی در صدد هستند تا مشاهده کنند که نگرش ها و رفتارهای انسان در تعامل با محیط به چه صورتی دچار تغییر می شود. به عبارت دیگر باید اشاره شود که روانشناسی محیطی که به عنوان اکوسایکولوژی نیز شناخته می شود می خواهد بداند که چه عواملی بر روی تخریب محیط و اجتماع تاثیر می گذارد.
به عنوان مثال هدف آنها این است که به موضوع فقر و نابرابری برسند و بهزیستی انسان را به طور یکپارچه با رفاه محیطی مرتبط می دانند. شایان ذکر است که تمام این کارها باعث می شود تا رابطه انسان و محیط طبیعی مورد بررسی قرار گرفته و در نتیجه به بهبود جامعه انسانی نیز بسیار کمک می کند.
حوزه های مطالعاتی روانشناسی محیطی
روانشناسی محیطی پاسخ های عاطفی به طبیعت را مورد بررسی قرار می دهد. یعنی تاثیرات مربوط به مسائل محیط زیست مانند بلایای طبیعی و تغییرات آب و هوایی را به خوبی درک می کند. لازم به ذکر است که روانشناسی محیطی در خصوص محیط زیست و هویتی که در آن وجود دارد بسیار نگران است و تمام سعی خود را می کند تا تجربیات متعالی موجود در طبیعت را به خوبی درک کند. از این رو از فعالیت های خارج از منزل برای مشاوره یا درمان استفاده می کند که در زیر به فعالیت های یک روانشناس محیطی اشاره می کنیم.
- طراحی، اجرا و تجزیه و تحلیل تحقیق
- نتایج تحقیقات را با انتشار مقالات علمی و ارائه در کنفرانس ها به اشتراک می گذارند.
- به عنوان اعضای هیئت علمی در دانشگاه ها تدریس می کنند.
- توصیه های سیاستی را ارائه می کنند.
- همکاری با افرادی مانند طراحان برنامه ریز، دانشمندان محیط زیست، برنامه ریزان شهری، معماران و مهندسان و سیاست گذاران.
- ایجاد محیط های سالم و ایمن برای شهرها، ادارات، منازل و تاسیسات صنعتی.
- درمان در فضاهای باز به عنوان بخشی از تمرینات بالینی.
شغل های مرتبط با روانشناسی محیطی
روانشناسان محیطی به شرکت ها و سازمان های دولتی و خصوصی در زمینه تخصصی که دارند مشاوره می دهند یا به آژانس های مسکن کمک می کنند تا توسعه بهتری داشته باشند و یا در شرکت های معماری استخدام می شوند. عده ای از روانشناسان محیطی برای سازمان های غیر انتفاعی کار می کنند و برخی از آنها نیز برای مدارس، خانه های سالمندان، زندان ها و سایر جوامع کار می کنند.
شایان ذکر است که برخی از افرادی که در رشته روانشناسی محیطی فعالیت می کنند همواره سعی دارند تا با رشد و توسعه دانش خودشان کارهای مختلفی در بخش هایی مانند معماری و برنامه ریزی انجام دهند. عده زیادی از آن ها در دانشگاه ها مشغول به تدریس می شوند و یا به عنوان عضو هیئت علمی فعالیت می کنند.
به این نکته توجه داشته باشید که برای فعالیت در دانشگاه لازم است که شما دارای مدرک دکترا باشید. از دیگر زمینه های کاری روانشناسی محیطی باید به مدارس و یا مراکز بهداشتی و درمانی اشاره کنیم که می توانند به صورت پاره وقت یا تمام وقت مشغول به فعالیت باشند.
روانشناسی محیطی چه وظایفی دارد؟
در این مقاله بارها اشاره شد که روانشناسی محیطی تاثیر محیط بر انسان و بالعکس را مورد مطالعه قرار می دهد. یعنی می خواهد بداند که تعامل انسان با محیط زیست چه تجربیاتی را با خودش به همراه دارد. زیرا در سال های آینده بحران هایی مانند آب و گرمای زمین می تواند زندگی افراد بسیاری را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. در قسمت زیر وظایف روانشناسان محیطی را به شما معرفی می کنیم.
- تحقیق مطالعه در مورد تاثیر محیط بر انسان و بالعکس
- ساخت و اجرای دقیق انواع پرسشنامه
- کمی کردن تمامی رفتارهای انسان با کمک روش های آماری
- ارائه گزارش در مورد یافته های محیط زیستی
- ارائه داده های به دست آماده به سیاست گذاران و عموم مردم
- همکاری با سایر افراد متخصص برای اکتشافات بیشتر
ارشد روانشناسی محیطی چه کارهایی انجام می دهد؟
افرادی که به صورت ارشد روانشناسی محیطی مشغول به کار هستند بیشتر در بخش های اداری و مدیریتی قرار دارند که در ادامه به وظایف آنها اشاره می کنیم.
- پشتیبانی و نظارت بر کار اعضای تیم
- مربیگری اعضای جوان تیم
- ایجاد رابطه با مشتریان و سایر همکارانی که در بخش های دولتی و خصوصی فعالیت می کنند.
- درک قوانین محیطی و تاثیر آن در روانشناسی محیطی
- انجام اقدامات لازم برای تامین مالی
- کنترل بودجه و ایجاد جدول زمان بندی
- تعامل و ارتباط با سایر اعضای تیم و ایجاد روحیه همکاری
- نظارت بر فضای کاری و منابع میدانی
- شرکت در پروژه های بین رشته ای
- مشاوره در زمینه ای که تخصص دارند
همانطور که مشاهده می کنید ما در این مقاله به صورت کامل شما را با رشته روانشناسی محیطی آشنا نمودیم و متوجه شدید که این رشته چه فعالیت هایی انجام می دهد و به انسان و محیط طبیعی چه کمک هایی را ارائه می کند.
