وقتی تمام کسب و کارها به صورت آنلاین انجام می شود، برای انجام معاملات امن لازم است تا در این محیط مجازی از ابزارهایی استفاده شود که به رونق کارها کمک کند. از این رو محققان رشته کامپوتر روش هایی را ابداع کردند تا بتوانند به وسیله آن، تراکنش ها انجام شود و در ادامه آن روش ها امضای دیجیتال ایجاد شد.
با توجه به رونق گرفتن بازار رمز ارزها و لازم بودن امضای دیجیتال در این محیط بر آن شدیم تا در این بخش از مجله علمی برنا اندیشان مقاله ای با عنوان امضای دیجیتال چیست و چه کاربردهایی دارد؟ را در اختیار شما علاقه مندان به حوزه دیجیتال قرار دهیم.
امضای دیجیتال چیست و چه کاربردهایی دارد؟
امضای دیجیتال به شما کمک می کند تا بتوانید در فضایی امن اسنادتان را برای دیگران ارسال کنید بدون آنکه کسی بتواند به آن ها دسترسی داشته باشد.
معرفی کامل امضای دیجیتال
آشنایی با امضای دیجیتال
در تعریفی ساده باید بگوییم که امضای دیجیتال چیزی بی همتا مانند اثر انگشت و یا امضایی است که شما بر روی کاغذ می زنید ولی با این تفاوت که امضای دیجیتال در قالب کدها و رمزهای رایانه ای مورد استفاده قرار می گیرد. امضای دیجیتال به وسیله الگوریتم های ریاضی ساخته شده و به داده هایی که قصد انتقال آن ها را دارید متصل می شود. فرد دریافت کننده امضای شما را بررسی کرده و پس از تایید اصالت آن هویت شما را به عنوان ارسال کننده تایید می کند.
آشنایی با روش کار امضای دیجیتال
برای آنکه بدانیم امضای دیجیتال چگونه کار می کند باید بدانیم که مراحل ساخت و ارسال امضای دیجیتال چگونه است. برای مثال فکر کنید که شما تصمیم دارید تا یک سند را به صورت الکترونیکی برای شخص دیگری بفرستید، برای این که خیالتان بابت ارسال آن سند به شخص دیگر راحت باشد لازم است تا از امضای دیجیتال استفاده نمایید.
پیشنهاد ویژه : پکیج آموزش بیت کوین به صورت کاربردی
در مرحله اول بر مبنای یگ پروتکل استاندارد به نام PKI دو کلید ساخته می شود. یکی از آن کلید ها خصوصی است که فقط در اختیار شما قرار دارد و کلید دیگر هم عمومی است که شما می توانید آن را برای فرد دریافت کننده بفرستید. به عبارت دیگر کلید خصوصی مشابه رمز کارت بانکی شماست و کلید عمومی هم مانند شماره کارت اعتباری شماست که دارای شماره ای منحصر به فرد است که آن را در اختیار دیگران قرار می دهید.
حال شما به وسیله کلید خصوصی خودتان، سند را امضا می کنید. و تمامی این فرایند ها به صورت نرم افزاری توسط کامپیوتر انجام می شود و به این معنا نیست که خودتان با قلم جایی را امضا می کنید.
آشنایی با مراحل انجام کار امضای دیجیتال
برای آنکه به صورت دقیق تر با مراحل کار آشنا شویم در ادامه با برنا اندیشان همراه باشید.
1. زمانی که شما سندی را برای امضا کردن انتخاب می کنید، کامپیوتر شما داده ای منحصر به فرد به نام هش را تولید می کند.
2. بعد از آن هش تولید شده به کمک کلید خصوصی شما رمزنگاری می شود.
3. حالا سند شما به همراه هش رمز نگاری شده که در واقع همان امضای دیجیتال شماست برای فرد گیرنده فرستاده می شود. حال اگر محتوای سند در حین ارسال تغییر کند، هش هم تغییر می کند و مشخص می شود که سند دستکاری شده است. به یاد داشته باشید که حتی اگر این تغییر توسط خود شما انجام شود باز هم امضا بی اعتبار شده و باید مجدد امضای جدید با کلید خصوصی خودتان ایجاد نمایید.
4. با ارسال سند، شما یک کپی از کلید عمومی خود را هم در اختیار فرد گیرنده قرار می دهید. کامپیوتر فرد دریافت کننده با استفاده از کلید عمومی شما می تواند کدهای هش را رمزگشایی کرده و آن ها را اعتبار سنجی نماید. حال اگر او نتواند کد هش شده ای که به سند متصل است را شناسایی کند و یا کد هش ارسالی با کد هشی که کلید عمومی اعلام می کند برابری نداشته باشد به این معناست که سند از سمت شما ارسال نشده ، مثلا ممکن است فردی کلاهبردار این کار را کرده باشد و یا آن که سند در طی مسیر دستکاری شده است و در هر دو صورت اعتبار سند فرستاده شده زیر سوال می رود.
امضای دیجیتال چه مزایایی دارد؟
یکی از مهم ترین مزیت های امضای دیجیتال امنیت آن است. با استفاده از این روش رمزنگاری هم فرستنده و هم گیرنده مطمئن هستند که امکان دستکاری داده وجود ندارد و هرگز اصالت هویت فرد امضا کننده تغییر نمی کند.
معرفی کامل کاربردهای امضای دیجیتال
معرفی برخی از ویژگی های امنیتی امضای دیجیتال
استفاده از نام کاربری و کلمه عبور شخص امضا کننده برای آنکه هویت و اصالت فرد صاحب امضا تایید شود.
استفاده از الگوریتم های پیچیده ریاضی به صورتی که غیر قابل تقلید باشد.
پیشنهاد ویژه : پکیج آموزش کامل تجارت در بازار بورس
مرجع اعتبار، فردی سوم شخص است که با ارائه خدماتی مثل صدور گواهی اعتبار کلیدهای خصوصی و عمومی به متقاضیان، اصالت امضا را تضمین می کند. به همین دلیل امکان ساخت امضاهای جعلی وجود نخواهد داشت.
سایر مزایای امضای دیجیتال
زمان بندی کردن امضا : با ثبت زمان و تاریخ می توان از امضای دیجیتال برای انجام معاملات سهام و بورس استفاده کرد.
پذیرش جهانی و اعتبار حقوقی : با توجه به آنکه امضای دیجیتال از پروتکل PKI استفاده می کند، بسیاری از کشورها در قوانین حقوقی شان این روش را به رسمیت می شناسند.
صرفه جویی در هزینه : استفاده از امضای دیجیتال باعث می شود تا تجارت آسان گشته و هزینه هایی که در تجارت سنتی وجود داشت کاهش یابد.
داشتن فایده برای محیط زیست : چون در این روش دیگر از کاغذ استفاده نمی شود می توانیم به محیط زیست خود کمک بزرگی کنیم.
ردیابی : استفاده از امضای دیجیتال باعث می شود تا بتوانیم تمام داده ها را خیلی سریع ردیابی کنیم.
کاربرد امضای دیجیتال در حوزه های مختلف
حال در ادامه شما را با حوزه های مختلفی که امضای دیجیتال در آنجا کاربرد دارد آشنا می کنیم.
1. خدمات دولتی
هر روز که می گذرد باعث می شود تا کشورهای بیشتری از امضای دیجیتال استفاده کنند. دولت ها می توانند با استفاده از امضای دیجیتال اسناد را با امنیت بالا و خیلی سریع جا به جا کنند. چون این امضا باعث می شود تا تراکنش ها آسان تر انجام شود گزینه مناسبی برای سهولت در کسب و کارهای دولتی است. به کمک امضای دیجیتال می توانیم اضهارنامه های مالیاتی را خیلی سریع ثبت نماییم.
2. سلامت و بهداشت
در حوزه سلامت می توانیم از امضای دیجیتال برای فرایند تجویز داروها استفاده نماییم و همچنین خیلی سریع اسناد پزشکی را ثبت نماییم.
3. صنعت و تولید
در بخش صنعت هم می توان از امضای دیجیتال برای امنیت اسناد کارخانه ها استفاده کرد. این امضا در این بخش می تواند مانع تقلب و دزدی و همچنین جاسوسی در طرح های صنعتی شود.
4. خدمات مالی
گسترده ترین کاربرد امضای دیجیتال در حوزه خدمات مالی است. بانک ها و تمامی موسسات مالی با استفاده از امضای دیجیتال می توانند اسناد را در فضایی امن و با سرعت بالا بین بانک و مشتریان جا به جا کنند. در بخش تجارت جهانی نیز می توان با امضای دیجیتال با سرعت بالا و هزینه پایین انتقال پول را انجام داد.
5. رمز ارزها
امضای دیجیتال در حوزه رمز ارزها هم کاربرد فراوانی دارد. چرا که اگر بخواهید در بخش رمز ارزها فعالیت نمایید باید امضای دیجیتال داشته باشید. به طوری که با استفاده از کلید خصوصی است که شما می توانید به حساب خودتان دسترسی داشته باشید و تراکنش ها را انجام دهید.
محل ذخیره کلید خصوصی در کجاست ؟
همانطور که قبلا اشاره کردیم برای استفاده از امضای دیجیتال نیاز به دو نوع کلید است یک کلید خصوصی که فقط باید در اختیار شما باشد و دیگری کلید عمومی که می توانید آن را در اختیار دیگران قرار دهید.
امضای دیجیتالی چگونه استفاده می شود؟
اما سوال اینجاست که این کلید مجازی چگونه می توان ذخیره کرد؟ باید اشاره کنیم که این کلید مجازی مانند یک رمز عبور نیست که آن را به حافظه بسپارید. بلکه مجموعه ای از اعداد و حروف پیچیده است که امکان ندارد بتوانید آن را به خاطر بسپارید. بنابراین لازم است که با استفاده از یک روش امن آن را نگه داری کنید. در این جاست که از توکن باید استفاده کنیم، در سال های اخیر نوعی از فلش مموری ها در بازار وجود دارد که به آن ها توکن امضای دیجیتال گفته می شود. شما می توانید کلید خصوصی خود را در این توکن قرار دهید و به یاد داشت باشید که هرگز آن فلش را نباید در اختیار فرد دیگری قرار دهید.
تفاوت امضای دیجیتال و امضای الکترونیکی
امضای الکترونیکی همان امضای کاغذی است که تصویر آن اسکن شده و در کامپیوتر ثبت می شود. اگر دیده باشید در بانک ها و یا ادارات پست برای انجام کارهای اداری از قلم نوری برای ثبت امضای الکترونیکی افراد استفاده می کنند. با این که این روش امنیت بالایی نسبت به امضای کاغذی دارد ولی هنوز هم می توان آن را جعل کرد.
اما علاوه بر تمامی آن مزیت هایی که برای امضای دیجیتال بیان کردیم باید بگوییم که امضای دیجیتال شامل کدهای پیچیده ریاضی است که نمی توان آن را جعل کرد مگر آن که شما توکن را در اختیار دیگران قرار دهید.