بسیاری از افراد در طول زندگی خود اوقاتی با احساس ناامیدی و بیحوصلگی مواجه میشوند. این احساس ممکن است ناشی از وقوع رویدادهای ناگوار در زندگی شان یا پس از تجربه مدتی از استرس و فشار ذهنی باشد. گاهی حتی این احساس ناامیدی ممکن است به عنوان علائمی از بیماریهای روحی مانند افسردگی ظاهر شود. وقتی که احساس ناامیدی دارید، حفظ انگیزه برای ایجاد تغییر در وضعیت خود ممکن است به نظر برسد که چالشی بسیار دشوار است.
با این حال، خوشبختانه راهکارهایی وجود دارد که میتوانند به شما کمک کنند تا احساس خود را بهبود بخشیده و به بهترین شکل ممکن با چالشهای زندگی روبرو شوید. در این مقاله، ما به بررسی این راهکارها خواهیم پرداخت و به شما نشان خواهیم داد که چگونه میتوانید از آنها بهرهبرداری کنید. بنابراین با گروه علمی تخصصی برنا اندیشان همراه باشید تا نحوه مواجهه با این احساس ناامیدی را بیاموزید.
شناسایی دلیل درماندگی
اگر به اعتقاد میآیدید که ناتوان هستید تا وضعیت خود را بهبود دهید، منطقی است که در ریشه علت احساساتتان نظر کنید. میتوانید از خود این سوالات را مطرح کنید:
1. آیا اخیراً به استرس زیادی دچار شدهام؟
2. آیا اخیراً آسیب روحی دیدهام یا با چالشهای بزرگی روبهرو شدهام؟
3. آیا اتفاقی رخ داده که بر آن کنترلی نداشتهام؟
4. آیا علائم دیگری نظیر روحیه ضعیف، ناراحتی، درماندگی و کمتوجهی را تجربه کردهام که ممکن است به احساس کنونی منتسب شوند؟
بررسی و پاسخ به این سوالات به شما کمک میکند تا دلیل احساس ناتوانی را بهتر درک کنید و راههای بهتری برای مقابله با آن پیدا کنید. به عنوان مثال، اگر استرس روزانه شما منجر به این احساس شده باشد، میتوانید با یافتن راههای مدیریت استرس، توانایی روانی خود را تقویت کنید. اگر رفع مشکل به دست شما نیست، شاید راهکار مؤثری در نظر گرفتن نحوه واکنش به مشکلات باشد.
دلیل مقاومت در برابر تغییر
زمانی که با احساسات منفی مانند درماندگی روبرو میشوید، بهتر است عللی که باعث مقاومت شما در مقابل پیشرفت و بهبود حالتتان میشوند را مورد بررسی قرار دهید. این مطلب به این معنا نیست که شما اختیار دارید که درماندگی را به خود اختصاص دهید، بلکه ممکن است دلیل مقاومت شما در مقابل تغییرات، ترس از شرایط جدید باشد.
عدم احساس درماندگی میتواند نشان دهنده آمادگی شما برای ایجاد تغییرات عمیق در زندگی باشد. با این حال، غلبه بر این احساس منفی ممکن است به شما کمک کند تا با چالشها و مشکلات دشواری که در انتظار شماست، روبرو شوید و توانایی انجام آنها را پیدا کنید.
باید به یاد داشت که تغییر ذهنیت یک مسیر کاری آسان نیست و ممکن است با موانعی جدید مواجه شوید. اما پس از آن، دنیایی از فرصتهای جدید به شما گشوده میشود که ارزش تلاش برای تغییر را دارند. بنابراین، از تغییرات نترسیده و با آنها مواجهه کنید.
تمرکز بر روی موضوعات قابل تغییر
زمانی که به فکر اتفاقاتی هستید که تحت کنترل شما نیستند و ذهنتان را خراب میکنند، احتمال احساس درماندگی بیشتر میشود. تمرکز بر روی اموری که قابل تغییر هستند، به شما احساس پیشرفت و موفقیت میدهد. به جای تمرکز بر اموری که قطعیت ندارند، به مسائلی که میتوانید در آنها کنترل داشته باشید، متمرکز شوید. این تمرکز بر امور قابل تغییر به شما احساس توانایی و انگیزه لازم برای ایجاد تغییرات میدهد و انرژی مثبتی به زندگیتان میآورد.
درست نبودن تمامی افکار ما
خطاهای شناختی باعث اشتباه در تفسیر و نتیجهگیری از وقایع مختلف میشوند، که در نهایت باور به موارد کاملاً نادرستی را فراهم میآورند. بنابراین، زمانی که با احساسات منفی مانند درماندگی مواجه میشوید، باید به خاطر داشته باشید که مغز شما همیشه به درستی حقیقت را انتقال نمیدهد.
در هنگامی که به تصورات نادرست مثل “هیچ چیز تغییر نخواهد کرد” یا “من نمیتوانم کاری را تغییر دهم” انجامیدهاید، یک لحظه مکث کنید و دیدگاه خود را بازنگری کنید. تغییر این الگوهای فکری معمولاً آسان نیست، اما با یادگیری نحوه شناخت آنها، یک گام مهم برای تغییر آنها برداشتهاید.
به چالش کشیدن احساس درماندگی
زمانی که با افکار منفی و احساسات درماندگی روبرو میشوید، مهم است آنها را شناسایی کرده و سپس تلاش کنید تا آنها را به چالش بکشید و با افکار و احساسات سازندهتر و انگیزهبخش جایگزین کنید. برای دستیابی به این هدف، میتوانید به خاطر بیاورید زمانهایی که قبلاً موفق به انجام کارهای مشابه شدهاید. به عنوان مثال، اگر در حال حاضر در تعقیب یک هدف خاص احساس ناامیدی میکنید، به زمانها و خاطراتی فکر کنید که با اقدامات مصممانهتان توانستهاید به موفقیت برسید.
همچنین میتوانید به حقایق و دلایلی فکر کنید که احساس درماندگی را تضعیف میکنند و به شما انگیزه میدهند. به خاطر بیاورید زمانهایی که توانستهاید توانایی و قدرت درونی خود را به نمایش بگذارید. همچنین تلاش کنید به طور فعال به دنبال اطلاعاتی بگردید که افزایش اعتماد به نفس و احساس توانمندی در شما داشته باشد. این اقدامات به شما کمک میکنند تا ذهنیت منفی و درماندگی را بهبود بخشیده و به سمت یک روحیه سازندهتر حرکت کنید.
به یاد داشتن نقاط قوت فردی
اگر احساس درماندگی میکنید، میتوانید به مجموعه استعدادها، نقاط قوت و توانمندیهای خارقالعاده خود نگاهی بیندازید. تأکید بر این قابلیتها یک روش عالی برای ایجاد حس قدرت و انگیزه بیشتر برای مقابله با چالشهای متعددی است که در زندگی درگیر آنها هستید. از خود بپرسید که چه مهارتها و تواناییهایی دارید که میتوانید با تسلط به آنها وارد عمل کنید.
سپس فهرستی از کارهایی بنویسید که با این مهارتها میتوانید انجام دهید و به این فکر کنید که چگونه میتوانید از این تواناییها برای مواجهه با مشکلات و چالشهای مختلف استفاده کنید. به جای تمرکز بر نقاط ضعف خود و نشخوار ذهنی درباره آنها، تمرکزتان را روی تشویق و تقویت نقاط قوت خود قرار دهید. این نگاه مثبت میتواند به شما کمک کند تا بهترین نسخه از خودتان را پیدا کنید و با اعتماد به نفس بیشتری به چالشهای زندگی بپردازید.
تقویت مهارت پذیرش
اگرچه ممکن است این ایده در ابتدا غیرمنطقی به نظر برسد، اما اینکه بپذیرید چیزهایی وجود دارند که بر آنها کنترل کامل ندارید، ممکن است باعث افزایش احساس قدرت و کنترل در زندگی شما شود. اعتقاد به این مفهوم که باید بر همه چیز تسلط داشته باشید، اغلب منجر به افزایش احساس ناتوانی میشود و زمانی که با واقعیتهای خود روبرو میشوید، احساس درماندگی به شما حمله میکند.
براساس تحقیقات، افرادی که به اشتباه فکر میکنند که میتوانند آینده را به دقت و به تمامیت مطابق میل و اراده خود شکل دهند، معمولاً احساسات اضطراب بیشتری تجربه میکنند. بهتر است تمرکز خود را بجای تلاش برای کنترل تمام جوانب زندگی، بر روی زمان حال و مواردی که میتوانید در لحظه کنترل کنید، متمرکز کنید.
تلاش برای اتخاذ کنترل در وضعیت فعلی میتواند به شما کمک کند تا کمتر احساس اضطراب کنید و از زندگی خود بهتر لذت ببرید. مفهوم “ذهن آگاهی” یک فرآیند است که به تمرکز بیشتر بر زمان حال و کاهش مفهوم زمان گذشته یا نگرانی درباره آینده میپردازد. این فرآیند ممکن است منجر به کاهش احساس درماندگی شود.
ورزش کردن
فعالیتهای فیزیکی، بدون تفاوتی که آیا به صورت سبک یا سنگین انجام میشوند، تأثیر مثبتی بر روحیه و احساسات ما دارند. زمانی که احساس درماندگی و گیجی میکنید، ورزش ممکن است به شما بسیار کمک کند. برخی از افراد ترجیح میدهند حین دویدن یا پیادهروی، به فکر درماندگی خود بپردازند، در حالی که برخی دیگر از یوگا و تمرینات کششی عمیقتر استفاده میکنند تا با احساسات خود در ارتباط باشند.
تحقیقات زیادی نشان میدهد که ورزش توانایی مقابله با استرس، اضطراب و احساسات منفی را دارد. اگرچه هر نوع فعالیت ورزشی مفید است، ورزشهای هوازی مانند دویدن، شنا یا حتی پیادهروی سریع اثر مثبت بیشتری بر روی روحیه دارند. بنابراین، دفعه بعدی که احساس درماندگی میکنید، به ورزش بپردازید و نتیجه مثبت آن را در تغییر حالت ذهنی و احساسات خود تجربه کنید.
دوری از محتوای منفی
هنگامی که با احساس درماندگی روبرو میشوید، یکی از بدترین اشتباهاتی که میتوانید انجام دهید، تمرکز بر محتواهایی است که احساسات منفی را در شما تقویت میکنند. به عنوان مثال، ممکن است گشتوگذار در شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک، اینستاگرام یا اسنپچت باعث شود که خود را با زندگی سایر افراد مقایسه کنید و احساسات منفی را در خود تشدید کنید.
به نتیجه میرسید که ناتوان و درمانده هستید. به جای این کار، به دنبال محتواهایی بگردید که توانایی بهبود روحیه و انرژی شما را داشته باشند. گوش دادن به پادکستهای انگیزشی و موسیقی الهامبخش یا مطالعه مقالهها و کتابهای مثبتی که به تغییر روحیه شما کمک میکنند، انتخابهای خوبی هستند.
نوشتن خاطرات
بدون شک، زمانی که از تسلط خود بر وضعیت از دست میدهید، برنامهریزی برای مقابله با شرایط دشوار تر میشود. در این شرایط، لازم است احساسات خود را تخلیه کنید و بیابید چگونه میتوانید استرس و اضطراب داخلی را کاهش دهید. یکی از بهترین راهها برای انجام این کار نوشتن خاطرات است.
داشتن یک دفتر خاطرات به شما کمک میکند که زمانی که حس میکنید دنیایتان به هم ریخته است، به آرامش برسید. علاوه بر این، این کار به شما کمک میکند تا افکار، ترسها و احساسات خود را بهتر درک کنید. به نوشتن خاطرات به عنوان فرصتی برای تسلط بر آرامش شخصی نگاه کنید.
خاطرات خود را در مکانی که برایتان آرامش بخش است بنویسید و شاید یک فنجان چای هم کنارش باشد. برای نوشتن خاطرات، انتظار نداشته باشید و بدانید که با این کار به ذهن و بدن خود کمک میکنید. هر چیزی که دوست دارید و احساس میکنید درست است، بنویسید.
موقع نوشتن نیازی به رعایت ساختار خاصی نیست. دفتر خاطرات فضایی شخصی است که در آن میتوانید در مورد هر چیزی که میخواهید بنویسید. اجازه دهید کلمات بدون نگرانی از اشتباه نوشتن یا نظرات دیگران، به آزادی روی کاغذ بیفتند.
درخواست کمک
بر خلاف اندیشه رایج، شما نیازی به مقابله تنها با تمام مشکلات ندارید. اگر در دورهای دشوار و سردرگمی قرار دارید و احساس آشفتگی میکنید، میتوانید اسامی افرادی را که ممکن است از شما حمایت کنند، روی کاغذ بنویسید و حتی از آنها کمک خواسته کنید.
حتی یک کمک کوچک ممکن است تأثیر قابل توجهی داشته باشد. با مراجعه به یک روانشناس یا همکاری با یک مربی میتوانید دورهای دشوار در زندگی خود را پشت سر بگذارید. این افراد بدون قضاوت به حرفهای شما گوش میدهند و بر اساس تجربه و دانش خود، راهکارهایی را پیشنهاد میدهند.
تمرین تکنیک های آرامش
برای بهبود حالت روحی و افزایش احساس بهتر، میتوانید از تعدادی تکنیک مختلف استفاده کنید:
1. تمرینهای تنفس عمیق: با تمرین تنفس عمیق و آگاهانه، میتوانید استرس و نگرانی را کاهش داده و به احساس آرامش دست یابید.
2. مدیتیشن: مدیتیشن به شما کمک میکند تا ذهن خود را آرام کنید و در زمان حال حاضر حضور پیدا کنید.
3. تکنیکهای تصویرسازی ذهنی: با استفاده از تصویرسازی ذهنی، میتوانید تصاویر مثبت و آرامشبخشی را در ذهن خود ایجاد کنید.
4. گوش دادن به موسیقی آرامشبخش: موسیقی آرامشبخش میتواند احساسات شما را تسکین دهد و به حالت ذهنی بهتری برسید.
5. بیرون رفتن از خانه: افزایش فعالیت خارج از خانه و تماس با طبیعت میتواند انرژی مثبتی به شما بدهد.
6. انجام کارهای خلاقانه: انجام فعالیتهای خلاقانه مانند نقاشی، نوشتن، یا دستسازی میتواند به تسلط بر احساسات منفی کمک کند.
7. نوشیدن یا خوردن چیزی که از آن لذت میبرید: لذت بردن از غذاها یا نوشیدن نوشیدنی هایی که دوست دارید میتواند حالت روحی شما را بهبود بخشد.
با امتحان این تکنیکها، میتوانید به افزایش آرامش و بهبود حالت روحی خود بپردازید.
نوشتن برنامه ها
اگر احساس درماندگی کردید یا دشواری در تمرکز دارید، بهتر است برنامهی زمانی خود را برای ساعات بعدی روزتان با دقت و جزئیات بنویسید. به عنوان مثال، میتوانید ۵ دقیقه را برای انجام تمرینهای تنفسی در آینده نزدیک در نظر بگیرید و سپس ۱۰ دقیقه به نوشیدن چای و کمی استراحت اختصاص دهید. این کار به شما کمک میکند تا برنامهریزی موثرتری داشته باشید و از وقت خود به بهترین شکل استفاده کنید.
نتیجه گیری
درماندگی از احساسات منفی است که ممکن است باعث محدودیت توانایی مقابله با چالشها و مشکلات زندگی شود. اما خوشبختانه، میتوانید اقداماتی انجام دهید تا احساس توانمندی و قدرت بیشتری کسب کنید. اگر احساس درماندگی باعث میشود که اضطرابی حاکم بشود، موجب دشواری در انجام وظایف روزمره شود یا علائم دیگری نشان دهید، بهتر است به یک روانشناس مراجعه کنید.
این علائم ممکن است نشانههای افسردگی یا اختلال روانی دیگری باشند. روانشناس ممکن است درمانهای مختلفی از جمله رواندرمانی، مدیتیشن و تغییر سبک زندگی را پیشنهاد دهد تا شما احساس بهتری داشته باشید و به بهبود سلامتی خود برسید.