در این مطلب قصد داریم به بررسی نقرس و درمانهای نوینی که در مطالعات اخیر معرفی شدهاند، بپردازیم. نقرس، نوعی آرتریت است که به علت تجمع کریستالهای اورات در مفاصل به وجود میآید. این وضعیت معمولاً با درد شدید و ناگهانی، تورم و قرمزی در مفاصل همراه است. اورات اضافی در گردش خون، معروف به هایپراوریسمی، مدتهاست که به عنوان علت اصلی نقرس شناخته میشود. با این حال، تحقیقات نشان میدهد که اکثر افرادی که سطح اورات بالایی دارند، به نقرس مبتلا نمیشوند، که این امر نشاندهنده وجود عوامل دیگری در بروز این بیماری است.
محققان دانشگاه کالیفرنیا در سن دیگو اخیراً مدل جدیدی از آرتریت را که بر پروتئین روانکننده مفصل تمرکز دارد، آزمایش کردهاند. این مدل به بررسی نقش پروتئینهای مختلف در حفظ سلامت و عملکرد مفاصل میپردازد و نشان میدهد که تغییرات در این پروتئینها میتواند به التهاب و درد مفاصل منجر شود. یافتههای اولیه این تحقیق میتواند به توسعه درمانهای هدفمندتر و موثرتری برای نقرس و سایر انواع آرتریت منجر شود.
در ادامه از مجله علمی برنا اندیشان به جزئیات بیشتری درباره این مطالعات و نتایج به دست آمده خواهیم پرداخت تا درک بهتری از مکانیزمهای پشت نقرس و روشهای درمانی جدید آن ارائه دهیم.
نقرس چیست؟
نقرس یک نوع شایع و پیچیده از آرتریت است که میتواند افراد در هر سن و جنسیتی را تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری با حملات ناگهانی و شدید درد در مفاصل همراه است که معمولاً به صورت دورهای رخ میدهند. علائم نقرس شامل درد شدید، تورم، قرمزی و حساسیت شدید در یک یا چند مفصل است. این حملات غالباً در نیمهشب یا صبح زود آغاز میشوند و به طور ناگهانی مفصل را تحت تأثیر قرار میدهند.
معمولترین محل بروز نقرس، مفصل انگشت شست پا است، اما این بیماری میتواند سایر مفاصل مانند مچ پا، زانو، آرنج، مچ دست و انگشتان دست را نیز درگیر کند. در طول حمله نقرس، مفصل آسیبدیده ممکن است چنان دردناک باشد که حتی وزن یک ورق کاغذ روی آن غیرقابل تحمل شود. علاوه بر درد، مفصل ممکن است گرم و متورم شده و پوست اطراف آن به رنگ قرمز یا بنفش درآید.
پیشنهاد میشود به کارگاه پزشکی سوء جذب مراجعه فرمایید. شناخت دقیق علائم و نشانههای نقرس برای تشخیص و درمان مناسب آن بسیار مهم است، زیرا عدم درمان میتواند به بروز مشکلات جدیتری منجر شود. درمان نقرس شامل مدیریت درد و کاهش التهاب، پیشگیری از حملات بعدی و جلوگیری از آسیب دائمی به مفاصل است. روشهای درمانی مختلفی از داروهای ضد التهاب گرفته تا تغییرات در سبک زندگی و رژیم غذایی وجود دارد که میتواند به کنترل و کاهش علائم نقرس کمک کند.
حمله نقرس به طور ناگهانی و غیرمنتظره رخ میدهد و اغلب شما را در نیمه شب از خواب بیدار میکند، با این احساس که انگشت شست پای شما در حال سوختن است. در این شرایط، مفصل آسیبدیده به شدت داغ، متورم و به قدری حساس میشود که حتی وزن یک ملحفه نیز میتواند غیرقابل تحمل باشد. این درد و حساسیت شدید معمولاً به طور ناگهانی آغاز میشود و میتواند باعث ناراحتی و بیخوابی شما شود.
علائم نقرس ممکن است دورهای ظاهر شده و پس از مدتی ناپدید شوند. این علائم شامل درد شدید، تورم، گرما و قرمزی در مفصل آسیبدیده است. حملات نقرس میتوانند چند روز تا چند هفته به طول بیانجامند و بین حملات ممکن است هیچ نشانهای از بیماری وجود نداشته باشد. با این حال، تکرار مکرر حملات نقرس میتواند به آسیب دائمی مفاصل منجر شود.
برای مدیریت علائم نقرس و جلوگیری از عود آن، روشهای مختلفی وجود دارد. این روشها شامل استفاده از داروهای ضد التهابی برای کاهش درد و التهاب، تغییرات در سبک زندگی مانند کاهش مصرف الکل و غذاهای غنی از پورین، و مصرف داروهایی برای کاهش سطح اسید اوریک در خون میباشد. همچنین، حفظ وزن سالم و افزایش فعالیت بدنی میتواند به کاهش خطر حملات نقرس کمک کند. مراجعه به پزشک و دنبال کردن یک برنامه درمانی منظم میتواند به شما کمک کند تا علائم نقرس را به خوبی مدیریت کرده و از عود مجدد آن پیشگیری کنید.
آشنایی با علائم نقرس
علائم نقرس به طور ناگهانی ظاهر میشوند و بیشتر در شب خود را نشان میدهند، هرچند که بروز علائم در طول روز نیز ممکن است.
1. درد شدید مفاصل: نقرس میتواند هر مفصلی را درگیر کند، اما معمولاً اولین حملات در انگشت شست پا رخ میدهد. دیگر مفاصلی که معمولاً تحت تأثیر قرار میگیرند شامل مچ پا، زانو، آرنج، مچ دست و انگشتان دست هستند. شدت درد در 4 تا 12 ساعت اول پس از شروع حمله به اوج خود میرسد و میتواند بسیار طاقتفرسا باشد.
2. ناراحتی طولانی مدت: پس از کاهش درد شدید، ممکن است برخی از ناراحتیهای مفصلی از چند روز تا چند هفته باقی بمانند. احتمال اینکه حملات بعدی طولانیتر شوند و مفاصل بیشتری را تحت تاثیر قرار دهند، زیاد است.
3. التهاب و قرمزی: مفصل یا مفاصل آسیبدیده متورم، حساس، گرم و قرمز میشوند. این نشانهها میتوانند به شدت ظاهر شوند و ناحیه آسیبدیده را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار دهند.
4. محدوده حرکتی محدود: با پیشرفت بیماری، ممکن است حرکت دادن مفاصل به طور طبیعی دشوار شود. التهاب و درد میتوانند باعث محدودیت در حرکت و کاهش عملکرد مفصل شوند.
این علائم و نشانهها ممکن است به مرور زمان بدتر شوند و حملات نقرس ممکن است بیشتر و شدیدتر شوند. برای مدیریت این بیماری و کاهش علائم، مراجعه به پزشک و دریافت درمان مناسب، از جمله داروهای ضد التهاب و تغییرات در سبک زندگی، ضروری است.
نحوه تشخیص نقرس
تشخیص نقرس توسط پزشکان معمولاً بر اساس علائم و ظاهر مفصل آسیب دیده انجام میشود. روشهای مختلفی برای تشخیص نقرس وجود دارد که شامل موارد زیر است:
1. آزمایش مایع مفصلی
پزشک با استفاده از یک سوزن، مقداری از مایع موجود در مفصل آسیب دیده را بیرون میکشد. سپس این مایع تحت میکروسکوپ بررسی میشود تا وجود کریستالهای اورات مشخص شود. مشاهده این کریستالها تاییدی بر تشخیص نقرس است.
2. آزمایش خون
پزشک ممکن است توصیه کند که آزمایش خونی برای اندازهگیری سطح اسید اوریک در بدن انجام شود. با این حال، نتایج این آزمایش همیشه قطعی نیستند. برخی افراد با وجود داشتن سطح بالای اسید اوریک هرگز به نقرس مبتلا نمیشوند، و در مقابل، برخی دیگر با علائم نقرس دارای سطح اسید اوریک معمولی هستند. بنابراین، آزمایش خون تنها یکی از معیارهای تشخیص نقرس است.
3. تصویربرداری اشعه ایکس
استفاده از تصاویر اشعه ایکس برای بررسی مفاصل، به پزشکان کمک میکند تا علل دیگر التهاب مفصل را رد کنند. این تصاویر میتوانند تغییرات ساختاری و آسیبهای موجود در مفاصل را نشان دهند.
4. سونوگرافی
در این روش از امواج صوتی برای تشخیص کریستالهای اورات در مفاصل یا توفوسها استفاده میشود. سونوگرافی میتواند به پزشکان در مشاهده تجمعات کریستالهای اورات کمک کند که نشانهای از نقرس هستند.
5. توموگرافی کامپیوتری با انرژی دوگانه (DECT)
این روش تصویربرداری از ترکیب تصاویر گرفته شده با اشعه ایکس از زوایای مختلف استفاده میکند تا کریستالهای اورات در مفاصل را مجسم کند. DECT میتواند به طور دقیقتری تجمعات کریستالی را نشان دهد و در تشخیص نقرس کمک کند.
پزشکان با استفاده از ترکیبی از این روشها میتوانند تشخیص دقیقی از نقرس داشته باشند و برنامه درمانی مناسبی برای بیماران تهیه کنند.
نقرس چه عللی دارد؟
شروع حمله نقرسی به علت رسوب اسید اوریک در مفصل رخ میدهد که باعث میشود سیستم ایمنی بدن به مفصل حمله کرده و التهاب ایجاد شود. ویژگیهای این التهاب شامل درد شدید، تورم، گرمی و قرمزی مفصل است.
اسید اوریک زمانی تولید میشود که بدن پورینها را تجزیه میکند. پورینها ترکیباتی هستند که به طور طبیعی در بدن یافت میشوند و در برخی غذاها نیز به مقدار زیادی وجود دارند. از جمله غذاهای غنی از پورین میتوان به گوشت قرمز و گوشت اعضای بدن مانند جگر اشاره کرد. غذاهای دریایی مانند ماهی کولی، ساردین، صدف، گوش ماهی، قزلآلا و ماهی تن نیز دارای پورین بالایی هستند. علاوه بر این، نوشیدنیهای الکلی، به خصوص آبجو، و نوشیدنیهای شیرینشده با قند میوه (فروکتوز) نیز میتوانند باعث افزایش سطح اسید اوریک در بدن شوند.
انسان برخلاف بسیاری از پستانداران، آنزیمی برای تجزیه اسید اوریک ندارد، بنابراین اسید اوریک باید از طریق کلیهها دفع شود. در صورتی که تولید اسید اوریک افزایش یابد یا دفع آن توسط کلیهها کاهش یابد، سطح اسید اوریک در خون افزایش مییابد و احتمال حمله نقرسی بیشتر میشود. با این حال، باید توجه داشت که همه افرادی که سطح اسید اوریک بالایی دارند، لزوماً دچار حمله نقرسی نمیشوند.
به طور خلاصه، مدیریت مناسب رژیم غذایی و مصرف متعادل نوشیدنیها میتواند به کنترل سطح اسید اوریک و کاهش خطر حملات نقرسی کمک کند. همچنین، افراد با سابقه نقرس باید تحت نظر پزشک بوده و در صورت نیاز، داروهای مناسبی برای کنترل این بیماری مصرف کنند.
آشنایی با تاریخچه نقرس
از گذشتههای دور، بسیاری از مردم نقرس را به عنوان یک بیماری مشابه راشیتیسم یا اسکوربوت میدانستند. این بیماری به طور تاریخی بیشتر افراد ثروتمند و سلطنتی را تحت تاثیر قرار میداد، از جمله شخصیتهای معروفی مانند بنجامین فرانکلین و توماس جفرسون.
با این حال، امروزه نقرس همچنان یک بیماری شایع است و بیش از 10 میلیون نفر در ایالات متحده، معادل تقریباً 5٪ از جمعیت بزرگسال، به این بیماری مبتلا هستند. نقرس با وجود تاریخ طولانی خود که به مصر باستان باز میگردد، هنوز یک نگرانی قابل توجه برای سلامتی محسوب میشود.
نقرس شایعترین شکل آرتریت التهابی است. در این بیماری، اورات، که یک محصول جانبی از متابولیسم غذاهای غنی از پورین مانند گوشت و الکل است، در بدن تجمع مییابد. این تجمع منجر به تشکیل کریستالهای سوزنی شکل در داخل و اطراف مفاصل میشود، که معمولاً از پا شروع میشود.
رسوبات کریستالی باعث ایجاد درد شدید، تورم و حساسیت در مفاصل میشوند. این وضعیت میتواند به آسیب مزمن مفصلی منجر شود که حرکت و کیفیت زندگی بیماران را به طور قابل توجهی محدود میکند. درمان نقرس شامل استفاده از داروهای ضد التهابی، تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی و در برخی موارد مصرف داروهایی برای کاهش سطح اورات در خون است. مدیریت صحیح این بیماری میتواند به کاهش علائم و جلوگیری از آسیبهای طولانی مدت کمک کند.
عوامل خطر نقرس
اگر سطح اسید اوریک در بدن زیاد باشد، احتمال ابتلا به نقرس بیشتر میشود. عوامل مختلفی میتوانند سطح اسید اوریک را افزایش دهند که شامل موارد زیر هستند:
1. رژیم غذایی: مصرف زیاد گوشت قرمز، صدف، نوشیدنیهای شیرینشده با قند میوه (فروکتوز) و الکل، بهویژه آبجو، میتواند سطح اسید اوریک را افزایش دهد و در نتیجه خطر ابتلا به نقرس را بالا ببرد.
2. وزن: اضافه وزن باعث میشود که بدن اسید اوریک بیشتری تولید کند و همچنین کلیهها در دفع اسید اوریک دچار مشکل شوند، که این وضعیت به نوبه خود خطر ابتلا به نقرس را افزایش میدهد.
3. بیماریها: بیماریهایی مانند فشار خون بالای درماننشده، دیابت، چاقی، سندرم متابولیک و بیماریهای قلبی و کلیوی، میتوانند خطر ابتلا به نقرس را افزایش دهند.
4. داروهای خاص: مصرف آسپرین با دوز پایین، برخی داروهای کنترل فشار خون مانند دیورتیکهای تیازیدی، مهارکنندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین و مسدودکنندههای بتا میتوانند سطح اسید اوریک را بالا ببرند. همچنین، داروهای ضد رد پیوند که برای افرادی که تحت پیوند عضو قرار گرفتهاند تجویز میشود، نیز میتوانند خطر ابتلا به نقرس را افزایش دهند.
5. سابقه خانوادگی نقرس: اگر اعضای خانواده شما به نقرس مبتلا بودهاند، احتمال ابتلا به این بیماری در شما نیز بیشتر است.
6. سن و جنسیت: نقرس بیشتر در مردان رخ میدهد، زیرا سطح اسید اوریک در مردان بالاتر از زنان است. با این حال، پس از یائسگی سطح اسید اوریک در زنان به مردان نزدیک میشود. مردان معمولاً بین سنین 30 تا 50 سالگی به نقرس مبتلا میشوند، در حالی که در زنان علائم نقرس معمولاً پس از یائسگی ظاهر میشود.
7. جراحی یا ضربه اخیر: تجربه جراحی یا ضربههای اخیر میتواند موجب حمله نقرسی شود. همچنین در برخی افراد، دریافت واکسن نیز ممکن است باعث تشدید نقرس شود.
با در نظر گرفتن این عوامل، میتوان با مدیریت صحیح سبک زندگی و مراقبتهای پزشکی مناسب، خطر ابتلا به نقرس را کاهش داد.
هایپراوریسمی
هایپراوریسمی به معنای وجود اسید اوریک بیش از حد در خون است. اسید اوریک در نتیجه تجزیه پورینها، که در برخی غذاها و همچنین به طور طبیعی در بدن یافت میشوند، تشکیل میشود. خون اسید اوریک را به کلیهها میرساند، و کلیهها بیشتر اسید اوریک را به ادرار منتقل میکنند تا از بدن دفع شود.
سطح بالای اسید اوریک میتواند با شرایطی مانند نقرس یا سنگ کلیه مرتبط باشد. با این حال، اکثر افرادی که سطح اسید اوریک بالایی دارند، هیچ یک از علائم یا مشکلات مرتبط با این شرایط را تجربه نمیکنند. هایپراوریسمی، یا وجود اورات اضافی در گردش خون، مدتهاست که به عنوان علت اصلی نقرس در نظر گرفته میشود. اما واقعیت این است که اکثر افرادی که سطح اورات بالایی دارند، به نقرس مبتلا نمیشوند. هیپراوریسمی بدون علامت، تقریباً چهار برابر بیشتر از نقرس شایع است.
جالب توجه است که بیماران مبتلا به نقرس سطوح بالاتری از اورات را در مایع مفصلی خود نسبت به خون نشان میدهند. این موضوع نشان میدهد که هایپراوریسمی نباید تنها عامل تحریک رسوب کریستالهای اورات در مفاصل باشد. بنابراین، چه عواملی دیگری میتوانند باعث این بیماری شوند؟
مطالعات اخیر نشان میدهند که ممکن است عوامل دیگری مانند التهاب مزمن، مشکلات متابولیکی، یا اختلالات سیستم ایمنی نقش داشته باشند. این عوامل میتوانند محیط مفصل را تغییر داده و باعث تجمع کریستالهای اورات شوند. به همین دلیل، تحقیقاتی که روی پروتئینهای روانکننده مفصل و دیگر عوامل محیطی انجام میشوند، میتوانند به درک بهتر مکانیزمهای پشت نقرس و توسعه درمانهای جدید کمک کنند.
بیماری نقرس چه عوارضی دارد؟
افراد مبتلا به نقرس ممکن است با شرایط شدیدتری مواجه شوند، مانند:
1. نقرس مکرر: برخی از افراد مبتلا به نقرس ممکن است فقط یک بار حمله نقرسی را تجربه کنند، اما برخی دیگر ممکن است چندین بار در سال دچار حملات نقرسی شوند. داروها میتوانند به پیشگیری از حملات نقرس در افراد مبتلا به نقرس مکرر کمک کنند. اگر نقرس درمان نشود، ممکن است به تدریج باعث فرسایش و تخریب مفاصل شود.
2. نقرس پیشرفته: نقرس درماننشده میتواند به تشکیل رسوبات بلورهای اسید اوریک در زیر پوست منجر شود که به این برآمدگیها توفوس گفته میشود. توفوسها ممکن است در نواحی مختلفی مانند انگشتان دست و پا، دستها، پاها، آرنجها و تاندون آشیل در امتداد پشت مچ پا ایجاد شوند. توفوسها عموماً بدون درد هستند، اما در هنگام حملات نقرسی میتوانند متورم و حساس شوند.
3. سنگ کلیه: تجمع بلورهای اسید اوریک در مجاری ادراری میتواند منجر به تشکیل سنگ کلیه در افراد مبتلا به نقرس شود. مصرف دارو میتواند به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه کمک کند.
برای جلوگیری از پیشرفت این شرایط، مدیریت مناسب نقرس از طریق مصرف داروها، تغییرات در سبک زندگی و رژیم غذایی، و پیگیری منظم با پزشک اهمیت زیادی دارد. درمان به موقع و پیشگیری از حملات نقرسی میتواند به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا کمک کند و از عوارض جدیتر جلوگیری نماید.
مطالعات جدید در زمینه نقرس
در مطالعه جدیدی که اخیراً در مجله Arthritis & Rheumatology منتشر شده است، یک تیم تحقیقاتی بینالمللی به رهبری دانشکده پزشکی دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو یک مسیر مولکولی جدید را شناسایی کردهاند که باعث نقرس و پیشرفت آن به سمت فرسایش بافت مفصلی میشود. این یافتهها نشان میدهند که لوبریسین، پروتئینی که در مایع مفصلی یافت میشود، میتواند به عنوان یک هدف درمانی جدید برای پیشگیری و درمان نقرس مورد استفاده قرار گیرد.
دانشمندان عوامل ژنتیکی که منجر به افزایش سطح اورات در گردش خون و تشکیل کریستالهای اورات در مفاصل میشوند را مورد بررسی قرار دادهاند. برای این منظور، آنها یک مورد نادر از نقرس را مطالعه کردند که در آن بیمار دچار رسوبات کریستال اورات و فرسایش مفصلی بود، اما سطح اورات بالایی در خون نداشت.
رابرت ترکلتاوب، یکی از محققین این مطالعه، گفت: “این اختلال نادر و بسیار غیرعادی فرصتی منحصر به فرد برای بررسی نقرس از زاویهای متفاوت و درک فرآیندهای مولکولی مؤثر در بروز این بیماری بدون حضور هایپراوریسمی فراهم میکند.”
محققان با استفاده از توالییابی کل ژنوم، توالییابی RNA و روشهای کمی پروتئومی، یک مسیر مولکولی اصلی را شناسایی کردند که با کاهش قابل توجه لوبریسین مرتبط بود. این مسیر در بیمار مختل شده بود.
پیشنهاد میشود به کارگاه پزشکی بیماری پنومونی یا ذات الریه مراجعه فرمایید. لوبریسین پروتئینی است که روانکاری و حفاظت از بافتهای مفصلی را فراهم میکند و عملکرد نوع خاصی از گلبولهای سفید خون که باعث التهاب در مفصل میشود را تنظیم میکند. آزمایشهای اضافی تایید کردند که در شرایط سالم، لوبریسین با فعال کردن گلبولهای سفید خون، ترشح اورات و گزانتین اکسیداز (آنزیمی که اورات تولید میکند) را سرکوب میکند و مانع از تشکیل کریستالهای اورات در مفصل میشود. محققان سپس چندین بیمار مبتلا به نقرس را ارزیابی کردند و دریافتند که این بیماران نیز به طور قابل توجهی سطح لوبریسین کمتری داشتند.
نویسندگان پیشنهاد میکنند که آیا یک بیمار با هایپراوریسمی به نقرس مبتلا میشود یا خیر، ممکن است تحت تأثیر انواع ژنهای لوبریسین و سایر مولکولهایی باشد که تولید یا تخریب آن را در مفصل کنترل میکنند.
ترکلتاوب گفت: “یافتههای ما نشان میدهد که لوبریسین ممکن است یک نشانگر زیستی جدید برای ردیابی خطر ابتلا به نقرس در بیماران باشد. داروهای جدید که به حفظ و افزایش سطح لوبریسین کمک میکنند، میتوانند بروز و پیشرفت نقرس را محدود کنند.”
درمان نقرس
برای درمان نقرس، دو نوع دارو وجود دارد که بر دو مشکل متفاوت تمرکز میکنند. نوع اول داروها به کاهش التهاب و درد مرتبط با حملات نقرس کمک میکند، در حالی که نوع دوم با کاهش میزان اسید اوریک در خون از عوارض بلندمدت نقرس جلوگیری میکند.
انتخاب داروی مناسب بستگی به شدت و تکرار علائم نقرس و همچنین بیماریهای همزمانی که بیمار ممکن است داشته باشد، دارد.
داروهای درمان حملات نقرس
این داروها برای درمان عود نقرس و پیشگیری از حملات بعدی استفاده میشوند:
1. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
این دسته شامل داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن (ادویل، مورتین آی بی) و ناپروکسن سدیم (آلو) و همچنین NSAIDهای قویتر تجویزی مانند ایندومتاسین (ایندوسین، تیوربکس) یا سلکوکسیب (سلبرکس) است. اگرچه NSAIDها میتوانند التهاب و درد نقرس را کاهش دهند، اما ممکن است عوارض جانبی مانند درد معده، خونریزی و زخم معده ایجاد کنند.
2. کلشیسین
کلشیسین (Colcrys, Gloperba, Mitigare) یک داروی ضد التهابی است که به طور موثر درد نقرس را کاهش میدهد. این دارو ممکن است عوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ و اسهال به همراه داشته باشد.
3. کورتیکواستروئیدها
داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزولون ممکن است برای کنترل التهاب و درد نقرس تجویز شوند. این داروها میتوانند به صورت قرص یا تزریق مستقیم به مفصل مصرف شوند. عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها شامل تغییرات خلقی، افزایش سطح قند خون و افزایش فشار خون میشود.
پزشکان با توجه به شرایط خاص هر بیمار و میزان تحمل داروها، بهترین ترکیب درمانی را انتخاب میکنند. هدف از درمان، کاهش سریع علائم حملات نقرس و جلوگیری از بروز حملات آینده است.
داروهایی برای جلوگیری از عوارض نقرس
اگر حملات نقرس به طور مکرر و چندین بار در سال رخ دهند، یا حتی اگر حملات نادر اما شدید و دردناک باشند، پزشک ممکن است برای کاهش خطر عوارض نقرس، داروهایی را توصیه کند. همچنین، اگر در تصاویر اشعه ایکس نشانههایی از آسیب مفصلی ناشی از نقرس وجود داشته باشد، یا اگر بیمار به بیماری مزمن کلیه یا سنگ کلیه مبتلا باشد، داروهایی برای کاهش سطح اسید اوریک در بدن توصیه میشود.
داروهای مسدودکننده تولید اسید اوریک
این داروها به محدود کردن میزان اسید اوریک تولید شده توسط بدن کمک میکنند:
آلوپورینول (آلوپریم، لوپورین، زیلوپریم)
این دارو باعث کاهش تولید اسید اوریک در بدن میشود. عوارض جانبی ممکن است شامل تب، تحریکات پوستی، هپاتیت و مشکلات کلیوی باشد.
فبوکسوستات
این دارو نیز به کاهش تولید اسید اوریک کمک میکند. عوارض جانبی شامل تحریکات پوستی، حالت تهوع و کاهش عملکرد کبد است. همچنین، مصرف فبوکسوستات ممکن است خطر مرگ ناشی از مشکلات قلبی را افزایش دهد.
داروهای بهبود دهنده حذف اسید اوریک
این داروها به بهبود توانایی کلیهها در حذف اسید اوریک از بدن کمک میکنند:
پروبنسید
این دارو باعث افزایش دفع اسید اوریک از طریق کلیهها میشود. عوارض جانبی ممکن است شامل تحریکات پوستی، درد معده و سنگ کلیه باشد.
استفاده از این داروها باید تحت نظارت پزشک صورت گیرد، زیرا هر یک از آنها ممکن است عوارض جانبی خاصی داشته باشند. پزشک با توجه به شرایط و نیازهای خاص هر بیمار، داروی مناسب را تجویز میکند تا هم از حملات نقرس جلوگیری شود و هم از بروز عوارض طولانیمدت آن کاسته شود.
سبک زندگی و درمانهای خانگی
داروها معمولاً موثر ترین راه برای درمان حملات نقرس و جلوگیری از عود علائم هستند. با این حال، تغییرات در سبک زندگی نیز میتوانند نقش مهمی در مدیریت نقرس ایفا کنند. در زیر به چند راهکار مفید اشاره شده است:
1. انتخاب نوشیدنیهای سالم
از مصرف نوشیدنیهای الکلی و نوشیدنیهای شیرینشده با قند خودداری کنید. به جای آن، از نوشیدنیهای غیرالکلی و سالم مانند آب استفاده کنید. مصرف آب به میزان کافی به کاهش سطح اسید اوریک در بدن کمک میکند.
2. خودداری از غذاهای حاوی پورین بالا
مصرف گوشت قرمز و گوشتهای اندام مانند جگر که دارای پورین بالایی هستند را محدود کنید. همچنین، از غذاهای دریایی غنی از پورین مانند کولی، ساردین، صدف، گوش ماهی، قزلآلا و ماهی تن خودداری کنید. در عوض، محصولات لبنی کمچرب میتوانند منبع بهتری از پروتئین برای افراد مستعد نقرس باشند.
3. ورزش منظم و کاهش وزن
حفظ وزن مناسب بدن میتواند خطر ابتلا به نقرس را کاهش دهد. انتخاب فعالیتهای سبک و کمفشار مانند پیادهروی، دوچرخهسواری و شنا میتواند به بهبود وضعیت مفاصل و کاهش حملات نقرس کمک کند. ورزش منظم نه تنها به مدیریت وزن کمک میکند، بلکه میتواند به تقویت عضلات و بهبود سلامت عمومی بدن نیز کمک کند.
این تغییرات در سبک زندگی میتوانند به همراه داروها، به کنترل نقرس و کاهش حملات آن کمک کنند. انجام مشاوره با پزشک و یا متخصص تغذیه نیز میتواند در ایجاد برنامهای مناسب برای مدیریت نقرس بسیار موثر باشد.