در این بخش از پایگاه دانش فروشگاه اینترنتی برنا اندیشان تصمیم داریم تا یکی دیگر از موضوعات کاربردی روانشناسی با عنوان آموزش کامل مهارت تصمیم گیری برای سبک زندگی سالم را به صورت کامل مورد بررسی قرار دهیم.
آموزش کامل مهارت تصمیم گیری برای سبک زندگی سالم
در مقاله آموزش کامل مهارت تصمیم گیری برای سبک زندگی سالم به صورت کاربردی با این مهارت مهم آشنا شده و می توانید به صورت صحیح در بخش های مختلف زندگی تصمیمات درستی را اتخاذ نمایید.
آموزش کامل مهارت تصمیم گیری
تصمیم گیری خوب همیشه آسان نیست و در بسیاری از مواقع ما ترجیح می دهیم در مورد برخی مسایل خاص تصمیم گیری نکنیم. همه تصمیم هایی که می گیریم پیامدها خوب یا بد دارند. بنابراین در مورد تصمیم گیری در خصوص مسایلی که مطمئن نیستیم و ممکن است پیامدهای بدی داشته باشند ، دودل هستیم. تصمیم گیری مستلزم مسئولیت پذیری است و خیلی از مردم برای فرار از این مساله از تصمیم گیری خود داری می کنند. اما اگر ما با فرایند تصمیم گیری درست و عواملی که بر تصمیم گیری ما تاثیر می گذارند، آشنا شویم، این کار چندان هم دشوار نخواهد بود.
- مهارتهای لازم برای تصمیم گیری موثر
- مهارتهای تفکر خلاق و انتقادی
- مهارتهای حل مساله
- مهارتهای جمع آوری اطلاعات
- مهارتهای ارزیابی پیامدها
- مهارتهای ارزشیابی اطلاعات
- مهارتهای تجزیه و تحلیل برای بررسی خطرات احتمالی
تصمیم گیری مستلزم سه عامل اساسی است:
- مشکل یا موقعیتی که درباره آن لازم است تصمیم گیری شود
- شخصی که تصمیم می گیرد
- عوامل فرعی که بر تصمیم گیری تاثیر می گذارند
مساله یا موقعیت شامل عناصر مختلفی است که از موقعیتی به موقعیت دیگر فرق می کنند . این عناصر عبارتند از:
- میزان دشواری مساله: از ساده تا پیچیده
- میزان مشخص بودن مساله : از مشخص تا نامشخص
- میزان قطعیت در مورد پیامدهای مساله : از اطمینان تا عدم اطمینان
عوامل شخصی موثر در تصمیم گیری :
عوامل فردی زیادی وجود دارند که بر تصمیم گیری های ما تاثیر می گذارند مهمترین این عوامل عبارتند از :
- اعتماد به نفس
- استقلال فکر
- آمادگی برای پذیرش مسئولیت تصمیم های اتخاذ شده
- عدم ترس از خطر کردن
- درک درست موقعیت و مشکل
- ارزشها و باورها
- دانش و اطلاعات درباره مشکل یا موقعیت
- شیوه تصمیم گیری
- آمادگی برای مشورت با دیگران
- انعطاف پذیری
سه عامل مهمی که در تصمیم گیری باید به آنها توجه کنیم عبارتند از :
آگاهی و اطلاعات : داشتن آگاهی یکی از موارد مهم تصمیم گیری است. برای اینکه تصمیم های موثری بگیرید باید در مورد مساله یا موقعیتی که می خواهید راجع به آن تصمیم بگیرید ، اطلاعات کافی داشته باشید. برای مثال برای تصمیم گیری در مورد رشته تحصیلی باید اطلاعات لازم در باره رشته های تحصیلی داشته باشید.
پیشنهاد ویژه:کارگاه آموزش تخصصی مهارت های زندگی
فشارهای اجتماعی : دیدگاه ها و ارزشهای اطرافیان ، خانواده ، دوستان و وسایل ارتباط جمعی بر افکار و تصمیم های ما تاثیر می گذارند به عنوان مثال دانش آموزی تحت تاثیر پدر و مادر خود رشته خاصی را انتخاب می کند.
موقعیت ها : انسانها ممکن است در یک موقعیت یک تصمیم بگیرند و در موقعیت دیگر تصمیمی متفاوت با تصمیم قبلی بگیرند. به عنوان نوجوانی که اصلا تمایلی به مصرف سیگار ندارد در یک موقعیت گروهی که در آن همسالان او اقدام به مصرف سیگار می کنند و اجتناب او از مصرف سیگار را مسخره کرده و به حساب ضعف او می گذارند ، ممکن است از سر لجبازی و اثبات ترسو نبودن خود اقدام به مصرف سیگار بکند.
روش های معمول در تصمیم گیری
تصمیم گیری احساسی: در این نوع تصمیم گیری فرد بر اساس احساسات خود نسبت به یک موقعیت یا مساله و نیز بر اساس پیش داوری های خود تصمیم گیری می کند.
تصمیم گیری آنی : فرد در یک لحظه و بدون تفکر زیاد تصمیم می گیرد . این افراد در مورد پیامدهای تصمیم های خود زیاد فکر نمی کنند.
واگذاری تصمیم گیری به دیگران : این قبیل افراد همیشه به کسی نیاز دارند تا برای آنان تصمیم بگیرد. برخی از این افراد به دلیل فرار از مسئولیت پذیری و ترس از شکست مسئولیت تصمیم های خود را به دیگران واگذار می کنند. به عبارت دیگر به دیگران اجازه می دهند در مورد آنان تصمیم بگیرند.
پشت گوش انداختن : این افراد تصمیم گیری را مرتب به تعویق می اندازند تا زمانی که مجبور شوند تصمیم گیری نمایند
تصمیم گیری منطقی : این نوع تصمیم گیری براساس تجزیه و تحلیل موقعیت (مشکل ) بررسی مزایا و معایب راه های مختلف ، ارزیابی نقاط قوت و ضعف انتخاب های مختلف انجام می شود. تصمیم گیری پس از ارزیابی و بررسی تمام راه حل های ممکن بهترین روش تصمیم گیری است.
مراحل تصمیم گیری منطقی
مرحله بازشناسی : این مرحله شامل درک و بازشناسی نیاز به تصمیم گیری در یک موقعیت خاص است . معمولا یک موقعیت یا مشکل ما را وادار می نماید که نیاز به تصمیم گیری را درک کنیم . گاهی اوقات ما موقعیت را ندیده می گیریم و در نتیجه ضرورت تصمیم گیری را احساس نمی کنیم . بنابراین اولین مرحله تصمیم گیری شناخت موقعیت یا مساله خاصی است که می خواهیم در باره آن تصمیم بگیریم.
مرحله جمع آوری اطلاعات : این مرحله بسیار مهم است زیرا ما باید تمامی اطلاعات مربوط را در مورد موقعیت یا مشکل مورد نظر گردآوری کنیم.
- مرحله ارزیابی : در این مرحله مزایا و معایب انتخاب های مختلف و کل موقعیت را مورد ارزیابی قرار می دهیم.
- مرحله انتخاب: در این مرحله از بین راه های مختلف یکی را انتخاب می کنیم.
- مرحله اجرا : در این مرحله راه حل انتخاب شده را اجرا می کنیم.
- به طور کلی تصمیم گیری را می توان فرایندی چهار مرحله ای در نظر گرفت:
- مرحله اول : مساله یا موقعیتی را که می خواهید درباره آن تصمیم بگیرید مشخص کنید.
- مرحله دوم : همه راه حل های مساله یا موقعیت را در نظر بگیرید.
- مرحله سوم : مزایا و معایب هرکدام از راه حل ها را مورد بررسی قرار دهید.
- مرحله چهارم : تصمیم خود را بگیرید. هر راه حلی را که از مزایای بیشتر برخوردار بوده و معایب آن حداقل است و در آن شرایط زمانی و مکانی بهترین راه حل می باشد ، انتخاب کنید.
تمرین
نمونه هایی از تصمیم گیری های خود را در زندگی مطرح کنید به سوالات زیر پاسخ دهید:
- آیا تا به حال تصمیم اشتباهی گرفته اید؟
- آیا مدل تصمیم گیری مطرح شده می تواند به شما کمک کند؟
- چگونه ؟ درکدام مرحله ؟
- چگونه می فهمید که تمام اطلاعات ضروری برای یک تصمیم گیری را در اختیار دارید؟
- از چه کسی می توانید کمک بگیرید؟
معرفی یار مهربان
کتاب تصمیمگیری
نویسنده: استیفن پی. رابینز
ترجمه: ابوالفضل دانایی، زهرا عزیزی
تهیه و تنظیم: میترا نمازی
کارشناس ارشد روان شناسی بالینی