آیا با مکانیسم برون فکنی آشنا هستید؟ برون فکنی چه تاثیری در سلامت روان انسان دارد. مکانیسم دفاعی برون فکنی یا همان فرافکنی که در اصطلاح تخصصی به آن Projection نیز گفته می شود یکی از انواع مکانیسم های دفاعی است که از ما در برابر تهدیدهای بیرونی و احساس تنش و اضطراب محافظت می کند.
در واقع در این مکانیسم فرد تلاش می کند تا ویژگی های منفی و ناخوشایند خودش را به سایر افراد نسبت دهد و به این صورت آنها را از خودش جدا می کند. در نظر داشته باشید که استفاده از مکانیسم دفاعی برون فکنی می تواند به سلامت انسان آسیب وارد کند و همچنین در بلند مدت بر روی روابط بین فردی انسان نیز تاثیر منفی می گذارد.
ما در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا به صورت تخصصی شما را با مکانیسم دفاعی برون فکنی که تحت عنوان فرافکنی نیز شناخته می شود آشنا کنیم تا بدانید که این مکانیسم چگونه عمل می کند و چه تاثیری بر روی سلامت روان انسان می گذارد.
مکانیسم های دفاعی به چه شکل عمل می کنند؟
قبل از آنکه به صورت تخصصی راجع به مکانیسم دفاعی برون فکنی صحبت کنیم لازم است شما با ساز و کار مکانیسم های دفاعی آشنا شوید و بدانید که به طور کلی مکانیسم های دفاعی چه نقشی در سیستم سلامت روان انسان ها دارند. همانطور که در مقالات قبلی نیز به آن اشاره کردیم، زیگموند فروید اولین فردی است که مفهوم مکانیسم های دفاعی را ابداع کرده است.همچنین پیشنهاد می شود به مقاله مکانیسم دفاعی همانندسازی فرافکنانه مراجعه نمایید.
در واقع فروید بر این باور است که روان انسان دارای ۳ سطح است که شامل اید، ایگو و سوپرایگو است و چون اید مدام به دنبال رفع نیازهای غریزی انسان است و به واقعیت های توجهی ندارد با سوپرایگو دچار تعارض می شود و در نتیجه انسان گرفتار تنش و اضطراب می گردد. در این میان ایگو وظیفه دارد تا بین نهاد و فرامن تعادلی را ایجاد کند تا تنش ها و اضطراب های انسان کاهش پیدا کند.
به این نکته توجه داشته باشید که اید (Id) که به آن نهاد نیز گفته می شود هیچ توجهی به واقعیت های ندارد و صرفا به دنبال ارضای نیازهای انسان است و برای آنکه نیازهای انسان برطرف شود دست به هرکاری می زند و انسان را وادار می کند تا به هر شکلی که شده نیاز را برطرف کند. اما سطح سوپرایگو (Superego) که به آن فرامن نیز گفته می شود ما وجدان اخلاقی مواجه هستیم که این بخش نیز با واقعیت ها زیاد کاری نداشته و صرفا تصمیمات اخلاقی را در نظر می گیرد.
حال به بخش من (ego) می رسیم که تحت عنوان من نیز شناخته می شود. این قسمت دقیقا با واقعیت های موجود کار دارد و وظیفه آن ایجاد تعادل بین نهاد و فرامن است تا از این طریق کاری کند که فشارها و تنش های موجود در انسان به دلیل ارضای نیازها کاهش یابد.
فروید بر این باور بود که اگر انسان می خواهد از سلامت روان برخوردار باشد باید بتواند از نظر روانی بین این سه بخش تعادلی را ایجاد کند. به همین دلیل مکانیسم های دفاعی یکی از ابزارهایی است که در بخش ناخودآگاه انسان مورد استفاده قرار می گیرد تا فرد بتواند به تعادل دست پیدا کند. البته توجه داشته باشید که ایگو تلاش می کند تا با کارهایی که انجام می دهد مانع فروپاشی روان انسان شود.
به عبارت دیگر مکانیسم های دفاعی از خودآگاه ما در برابر اضطراب ها و تنش های گوناگون مراقبت می کند. زیگموند فروید در نظریات خودش چیزی حدود ۱۰ مکانیسم دفاعی را شناسایی نمود که یکی از آنها مکانیسم دفاعی برون فکنی است که تحت عنوان مکانیسم فرافکنی نیز نامیده می شود.
آشنایی با مکانیسم دفاعی برون فکنی
همانطور که گفته شد مکانیسم دفاعی برون فکنی که به آن فرافکنی (Projection) نیز گفته می شود یکی از مکانیسم های دفاعی بوده و بر اساس آن انسان افکار، امیال و احساسات ناخودآگاه ناخوشایند خودش را به دیگران نسبت می دهد. به عنوان مثال فردی که خودش حسود است و به دیگران حسادت می کند و در واقع از داشتن این احساس منفی رنج می برد ویژگی حسادت خودش را به دیگران نسبت می دهد تا از شر انتقادات بیرونی خلاص شود. همچنین پیشنهاد می شود به کارگاه روانشناسی شخصیت مراجعه نمایید.
متخصصان روانشناسی بر این باورند که اگر فردی حساسیت زیادی بر روی یک مسئله داشته باشد و از وجود آن در دیگران انتقاد کند این احتمال وجود دارد که این خصوصیت به صورت ناخودآگاه در خود او نیز وجود داشته باشد. اما اگر می خواهید بدانید که یک رفتار واکنش دفاعی است یا خیر لازم است تا از متخصصان روانشناسی کمک بگیرید.
بیمارگونه بودن مکانیسم برون فکنی
شایان ذکر است که ذهن انسان به صورت طبیعی از مکانیسم های دفاعی استفاده می کند تا از این طریق از ناخودآگاه انسان مراقبت کند. اما به یاد داشته باشید که استفاده افراطی از تمام مکانیسم های دفاعی می تواند سلامت فرد را به شدت تهدید کند.
به عنوان نمونه اگر شما از مکانیسم دفاعی برون فکنی بیش از حد استفاده کنید می تواند سبب بروز مشکلات فراوانی برای سلامت روان شما شود. به همین دلیل اگر شما دچار مشکل روانی خاصی هستید پیشنهاد می شود تا به روانشناس مراجعه فرمایید تا او با تحلیل دقیق روان شما بهترین رویکرد درمانی را به شما ارائه کند.
تفاوت مکانیسم برون فکنی و درون فکنی
همانطور که از نام دو مکانیسم دفاعی برون فکنی و درون فکنی مشخص است این دو مکانیسم دفاعی عملکردی متضاد هم دارند. مکانیسم دفاعی درون فکنی به این صورت است که فرد همواره تلاش می کند تا ویژگی های خوب الگوهای زندگی اش را درونی می کند تا به صورت کامل شبیه به آنها شود.
این در حالی است که در مکانیسم دفاعی برون فکنی فرد تمام ویژگی های منفی و ناپسندی که دارد را به دیگران نسبت می دهد و از طریق دور کردن ویژگی های ناخوشایندش سعی می کند تا به احساس رضایتمندی برسد و تنش ها را از خودش دور کند. به همین دلیل اگر شما می خواهید در مقابل مشکلات روانی از مکانیسم های دفاعی بالغانه تری استفاده کنید لازم است تا به یک روانشناس مراجعه نمایید.
تفاوت برون فکنی و فرافکنی
همانطور که در بخش های مختلف مقاله اشاره شد مکانیسم دفاعی برون فکنی همان فرافکنی است که به آنها Projection نیز گفته می شود.
تفاوت مکانیسم دفاعی برون فکنی با پرخاشگری
به یاد داشته باشید که پرخاشگری شامل هرگونه درگیر شدن در فعالیت های فیزیکی برای ابراز خشم است. اما برون فکنی به این معنا می باشد که فرد صفات و ویژگی های ناپسندش را که موجب ناراحتی اش می شود را به دیگران نسبت می دهد تا از شر انتقادهای بیرونی خلاص شود.