در دوران کودکی و نوجوانیام در آفریقای جنوبی، منابع کتابی که به دستم میرسیدند، عمدتاً از ناشران بریتانیایی بودند. این کتابها داستانهای گوناگونی را روایت میکردند، اما بسیاری از آنها دربارهی جاذبههای تاریخی و فرهنگی لندن بودند.
از عمارتهای قدیمی و تاریک گرفته تا خیابانهای شلوغ و پررونق. با خواندن این کتابها، من تصورات زنده و رنگارنگی از این شهر پر جاذبه در ذهنم شکل دادم. (کریستی ادوال، نویسنده ای است که در آفریقای جنوبی به دنیا آمده است.) سالها بعد، وقتی فرصت مهاجرت به بریتانیا پیدا شد، من چند روز را در لندن گذراندم و حس عجیب و غریبی به من دست داد: گویا قبلاً در این شهر بودهام، اما همزمان همه چیز برایم تازه و ناآشنا بود.
این حس عجولانه از تلاقی دو دیدگاه مختلف به لندن نشات گرفت: دیدگاه خلاقانه و خالصانهای که در کودکی با خواندن کتابها پیدا کرده بودم و دیدگاه واقعبینانه و تجربهای که با دیدار از شهر به دست آورده بودم.
ادبیات در طول تاریخ، همواره از مکانهای خیالی برای ساخت داستانهای جذاب استفاده کرده است: مثل سفرهای ادیسیوس، قهرمان یونانی، که به دنبال رسیدن به خانهاش در ایتاکا بود، جایی که دیگر همان ایتاکای قدیم نبود و تغییر کرده بود. یا مثل سفرهای دانته، شاعر ایتالیایی، که در شعرش، از جهنم و برزخ گذشت تا به بهشت برسد، جایگاههایی که فقط در ذهن و اعتقادات او وجود داشتند.
نمایشنامههای شکسپیر هم در شهرهای مختلف اروپایی رخ میدادند، شهرهایی که شکسپیر خودش هرگز ندیده بود و فقط با خواندن کتابها دربارهشان چیزهایی یاد گرفته بود. به نظر من، مکانهای خیالی در واقع نمادین و بازسازی شدهای از مکانهای واقعی هستند که نویسنده با آنها آشناست.
امروزه، سفر کردن برای بسیاری از مردم خیلی آسانتر شده است و نمیتوانند با زندگی سخت و محدود اجدادشان تطبیق پیدا کنند. با پیشرفتهای علم و فناوری، عبور از دریاها و قارهها دیگر چالش بزرگی نیست. همچنین، فرهنگ و ایدئولوژی نوشتاری هم تغییر کرده است و بسیاری از نویسندگان فکر میکنند که برای نوشتن داستانهای جذاب و قابل اعتماد، باید خودشان به مکانها و شرایط داستانشان سفر کنند و آنها را از نزدیک ببینند و تجربه کنند.
به نظر من، نوشتههایی که دربارهی مکانهای خیالی هستند، جذابتر و جالبتر از نوشتههایی هستند که دربارهی مکانهای واقعی هستند. چون نویسندههای این نوع نوشتهها، محدود به واقعیت نیستند و میتوانند با تخیل خودشان داستانهای عجیب و غریب بسازند. شاید این نوشتهها برای بعضیها کمارزش به نظر برسند، چون نویسندهها به سفر کردن، پژوهش کردن یا رعایت دقت و صحت در نوشتار خود اهمیت نمیدهند.
اما من فکر میکنم این نوشتهها خلاقانه و جسورانه هستند، چون نویسندهها مکانهای مختلف را با هم ترکیب میکنند و مناظر جدید و غیرمعمول را خلق میکنند. در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان چند تا از این کتابهای خوب را به شما معرفی میکنیم.
دراکولا اثر برام استوکر
دراکولا یک رمان ترسناک و گوتیک است که توسط نویسنده ایرلندی برام استوکر در سال ۱۸۹۷ نوشته و منتشر شده است. این رمان داستان کنت دراکولا، یک خونآشام رومانیایی را روایت میکند که قصد دارد به انگلستان مهاجرت کند و خون انسانها را بمکد. اما او با مقاومت گروهی از افراد شجاع و باهوش روبرو میشود که سعی دارند از او جلوگیری کنند و او را نابود کنند. این رمان به صورت خطهای روزنامه، نامهها، خاطرات و گزارشهای مختلف نوشته شده است و از دیدگاههای مختلف شخصیتهای داستان پیش میرود.
دراکولا یکی از شاهکارهای ادبیات ترسناک است و تأثیر زیادی بر فرهنگ عامه و تصورات مربوط به خونآشامها داشته است. این رمان بارها به صورت فیلم، نمایش، کارتون، بازی و کمیک ساخته و بازسازی شده است. برخی از فیلمهای معروف بر پایه دراکولا عبارتاند از: دراکولای برام استوکر (۱۹۹۲) به کارگردانی فرانسیس فورد کاپولا، دراکولای تاد براونینگ (۱۹۳۱) با بازی بلا لوگوسی، دراکولای همر فور (۱۹۵۸) با بازی کریستوفر لی و نوسفراتو (۱۹۲۲) به کارگردانی فریدریش ولفگانگ مورنائو.
بیراه اثر ژوریس کارل هویسمانس
کتاب بیراه یک رمان ترسناک و گوتیک است که توسط نویسنده فرانسوی ژوریس کارل هویسمانس در سال ۱۸۸۴ نوشته و منتشر شده است. این رمان داستان شخصیت اصلی، دوک ژان دس اسینتس را روایت میکند که یک زیباییشناس و اشرافزاده است که از زندگی مدرن و بورژوازی پاریس خسته شده و به خانهای در حومه شهر نقل مکان میکند. او در آنجا سعی میکند با استفاده از هنر، عطر، غذا، موسیقی و کتابهای خود، یک دنیای زیبا و منحصر به فرد برای خود بسازد. اما این زندگی افراطی و منزوی، به جای آرامش، به او تنهایی، بیماری و رنج میآورد.
کتاب بیراه یک شاهکار ادبیات فرانسه است که تاثیر زیادی بر جنبشهای هنری مختلف داشته است. این رمان به عنوان یک نماد از جنبش دگانسانس (بازگشت به قرون وسطی) شناخته میشود که در برابر ناتورالیسم (توصیف واقعگرایانه زندگی) قرار میگیرد. همچنین این رمان را میتوان یک پیشگام سورئالیسم (برجسته کردن ناخودآگاه) و شعر نو (آزاد کردن شعر از قالبهای سنتی) دانست. بعضی از نویسندگان و هنرمندان معروف که تحت تأثیر کتاب بیراه قرار گرفتهاند عبارتاند از: اسکار وایلد، پاول والری، آلبر کامو، پاتریک ساسکیند، جیم جارموش و جی. ک. هیولینگ.
دوبلینسک اثر انریکه ویلا-ماتاس
کتاب سوگواری در دوبلین یک رمان معاصر است که توسط نویسنده اسپانیایی انریکه ویلا-ماتاس در سال ۲۰۱۰ نوشته و منتشر شده است. این رمان داستان ساموئل ریبا را روایت میکند که یک ناشر بازنشسته است که علاقه زیادی به ادبیات مدرن و به خصوص جیمز جویس و ساموئل بکت دارد. او بعد از دیدن یک رویای عجیب، تصمیم میگیرد به دوبلین برود و در آنجا یک مراسم ختم برای کتاب و ادبیات برگزار کند. اما در دوبلین، با وقایع و شخصیتهای عجیب و غریب روبرو میشود که زندگی اش را تغییر میدهند.
کتاب سوگواری در دوبلین یک شاهکار ادبیات معاصر است که با زبان شاعرانه، طنز گسسته و فضای سورئال، چالشها و تناقضات جهان مدرن را به تصویر میکشد. این رمان همچنین پر از اشارات و احترام به آثار نوابغ ادبیات مدرن، به ویژه جیمز جویس و ساموئل بکت است که شهر دوبلین را به عنوان چارچوب خلاقانه خود انتخاب کرده بودند. این رمان بارها تحسین شده و نامزد جایزههای معتبر ادبی شده است.
سفر به خارج اثر ویرجینیا وولف
کتاب سفر به خارج یک رمان ادبی است که توسط نویسنده انگلیسی ویرجینیا وولف در سال ۱۹۱۵ نوشته و منتشر شده است. این رمان داستان راشل وینر را روایت میکند که یک دختر جوان و ناآگاه است که با خالهاش هلن امبروز به سفر دریایی میرود و در آنجا با شخصیتهای مختلفی آشنا میشود. او در برزیل عشق را تجربه میکند اما با مشکلات و مرگ روبرو میشود.
کتاب سفر به خارج اولین رمان منتشر شده ویرجینیا وولف است که بخشهای زیادی از آن بر اساس تجارب شخصی و خانوادگی او نوشته شده است. این رمان با زبان ساده و روان، تصویری زنده و جذاب از زندگی، عشق، جامعه و فرهنگ در قرن بیستم ارائه میدهد. این رمان همچنین پیشزمینهای برای آثار بعدی وولف است که با سبک نوآورانه، تمرکز بر آگاهی زنانه، تمایلات جنسی و مرگ، به شهرت رسیدند.
راهی در دنیا اثر وی.اس. نایپل
کتاب راهی در دنیا یک رمان ادبی است که توسط نویسنده بریتانیایی وی.اس. نایپل در سال ۱۹۷۹ نوشته و منتشر شده است. این رمان داستان زندگی و تحولات شخصیت اصلی را روایت میکند که یک مهاجر هندی-ترینیدادی است که در انگلستان زندگی میکند. او در تلاش است تا با گذشتهاش که پر از خشونت، فقر و تبعیض است، روبرو شود و هویت خود را در جامعه مدرن پیدا کند.
کتاب راهی در دنیا یک رمان خودزندگینامهای است که بخشهای زیادی از آن بر اساس تجارب شخصی و سفرهای نایپل به مناطق مختلف جهان نوشته شده است. این رمان با زبان ساده و بدون تزیینات، تصویری صادقانه و بدون پرده از زندگی، جامعه، فرهنگ و سیاست در قرن بیستم ارائه میدهد. این رمان همچنین پر از اشارات به آثار دیگر نایپل و نوابغ ادبیات مدرن است.
شهرهای نامریی اثر ایتالو کالوینو
کتاب شهرهای نامریی یک رمان ادبی است که توسط نویسنده ایتالیایی ایتالو کالوینو در سال ۱۹۷۲ نوشته و منتشر شده است. این رمان داستان گفتگوهایی را روایت میکند که بین قوبلای خان، امپراتور مغول، و مارکو پولو، جهانگرد ونیزی، درباره شهرهای مختلف امپراطوری مغول صورت میگیرد. مارکو پولو با زبان تخیل و شعر، شهرهایی را توصیف میکند که هرگز وجود نداشتهاند، اما در عین حال، بازتاب شهرهای واقعی هستند.
کتاب شهرهای نامریی یک رمان خلاقانه و پستمدرن است که با زبان ساده و زیبا، تصویری سورئال و جذاب از جهان، فلسفه، تاریخ و فرهنگ در قرن بیستم ارائه میدهد. این رمان با الهام از آثار دانته، بوکاچو، بورخس و دیگر نوابغ ادبیات مدرن، به شکل چندصدایی و چندلایهای، مفاهیم و معانی مختلف را به خواننده منتقل میکند.
یوسف و برادرانش اثر توماس مان
کتاب یوسف و برادرانش یک رمان تاریخی و اسطورهای است که توسط نویسنده آلمانی توماس مان در سالهای ۱۹۲۵ تا ۱۹۴۳ نوشته و منتشر شده است. این رمان در چهار جلد به ترتیب «قصههای یعقوب»، «یوسف جوان»، «یوسف در مصر» و «یوسف روزیده» به بازگویی داستان یوسف پسر یعقوب از کتاب مقدس میپردازد. این داستان از زمان تولد یوسف تا مرگ او در مصر را شرح میدهد و به رابطه او با خانواده، برادران، زندگی بردگی، عشق، سلطنت و خدا میپردازد.
کتاب یوسف و برادرانش یک رمان تاریخی و اسطورهای است که توسط نویسنده آلمانی توماس مان در سالهای ۱۹۲۵ تا ۱۹۴۳ نوشته و منتشر شده است. این رمان در چهار جلد به ترتیب «قصههای یعقوب»، «یوسف جوان»، «یوسف در مصر» و «یوسف روزیده» به بازگویی داستان یوسف پسر یعقوب از کتاب مقدس میپردازد. این داستان از زمان تولد یوسف تا مرگ او در مصر را شرح میدهد و به رابطه او با خانواده، برادران، زندگی بردگی، عشق، سلطنت و خدا میپردازد.
کتاب دلواپسی اثر فرناندو پسوا
کتاب دلواپسی یک اثر ادبی و فلسفی است که توسط شاعر و نویسنده پرتغالی فرناندو پسوا در مدت بیست سال نوشته و پس از مرگ او در سال ۱۹۸۲ منتشر شده است. این کتاب شامل ۵۲۰ قطعه ادبی است که به صورت خاطرات، تأملات، توصیفات و خیالپردازیهای پسوا درباره زندگی، مرگ، خود، دنیا، هنر و خدا میباشد. این قطعات به زبان یک شخصیت تخیلی به نام برناردو سوارس نوشته شدهاند که یک کارمند دفتری بیهدف و بیمعنا است.
کتاب دلواپسی یک شاهکار نوگرای و پستمدرن است که با زبان ساده و زیبا، احساسات و افکار عمیق و پیچیده را به خواننده منتقل میکند. این کتاب با الهام از آثار فلسفی و ادبی مختلف مثل خیام، شکسپیر، ژید، نیچه و فروید، به بحث در مورد مسائل اصلی وجود، هستی، آگاهی، تنهایی، رنج و آزادی میپردازد. این کتاب گاه به سبک رمان، گاه به سبک شعر و گاه به سبک دفترچهای شخصی نوشته شده است.
اینلند اثر جرالد مورنین
کتاب اینلند یک رمان معاصر است که توسط نویسنده استرالیایی جرالد مورنین در سال ۱۹۸۸ نوشته و منتشر شده است. این رمان داستان یک فیلمساز است که به دنبال یک فیلمنامه به نام «دور از مرز» است و برای یافتن آن به دشتهای داخلی استرالیا سفر میکند. در این سفر، او با زندگی و فرهنگ مردم دشتی آشنا میشود که به خودشان «اینلند» میگویند و با چالشهای روحی و هویتی روبرو میشود.
کتاب اینلند یک اثر خلاقانه و پستمدرن است که با زبان ساده و شفاف، تصاویر و تجسمات زیبا و عجیب را به خواننده منتقل میکند. این کتاب با الهام از آثار ادبی و فلسفی مختلف مثل جیمز جویس، فرانتس کافکا، لودویگ ویتگنشتاین و جورج باتای، به بحث در مورد مسائل اصلی هنر، زبان، حافظه، تخیل و تاریخ میپردازد. این کتاب گاه به سبک رمان، گاه به سبک خاطرات و گاه به سبک نقد هنر نوشته شده است.
قتلهای ایالت اوهایو اثر ادرین کندی
کتاب قتلهای ایالت اوهایو یک رمان تاریخی و جنایی است که توسط نویسنده آمریکایی ادرین کندی در سال ۲۰۱۹ نوشته و منتشر شده است. این رمان داستان چهار خانواده است که در طول قرن بیستم با قتلها، رازها، فساد و تبعید در ایالت اوهایو روبرو میشوند. این رمان با الهام از وقایع واقعی تاریخ آمریکا، به بررسی تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این کشور میپردازد.