آیا می دانید طرحواره پذیرش جویی جلب توجه چیست؟ در مقالات مربوط به طرحواره ها اشاره کرده ایم که روش های مختلف تربیت والدین به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر روی ذهن کودکان تاثیر می گذارد. در واقع ریشه بسیاری از رفتارهایی که انسان ها در سنین بالا انجام می دهند مربوط به دوران گذشته آنها است. زیرا رفتارهای درست و نادرست والدین می تواند زمینه ساز تمامی افکار و باورهای فرد در سال های بعدی زندگی اش باشد. به یاد داشته باشید که رفتارهای نادرست والدین در آینده شکل دهنده بسیاری از عادت و رفتار در انسان ها می شود.
در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا مقاله ای کامل در خصوص طرحواره پذیرش جویی جلب توجه را در اختیار شما افراد علاقه مند به روانشناسی و طرحواره درمانی قرار دهیم تا بتوانید به صورت کامل با تمامی ابعاد این طرحواره آشنا شوید و بدانید که طرحواره پذیرش جویی جلب توجه چه ویژگی هایی داشته و چه تاثیر بر روی زندگی افراد می گذارد.
طرحواره پذیرش جویی جلب توجه
شایان ذکر است که طرحواره پذیرش جویی جلب توجه یکی از تله های روانی است که جفری یانگ آن را ابداع کرده است. اگر یادتان باشد اشاره کرده ایم که طرحواره ها شامل الگوهای رفتاری نادرستی هستند که به دلیل رفتارهای نامناسب والدین در دوران کودکی شکل گرفته اند. پیشنهاد می شود تا به کارگاه طرحواره درمانی مراجعه فرمایید.
به عبارت دیگر هنگامی که یک کودک در خانه کاری را انجام می دهند و والدین برخورد نامناسبی با او می کنند همین مورد باعث می شود تا در آینده، فرد دچار رفتارهایی شود که دلیل آن به همان رفتار والدین برمی گردد. به یاد داشته باشید که بخش اعظم رفتارها و باورهایی که ما داریم به دلیل نوع برخورد والدین در دوران کودکی مان است.
طرحواره پذیرش جویی جلب توجه باعث می شود که فرد در بزرگسالی به دنبال جلب توجه رفته و همواره سعی می کند تا کارهایی را انجام دهد که اطرافیان او را تایید کنند. لازم به ذکر است که فرد گرفتار طرحواره پذیرش جویی جلب توجه همواره به دنبال راضی نگه داشتن دیگران است و کارهایی را انجام می دهد که تایید دیگران را به دست آورد.
در واقع او تمایل دارد تا از طریق کسب شهرت، قدرت و زیبایی توجه اطرافیان را جلب کند. به یاد داشته باشید که هر چه میزان دریافت تایید طلبی فرد بیشتر باشد احساس ارزشمندی او از زندگی و خودش نیز افزایش پیدا می کند.
فردی که طرحواره پذیرش جویی جلب توجه دارد فقط به دنبال گرفتن تایید دیگران است و اگر کاری را انجام می دهد به خاطر جلب توجه دیگران است. به عنوان مثال وارد دانشگاه می شود و بهترین نمره را به دست می آورد تا دیگران او را تشویق و تحسین کنند.
حتی اگر به فردی کمک می کند به دنبال تمجید دیگران است و می خواهد نزد دیگران محبوب شود. فرد گرفتار طرحواره پذیرش جویی جلب توجه آنقدر در تایید طلبی افراط می کند که رفتارش موجب می شود تا اطرافیان او اذیت شوند و در نتیجه در رابطه با دیگران دچار مشکل نیز می شود.برای آگاهی بیشتر به مقاله تست طرحواره های ناسازگار یانگ مراجعه فرمایید.
چرا که اگر شما بخواهید مدام فخر فروشی کنید و همواره توانایی هایتان را به رخ دیگران بکشید موجب می شود تا سایرین رفتار مقابله ای با شما داشته باشند و یا رابطه شان را با شما قطع کنند.
افکار و باورهای طرحواره پذیرش جویی جلب توجه
در طرحواره پذیرش جویی جلب توجه دو باور شرطی وجود دارد که دقیقا نشان می دهد فرد دچار تایید طلبی شده است. در زیر دو باوری که مشخص می کند گرفتار طرحواره پذیرش جویی جلب توجه شده ایم را بیان می کنیم.
۱. اگر دیگران از من تعریف و تمجید کنند به این معنا است که آنها من را بسیار دوست دارند. به عبارت دیگر فرد دچار طرحواره پذیرش جویی جلب توجه تمام سعی و تلاش خودش را می کند تا بتواند رضایت و توجه دیگران را جلب کند و در روابط اجتماعی با دیگران جایگاه بالایی را به دست آورد. در واقع این فرد تمایل دارد تا ثروت و اندوخته ای کسب کند و دستاوردهای مهمی در زندگی داشته باشد و به ظاهر خود اهمیت زیادی می دهد تا با دریافت تمجید دیگران احساس کند که مورد قبول آنها قرار گرفته است.
۲. اگر دیگران من را قبول کنند به این معناست که من فرد با ارزشی هستم. شایان ذکر است که افراد مبتلا به طرحواره پذیرش جویی جلب توجه به شدت به نظر و قضاوت دیگران وابسته هستند و نمی توانند به نظر دیگران بی توجهی کنند. اگر بتوانند توجه و تایید شدن را از سمت دیگران به دست آورند حس خوبی به دست می آورند و احساس می کنند که واقعا فرد با ارزشی هستند. به طور کلی این افراد باور دارند که برای رسیدن به حس خوب لازم است که نظر دیگران را جلب کنند. شایان ذکر است که طرحواره پذیرش جویی جلب توجه در واقع جبران افراطی تله های محرومیت هیجانی و انزوای اجتماعی است.
آشنایی انواع با طرحواره پذیرش جویی جلب توجه
با توجه به نوع واکنش افراد در مقابل طرحواره پذیرش جویی جلب توجه رفتارها را می توانیم به بخش های مختلفی تقسیم کنیم.
تسلیم در مقابل طرحواره پذیرش جویی جلب توجه
در این روش فرد هر کاری را انجام می دهد که بتواند توجه دیگران را به خودش جلب کند و تمام کارهای زندگی اش را طبق نظر دیگران تنظیم می کند. آن فرد کارهایش را تا جایی ادامه می دهد که دیگر هیچ کاری طبق نظر خودش نبوده و در واقع در مقابل طرحواره پذیرش جویی جلب توجه تسلیم شده است. همچنین پیشنهاد می شود تا به کارگاه مربیگری مهارت های زندگی مراجعه فرمایید.
اجتناب از طرحواره پذیرش جویی جلب توجه
در این روش فرد همواره از موقعیت هایی که می خواهد نظر و توجه دیگران را جلب کند فرار می کند. یعنی هر شرایطی که موجب می شود که فرد بخواهد پذیرش دیگران را به دست آورد را حذف می کند. به عنوان مثال ممکن است که در بسیاری از جمع ها و مهمانی ها شرکت نکند و حتی از قبول برخی از مشاغل نیز فاصله می گیرد. چرا که روش او فرار از تمامی موقعیت هایی است که باعث می شود تا او بخواهد تایید دیگران را به دست آورد.
جبران افراطی طرحواره پذیرش جویی جلب توجه
در این روش واکنش فرد نسبت به تله روانی به طور کلی متفاوت است. یعنی فرد تمایلی به دوست شدن و معاشرت با دیگران ندارد و از تمامی جمع ها دوری می کند. آن فرد علاقه ای به صحبت کردن با دیگران ندارد و نمی خواهد که دیگران توجهی به او بکنند و اگر در موقعیتی قرار بگیرد که دیگران از توانایی های او صحبت کنند بسیار خجالت زده می شود. به یاد داشته باشید که رفتار جبران افراطی موجب می شود تا به مرور زمان فرد گرفتار احساس تنهایی شده و در نتیجه افسرده و از تمامی جمع ها فاصله می گیرد.
ریشه های ایجاد طرحواره پذیرش جویی جلب توجه
در ابتدای مقاله اشاره شد که تمامی رفتارهای ناسالم والدین در دوران کودکی باعث می شود تا فرد در بزرگسالی گرفتار تله های روانی یا همان طرحواره شود. بنابراین رفتارهای نادرست والدین در دوران کودکی باعث می شود تا بسیاری از تله های روانی در انسان ایجاد شود که طرحواره پذیرش جویی جلب توجه هم یکی از همان است. در ادامه با برنا اندیشان همراه باشید تا با ریشه های ایجاد طرحواره پذیرش جویی جلب توجه آشنا شویم.
والدین گرفتار تله جلب توجه یا مقایسه گر
اگر والدین خودشان گرفتار تملق و چاپلوسی باشند و همواره به دنبال جلب توجه دیگران باشند باعث می شوند تا فرزندان آنها نیز از رفتارهایشان الگوبرداری کنند. در واقع والدین چاپلوس با انجام رفتارهای نامناسب به فرزندانشان یاد می دهند که اگر می خواهید توجه دیگران به خودتان جلب کنید لازم است تا چاپلوسی کنید و در نتیجه کودکان نیز چنین رفتاری را یاد می گیرند.
در کنار این مورد باید اشاره شود در خانواده هایی که والدین به دنبال چشم و هم چشمی هستند و برای این کار خود را به زحمت می اندازند. این خانواده ها زیبایی و تحصیل را به دلیل جلب توجه دیگران به دست می آورند و به فرزندانشان نیز یاد می دهند که همین روش را در پیش بگیرند. همچنین پیشنهاد می شود تا به مقاله درمان طرحواره نقص و شرم مراجعه نمایید.
بنابراین فرزندان نیز یاد می گیرند که چنین کارهایی را در آینده انجام دهند تا بتوانند نظر و توجه دیگران را جلب کنند. به عبارت دیگر فرزندان یاد می گیرند که برای تایید دیگران و دریافت پاسخ تایید کننده باید همانقدر تلاش کنند و با چشم و هم چشمی مقایسه کردن و تلاش زیاد توجه دیگران را به خودشان جلب کنند.
والدین مهر طلب
برخی از والدین وجود دارند که فرزندشان را بسیار دوست دارند اما چون بسیار تایید طلب و مهر طلب هستند همواره به ظاهر توجه می کنند و به همین دلیل نظر دیگران برایشان بسیار مهم است. این کار موجب می شود تا فرزندان از والدین خود محبت فراوانی را به دست آورند اما تمامی رفتارهایشان وابسته به تایید دیگران است. بنابراین تمامی کارها و رفتارهایشان را فقط به خاطر تایید دیگران انجام می دهند.
عده ای از والدین نیز به این شکل عمل می کنند که عشق مشروط به فرزندانشان دارند. یعنی به فرزندشان می گویند که ما زمانی شما را دوست داریم که مطابق با نظر و میل ما رفتار کنید. انجام چنین رفتارهایی موجب می شود تا فرد دچار رفتارهای شرطی شود و همواره برای جلب توجه دیگران رفتار می کند. هنگامی که این فرد بزرگ می شود نیز رفتارهای نامناسبی را از خودش نشان می دهد.
والدین سلطه گر
والدین سلطه گر به جای فرزندانشان تصمیم می گیرند و تمامی سلیقه و علاقه شان را به فرزندان خود تحمیل می کنند. به عنوان مثال مسیر تحصیلی، کاری و سایر موارد را برای فرزند مشخص می کنند و به همین ترتیب فرد در بزرگسالی کارهایی را انجام می دهد که مطابق با میل و نظر دیگران باشد. در واقع هدف فرد از انجام این کارها این است که به احساس خوب درونی دست پیدا کند.
طرحواره پذیرش جویی جلب توجه چه نشانه هایی دارد؟
همانطور که اشاره شد طرحواره پذیرش جویی جلب توجه یکی از همان تله های روانی ناسالم است که از طریق والدین به فرزندان منتقل می شود. در ادامه شما را با نشانه های طرحواره پذیرش جویی جلب توجه آشنا خواهیم کرد.
- تخصص در چاپلوسی و تملق دیگران
- عدم ثبات رفتاری و متغیر بودن رفتارها
- فخر فروشی به دلیل دارایی
- وابستگی فراوان به نظر دیگران
- نمایش زندگی خود در شبکه های اجتماعی به خاطر تایید طلبی
- برگزاری جشن به دلایل مختلف با هدف جلب توجه افراد دیگر
- تلاش زیاد برای رسیدن به جایگاه بالای اجتماعی به خاطر گرفتن تایید
افراد توجه طلب چه ویژگی هایی دارند؟
در ادامه ویژگی ها و خصوصیاتی را معرفی می کنیم که اگر شما نیمی از آنها را داشته باشید به این معناست که شما گرفتار طرحواره پذیرش جویی جلب توجه هستید.
- همواره نگران هستید که مردم چه فکری درباره شما می کنند.
- اگر شما کاری در زندگی تان کرده اید به خاطر جلب توجه دیگران بوده است.
- همواره در موقعیت های مختلف اجتماعی اضطراب دارید و نگران هستید که دیگران چه نظری در مورد شما دارند و بر این باورند که ممکن است مورد پذیرش دیگران نباشید.
- عملکرد شما به صورت مستقیم به طرف مقابل شما بستگی دارد و شخصیت و افکار دیگران بر روی شما تاثیر می گذارد.
- بر این باورید که شخصیت مستقلی ندارید و خودتان را وابسته به نگاه و نظر دیگران می دانید.
- هر وقت که دیگران به شما توجه می کنند احساس خوبی به دست می آورید.
- همواره می خواهید که دیگران شما را دوست داشته باشند و این موضوع برای شما بسیار اهمیت دارد.
- موقعیت های اجتماعی بالا و ثروتمند بودن برای شما بسیار اهمیت دارد، چرا که می خواهید توجه دیگران را به خودتان جلب کنید.
- اعتماد به نفس شما به صورت مستقیم به طرز فکر و نظر دیگران وابسته است.
- همیشه به کارهایی که انجام داده اید فکر می کنید، زیرا بر این باورید که رفتار شما باعث آزار دیگران شده است و همین موضوع تبدیل به نشخوار فکری می شود.
چهره های مختلف طرحواره پذیرش جویی جلب توجه
افرادی که گرفتار تله روانی توجه طلبی هستند به طور همزمان دچار دو اختلال دیگر نیز هستند که در ادامه شما را با آنها آشنا خواهیم کرد.
اختلال شخصیت نمایشی
افرادی که اختلال شخصیت نمایشی هستند همواره سعی می کنند تا به هر قیمتی نظر و توجه دیگران را جلب کنند. آنها برای رسیدن به این هدف هر کاری را انجام می دهند و تمامی کارهای زندگی شان را وابسته به نظر دیگران می دانند. به عبارت دیگر آنها دوست دارند تا دیگران به آنها توجه کنند و به این ترتیب طرحواره پذیرش جویی جلب توجه با اختلال شخصیت نمایشی همپوشانی دارد. برای آموزش بیشتر به پکیج شخصیت شناسی دکتر هلاکویی مراجعه نمایید.
افراد خودشیفته
افرادی که دچار خودشیفتگی هستند همواره بر این باورند که نسبت به دیگران برتر هستند. به همین دلیل این افراد به شدت علاقه دارند که دیگران از آنها تعریف کنند و برای رسیدن به احساس رضایت به تعریف و تمجید دیگران وابسته هستند. توجه داشته باشید که اگر میزان تشویق و تحسین دیگران کاهش یابد این افراد دچار آسیب می شوند.
شایان ذکر است که افراد خودشیفته اطرافشان را با افراد چاپلوس پر می کنند تا همواره مورد تحسین و تمجید قرار بگیرند. توجه داشته باشید که طرحواره پذیرش جویی جلب توجه با اختلال شخصیت خودشیفته همپوشانی زیادی دارد. چرا که فرد به دنبال تعریف و تمجید دیگران است تا به احساس ارزشمندی دست پیدا کند.
درمان طرحواره پذیرش جویی جلب توجه
اگر شما نشانه های طرحواره پذیرش جویی جلب توجه را در خودتان مشاهده کردید و متوجه شدید که گرفتار تله پذیرش جویی جلب توجه هستید لازم است تا برای درمان آن اقدامات لازم را انجام دهید. به همین دلیل لازم است تا رفتارهایتان را تغییر دهید تا به دنبال آن نگرش شما نیز تغییر کند.
تقویت عزت نفس
همانطور که گفته شد رفتارهای نادرست والدین در دوران کودکی موجب می شود تا فرد گرفتار تله های روانی شود. اگر والدین در دوران کودکی نسبت به فرزندشان عشق مشروط را داشته باشند موجب می شود تا فرد به این باور برسد که ارزش واقعی و درونی ندارد و در بزرگسالی نیز از نظر عزت نفس دچار آسیب می شود.
از این رو سعی کنید که از طریق تکنیک های تقویت عزت نفس، بر روی حرمت نفس خودتان کار کنید تا به این طریق از تله روانی جلب توجه خارج شوید. به یاد داشته باشید افرادی که خودشان را دوست دارند گرفتار طرحواره پذیرش جویی جلب توجه نمی شوند. این در حالی است که اگر فرد از نظر عزت نفس آسیب خورده باشد همواره به دنبال محبت و توجه دیگران است.
مراجعه به روانشناس و درمانگر
شایان ذکر است که عبارت تاکیدی به فرد کمک می کند تا احساس ارزشمندی اش را درک کند و در نتیجه متوجه می شود که به توجه و تایید دیگران وابسته نیست. شما باید به خودتان بگویید که انسان ارزشمندی هستید و خودتان برای همه چیز کافی هستید و به این طریق می توانید عزت نفس و اعتماد به نفستان را تقویت نمایید.
همچنین لازم است تا به یک درمانگر حرفه ای مراجعه نمایید تا او بتواند شناخت و رفتارهای اشتباه شما را اصلاح کرده و به شما کمک کند تا خطاهای شناختی و رفتاری خودتان را درک کنید. این کار باعث می شود تا ریشه مشکلات روانی تان را متوجه شوید و بدانید که از چه طریقی می توانید مشکلات رفتاری تان را حل کنید.
نتیجه گیری
شایان ذکر است که درمان طرحواره پذیرش جویی جلب توجه نیاز به صبر و تحمل دارد و شما باید در این مسیر حوصله به خرج دهید. به یاد داشته باشید که تله های روانی یک شبه ایجاد نشده اند که بخواهید یک شبه آن ها را از بین ببرید. بنابراین هرگز نباید در این مسیر خودتان را سرزنش کنید و همواره به یاد داشته باشید که باید در این راه بسیار صبور باشید تا مشکلات رفتاری تان اصلاح شود.