برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
رویکرد روانکاوی برای درمان چه اختلالاتی مناسب است؟ آیا می دانید که روانکاوی برای چه افرادی مفید است؟ همانطور که میدانید روانکاوی یکی از روش های درمان مشکلات و اختلالات روانی است که توسط زیگموند فروید ابداع شده است. تکنیک روانکاوی به درمانگر کمک می کند تا بتوانیم به راحتی علت بیماری فرد را تشخیص دهیم و از طریق گفته های بیمار و ضمیر ناخودآگاه او به علت اصلی مشکل مراجع پی ببریم.
یکی از فنونی که در روش روانکاوی به کار میرود استفاده از هیپنوتیزم است که درمانگر به وسیله آن می تواند افکار بیمار را به درستی تحلیل کند. ما در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا به صورت کامل راجع به فواید علم روانکاوی با شما عزیزان گفتگو کنیم تا بدانیم که این روش برای چه افرادی مناسب می باشد.
آشنایی با رویکرد روانکاوی
روانکاوی گاهی اوقات تحت عنوان روانشناسی عمق نیز شناخته می شود که تلاش دارد تا از طریق فرایندهای ذهنی ناخودآگاه افراد به درمان اختلالات بپردازد. در واقع جنبش روانکاوی از مشاهدات بالینی زیگموند فروید ابداع گردیده است.
در طول دهه ۱۹۸۰ میلادی زیگموند فروید که پزشک و فیزیولوژیست اتریشی بود با همکارش جوزف بروئر بر روی بیماران روان رنجور مطالعاتی را تحت هیپنوتیزم انجام می داد. فروید و بروئر مشاهده کردند که منابع ایده ها و تکانه های بیماران در طول حالت هیپنوتیزم به هوش می آیند و در نتیجه بیماران بهبود پیدا می کنند.
فروید با مشاهده این که وقتی بیماران خیلی آزادانه صحبت می کنند توانست تکنیک تداعی آزاد را ابداع کند و همواره بیماران را تشویق می کرد تا هر آنچه که به ذهنشان می رسد را بیان کنند و در این بین هیچ توجهی به مرتبط و مناسب بودن حرف نداشته باشند.
رخدادهای سرکوب شده از دیدگاه فروید
زیگموند فروید گاهی اوقات متوجه می شد که بیماران در تداعی آزاد دچار مشکل می شوند و به همین دلیل در برخی موارد افراد تجربیات دردناک را سرکوب می کنند و در نتیجه آن فکر از سطح آگاه افراد پنهان می شود. در ادامه فروید متوجه شد که بسیاری از تجارب فراموش شده مربوط به اتفاقات جنسی بوده است. از این رو فروید چنین فرضیه ای را مطرح کرد که اضطراب پیامد انرژی سرکوب شده یا همان لیبیدو متصل به تمایلات جنسی است.
انرژی سرکوب شده در علائم مختلفی که به عنوان مکانیسم های دفاعی روانشناختی عمل می کردند، بیان شد. فروید و پیروانش بعد مفهوم اضطراب را به گونه ای گسترش دادند که شامل احساس ترس، احساس گناه و شرم ناشی از تخیلات پرخاشگری و خصومت و ترس از تنهایی ناشی از جدایی از فردی است که فرد بیمار به او وابسته است. پیشنهاد می شود تا به کارگاه روانکاوی فروید و لاکان مراجعه نمایید.
کار روانکاو چیست؟
همواره افراد تصویری را از روانکاو در ذهن دارند که روانکاو بر روی یک کاناپه نشسته است و مراجع در حال بیان تجربیات و احساسات خودش می باشد. البته این فرایند دور از واقعیت نیست و تقریبا به چنین صورتی انجام می شود.
در روانکاوی ممکن است از بیماران سوالاتی پرسیده شود و یا درخواست هایی ارائه شود اما هدف اصلی درمان این است که فرد روانکاو به تمامی صحبت های فرد مراجع گوش کند و در مواقع ضروری حتی برخی از صحبت های مراجع را یادداشت می کند. در واقع این کارها به درمانگر کمک می کند تا بتواند مشکلات عاطفی افراد را به خوبی شناسایی کند و در نتیجه مسائلی که مربوط به سلامت روان می باشد نیز مشخص می گردد.
به طور کلی در روانکاوی هدف به این صورت است که به بیمار کمک کنیم تا افکار سرکوب شده ای که در ضمیر ناخودآگاه او وجود دارد را کشف کند و بفهمد که چه نیروهایی در فکر و شخصیت او وجود دارد و موجب کنترل و هدایت فرد می شود. در برخی مواقع ممکن است روانکاو از بیمار بخواهد که در مورد مسائل زیر صحبت کند.
- دوران کودکی
- پدر و مادر و خواهر و برادر و همسر
- ترس ها و رویاها
- زندگی کاری
- روابط
- اضطراب ها
- رویاهای روز
رابطه بیمار با روانکاو
در فرایند درمان روانکاوی فرد درمانگر باید بتواند اعتمادی قوی با مراجع ایجاد کند تا بتواند خیلی راحت تر به ضمیر ناخودآگاه فرد وارد شود. ممکن است با خود فکر کند که حتما لازم است تا مراجع بر روی کاناپه دراز بکشد و افکارش را بیان کند اما چنین موضوعی الزامی نیست و شواهدی وجود ندارد که نشان دهد اگر بیمار بر روی کاناپه دراز بکشد و افکارش را بیان کند می تواند به نتیجه خوبی دست پیدا کند.
حتی زیگموند فروید نیز از کاناپه استفاده نکرد چرا که ارزش بالینی داشت و نمی توانست نگاه مداوم مراجعین را تحمل کند. در خصوص روانکاوی باید بدانید که مسیرهای شغلی روانکاوی بسیار زیاد است که برخی از آنها شامل کار با بیماران در ظرفیت بالینی نمی شود. به یاد داشته باشید که روانکاوی هم یک روش بالینی برای درمان بیماران است و هم به عنوان یک روش روانشناختی شناخته می شود. همچنین پیشنهاد می شود به کارگاه آموزش روانپویشی مراجعه فرمایید.
شایان ذکر است که روانکاو یک محقق است و تلاش می کند تا بیمار بتواند درک بالایی را از رفتار، رشد و انگیزه اش به دست آورد. حتی برخی از روانکاوان در زمینه دانشگاه، تجارت و هنر فعالیت می کنند که به این کار روانکاوی کاربردی نیز گفته می شود. به یاد داشته باشد که تمام روانکاوان در زمینه درمان بیماران فعالیت نمی کنند و در سایر حوزه ها نیز فعالیت می کنند.
تکنیک های روانکاوی
افرادی که در حال درمان روانکاوی هستند باید حداقل یک بار در هفته روانکاو شان را ملاقات کنند. لازم به ذکر است که حتی ممکن است فرد بیمار چندین ماه یا چندین سال تحت درمان قرار بگیرد. فرد روانکاو از چندین تکنیک برای درمان استفاده می کند که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.
تعبیر خواب
فروید بر این باور است که تعبیر خواب و رویا بهترین تکنیک در روانکاوی است. در واقع او همواره از رویاها به عنوان جاده سلطنتی به ناخودآگاه یاد می کرد. فرد روانکاو از طریق تعبیر رویا قادر است تا بینش کاملی از ضمیر ناخودآگاه فرد به دست آورد.
تداعی آزاد
تکنیک تداعی آزاد به این صورت است که روانکاو از مراجع می خواهد تا خیلی راحت افکارش را به اشتراک بگذارد و در این میان گاهی اوقات با خاطرات غیر منتظره نیز مواجه می شویم.
انتقال
هنگامی که فردی در فرایند درمان روانکاوی احساسات شخصی اش را به درمانگر و یا بالعکس منتقل کند انتقال رخ می دهد. یعنی فرد احساس می کند که شخص مقابل او فرد دیگری است و به شکل دیگری نیز با او برخورد می کند. به یاد داشته باشید که این تکنیک به روانکاو کمک می کند تا بفهمد که بیمار با دیگران به چه صورتی رفتار می کند.
فرد روانکاو ساعت ها به صحبت های مراجعین گوش می کند و به همین دلیل روش روانکاوی تحت عنوان درمان صحبت کردن نیز شناخته می شود.
تفاوت رویکرد روانکاوی با روانشناسی
زمانی که افراد به سراغ روانکاو می روند فکر می کنند که درمانگران روانکاو خیلی سردتر از افراد روانشناس هستند. زیرا روانکاو باید چندین ساعت به صحبت های مراجع گوش کند و حتی یک کلمه هم حرفی نزند. این در حالی است که در سایر روش ها فرد درمانگر به صورت یک مربی عمل می کند و رابطه ای متقابل را از خودش نشان می دهد و از این رو روانشناس در فرایند درمان فعال تر عمل می کند.
بنابراین همانطور که گفته شد روانکاو باید ساعت ها به حرف های مراجع گوش کند و این کار بخشی از درمان بوده و لازم است تا انجام شود. به یاد داشته باشید که فرد روانکاو نمی خواهد فرایندهای ذهنی بیماران را بشکند و به همین دلیل از کلمات آرامش بخش استفاده نمی کند. اما این کار به این معنا نیست که روانکاوان اهل همدلی نیستند و تمام این کارها برای برقراری ارتباط بدون وقفه با مراجع انجام می دهند.
رویکرد روانکاوی به این صورت است که در برخی موارد لازم است تا مراجع خیلی بیشتر به نزد روانکاو برود. اما این کار به خاطر دریافت پول و هزینه بیشتر نیست. چرا که رویکرد روانکاوی بسیار حساس و عمیق است و باید به لایه های زیرین ذهن مراجع راه پیدا کند تا از این طریق شخصیت بیمار را بهتر بشناسد.
این در حالی است که یک روانشناس با رویکرد CBT فقط هفته ای یک بار مراجع را می بیند و تکالیفی را به او می دهد و فرایند درمان گاهی اوقات ممکن است فقط چند جلسه بیشتر طول نکشد. اما رویکرد روان تحلیلی یا همان روانکاوی نیاز به زمان بیشتری دارد و مراجع باید چندین سال برای درمان مراجعه کند. به همین دلیل گاهی اوقات در هفته یک مراجع بیشتر به روان تحلیل گر مراجعه می کند تا تحت درمان قرار بگیرد.
رویکرد روانکاوی برای چه افراد مناسب است؟
تمامی رویکردهای درمانی تلاش می کنند تا سلامت روان افراد را بازیابی کنند. در قسمت بالا اشاره گردید که رویکرد روان پویشی برای افرادی که با نشانه های افسردگی زندگی می کنند بسیار مفید و موثر است. با این شرایط باید بدانیم که روانکاوی حتی برای مواردی مانند اضطراب، هراس، اختلالات شخصیت، اختلالات خوردن، نشانه های جسمی و یا حتی شرایط حاد استرس نیز مناسب است.
بنابراین اگر شما هیچ کدام یک از این موارد را ندارید باز هم می توانید به روانکاو مراجعه کنید و سایر مشکلات روانی تان را تحت درمان قرار دهید. چرا که رابطه آسیب زای افراد می تواند استرس ها و مشکلات فراوانی را برای انسان ها ایجاد کند. از این رو رویکرد روانکاوی می تواند به شما کمک کند تا افکار منفی موجود در ذهن ناخودآگاه تان را شناسایی کند و بعد از مدتی درمان شوید.
با توجه به تمام مواردی که گفته شد باید بدانید که قبل از آغاز درمان شما باید از مشاوره پزشکی استفاده کنید و بدانید که برای درمان بهتر است از چه رویکردی استفاده کنید. پس متوجه شدیم که گرفتن مشاوره به ما کمک می کند تا بدانیم مشکل ما دقیقا چیست و بهترین رویکرد برای ما کدام رویکرد است.س
روانکاوی و اختلالات روانی
همانطور که گفته شد روانکاوی دقیقا مانند روانشناسی می تواند تمامی اختلالات را درمان کند که در بخش زیر به شما معرفی می کنیم.
- اضطراب
- اختلال دو قطبی
- افسردگی
- اختلالات اشتها
- فانتزی ها
- اختلالات هویت
- مشکلات روانی مداوم
- اختلالات وسواسی جبری
- فوبیاها
- اختلالات روان تنی
- رفتارهای خود ویرانگر
- مشکلات جنسی
- عزت نفس پایین
شایان ذکر است که روانکاو به صورت فردی با مراجع کار می کند اما گاهی اوقات ممکن است تحت نظارت خانواده ها نیز درمان را انجام دهد.
روانکاوی چه فوایدی دارد؟
آیا می دانید که چه مواردی باعث می شود تا روانکاوی از سایر درمان ها متمایز شود؟ تحقیقاتی که در مورد روانکاوی انجام شده است نشان می دهد که ۷ ویژگی باعث تمایز روانکاوی با سایر رویکردها شده است.
تمرکز بر احساسات : همانطور که می دانید رویکرد CBT بر روی شناخت تمرکز می کند و رفتار را مورد مطالعه قرار می دهد. اما روانکاوی تمامی احساسات فردی را مورد بررسی قرار می دهد.
بررسی اجتناب مراجع : افراد همواره تمامی احساسات و تجربیاتی که برایشان منفی تلقی می شود را از خودشان دور می کنند و همواره تلاش می کنند تا آنها را فراموش کنند. از این رو روانکاو باید به خوبی تمامی اجتناب های مراجع را مورد بررسی قرار دهد.
شناسایی موضوعات تکراری : برخی افراد دارای رفتارهای آسیب زننده هستند و نمی توانند جلوی آنها را بگیرند. از این رو فرد روانکاو باید تمامی الگوهای رفتاری را به خوبی شناسایی کند. برای آموزش بیشتر به کارگاه روانشناسی سایکوآنالیز مراجعه فرمایید.
کاوش تجربیات گذشته : اغلب درمان ها بر روی اینجا و اکنون تمرکز می کنند و بررسی می کنند که افکار افراد به چه صورت بر روی رفتار آنها تاثیر می گذارد. لازم به ذکر است که روانکاوی به افراد کمک می کند تا بتوانند گذشته شان را کشف کنند و بدانند که افکار سرکوب شده آنها چگونه بر روی رفتار افراد تاثیر می گذارد. تمام این کارها به بیماران کمک می کند تا بتوانند تجربیات گذشته شان را به خوبی بشناسند و در نتیجه زمان حال شان را درک کنند.
بررسی روابط بین فردی : روانکاوی به افراد کمک می کند تا بتوانند رابطه شان را با دیگران در گذشته و حال تجزیه و تحلیل کنند.
تاکید بر رابطه درمانی : رویکرد روانکاوی بسیار شخصی است رابطه بین روانکاو و مراجع فرصتی است که بتوانیم الگوهای رفتاری را به خوبی شناسایی کنیم.
جریان آزاد : با توجه به تکنیک های موجود در روانکاوی باید اشاره شود که روانکاوی به افراد اجازه می دهد تا بتوانند به صورت آزاد کاوش کنند و در نتیجه مراجع به صورت راحت در مورد ترس ها، خیالات، آرزوها و رویاهایش صحبت کند.
تاکید بر سلامت روان : همانطور که گفته شد تمامی رویکردهای درمانی هدفشان این است که به افراد کمک کنند تا افراد سلامت روانشان را به دست آورند. با این حال باید بدانیم که هر رویکردی مزایا و معایب خاص خودشان را دارند اما به هر شکل این توانایی را دارند که افکار منفی ذهن انسان را کاهش دهند.
رویکرد نوین روانکاوی برای چه افرادی مناسب است؟
فرآیند روانکاوی و هیپنوتیزم به شکلی است که افراد زیادی به آن علاقه دارند. اما با توجه به شرایطی که وجود دارد بسیاری از درمانگران به ندرت از رویکرد روانکاوی استفاده می کنند. چرا که روش های کلاسیک روانکاوی بسیار قدیمی شده است و مدت زمان زیادی طول می کشد تا فرد درمان شود. از این رو نسخه جدیدی از رویکرد روانکاوی ابداع شده است که اصلاحات فراوانی داشته و مورد پسند بسیاری افراد قرار گرفته است.
بنابراین باید اشاره شود که نسخه های محدود روانکاوی بسیار رواج یافته است و بر روی رابطه درمان تاکید بیشتری دارد. شایان ذکر است که روانکاوی دارای محبوبیت زیادی نزد افراد است و درمانگر می تواند به کمک این رویکرد مشکلاتی مانند اضطراب و اختلالات شخصیت را درمان کند.
نقد روانکاوی
زمانی که زیگموند فروید روانکاوی را توسعه داد باعث شد تا سایر اشکال روان درمانی نیز ایجاد شوند. به عنوان مثال بسیاری از مفاهیمی مانند ضمیر ناخودآگاه یا ایگو که توسط فروید ابداع گردید همچنان نیز مورد استفاده قرار می گیرد. با این که رویکرد روان کاوی بسیار مورد توجه قرار گرفته است اما در سال های اخیر از سمت بسیاری از افراد به شدت مورد انتقاد قرار گرفته است. که در بخش زیر به آنها اشاره خواهیم کرد.
فروید صرفا تمرکز بسیار کمی به انگیزه های زیستی داشته و عواملی مانند اراده آزاد، ژنتیک و محیط را از مورد بررسی قرار نداده است.
روانکاوی کلاسیک بسیار سخت و فشرده است و برای درمان نیاز به هزینه و زمان بسیار زیادی دارد. از این رو افرادی که نیاز به درمان فوری دارند به هیچ وجه نمی توانند از رویکرد روانکاوی استفاده کنند.
در روانکاوی کلاسیک روانکاو و مراجع از یکدیگر دور هستند و همین موضوع حس انتقال را به شدت کاهش می دهد اما مواردی مانند عدم وجود حس همدلی را به وجود می آورد و در نتیجه پذیرش افراد بسیار سخت خواهد بود.
در روانکاوی نیاز است تا مراجع به کارهایی که درمانگر می گوید توجه داشته باشد. به همین دلیل افرادی که دچار روان پریشی هستند نمی توانند از این درمان استفاده کنند.
در روانکاوی مفاهیمی وجود دارد که دارای تعریف دقیق علمی نیستند و در نتیجه نمی توانیم به خوبی آنها را مورد آزمایش قرار دهیم. از این رو روش روانکاوی کاملا تجربی است و همین موضوع باعث می شود تا فرایند درمان زمان زیادی ببرد.
