طرحواره بازداری هیجانی چیست؟

طرحواره بازداری هیجانی چیست؟ آیا با این طرحواره آشنا هستید؟ با خصوصیات و ویژگی های این طرحواره آشنا هستید؟ در وجود انسان ها احساسات زیادی وجود دارد که این احساسات برای افراد منفعت های زیادی با خود به همراه دارد.

اگر ما بتوانیم تمام احساسات خودمان را به خوبی کنترل کنیم و به موقع آنها را بیان کنیم می توانیم به حفظ سلامتی روان خودمان کمک نماییم. اما مشکل زمانی آغاز می شود که برخی از افراد توانایی چنین کاری را ندارند و گرفتار تله روانی بازداری هیجانی می شوند.

طرحواره بازداری هیجانی باعث می شود تا فرد احساساتی مانند خشم، شادی، صمیمیت و محبت خودش را ابراز نکند و در نتیجه زمانی که شما آن شخص را مشاهده می کنیم گمان می کنید که او یک فرد سرد و بی عاطفه است. اگر بتوانیم ریشه های اساسی این طرحواره را شناسایی کنیم می توانیم فرایند کنترل تله روانی را به خوبی طی کنیم.

تمام طرحواره هایی که تا به حال شناسایی شده اند بسیار مهم هستند و باید با آنها به خوبی آشنا باشیم. در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان تصمیم داریم تا مقاله ای کامل در مورد طرحواره بازداری هیجانی را در اختیار شما علاقه مندان به مجموعه مقالات روانشناسی و روان درمانی قرار دهیم.

طرحواره بازداری هیجانی چیست؟

افرادی که گرفتار طرحواره بازداری هیجانی هستند نشانه بارزی با عنوان محدودیت هیجانی را از خودشان نشان می دهند. یعنی نمی توانند احساسات و هیجانات درونی شان را ابراز کنند. این افراد از نظر عاطفی بی تفاوت هستند و همواره در مقابل هیجانات شان خویشتن داری می کنند.

شایان ذکر است که چنین افرادی به شدت خشم و پرخاشگری شان را کنترل می کنند و هرگز عصبانی نمی شوند و در روابط عاشقانه شان همواره بر روی خویشتن داری تاکید می کنند و به ابراز صمیمیت توجهی ندارند. تفکر آنها به این صورت است که اگر بخواهند هیجانات شان را بروز دهند به ناگاه از خود بی خود می شوند و توانایی کنترل احساسات و هیجانات شان از دستشان خارج می شود. پیشنهاد می شود تا به مجموعه کارگاه های روانشناسی فروشگاه برنا اندیشان مراجعه نمایید.

به همین دلیل همواره بر روی خویشتن داری تاکید زیادی دارند. زمانی که با این افراد در خصوص دلیل رفتارشان سوال می کنیم متوجه می شویم که دلیل آنها در خصوص عدم ابراز احساسات و عواطف شان صرفا به خاطر ترس از طرد شدن، خجالت و شرم، منطقی بودن زیاد و بی اعتنایی به عواطف است.

نشانه های بارز تله بازداری هیجانی

اگر شما نشانه های زیر را در رفتارتان مشاهده می کنید به این معناست که شما گرفتار طرحواره بازداری هیجانی هستید.

هیچ توجهی به نیازهای عاطفی و هیجانی تان ندارند و همواره بر روی عقلانیت و منطقی بودن تاکید می کنید. یعنی تعهد زیادی به کارهای روزمره دارید و حتما باید تمام آنها را جز به جز انجام دهید. همچنین شما بسیار سخت گیر و انعطاف ناپذیر هستید و نمی توانید تغییری در رفتارتان ایجاد کنید. همچنین پیشنهاد می شود تا مقاله درمان طرحواره ایثار را بخوانید.

تمام این رفتارهای کنترلی و سخت گیرانه موجب می شود تا ابعاد مختلف زندگی تان تحت تاثیر قرار بگیرد. شایان ذکر است که این افراد نمی توانند در مورد احساسات منفی و مثبت شان با اعضای خانواده خود صحبت کنند.

افرادی که گرفتار طرحواره بازداری هیجانی هستند بر روی کودک درونشان بسیار کنترل دارند و با محدود کردن آن به شکلی بسیار غیر طبیعی رفتار می کنند.

این افراد مانع بروز هیجاناتی مانند خشم، برانگیختگی جنسی، خوشحالی، محبت و عشق می شوند.

نگرانی دائمی این افراد شامل ترس از عدم کنترل عواطف و هیجانات شان است که مبادا به دیگران آسیب های احساسی و جسمانی وارد کنند.

با این که خشم و عصبانیت زیادی از اطرافیان شان دارند اما نمی توانند آن را بیان کنند.

گاهی اوقات نشانه های این طرحواره به صورت نشانه های وسواس اجباری خودش را نشان می دهد.

این افراد نمی توانند در حضور دیگران احساساتشان را بیان کنند.

بسیار نگران هستند که دیگران در مورد آنها فکر کنند که آنها انسان های عصبی و ناراحتی هستند.

افراد پیرامونشان فکر می کنند که آنها بسیار سرد و بی احساس هستند.

دلایل ایجاد طرحواره بازداری هیجانی

انسان هایی که دچار طرحواره بازداری هیجانی می شوند در زندگی شان مشکلات عاطفی زیادی را تجربه کرده اند و آسیب های روانی زیادی به آنها وارد شده است. اگر قصد دارید تا ریشه های تله روانی بازداری هیجانی را پیدا کنید باید به دوران کودکی فرد سفر کنید.

زیرا همانطور که می دانید تمام طرحواره ها در دوران کودکی ایجاد می شود. یعنی اگر خانواده ها بسیار سخت گیرانه عمل کنند و احساسات فرزندانشان را سرکوب نمایند کاری می کنند تا کودکان به این نتیجه برسند که کنترل کردن هیجانات بهتر از ابراز آنها است و در زندگی شان نیز به همین ترتیب عمل می کنند. همچنین لازم است تا مقاله طرحواره بی اعتمادی را بخوانید.

یکی از دلایلی که موجب می شود تا ابراز احساسات در کودک سرکوب شود به این خاطر است که وقتی کودک شروع به ابراز احساسات خویش می کند از سمت والدین مورد سرزنش و شماتت قرار می گیرد و از این رو او را در هنگام ابراز احساساتش شرمسار کرده اند. در این هنگام باوری در ذهن کودک شکل می گیرد مبنی بر این موضوع که ابراز احساسات و عواطف پیامد خوبی ندارد و اگر شما بتوانید احساسات تان را کنترل کنید کار درست و پسندیده ای را انجام داده اید.

آسیب طرحواره بازداری هیجانی به روابط عاشقانه

فردی که گرفتار طرحواره بازداری هیجانی است هرگز احساساتش را بیان نمی کند و حرف های نگفته زیادی در دلش دارد. این افراد هرگز نمی توانند نه بگویند و همواره به بهانه منطق گرایی و استدلال بیش از حد اقدام به سرکوب احساساتشان می کنند.

با توجه به نوع طرحواره ای که دارند در روابط عاشقانه شان به سمت افرادی که هیجانی و تکانشی هستند گرایش پیدا می کنند. روانشناسان در این باره معتقدند که این افراد به سمت اشخاص هیجانی و تکانشی می روند تا کودک درون خود انگیخته شان را آشکار کنند. همچنین برای مطالعه بیشتر به مقاله طرحواره محرومیت هیجانی مراجعه نمایید.

زمانی که فرد دارای طرحواره بازداری هیجانی با شخصی هیجانی و تکانشی ازدواج می کند به دلیل نوع رفتارشان گرفتار ازدواج قطبی می شوند. اما باید بدانیم به دلیل طرحواره هایی که وجود دارد در ابتدا بسیار عاشق یکدیگر هستند اما بعد از مدتی تمام هیجانات از بین می رود و مشکلات آغاز می شوند.

در واقع این دو شخصیت متضاد یکدیگر هستند و همواره در موقعیت های مختلف همدیگر را سرزنش می کنند. مثلا فردی که طرحواره بازداری هیجانی دارد همسر هیجانی اش را سرزنش می کند و در موقعیتی دیگر همسرش او را بی عاطفه و سرد تلقی می کند.

طرحواره بازداری هیجانی چگونه درمانی می شود؟

در حقیقت هدف از درمان تله روانی بازداری هیجانی این است که فرد به خود انگیختگی و خودجوشی برسد. از این رو در فرایند درمان به این افراد کمک می شود تا بتوانند در موقعیت های مناسب هیجانات و احساسات سرکوب شده شان را ابراز کنند و در مورد آنها صحبت کنند.

فرد دارای طرحواره بازداری هیجانی می آموزد تا به شکلی صحیح خشمش را ابراز کند و در کارهای شیطنت آمیزی که دوست داشته است شرکت کند و به اندازه کافی برای عقل و منطق احترام قائل باشد. یعنی اجازه ندهد که استدلال گرای تمام جنبه های زندگی اش را تحت تاثیر قرار دهد. برای مطالعه بیشتر به مقاله درمان طرحواره استحقاق مراجعه نمایید.

ادامه درمان به فرد کمک می کند تا بتواند احساساتش را به بهترین شکل ممکن ابراز کند و هرگز دیگران را به خاطر ابراز هیجانات شان سرزنش می کند. در ادامه با گروه برنا اندیشان همراه باشید تا با بهترین تکنیک های درمان طرحواره بازداری هیجانی آشنا شوید.

راهبردهای شناختی

همانطور که گفته شد این افراد به شدت می ترسند که اگر احساسات و هیجانات شان را کنترل کنند از سمت دیگران مورد سرزنش و تحقیر قرار بگیرند. تکنیک های شناخت درمانی در این زمینه بسیار مفید است و می تواند باورهای نادرست آنها را اصلاح کند. چرا که باید بر روی قضاوت های این افراد کار کنیم و به آنها نشان دهیم که هیچ اتفاق ناگواری قرار نیست به خاطر ابراز احساساتشان ایجاد شود.

در نتیجه آنها می توانند با دیگران راحت تر باشند و به آسانی عواطف و احساساتشان را بیان می کنند. پس متوجه شدیم که افراد گرفتار طرحواره بازداری هیجانی اسیر باورهای اشتباه و نادرستی هستند که باید بر روی آنها کار کنیم و آن ها را از دست چنین افکار اشتباهی خلاص نماییم.

به عنوان مثال او باور دارد که دیگران نباید از احساساتشان هیچ اطلاعی داشته باشند و یا کسی نباید متوجه نیازهایشان شود. از این رو به کمک روش های درمان شناختی می توانیم بر روی باورهای نادرست این افراد به خوبی کار کنیم.

در حقیقت در روش درمان شناختی تاکید اصلی بر روی بازسازی هیجاناتی است که فرد نتوانسته آنها را در دوران کودکی ابراز کند. در این تکنیک فرد به مرور زمان می آموزد که نیازها، خواسته ها و احساساتش را به آسانی ابراز کند و هیچ ترس و اضطرابی در این باره نداشته باشد.

در واقع او باید به این باور برسد که ابراز احساساتش موجب ناراحتی دیگران نمی شود و اگر او در ابراز عواطف و احساساتش راحت باشد موجب می شود تا دیگران نیز با او احساس راحتی داشته باشند.

تکنیک های تجربی

از دیگر روش های درمان تله روانی بازداری هیجانی این است که فرد برای کودک درون خود تبدیل به والدینی مهربان شود. یعنی نباید مدام خودش را کنترل کند و دست از منطق گرایی بیش از حد بردارد و با خودش مهربان باشد. یعنی شخص باید به گذشته اش نگاه کند و ببیند در چه موقعیت هایی احساساتش را کنترل کرده است و اجازه ابراز عواطف را به خودش نداده است.

بعد از شناسایی موقعیت ها باید به کمک تکنیک های شناختی که در قسمت بالا به آنها اشاره شد بر روی باورهای اشتباه فرد کار کنیم تا وقتی مجدد فرد در چنین شرایطی قرار گرفت هرگز احساساتش را سرکوب نکند و خیلی راحت آنها را با دیگران به اشتراک بگذارد. در روش تجربی فرد باید به کمک طرحواره درمانگر دوران کودکی اش را بازسازی می کند. در حقیقت باید از روش تصویرسازی ذهنی استفاده کنیم.

یعنی فرد چشمانش را می بندد و موقعیت هایی را از دوران کودکی اش به یاد می آورد که نتوانسته احساساتش را ابراز کند. حالا به کمک روش های تجربی اقدام به بازسازی آن خاطرات می کنیم و فرد باید در برخورد با آن خاطره به راحتی به ابراز احساسات خویش بپردازد. یعنی با صدای بلند احساساتش را بیان کند و در این باره هیچ گونه نگرانی و ترسی به خودش راه ندهد.

در روش تجربی نقش درمانگر به عنوان والد مهربان است که وارد دنیای کودکی فرد می شود و به کودک کمک می کند تا بتواند به راحتی احساساتش را بیان کند و در این بین هیچ گونه شرم و خجالتی نداشته باشد. به یاد داشته باشید که این روش بسیار حساس است و ممکن است فرد مراجع به ناگاه دچار خشم نسبت به والدین سخت گیرش شود.

روش های رفتاری

اگر بخواهیم روش درمانی را ادامه دهید باید تمریناتی را برای مراجع تعیین کنیم تا در طول هفته آنها را انجام دهد. به یاد داشته باشید که تکالیف خانگی برای مراجع بسیار مهم بوده و اگر آنها را انجام دهد به این معناست که می خواهد تحت درمان قرار بگیرد و در مقابل اگر هیچ کدام از تکالیف را انجام ندهد باید دلیل آن را کشف کنیم. زیرا در غیر این صورت فرد از درمان هیچ نتیجه ای به دست نمی آورد و در نهایت بدون هیچ تاثیری درمان را نصفه رها می کند و به زندگی قبلی خودش باز می گردد.

در تکنیک رفتاری باید به فرد یاد دهیم تا در موقعیت هایی که نیاز به ابراز احساسات است به راحتی خودش را ابراز کند. بهترین کار این است که فرد با صدای بلند این کار را انجام دهد و به راحتی احساساتش را در موقعیت های مختلف بیان کند. او باید برای خودش سرگرمی داشته باشد و به تفریحات مختلف برود. یعنی از زندگی خشک و بی معنی خارج شود و کارهایی که واقعا دوست دارد را انجام دهد.

اگر او تمام این کارها را انجام دهد می تواند وارد مسیر درمان شود و بعد از مدتی نگرش او نسبت به دنیا تغییر می کند. او باید به فعالیت های گروهی بپردازد و ورزش هایی را انجام دهد که بتواند به راحتی خشمش را ابراز کند. در نظر داشته باشید که روند درمان به صورت سلسله مراتبی است. یعنی به مرور زمان و با توجه به توانایی فرد به او تکلیف خانگی داده می شود تا بتوانند آنها را انجام دهد.

نوشته قبلی

ترس از ازدواج نکردن چه دلایلی دارد؟

نوشته بعدی

ازدواج با دختر پولدار چه مشکلاتی دارد؟