برنامهریزی برای بهبود وضعیت مالی یکی از جوانب مهم زندگی است که بسیاری از افراد به طور کلی از آن غفلت میکنند. برخی افراد به صورت روزمره و بدون هدف خاصی، با روتین کاری خود ادامه میدهند. آنها هر روز به کار مشغول میشوند تا به پایان ماه برسند، حقوق خود را دریافت کرده و هزینههای خود را پرداخت نمایند. پس از پرداخت هزینهها، باقیمانده مبلغ را نیز به صورت دلخواه خرج میکنند. این چرخه تکراری و بدون هدف، زندگی را خستهکننده میسازد.
تعیین اهداف مالی میتواند به شما احساس آرامش و اطمینان را در زندگی بخشد. این اهداف به شما امکان میدهند تا به بهترین نحو ممکن برنامهریزی کنید و درآمد خود را مدیریت نمایید. اگر افراد دیگر در محیط شما در مورد مسائل مالی صحبت کنند، شما نیز با داشتن اهداف خود، قادر به مشارکت موثر در این گفتگوها خواهید بود.
در این مقاله از برنا اندیشان، به شرح اهمیت اهداف مالی و نحوه تعیین اهداف صحیح، پرداختهایم. این توضیحات به شما کمک میکنند تا با داشتن اهداف مشخص و قابل اندازهگیری، به طراحی یک زندگی منظم و هدفمند دست پیدا کنید.
اهداف مالی چیست؟
اهداف مالی به این معناست که شما مشخص کنید برای زندگی کردن به چه میزان پول نیاز دارید. این نیازها میتوانند شامل هزینههای روزمره، پسانداز برای آینده یا حتی خریدهای بزرگتر مثل یک خانه باشند. اولین گام در تعیین اهداف مالی، تعیین یک مبلغ خاص است که برای رسیدن به آن نیاز دارید. سپس، این مبلغ را به عنوان هدفی مشخص در نظر بگیرید و برنامهریزی مناسبی برای دستیابی به آن ایجاد کنید.
اهداف مالی همچنین میتوانند مرتبط با خرید چیزی خاص در آینده باشند؛ به عنوان مثال، ممکن است به عنوان یک هدف مالی، تعیین کنید که بخواهید برای خرید یک خانه، مبلغ مشخصی را جمعآوری کنید. این اهداف نقطهای استراتژیک برای رسیدن به پایداری مالی خود و بهبود کیفیت زندگیتان میباشند.
پیشنهاد می شود به پکیج جملات تاکیدی مراجعه فرمایید. مهم است بدانید که برای بسیاری از افراد، اعتماد به طرح فکر بلندمدت ترسناک به نظر میآید. چگونه میتوان در کنار پرداخت هزینههای روزمره، به اهداف مالی خود نیز اختصاص منابع کنیم؟ آمارها نشان میدهد که ۴۹ درصد افراد به دلیل عدم قطعیت در آینده، فکر میکنند که برنامهریزی آینده غیرممکن است. حتی در آمریکا، تنها ۳۰ درصد از خانوادهها برنامهریزی مالی بلندمدت دارند.
با این حال، حتی در مواجهه با عدم قطعیت در آینده، برنامهریزی مالی امری ضروری و مفید برای سلامت روان و امنیت مالی فردی است. اگر چه ممکن است شرایط آینده به تناسب انتظارات فعلی شما نباشد، اما این برنامهریزی به شما امکان میدهد تا در صورت لزوم، تغییراتی در اهداف خود ایجاد کنید و با تطابق با شرایط جدید، به حفظ سلامت مالی و پیشرفت مستمر دست یابید.
اهمیت برنامه ریزی برای اهداف مالی
در محیط مدرسه و دانشگاه، موضوعات مرتبط با امور مالی و مدیریت پول به جز در صورتی که رشته تحصیلی شما مرتبط با اقتصاد و مدیریت مالی باشد، به طور کلی به آموزش داده نمیشوند. تعیین اهداف مالی به شما کمک میکند تا بهترین استفاده را از درآمد خود ببرید و بتوانید هزینههای خود را با دقت اولویتبندی کرده و زندگی دلخواه خود را با برنامهریزی دقیقتری بسازید.
مزایای بسیاری از هدفمندی مالی وجود دارد که از جمله مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. ایجاد احساس امنیت مالی: اهداف مالی به شما امکان میدهند تا احساس امنیت و ثبات مالی داشته باشید.
2. افزایش حس رضایت از زندگی: با تعیین اهداف مالی، احتمال افزایش حس رضایت از زندگی و ارتقاء کیفیت آن افزایش مییابد.
3. کاهش استرس: هدفمندی مالی باعث کاهش استرس ناشی از نگرانیهای مالی میشود.
4. کاهش هزینههای غیرمنتظره: با برنامهریزی مالی، امکان کاهش هزینههای غیرمنتظره و ناشی از برخوردهای غیر منتظره را دارید.
5. افزایش آزادی مالی: هدفمندی مالی به شما آزادی مالی میدهد و امکان انجام انتخابهای مالی مستقل را فراهم میکند.
6. افزایش انعطافپذیری در کار: با داشتن اهداف مالی، میتوانید در مواجهه با تغییرات در مسیر حرفهای خود انعطافپذیرتر باشید.
7. داشتن راهکاری برای مقابله با تغییرات غیرمنتظره: اهداف مالی به شما ابزارها و راهکارهای لازم را برای مقابله با تغییرات غیرمنتظره در مسیر زندگی میدهند.
8. کمک به تعیین بودجه برای دستیابی به اهداف مختلف: اهداف مالی به شما کمک میکنند تا یک بودجه مشخص و هدفمند برای دستیابی به اهداف مختلف خود تعیین کنید.
انواع اهداف مالی
به منظور سادهتر کردن برنامهریزی مالی، میتوانیم اهداف مالی را به سه دسته تقسیم کنیم. این تقسیمبندی شامل موارد زیر است:
1. اهداف مالی کوتاهمدت: این اهداف به عنوان اهداف سادهتر شناخته میشوند و معمولاً در یک سال یا کمتر قابل دستیابی هستند. به عنوان مثال، خرید تلویزیون جدید، لپتاپ یا گوشی موبایل از جمله اهداف مالی کوتاهمدت محسوب میشوند.
2. اهداف مالی میانمدت: این اهداف به مدت پنج سال طراحی میشوند و با پسانداز یا سرمایهگذاری در طول زمان، ممکن است به دست آید. به عنوان مثال، خرید یک خودرو به عنوان هدف مالی میانمدت مطرح میشود.
3. اهداف مالی بلندمدت: این اهداف برنامهریزی و دستیابی به آنها بیش از پنج سال به طول میانجامد. به عنوان نمونه، خرید یک خانه جدید و پسانداز برای دوران بازنشستگی از جمله اهداف مالی بلند مدت هستند.
برای رسیدن به اهداف میانمدت و بلندمدت، میبایست به تدریج و با مراحل مختلف پیش بروید. در هر مرحله، ارزیابی شاخصهای مشخصی برای اندازهگیری پیشرفت در راه رسیدن به هدف مورد نظر خود را در نظر بگیرید. این ارزیابیها به شما کمک میکنند تا بهترین تصمیمات ممکن را بگیرید و همواره در جهت دستیابی به اهدافتان حرکت کنید.
آموزش تعیین اهداف مالی
اهداف مالی به منظور رسیدن به آرزوها و ارزشهایی که برای شما مهم هستند، تعیین میشوند. با پیشرفت مراحل زیر، میتوانید اهداف دقیق و مفیدی برای خود تعیین کنید و با حفظ انگیزه و حسابگری، در مسیر رسیدن به آنها پیشرفت کنید:
1. تعریف ارزشها و آرزوها: در ابتدا، ارزشها و آرزوهای خود را به دقت مشخص کنید. این اطلاعات اساسی هستند که بر اساس آنها اهداف مالی خود را تعیین خواهید کرد.
2. تبیین اهداف خاص: دقیق و مشخص تعیین کنید که میخواهید چه کارها یا داراییهایی را به دست آورید. این اهداف میبایست متناسب با ارزشها و آرزوهای شما باشند.
3. تعیین زمانبندی: هر هدف مالی نیاز به یک زمانبندی دقیق دارد. مشخص کنید که میخواهید تا چه زمانی به دستاورد هر هدف برسید.
4. تفکر در مسیر دستیابی به اهداف: ارائه یک طرح مفصل برای هر هدف و تفکر در مراحل مختلف مسیر دستیابی به آن، به شما کمک میکند تا همیشه از راههایی که برایتان موفقیت آمیز بودهاند، استفاده کنید.
5. پایش و ارزیابی مداوم: اهداف خود را بهطور دورهای بررسی کنید و پیشرفت خود را اندازهگیری کنید. این ارزیابیها به شما امکان میدهند تا در صورت نیاز، تغییرات لازم را اعمال کرده و راه خود را بهبود بخشید.
مشخص کردن خواسته
برای تدوین زندگی مطلوب خود، معین کنید که چه اقداماتی باید انجام دهید تا به این اهداف برسید. هر قسمت از زندگی مطلوب شما نیاز به تدوین و برنامهریزی دقیق دارد. از طریق شناخت هزینههای مرتبط با دستیابی به هر بخش از این زندگی، میتوانید برنامههای مالی خود را بهتر مدیریت کرده و به سمت اهدافتان حرکت کنید.
یک نکته مهم این است که اطلاعاتی که در مورد هر بخش از زندگی مطلوب خود بررسی میکنید را یادداشت کنید. این یادداشتها به شما کمک خواهند کرد که در طی فرآیند تلاش برای دستیابی به اهداف مالی خود، هدفمند و با دقت عمل کنید.
از این اطلاعات به عنوان یک راهنما برای انجام اقدامات خود در طی مسیر حرکت به سوی اهداف استفاده کنید. این ارزیابی مستمر و بازخوردها از شما میخواهد که در مسیرتان اصلاحات لازم را ایجاد کنید و به بهترین شکل ممکن به اهداف خود نزدیک شوید.
تقسیم اهداف بزرگ
برای دستیابی به اهداف بزرگ، مناسب است آنها را به اهداف کوچکتر و قابل دستیابی تقسیم کرده و مراحل مختلف را به تدریج پیش ببرید. به عنوان مثال، اگر خرید یک خانه با مساحت ۱۰۰ متر مربع هدف بلندمدت شماست، میتوانید خرید یک خانه با مساحت ۵۰ متر مربع را به عنوان هدف میانمدت خود قرار دهید. همچنین، تعیین کردن هدف کوتاهمدت مثل پسانداز ماهانه چند گرم طلا نیز میتواند قدم کوچکی در راستای دستیابی به اهداف بلندمدت شما باشد.
توجه داشته باشید که اهداف کوتاهمدت و کوچک باید با هدف بلندمدت هماهنگ و همسو باشند، به طوری که هر گامی که برمیدارید، شما را به سمت دستیابی به هدف نهایی نزدیکتر کند. این رویکرد گام به گام باعث میشود فرآیند دستیابی به اهداف شما مداوم و مؤثر باشد، زیرا شما با هر مرحله موفق، احساس پیشرفت و انگیزه بیشتری خواهید کرد.
انجام اولویت بندی
اولویتبندی در استفاده از حقوق ماهیانه، نقش کلیدی در دستیابی به اهداف مالی شما دارد. این مسئله به شما کمک میکند تا به دقت مشخص کنید حقوق دریافتی شما به چه مواردی اختصاص یابد و این امر اساسی است در پیشبرد برنامههای مالی خود.
اگر هنوز به ایجاد یک پسانداز ماهانه نپرداختهاید، این اولویت را در اولویتهای اصلی خود قرار دهید. سپس، در صورت وجود بدهی، برنامهریزی را به گونهای انجام دهید که بتوانید آن را در کوتاهترین زمان ممکن پرداخت کنید. پس از رفع بدهی، میتوانید به برنامهریزی برای دستیابی به اهداف مالی خود بپردازید.
لازم به ذکر است که گاهی اولویتها ممکن است به دلیل تغییر در شرایط تغییر کنند. به عنوان مثال، اگر در یک ماه خاص وسیله جدیدی خریداری کردهاید، پرداخت بهای آن ممکن است اولویت بیشتری از پسانداز ماهانه شما را به خود اختصاص دهد. این انعطافپذیری در اولویتبندی به شما کمک میکند تا با تغییر در شرایط و نیازهای خود، بهترین تصمیمات مالی را بگیرید.
مشخص کردن اهداف مالی
بسیاری از افراد ادعا میکنند که هدف مالی دارند، اما زمانی که به آنها درباره اهدافشان پرسش میکنید، اغلب به صورت کلی و بیتفاصیل حرف میزنند. به عنوان مثال، ممکن است بگویند: «هدف من آزادی مالی است». این اظهارات مبهم و کلی نمیتوانند به شما کمک کنند تا مسیر دقیقی برای دستیابی به هدف خود پیش بگیرید. یک فرد ممکن است با داشتن ۱ میلیارد تومان سرمایه به آزادی مالی دست پیدا کند، در حالی که فرد دیگر برای رسیدن به همین آزادی به ۱۰ میلیارد تومان نیاز داشته باشد.
در واقع، تعیین مبلغ مالی مشخص برای هدفهای خود میتواند به شما کمک کند تا پیشرفت خود در راستای دستیابی به این اهداف را بهبود بخشید. این تعیین مقدار مالی به شما این امکان را میدهد که پیشرفت خود را ارزیابی کنید و بفهمید که چقدر به هدف نزدیک شدهاید. این روش اندازهگیری میزان پیشرفت به شما انگیزه میدهد و به شما کمک میکند تا برنامههای مالی خود را به دقتترین شکل ممکن برنامهریزی کنید.
برابری خواسته و اهداف مالی
بعضی از افراد، در تعیین اهداف مالی خود، به نحوی وابسته به مقایسه با دیگران عمل میکنند. به عبارت دیگر، این افراد ممکن است هدفگذاری خود را با دیدن موفقیتها یا داراییهای دیگران مقایسه کنند. به عنوان مثال، اگر دوستان آنها خانههایی با مساحت ۲۰۰ متر مربع دارند، این افراد ممکن است برای خرید خانه با مساحت ۲۵۰ متر مربع برنامهریزی کنند، حتی اگر خانهای با مساحت ۱۰۰ متر مربع هم برآورده نیازشان باشد.
برای دوباره ارزیابی اهداف تعیینشده، مهم است تا اطمینان حاصل شود که هر آنچه در لیست اهداف قرار دارد، با ارزشها و تمایلات شخصی شما همخوانی دارد. به عبارت دیگر، اهداف شما باید با ارزشها و اولویتهای شخصیتان هماهنگ باشند تا در واقعیت، برآورده شدن آنها به شما احساس رضایت و موفقیت را به همراه بیاورد. این ایجاب تطابق با ارزشهای فردی و نیازهای واقعی به نتایج مثبت و رضایت بیشتر از دستیابی به اهداف مالی خواهد انجامید.
انجام بودجه بندی متعادل
حالا آمادهاید تا درآمد خود را بین هزینههای روزمره و اهداف مالی خود تقسیم کنید. اما نکته مهم این است که دستیابی به اهداف مالی نباید به معنای کاهش هزینههای روزمره و کمکردن لذتهای زندگی باشد. به عنوان راهنمایی، مهم است که یک تعادل مناسب را حفظ کنید و به هر بخش از بودجه خود، با توجه به اهمیت و نیازهای آن، منابع لازم را اختصاص دهید.
در این مرحله، به یاد داشته باشید که اهداف مالی شما نباید باعث کاهش کیفیت زندگی شما شود. بلکه باید به شکل هوشمندانهای از درآمد خود استفاده کنید تا هم از لحظات فعلی لذت ببرید و هم برای آینده خود برنامهریزی کنید. این تعادل برنامهریزی هوشمندانه بین هزینههای جاری و اهداف مالی، موجب راحتی روزمره و پیشرفت در مسیر دستیابی به اهداف بلندمدت شما خواهد شد.
چگونه به اهداف مالی خود برسیم؟
بسیاری از افراد اهداف مالی تعیین میکنند، اما برخی از آنها هیچگاه به دلیل مشکلات غیرمنتظره به این اهداف دست یافتنی نمیشوند. در این مواقع، مهم است به یاد داشته باشید که مسیر دستیابی به اهداف مالی همواره با چالشها و موانع همراه است.
اغتنام از هزینههای غیرمنتظره ممکن است باعث دور شدن از برنامه مشخصی که برای دستیابی به اهداف ترسیم کرده بودید شود. با این حال، در این لحظات مهم است که به متعهد بودن به اهداف خود ادامه دهید و بهمحض بازگشت به شرایط طبیعی، برنامههای خود را دوباره آغاز کنید.
در ادامه، پنج نکته مهم برای حفظ تعهد و باقیماندن در مسیر دستیابی به اهداف مالی را بیان کردهایم که ممکن است به شما در مواجهه با چالشها کمک کند و از انگیزه شما حمایت کند.
انتخاب نام های هیجان انگیز برای اهداف
این روش واقعاً جالب و الهامبخش است. بهجای اینکه اهداف خود را به شکل عادی و کلی بیان کنید، میتوانید از این رویکرد خلاقانه برای ایجاد انگیزه بیشتر استفاده کنید. به عنوان مثال، اگر هدف بلندمدت شما خرید یک ماشین مدل بالا است، بهجای اینکه فقط بنویسید “خرید ماشین”، از جملههایی استفاده کنید که تصویر زنده و جذابی از این تجربه ایجاد کنند، مانند “رانندگی با سرعت ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت”.
همچنین، در مورد پرداخت بدهی نیز، میتوانید از جملاتی که احساس تجربه آزاد شدن از بدهی را منعکس کنند، استفاده کنید. بهعنوان مثال، بهجای “پرداخت بدهی”، مینویسید “خلاصی از دست مأمور جمعآوری بدهی”. این نوع فرمولاسیون اهداف، باعث میشود اهداف شما برایتان واقعیتر و جذابتر باشند و در نتیجه، انگیزه شما برای دستیابی به آنها افزایش یابد.
تعیین ضرب الاجل
سیستم هدفگذاری SMART، یک روش هوشمندانه برای تعیین اهداف مالی است که باعث میشود اهداف شما مشخص، قابلاندازهگیری، قابلدستیابی، مرتبط با زندگی شما و دارای زمان محدود برای انجام باشند. تعیین ضربالاجل برای اهداف مالی، یکی از عناصر کلیدی این سیستم است.
زمانی که شما برای رسیدن به اهداف مالی خود ضربالاجل مشخص نکردهاید، احتمالاً این امر باعث میشود که به تدریج از تعهد به دستیابی به هدف خود دست بکشید و ممکن است ترجیح دهید تا به تأخیر بیفتد یا حتی به آن اصلاً نپردازید. با تعیین زمان مشخص برای رسیدن به هدف، شما یک فرمون انگیزشی برای خود ایجاد میکنید و مسیر دستیابی به اهداف مالی خود را به یک وظیفه مداوم و مدیریتپذیر تبدیل میکنید.
بصری کردن اهداف مالی
نوشتن اهداف خود روی کاغذ یک راه حسنه است، اما چند ماهه یکبار کاغذهای خود را مرور کردید؟ ما یک راهکار بهتر برای ترتیب اهدافتان داریم. با ساختن یک ویژن برد یا تابلوی چشمانداز، میتوانید اهداف خود را به شکل واضح تری مشاهده کنید. عکسهای مرتبط با اهداف مختلف تان را بر روی این تابلو قرار داده و کنار هر تصویر، یک ستون برای پیشرفت هر هدف اختصاص دهید.
در ادامه، در بازههای زمانی منظم، ستون مربوط به هر هدف را با رنگی که نمایانگر میزان پیشرفت شماست، پر کنید. وقتی که ستون کامل رنگ شد، یعنی به هدف مورد نظر رسیدهاید. این روش به شما انگیزه میدهد تا به تدریج و با انجام کارهای لازم، به سمت دستیابی به اهداف حرکت کنید و ستونهای متعدد را به تدریج پر کنید.
اهداف مالی همه چیز نیستند
بعضی از افراد، در تعقیب اهداف مالی خود، به افراط میپردازند و تمام جوانب تفریح و لذت زندگی را به بهانه کاهش هزینهها از دست میدهند. این افراد به بهانه خلق آینده بهتر، از لحظات فعلی و لحظههای لذتبخش زندگی استفاده نمیکنند، که میتواند منجر به کاهش انگیزه و احساس سرخوردگی شود. در نهایت، ممکن است این افراد، پس از مدتی از تنش خسته شده و به دلیل فشارهای ذهنی، به افراط در مصرف و خرج کردن بپردازند.
برای پیشگیری از این مشکلات، توصیه میشود که در مسیر دستیابی به اهداف مالی، همچنان برنامههای سرگرمکننده و لذتبخش را در زندگیتان حفظ کنید. حتی کارهای کوچک مانند مهماننوازی یک دوست میتواند به شما لحظاتی شاد و انرژیبخش بخشوده و از ایجاد احساس بیانگیزگی و روحیهی منفی جلوگیری کند. در کل، تعادل بین تلاش برای دستیابی به اهداف مالی و لذت بردن از لحظات فعلی میتواند به روانشناسی و احساس عمیقتر به خود کمک کند.
استفاده از سیستم پس انداز خودکار
با توجه به امکانات فعلی همراهبانکها و سیستمهای بانکداری هوشمند، میتوانید از قابلیت انتقال خودکار بین حسابها بهرهمند شوید. بهطور کلی، میتوانید یک حساب بانکی مخصوص پسانداز ایجاد کنید و سپس از این امکان استفاده کنید که هر ماه مبلغ مشخصی به صورت خودکار به این حساب انتقال یابد. این روش این امکان را فراهم میکند که میزان پسانداز خودکار از حساب اصلی شما کم شده و شما نیاز به همیشه به آن فکر نکنید.
با این روش، میتوانید با اطمینان بیشتری به پسانداز خود بپردازید، زیرا از وسوسههای خرجکردن آن یا واریز نکردن به حساب دیگر در امان خواهید بود. این اقدام همچنین به شما امکان مدیریت بهتر و کاهش خطرات مرتبط با مدیریت مالی را میدهد.
کافی نبودن اهداف مالی
اگر تمام تمرکز زندگی خود را به دستیابی به اهداف مالی اختصاص دهید، احتمالاً نخواهید توانست به حس رضایت و خوشبختی مد نظر خود دست یابید. بسیار مهم است که هدفگذاری خود را بر روی جنبههای گوناگون زندگی تمرکز دهید. به جای اینکه تنها به دنبال دستیابی به اهداف مالی باشید، به خودسازی و پیشرفت شخصی نیز اهمیت بدهید. همچنین، تلاش کنید مهارتهای جدیدی یاد بگیرید و در شغل خود پیشرفت کنید.
ارتقاء ارتباطات شخصی و اجتماعی نیز جزء اهدافی است که میتوانید در نظر بگیرید. افزایش تلاش برای برقراری ارتباط با افراد مورد نظرتان و برنامهریزی برای بهبود وضعیت جسمی خود نیز مهم است. با تنظیم اهداف در زمینههای گوناگون، همه جنبههای زندگی شما به صورت موازی و هماهنگ رشد خواهند کرد و این به شما امکان میدهد که به حس رضایت و خوشبختی مد نظر خود دست یابید.
نتیجه گیری
ثروتمندان، حتی به یک ریال بلاتکلیف هم در حساب خود توجه میکنند! وقتی برنامهریزی مالی انجام میدهید، تدریجاً هنر مدیریت پول را یاد میگیرید و در نهایت به گونهای عادت میکنید که همواره به اندازه نیاز به پول دسترسی دارید.
از طریق مدیریت هوشمندانه پول، میتوانید به دستیابی به اهداف مالی خود پیش بروید. در طی زمان، میتوانید به مراحل پیشرفتهتری از مدیریت مالی، مانند سرمایهگذاری و ایجاد درآمد سودآور، وارد شوید و به سوی یک زندگی مالی ثروتمندانه حرکت کنید.
بهیاد داشته باشید که اهداف بزرگ شما ممکن است در ابتدا دستنیافتنی به نظر بیایند، اما با تجزیه و تحلیل آنها به بخشهای کوچکتر، میتوانید برنامهریزی کاملتری برای دستیابی به آنها داشته باشید. هرگونه موفقیتی نیازمند گامهای کوچک و مستمر است. همچنین، همانند ضربات تبر به یک درخت که تدریجاً نقش مهمی در رشد آن دارند، هر تصمیم و اقدامی که برای دستیابی به اهدافتان انجام میدهید، بر سرنوشت نهایی شما تأثیر میگذارد.