همه ما هر از چند گاهی دچار سردرد می شویم و همواره به دنبال درمان هایی برای این دست از سردرد ها هستیم، به دلیل اهمیت چنین موضوعی بر آن شدیم تا در این قسمت از مجله علمی برنا اندیشان مقاله ای با عنوان درمان انواع سردرد و بررسی دلایل و عوامل اصلی سردرد را در اختیار شما علاقه مندان به مجموعه مقالات پزشکی قرار دهیم. پس اگر می خواهید در مورد درمان سردرد اطلاعات خوبی به دست آورید تا انتهای مقاله درمان انواع سردرد با گروه تخصصی برنا اندیشان همراه باشید.
درمان انواع سردرد و بررسی دلایل و عوامل اصلی سردرد
درمان انواع سردرد با استفاده از روش های خانگی و طب سنتی و در صورت لزوم استفاده از داروهایی که پزشکان و متخصصان برای درمان انواع سردرد معرفی می کنند.
سردرد چگونه درمان می شود؟
درمان ها بر اساس نوع سردرد ایجاد شده متفاوت است،درمان های زیادی برای سردرد وجود دارد و آنچه برای یک فرد خوب عمل می کند ممکن است برای دیگری مفید نباشد. یافتن رویکرد مناسب می تواند به زمان و مقدار مشخصی از آزمون و خطا نیاز داشته باشد. تغییر رژیم غذایی یا استفاده از مسکن بدون نسخه اغلب می تواند کمک کننده باشد اما ممکن است از داروهای تجویزی ، درمان های تخصصی درد ، روش های جایگزین مانند طب سوزنی و در برخی موارد حتی جراحی نیز سود ببرید.
درمان های خانگی و شیوه زندگی
بسته به نوع سردرد شما ممکن است از اجتناب از عوامل مختلف محیطی ، احساسی و غذایی که باعث ایجاد سردرد می شوند بهره مند شوید. این امر هم در مورد سردردهای اولیه که خود به خود ایجاد می شوند و هم سردردهای ثانویه که ناشی از بیماری ، بارداری ، یائسگی ، داروها یا دلایل دیگر است صدق می کند.
به عنوان مثال:
ممکن است با استراحت در یک مکان تاریک و آرام و قرار دادن یک کمپرس خنک بر روی پیشانی ، میگرن تسکین یابد. نوشیدن آب نیز می تواند کمک می کند.
سردردهای تنشی اغلب با افزایش میزان خواب هر شب یا تجویز عینک بهبود می یابد.
درمان سردردهای خوشه ای دشوار است اما گاهی اوقات کاهش مصرف الکل و ترک سیگار می تواند موجب تسکین درد شود.
سردردهای رینوژنیک که به سردردهای سینوسی نیز معروف هستند اغلب می توانند با شستشوی بینی یا تنفس بخار بهبود یابند.
سردردهای ورزشی را می توان با گرم کردن قبل از ورزش ، افزایش تدریجی شدت ورزش و سرد شدن بعد از فعالیت بهبود بخشید.
سردردهای هیپنیک اغلب با نوشیدن کافئین برطرف می شوند.
در صورت حذف قرص دارونما یا تغییر نوع پیشگیری از بارداری ، سردردهای هورمونی ناشی از داروهای ضد بارداری خوراکی ممکن است بهبود یابد.
سردردهای سرووژنیک ناشی از درد ناشی از گردن ، اغلب با قرار دادن کمپرس سرد در پشت گردن یا انجام کشش های ملایم گردن برطرف می شود.
درمان انواع سردرد
اگر بتوانید زمانی را برای استراحت بی سر و صدا به دور از نورهای روشن و سر و صدا ، در صورت بروز علائم به طور کلی بهبود دهید.
برخی معتقدند خیساندن در حمام گرم کمک می کند (به استثنای سردردهای خوشه ای که می تواند در اثر گرما ایجاد شود). دیگران ترجیح می دهند یک پارچه خنک روی چشم خود بگذارند به ویژه آنهایی که سردردهای میگرنی یا تحرکی دارند. هیدراتاسیون زیاد و بهبود بهداشت خواب نیز به طور کلی کمک می کند.
ورزش می تواند با کاهش تنش و مدیریت اختلالات اسکلتی عضلانی که باعث ایجاد علائم می شود دفعات سردرد را کاهش دهد. ورزش همچنین باعث ترشح اندورفین (گروهی از هورمون ها که به عنوان مسکن طبیعی عمل می کنند) می شود.
رژیم غذایی
برخی از غذاها با علائم میگرن مرتبط هستند. به نظر می رسد که این غذاها به طرق مختلف این کار را انجام می دهند: با ایجاد انقباض عروق (تنگ شدن عروق خونی) ، القای گشادی عروق (گشاد شدن عروق خونی) ، کاهش سطح سروتونین یا تحریک گیرنده های درد در مغز.
از جمله موادی که با محرک های غذایی میگرن مرتبط است می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- الکل
- آسپارتام
- کافئین
- هیستامین
- مونوسدیم گلوتامات (MSG)
- فنیل اتیل آمین
- تیرامین
- مخمر
رژیم حذف اغلب می تواند به شناسایی عوامل محرک غذا کمک کند. این شامل حذف گروه های غذایی مشکوک از رژیم غذایی شما برای یک دوره زمانی خاص است پس از آن غذاها به تدریج دوباره معرفی می شوند تا ببینند آیا میگرن رخ می دهد یا خیر.
متناوباً داشتن یک دفتر غذایی می تواند به شما در شناسایی غذاهای خاصی که ممکن است باعث سردرد شده باشند کمک کند.
درمان های بدون نسخه (OTC)
رایج ترین داروهای مورد استفاده برای درمان سردرد ، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) بدون نسخه مانند آسپرین ، Advil (ایبوپروفن) و Aleve (ناپروکسن) هستند. NSAID ها با کاهش تولید مواد شیمیایی به نام پروستاگلاندین که باعث التهاب ، درد و تب می شوند عمل می کنند. آنها این کار را با مسدود کردن آنزیم هایی به نام سیکلواکسیژناز (COX) انجام می دهند که بدن از آنها برای تولید پروستاگلاندین ها استفاده می کند.
از آنجا که پروستاگلاندین ها از مخاط معده و روده محافظت می کنند استفاده بیش از حد از NSAID ها می تواند این مواد شیمیایی را از دستگاه گوارش جدا کرده و خطر زخم معده و خونریزی دستگاه گوارش را افزایش دهد.
مسکن هایی مانند تیلنول (استامینوفن) نیز می توانند بدون عوارض گوارشی مرتبط با NSAID ها کمک کنند. با این اوصاف تایلنول ممکن است در درمان انواع خاصی از سردرد موثر نباشد. مکانیسم دقیق اثر دارو ناشناخته است اما اعتقاد بر این است که تیلنول روی مسیرهای فعال کننده مرکزی که باعث کاهش درد می شود کار می کند.
در حالی که تایلنول روی معده ایمن تر است در صورت مصرف بیش از حد دارو یا همراه با الکل آسیب کبدی رخ می دهد.
آنتی هیستامین های بدون نسخه و اسپری بینی استروئیدی ممکن است در درمان سردردهای سینوسی ناشی از حساسیت های فصلی مفید باشد.
نسخه ها
طیف گسترده ای از داروهای تجویزی وجود دارد که در صورت عدم تسکین گزینه های OTC نمی توانند به کاهش سردرد کمک کنند. انتخاب دارو تا حد زیادی به نوع سردرد تحت درمان بستگی دارد.
میگرن
میگرن ممکن است با یک دسته داروهای خوراکی معروف به تریپتان درمان شود که بر گیرنده های سروتونین در عروق خونی تأثیر می گذارد و باعث آرامش آنها می شود. دی هیدروآرگوتامین (DHE) یک تنگ کننده عروق و توپاماکس (توپیرامات) ، یک ضد تشنج نیز ممکن است برای بیماران خاص مفید باشد.
برای تسکین تهوع و استفراغ همراه با میگرن ممکن است داروهای ضد استفراغ مانند (متوکلوپرامید) وزفران تجویز شود. اینها ممکن است از طریق دهان یا از راه راست تحویل داده شوند. متو کلوپرامید داخل وریدی ممکن است در موارد شدید که بیش از 12 ساعت طول می کشد تجویز شود.
از آنجا که تریپتانهایی مانند (سوماتریپتان) و ماکسالت فقط برای مرحله حاد میگرن کار می کنند پزشکان اغلب داروهای دیگری را برای جلوگیری از سردرد تجویز می کنند مانند مسدود کننده های بتا ، داروهای ضد افسردگی ، ضد تشنج و مهار کننده های CGRP. این مداخلات ممکن است در برخی افراد موثر باشد و در سایر افراد هیچ تاثیری نداشته باشد.
سردردهای تنشی
تریپتان ها در درمان سردردهای تنشی موثر نیستند. اگر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و تایلنول هیچ گونه تسکینی نداشته باشند ممکن است داروی ضد افسردگی سه حلقه ای Elavil (آمی تریپتیلین) تجویز شود. Elavil دارای اثرات ضد درد است و با افزایش میزان سروتونین و نوراپی نفرین در مغز عمل می کند.
طبق بررسی های انجام شده در سال 2010 درBMJ ، Elavil از طریق دهان در دوزهای 10 میلی گرم (میلی گرم) تا 75 میلی گرم تنها دارویی است که به طور مداوم در کنترل سردردهای تنشی مزمن وعده داده است.
سردردهای خوشه ای
سردردهای خوشه ای نیز به تریپتان ها پاسخ خوبی می دهند. سوماتریپتان را می توان از طریق اسپری بینی یا تزریق زیر جلدی در زیر پوست انجام داد. هر دو روش بسته به شدت سردردهای خوشه ای تا حدودی موثر به نظر می رسند. دی هیدروآرگوتامین و اکسیژن داخل بینی نیز می تواند مفید باشد.
آموزش درمان انواع سردرد
پیشگیری از سردردهای خوشه ای دشوار است اما ممکن است به ورلان (وراپامیل) مسدود کننده کانال کلسیم که برای درمان فشار خون بالا استفاده می شود پاسخ دهد. اگر ورلان موثر نباشد لیتیوم یا دوره کوتاه پردنیزون ممکن است تجویز شود.
سایر گزینه های نسخه ای
از آنجا که هیچ دو سردرد مشابه نیستند اگر گزینه های خط اول و دوم نتوانند تسکین دهند پزشکان اغلب به داروهای تجویزی دیگر روی می آورند. انتخاب گزینه مناسب می تواند زمان ببرد، به ویژه اگر علت اصلی سردرد ناشناخته باشد. معمولاً برای یافتن ترکیب مناسب داروهایی که نه تنها موثر بلکه قابل تحمل هستند به سرسختی نیاز است.
درمانها و روشهای تخصصی
جراحی به ندرت برای درمان سردردهای اولیه بجز میگرن مقاوم به درمان استفاده می شود با این وجود هنگامی که همه گزینه های دیگر به پایان رسیده و کیفیت زندگی به طور قابل توجهی به خطر افتاده باشد جراحی آخرین راه حل محسوب می شود.
قبل از در نظر گرفتن عمل جراحی سایر روشهای تخصصی از جمله فیزیوتراپی ، بوتاکس و رویکردهای روان درمانی مانند درمان رفتاری شناختی مورد بررسی قرار می گیرد.
فیزیوتراپی
اگر سردردهای شما ناشی از تنش عضلانی است ممکن است فیزیوتراپی برای درمان و تسکین مشکلات عضلانی تجویز شود. پروتکل های درمانی متفاوت است اما بیشتر شامل درمان های متعدد در طول چند هفته یا چند ماه است که بسته به بهبود شما تعدیل می شود.
ماساژ درمانی همچنین ممکن است برای افرادی که سردرد تنشی دارند مفید باشد. بسیاری از این سردردها در اثر کشش عضلانی ، ناهماهنگی استخوانی ، الگوهای وضعیتی ، اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) ، تحریک رباط ها یا سایر عدم تعادل های اسکلتی عضلانی ایجاد می شود. هنگامی که ماساژ به طور مداوم استفاده می شود ممکن است سردرد مداوم را تسکین دهد.
بوتاکس
بوتاکس توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده در سال 2010 برای درمان میگرن مزمن در بزرگسالان تأیید شد این دارو با مسدود کردن انتقال سیگنال های درد در امتداد رشته عصبی که از گردن به جمجمه کشیده می شود عمل می کند.
این روش معمولاً شامل یک سری تزریق در صورت و گردن هر 12 هفته است. درد محل تزریق و سردردهای واکنشی از عوارض جانبی شایع هستند.
درمان شناختی رفتاری
هر کس واکنش های متفاوتی نسبت به درد و به اصطلاح “آستانه درد” دارد. در برخی موارد واکنش به سردرد درد درک شده را تقویت می کند و نه تنها سطح تحمل بلکه کیفیت کلی زندگی را کاهش می دهد.
درمان شناختی رفتاری (CBT) یک رویکرد روانشناختی است که ممکن است برای افرادی که دچار سردردهای تنشی بی وقفه یا میگرن هستند مفید باشد. CBT به چرخه معیوبی می پردازد که در آن سردردها باعث ایجاد استرس ، اضطراب و افسردگی می شوند و درد افزایش می یابد.
CBT توسط یک روانشناس معتبر به صورت مشاوره فردی یا گروهی اداره می شود. هدف از مشاوره افزایش مهارت های مقابله ای و آموزش تکنیک های آرامش در هر زمان بروز سردرد است.
عمل جراحی
جراحی به طور کلی فقط برای شدیدترین موارد مقاوم به درمان میگرن اختصاص دارد. یکی از رویکردهای رایج ، روشی به نام رفع فشار است که در آن نقاط فشار اطراف سر با جراحی آزاد می شوند.
رفع فشار از طریق جراحی که به طور دقیق تری به عنوان غیرفعال سازی محرک میگرن نامیده می شود به صورت سرپایی با برداشتن بخش هایی از ماهیچه ها و بافت ها در اطراف اعصاب محیطی سر ، گردن یا صورت انجام می شود. انجام این کار سیگنال های عصبی را “از راه دور” دورتر از نقاط ماشه ای که باعث تحریک درد میگرن می شود مجدداً مسیریابی می کند.
قبل از شروع جراحی میگرن مطمئن شوید که توسط جراح مغز و اعصاب دارای مجوز و فقط پس از تشخیص فشرده سازی عصب انجام شده است.
سایر گزینه های جراحی شامل سپتوپلاستی (یک روش جراحی که باعث انحراف تیغه بینی می شود) و توربینکتومی (برداشتن استخوان و بافت نرم در مجاری بینی) برای افرادی که دچار سردردهای شدید بینی هستند.
طب مکمل و جایگزین (CAM)
بسیاری از افرادی که از سردردهای بی وقفه رنج می برند هنگامی که رویکردهای استاندارد پزشکی ناکام می مانند به درمان های مکمل و جایگزین روی می آورند. روش های مختلف را می توان به طور گسترده ای به عنوان درمان های بدن و ذهن ، تنظیم اسکلتی عضلانی ، هومیوپاتی و طب سوزنی توصیف کرد.
درمان های ذهن و بدن
درمان های ذهن و بدن مبتنی بر این درک است که ذهن می تواند به طور مستقیم بر سلامت جسمی تأثیر بگذارد. با توجه به درد ، درمان های ذهن و بدن بر تکنیک های آرامش تمرکز می کنند که می تواند عدم تعادل هایی که منجر به درد می شوند را برطرف کند.
بسیاری از این تکنیک ها در شیوه های استاندارد پزشکی گنجانده شده اند زیرا پزشکان به طور فزاینده ای نقش استرس را در بیماری از جمله سردرد تشخیص می دهند.
از جمله رایج ترین درمان های ذهن و بدن که برای سردرد استفاده می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مراقبه
- آروماتراپی
- تایچی
- یوگا
- پرانایاما (تمرینات تنفسی کنترل شده)
- تصاویر هدایت شده
- بیوفیدبک
- شل شدن پیشرونده عضلات (PMR)
درمان کایروپراکتیک (فیزیوتراپی)
درمان کایروپراکتیک رشته ای است که به درمان اختلالات مکانیکی سیستم اسکلتی عضلانی به ویژه ستون فقرات می پردازد. پزشکان متخصص کایروپراکتیک پیشنهاد کرده اند که چنین اختلالات بر سلامت عمومی از طریق سیستم عصبی تأثیر می گذارد.
هنگامی که برای درمان سردرد استفاده می شود متخصصین کایروپراکتیک معمولاً روی دستکاری ستون فقرات در اطراف گردن تمرکز می کنند تا تنش یا فشردگی ناشی از آسیب وضعیت بد بدن ، سن ، وزن یا زوال مفصل را از بین ببرند. درمانها معمولاً به صورت مداوم تا بهبود علائم یا بر حسب نیاز برای دوره های حاد انجام می شود.
علاوه بر این ، متخصص کایروپراکتیک ممکن است به شما در مورد وضعیت بدن ، ارگونومی ، ورزش و آرامش توصیه کند.
هومیوپاتی
هومیوپاتی یک سیستم پزشکی است که بر این باور است که بدن می تواند خود را درمان کند. منظور این است که شخص را به عنوان یک کل و نه به عنوان مجموعه ای از علائم غیر مرتبط ، اغلب با کمک داروهای طبیعی درمان کنید. بسیاری از این داروها فایده اثبات شده ای ندارند اما با این وجود توسط بسیاری از افراد مبتلا به درد مزمن مورد استقبال قرار می گیرند.
از جمله داروهای هومیوپاتی که معمولاً برای سردرد پیشنهاد می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بلادونا
- بریونیا
- ژل سمیوم
- گلونوئینوم
- ایگناتیا
- زنبق رنگارنگ
- Natrum muriaticum (دارویی که از نمک دریا گرفته می شود)
- کچوله
- سانگیناریا
- سپیا
- سیلیس
همیشه قبل از مصرف چنین دارویی با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید هیچگونه تداخل دارویی یا سایر نگرانی ها وجود ندارد.
طب سوزنی
طب سوزنی یکی از محبوب ترین درمان های جایگزین است که برای تسکین درد استفاده می شود. این روش شامل قرار دادن سوزن های ریز در قسمت های خاصی از بدن برای تقویت جریان انرژی و تسکین درد است. علیرغم ادعاها مبنی بر اینکه طب سوزنی داروی کواک است شواهد استفاده از آن امیدوار کننده است.
بر اساس یک بررسی جامع در پایگاه داده Cochrane of Systematic Reviews در سال 2016 طب سوزنی در کاهش فراوانی سردردهای دوره ای یا مزمن از نوع تنشی در بزرگسالان موثر به نظر می رسد.
در این بررسی که شامل 12 کارآزمایی بالینی و 2349 بزرگسال بود گزارش شد که 51 درصد از شرکت کنندگان در طب سوزنی 50 درصد سردرد کمتری نسبت به افرادی که یک روش طب سوزنی ساختگی ارائه کرده بودند داشتند.
تا به امروز شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد طب سوزنی می تواند نتایج مشابهی را در افرادی که دچار سردرد خوشه ای یا میگرن هستند ارائه دهد زیرا مکانیسم های این شرایط متفاوت است.
سوالات متداول
بهترین درمان بدون نسخه برای سردرد چیست؟
NSAID ها مانند Advil ، Aleve یا aspirin یا Tylenol (استامینوفن) در مورد درمان سردرد تقریباً برابر هستند. NSAID ها می توانند بر روی معده تاثیرگذار باشند در حالی که تیلنول در صورت مصرف بیش از حد می تواند باعث آسیب کبدی شود. میگرن معمولاً به اکسدرین که ترکیبی از استامینوفن ، آسپرین و کافئین است پاسخ می دهد.
آیا سردرد درمانی طبیعی دارد؟
بیشتر سردردها پس از مدتی خود به خود برطرف می شوند. چند کار طبیعی وجود دارد که می توانید برای تسکین درد انجام دهید. استراحت در یک اتاق تاریک و خنک ممکن است به میگرن کمک کند. کمپرس گرم یا خنک روی پیشانی یا بالای چشم نیز ممکن است تسکین دهنده باشد.
چه چیزی به سردرد خوشه ای کمک می کند؟
داروهای تجویزی معروف به سوماتریپتان ممکن است به جلوگیری از سردرد خوشه ای با شروع آن کمک کند. اکسیژن با جریان بالا همچنین می تواند در کوتاه شدن مدت زمان حمله مفید باشد.
سخن پایانی
برای اطمینان از درمان مناسب سردردهای شدید ، مزمن یا مکرر مهم است که به پزشک مراجعه کنید تا با درد همراه نشوید. با تشخیص دقیق می توانید سردردها را به طور موثرتری درمان کنید و در عین حال خطر عوارض و عوارض جانبی را به حداقل برسانید.
اگرچه ممکن است درمان زمان بر باشد اما سعی کنید صبور باشید و علائمی را که بهبود نمی یابند کنار نگذارید. در صورت نیاز ، نظر یک پزشک را جویا شوید یا از یک متخصص مغز و اعصاب یا متخصص سردرد در ناحیه خود جهت ارجاع بخواهید. سردردهای مداوم را هرگز نباید طبیعی تلقی کرد.