برنا اندیشان | مرجع تخصصی بهترین پکیج های آموزشی
حسرت گذشته چیست و آیا می توان از آن رها شد؟ به طور کلی نمی توان زندگی بدون حسرت را تصور کرد. چرا که همواره تمام انسان ها گذشته خود را به یاد می آورند و به طور مستمر در مورد آن ناراحت می شوند. یعنی وقتی به یاد اتفاقی در گذشته می افتند با خود می گویند اگر به شکل دیگری حوادث رقم خورده بود الان شرایط به این صورت نبود.
همین تفکر موجب می شود تا فرد به صورت مستمر دچار حسرت گذشته شود و در نتیجه افکار منفی و ناراحت کننده به سراغ انسان می آید. به یاد داشته باشید که حسرت گذشته چیزی جز غم و ناراحتی برای شما نداشته و همواره حال شما را خراب می کند و موجب می شود تا آینده شما تحت تاثیر قرار بگیرد.
در این بخش از برنا اندیشان با ما همراه باشید تا به صورت کامل موضوع حسرت گذشته را مورد بررسی قرار دهیم و ابعاد مختلف آن را مورد بررسی قرار دهیم.
حسرت گذشته و پشیمانی
در ابتدا لازم است به تعریف حسرت بپردازیم تا بتوانیم با توجه به معنای آن تاثیری که از خود برجای می گذارد را مورد بررسی قرار دهیم. حسرت یا پشیمانی در واقع یک روش انتقاد از خویشتن است که بر پایه تفکر احساسی بنا شده است.
در این روش شما خودتان را به دلیل حوادث و اتفاقات گذشته سرزنش می کنید. به یاد داشته باشید که اگر انتقاد شما سازنده باشد می تواند به شما کمک کند و برای آینده موثر باشد، در غیر این صورت شما فقط خودتان را تحت فشار قرار می دهید. پیشنهاد می شود تا مقاله قانون لاگوم را مطالعه نمایید.
چرا که حسرت گذشته اگر شامل پشیمانی های مخرب و غیر سازنده باشد هیچ آورده ای برایتان نداشته و صرفا ذهن شما را درگیر خود کرده و باعث می شود تا استرس و تنش تمام وجود شما را در بر گرفته و در نتیجه سلامت روان شما تحت تاثیر قرار می گیرد.
حسرت گذشته شامل تمام رویدادهایی است که در گذشته انجام شده و یا میتوانسته انجام شود ولی نشده است. مثلا ممکن است فردی در گذشته درخواست شخصی برای ازدواج را رد کرده و حالا از این کار خود پشیمان است و با خود می گوید که چرا چنین کاری کرده است.
زمانی که انسان دچار حسرت گذشته می شود به شدت تحت تاثیر قرار می گیرد و همچنین باید اشاره شود که در نتیجه حسرت گذشته در انسان احساساتی بروز می کند که می تواند شامل غم، خشم، اضطراب، از دست دادن و شرم باشد.
چرا باید احساسات ناشی از حسرت را شناسایی کنیم؟
اگر می خواهید از شر حسرت گذشته رها شوید لازم است که احساسات ناشی از آن را به خوبی شناسایی کنید و در مورد آنها مطالعه کنید. چرا که وقتی فردی در فکر حسرت گذشته است همواره احساسات منفی و ناامید کننده به سراغش می آید و در نتیجه احساس شکست می کند.
مثلا با خود می گوید چرا آن حرف را زدم و یا چرا آن حرف را نزدم! ای کاش فلان کار را می کردم و یا نباید آن کار را انجام می دادم! تمام این موارد در گروه حسرت گذشته قرار می گیرد و به این معناست که فرد دچار نشخوار فکری شده است و از کارهایی که در گذشته انجام داده یا نداده احساس رضایت نمی کند و در نتیجه گرفتار مشکل حسرت گذشته می شود. همچنین پیشنهاد می شود تا قانون کارما را مطالعه نمایید.
اگر انسان گرفتار حسرت گذشته شود و مدام خاطرات و رویدادهای گذشته را با خودش مرور کند درگیر تنش و اضطراب مستمر شده و در نتیجه در یک چرخه باطل گرفتار می شود. این موضوع سبب تخریب سلامت روان فرد می گردد و به دنبال آن حسرت خورن بخشی از وجود فرد می شود.
انسان ها به دلایل گوناگونی حسرت گذشته را می خورند که در ادامه به آنها می پردازیم تا مشاهده کنید که چه دلایلی موجب می شود تا انسان ها گرفتار این معضل شوند.
سبک و روش زندگی
یکی از دلایلی که سبب ایجاد حسرت گذشته در انسان می شود روش زندگی است. به عنوان مثال افراد با خود فکر می کنند که چرا در گذشته به فلان کشور مهاجرت کردند و یا برخی با خود می گویند که ای کاش در سنین پایین تر مهاجرت می کردم تا الان شرایط بهتری داشتم. عده ای نیز در رابطه با خرید و فروش حسرت می خورند که ای کاش فلان خانه یا ماشین را خریده بودم و الان آن را داشتم.
تمام این موارد در حالی است که انسان همواره خواهان شرایط جدید است. یعنی اگر آن خانه یا ماشین را داشت الان حسرت چیزی دیگری را داشت و این چرخه بی پایان همواره ادامه می یابد و هرگز تمام نمی شود.
پیشنهاد ویژه : پکیج جامع آموزش ذهن آگاهی
مثلا فردی که یا خود می گوید ای کاش به فلان کشور مهاجرت میکردم الان شرایطم عالی بود. در حالی که این موارد را نمی توان به این صورت مورد بررسی قرار داد و فرد باید در شرایط واقعی قرار بگیرید تا بتوانید بگوید که آیا واقعا شرایطش عالی می شد یا خیر.
شغل و خانواده
از جمله موارد دیگری که موجب ایجاد حسرت گذشته در انسان می شود خانواده و شغل است. عده ای با خود فکر می کنند که اگر فلان پیشنهاد شغلی را قبول کرده بودم الان شرایط خوبی داشتم و زندگی ام متفاوت بود.
این در حالی است که افراد وقتی هر روز به محل کار خود می روند همواره حسرت داشتن یک شغل خوب را می خورند و نمی دانند این شغل خوب دقیقا چیست و حتی اگر بدانند که چه شغلی مد نظرشان است ولی باز هم اگر در آن شغل باشند بعد از مدتی شرایط برایشان عادی می شود و خیلی زود به حالت روزمره باز می گردند. برای مطالعه بیشتر مقاله درمان بیماری مرور خاطرات گذشته را بخوانید.
برخی از افراد نیز دچار حسرت گذشته از نوع مشکل خانوادگی هستند. به این صورت که چرا در دوره ای از زندگی مشکلات خانوادگی و شخصی شان را حل نکرده اند. یا چرا سال ها بدون داشتن هیچ دلیلی با فردی قهر بوده اند و الان حسرت می خورند که ای کاش زودتر آشتی کرده بودند.
برخی نیز حسرت رابطه با اقوام را می خورند، به این صورت که به هر دلیل برای سال ها با فایل های خود رابطه نداشته اند و حالا که آن ها از دنیا رفته اند به شدت ناراحت هستند که چرا به دیدار آنها نرفته اند.
ازدواج و بچه دار شدن
عده ای از افراد هم حسرت زندگی مجردی شان را می خورند و پشیمان هستند که چرا ازدواج کرده اند. این افراد فقط به دلیل فشار اطرافیان وارد زندگی مشترک شده اند و هرگز خودشان علاقه ای به این کار نداشته اند. یا وقتی شخصی صرفا به این دلیل که آرزوی همسرش را برآورده کند اقدام به بچه دار شدن کرده است حالا دچار حسرت گذشته شده است که ای کاش هرگز این کار را نمی کرده.
برخی از افراد نیز وقتی با کلی شور و هیجان وارد زندگی مشترک می شوند بعد از مدتی دچار روزمرگی می شوند و خیلی زود از کار خودشان پشیمان می شوند. به طوری که حتی ممکن است رابطه شان با یکدیگر دچار سردی شود و علاقه ای به زندگی مشترک نداشته باشند.
در خصوص ازدواج باید اشاره شود که بسیاری از افراد خودشان اقدام به ازدواج نمی کنند و صرفا به تصمیم دیگران این کار را انجام می دهند. مثلا ازدواج نمی کنند چون خانواده به این اجازه را نمی دهند و به او میگویند که فعلا صبر کن تا فردی بهتر بیاید. همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله آموزش تکنیک ABC را بخوانید.
این در حالی است که ممکن است حتی شخص شرایط فعلی را هم از دست بدهد و سال ها بعد حسرت چنین شرایطی را بخورد. عده ای دیگر هم ازدواج می کنند چون خانواده این کار را خواسته اند و خود فرد هیچ وقت چنین کاری مد نظرش نبوده است. تمام این شرایط موجب می شود تا خیلی زود فرد دچار مشکل شود و گرفتار حسرت گذشته شود.
انسان ها وقتی که شرایط مطابق با میل شان نباشد بعد از مدتی دچار پشیمانی می شوند. یعنی وقتی منافع آنها در زندگی تامین نباشد دچار حسرت گذشته می شوند. به عنوان مثال خانمی که با خود میگوید ای کاش با فلان شخص ازدواج کرده بودم، چرا که او وضع مالی خوبی داشت و اگر با او ازدواج کرده بودم الان حالم خوب بود و به هر چیزی که میخواستم میرسیدم.
روش هایی برای رهایی از حسرت گذشته
در ادامه شما را با روش هایی آشنا می کنیم که به کمک آنها بتوانید حسرت گذشته تان را کنار بگذارید و زندگی خوب و سالمی را تجربه کنید.
درمان شناختی رفتاری
بهترین روش درمانی که برای درمان مشکلات روانی پیشنهاد می شود استفاده از درمان شناختی رفتاری یا همان سی بی تی (CBT) است که انجمن روانپزشکی آمریکا بسیار بر ریو آن تاکید می کند. این روش به ما کمک می کند تا خیلی راحت تمام افکار منفی را تجزیه و تحلیل کنیم و به بی اساس بودن آنها پی ببریم. درمان شناختی رفتاری هم موجب می شود تا افکار انسان تغییر یابد و هم به دنبال آن احساسات منفی ناشی از افکار منفی گذشته را تغییر می دهد.
در این خصوص لازم است تا تمامی افکار منفی و پوچ را شناسایی کنید و درک کنید که این افکار چه احساساتی را در شما ایجاد کرده است.
بنابراین اگر می خواهید از افکار مربوط به حسرت گذشته رها شوید حتما از روش درمان شناختی رفتاری استفاده کنید. در نظر داشته باشید که هرگز نمی توانید با توقف فکر به حسرت گذشته پایان بدهید. یعنی اگر دچار حسرت گذشته هستید نمی توانید به خود بگویید که دیگر نمی خواهم به گذشته فکر کنم. این کار نه تنها هیچ تاثیر ندارد بلکه موجب تثبیت مشکل در شما می شود. به همین دلیل لازم است تا از روشی مناسب برای درمان حسرت گذشته استفاده کنید.
نوشتن تمام حسرت های گذشته
با این که افراد دچار حسرت گذشته هستند ولی باز هم نمی دانند چرا رفتارهای ناسالم گذشته را تکرار می کنند. به عنوان مثال فردی که حسرت رد کردن فرصت های شغلی خوب گذشته را می خورد باز هم چنین کاری را انجام می دهد و فرصت های شغلی دیگر را نیز رد می کند.
بنابراین لازم است تا تغییراتی در رفتارمان ایجاد کنیم و کارهای اشتباه گذشته را تکرار نکنیم. مثلا اگر در گذشته مدام فرصت های خوب کاری را از دست داده اید آن را بر روی کاغذ بنویسید و دلیلش را پیدا کنید که چرا چنین کاری انجام داده اید. از این طریق می توانید متوجه شوید که دلیل کارتان چه بود و دیگر آن را انجام ندهید و حسرت های بیشتری برای خودتان ایجاد نکنید.
در این جا لازم است اشاره شود که انسان درگیر طرحواره های زیادی هستند که سبب بروز مشکلات روانی برای آنها می شود. از طرف دیگر زمانی که یک ماجرا قدیمی می شود ابعاد مختلف آن نیز فراموش نمی شود و شما صرفا به بخش اصلی آن حادثه توجه می کنید.
به عنوان مثال خانمی که درخواست های خوب خواستگاری اش را رد کرده است و حالا مجرد است اگر دقیقا به گذشته اش نگاه کند متوجه می شود دلیل اصلی این کارش چیز دیگری بوده است. مثلا چون خودش قدرت تصمیم گیری نداشته تحت تاثیر حرف دیگران قرار گرفته و مدام خواستگارها را رد می کرده و یا چون دچار وسواس بوده با خود فکر می کرده که دقیق نمی دانم کدام یک از خواستگارها بهتر است.
همچنین باید اشاره شود که کمال گرایی نیز موجب چنین مشکلاتی می شود و اگر فرد کمال گرا باشد همواره منتظر میماند تا شرایط ایده آلی برایش رقم بخورد. این در حالی است که هرگز قرار نیست چنین اتفاقی بیفتد و فرد صرفا در حال از دست دادن فرصت ها است.
توجه به تجربیات گذشته
زمانی که شما در گذشته اشتباهی را انجام دادید لازم است از آن درس بگیرید و بدانید که اگر این کار را انجام دهید می توانید جلوی حسرت های بعدی را بگیرید. این در حالی است که انسان ها هرگز چنین کاری را انجام نمی دهند و صرفا گرفتار دور باطل می شوند.
بنابراین لازم است تا از اشتباهات گذشته درس بگیریم و اجازه ندهیم مجدد چنین اشتباهاتی رخ دهد. به عنوان مثال اگر شما یک فرد عصبانی و خشمگین هستید و خیلی سریع از هر چیزی عصبانی می شوید باید از گذشته خود درس بگیرید و اجازه ندهید مجدد تمام آن رفتارها تکرار شود.
بنابراین لازم است تا رفتارتان را تغییر دهید و اگر نیاز است حتما از یک روانشناس کمک بگیرید و مشکل خودتان را درمان کنید. باید اشاره شود که لازم است انسان به سطحی از معرفت دست یابد که بتواند خودش را تغییر دهد و این کار مستلزم تغییر بنیادی شخصیت و اخلاق است. یعنی زمانی که فرد به این نتیجه رسید فلان کار اشتباه است باید به کلی آن را حذف کند و دیگر آن را انجام ندهد.
کنترل احساسات حسرت گذشته
به یاد داشته باشید که حسرت گذشته موجب می شود تا آینده شما نیز تحت تاثیر قرار بگیرد. با این که شما نتوانید گذشته را تغییر دهید ولی می توانید انتخاب کنید که آینده تان چگونه باشد.
به عنوان مثال شما نمی توانید تعیین کنید در چه خانواده ای به دنیا بیایید ولی بدون شک تلاش کردن دست خود شماست و می توانید بیشتر سعی و تلاش کنید تا جایی که می توانید شرایط خودتان را بهبود بخشید.
از طرف دیگر باید بدانید که حسرت گذشته موجب می شود تا دچار احساس گناه شوید و در نتیجه به یک عادت ناسالم تبدیل شود. در این صورت شما برای آرامش و رهایی تنش های خود به سمت حسرت می روید.
همانطور که اشاره شد لازم است تا آینده را با سعی و تلاش خودمان تغییر دهیم و دیگر حسرت گذشته را نخوریم. یعنی اگر در گذشته کار اشتباهی را انجام داده اید دیگر نیاز نیست حسرت آن را بخورید و به خاطر آن پشیمان باشید بلکه باید از آن درس بگیرید و کاری کنید که دیگر در آینده چنین اتفاقی رخ نده.
بخشش خود برای رهایی از پشیمانی
شما تنها انسانی نیستند که حسرت گذشته را می خورد. به یاد داشته باشید که انسان ها رفتارهای مشابهی دارند که همواره آن را تکرار می کنند و برخی از آنها هرگز تغییر نمی کند. حسرت گذشته نیز یکی از آن عادتی است که انسان ها گرفتار آن هستند و لازم است بیشتر در مورد آن یاد بگیرند تا بتوانند عملکرد بهتری در زندگی داشته باشند.
همچنین لازم است انسان های اطراف نیز به یکدیگر کمک کنند تا بتوانند مسیر بخشش را به خوبی طی کنند. مثلا اگر فردی در گذشته دچار مشکلی بوده و حالا فرزند خودش گرفتار چنین رفتار شده است. باید به او گوش کند و به خوبی او را درک کند و بداند که صرفا یک مشکل برایش ایجاد شده است.
بنابراین لازم است تا انسان ها خودشان را ببخشند و از گذشته شان درس بگیرند. پس میزان همدلی و شفقت را در خودتان افزایش دهید و با خود مهربان باشید تا دچار احساس پشیمانی و حسرت نشوید.
توجه داشته باشید که هدف حذف کلی حسرت از زندگی نیست. چرا که عملا چنین کاری شدنی نیست و صرفا با کمک روش هایی که به شما معرفی می کنیم می توان آن را مدیریت کرد. یعنی حسرت گذشته همواره وجود داشته و در آینده نیز وجود خواهد داشت. پس لازم است اعتماد به نفس خودتان را تقویت کنید تا بتوانید خیلی بهتر با رویدادها برخورد نمایید و اجازه ندهید حسرت گذشته زندگی حال و آینده شما را نابود کند.
توجه به هدیه زندگی
اگر توجه کرده باشید انسان ها همواره به دنبال داشتن و مالکیت هستند و هرگز نمی توانند از آن دست بردارند. از این قدر داشته هایشان را نمی دانند و در نتیجه همواره گرفتار حسرت گذشته هستند. به عنوان مثال با خود می گویند ای کاش فلان زمین را خریده بودم چون الان گران می شد و می توانستم سود زیادی بکنم.
این رفتارها و عادت انسانی نیست و هیچ نتیجه ای با خود به همراه ندارد. چرا که اگر دقت کنید متوجه خواهید شد تصمیمات غیر اخلاقی و غیر انسانی همواره موجب آسیب به سلامت روان انسان می شود. بنابراین شما باید خوب زندگی کنید و تلاش کنید که افکار مثبت و سالم را جایگزین افکار منفی و پوچ کنید.
بنابراین شما باید از گذشته درس بگیرید و از آن برای ساخت آینده استفاده کنید. به عنوان مثال اگر در گذشته درس نخوانده اید نباید حالا با خود بگویید که ای کاش در گذشته درس می خواندم. اگر هم با خود چنین حرفی را میزنیم نباید به طور مکرر آن را تکرار کنید.
بلکه لازم است رویه و سبک زندگی تان را تغییر دهید و به جای غر زدن و سرزنش کردن خود اقدامی مفید و موثر انجام دهید. یعنی اگر در گذشته به هر دلیلی نتوانسته اید درس بخوانید حالا لازم است تصمیم خودتان را بگیرید که آیا تمایلی به درس خواندن دارید تا صرفا در حد فکر به آن نگاه می کنید. با این کار می توانید متوجه شوید که دقیقا چه کاری را دوست دارید انجام دهید.
نتیجه گیری
به یاد داشته باشید که انسان نمی توانید گذشته را تغییر دهید ولی شک نداشته باشید که ساخت آینده به طور کامل دست خود انسان است. در این صورت شما باید از گذشته استفاده کنید و برای آینده برنامه ریزی نمایید. توجه کنید که منابع هر فردی با فرد دیگر متفاوت است و از این رو هر کسی به اندازه ای می تواند سعی و تلاش کند و به همان اندازه هم به نتیجه می رسد.
پس باید بدانید که نباید کمال گرا باشید و مدام خودتان را سرزنش کنید که نه تنها گذشته ام خراب شد بلکه آینده ام نیز خراب می شود. چرا که شما باید اصل تفاوت های فردی را بپذیرید و در غیر این صورت دچار اختلالاتی مانند افسردگی می شوید. چرا که شما توان مشخصی دارید ولی انتظار بیش از حد توان از خودتان دارید.بنابراین شما باید از اتفاقات گذشته استفاده کنید تا بتوانید مسیر آینده خودتان را تغییر دهید.
