گاهی اوقات، همه ما با روزهای نامطلوبی روبرو میشویم و اشتباهاتی میکنیم. اما آیا این به این معناست که باید خودمان را بد بینیم یا به عنوان افراد بدی شناخته شویم؟ در ادامه، میخواهیم به این سوال پاسخ دهیم و راههایی برای مقابله با این احساس منفی ارائه دهیم.
در این مقاله از مجله علمی برنا اندیشان، میخواهیم به اصطلاح “آدم بد” بپردازیم و سپس ویژگیهایی را معرفی کنیم که بیشتر در افرادی که رفتار آسیبزنندهای دارند مشاهده میشود. در نهایت، تلاش میکنیم شما را راهنمایی کنیم تا فهمیدن دقیق مشکل اصلی و ریشههای احساس بدی که دارید، برایتان ممکن شود.
چه کسی آدم بد نامیده می شود؟
اصطلاح “آدم بد” به افرادی اطلاق میشود که رفتارها یا اقدامات ناسازگار و آسیبزنندهای دارند و ممکن است به طور عمدی به افراد یا جامعهای صدمه بزنند. این اصطلاح معمولاً به افرادی اطلاق میشود که در اختلافات اجتماعی، بینایی اجتماعی، روابط شخصی یا رفتارهای تخریبی دخالت دارند.
اهمیت این مفهوم بسیار نسبی است و میتواند تحت تأثیر معیارهای فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی مختلفی قرار بگیرد. برای همین، یک فرد ممکن است در یک جامعه به عنوان “آدم بد” شناخته شود، در حالی که در جامعه دیگری به عنوان آدم نسبتاً خوبی معرفی شود.
در ادامه، ویژگیهایی از آدمهایی که ممکن است به عنوان “آدم بد” شناخته شوند، معرفی میشود:
1. بیتوجهی به احترام و حقوق دیگران.
2. تخریب و تخریب محیطهای اجتماعی و مهمانیهای دیگران.
3. نقض قوانین و اختیارات بدون احترامی به اصول اخلاقی.
4. مسئولیتپذیری نداشته یا انکار اشتباهات خود.
5. ناپایداری در روابط و تمایل به ایجاد تنش در روابط شخصی.
6. بیتوجهی به نیازها و علایق دیگران.
در نهایت، مهم است به معیارهای مشخص و مفهومی دقیق توجه کنیم تا بتوانیم در مورد افرادی که به عنوان “آدم بد” شناخته میشوند، ارزیابی کنیم. همچنین باید دقت داشته باشیم که افراد ممکن است تغییر کنند و فرصت داشته باشند تا رفتارهای خود را بهبود دهند.
مقیاس تاریک شخصیت چیست؟
مقیاس تاریک شخصیت (Dark Triad) یک مفهوم در روانشناسی است که به سه ویژگی نسبتاً منفی و آسیبزننده در شخصیت اشاره دارد. این سه ویژگی عبارتند از:
1. ماکیاولیسم (Machiavellianism):
– این ویژگی به اصطلاح از نام نیکولو ماکیاولی، نویسنده ایتالیایی قرن شانزدهم الهام گرفته است.
– افراد ماکیاولیستی معمولاً تا حدی منافع شخصی خود را بالاتر از همدیگران قرار میدهند.
– آنها میتوانند با استفاده از تاکتیکهای مختلفی، از جمله تاکتیکهای تلاش برای کنترل و تاثیرگذاری بر دیگران، به دست آوردن اهداف خود را تسهیل کنند.
– ماکیاولیستها معمولاً به تعقیب قدرت و موفقیت تمایل دارند، حتی اگر این به معنای ضرر دیگران باشد.
2. نارسیسیسم (Narcissism):
– این ویژگی به نام نارسیسوس، شخصیت افسانهای یونانی، اشاره دارد.
– افراد خودشیفته تمایل دارند به شدت به خود علاقه داشته باشند و به تعداد بالایی از خودپرستی و خودشناسی دچار باشند.
– آنها اغلب به فرض کردن که خود برتری دارند و انتظار دارند دیگران آنها را با تحسین و تقدیر بپذیرند.
– نارسیسیستها ممکن است به طور ناعادلانه به دیگران برخورد کنند و اهمیت بالایی به نمایش بخشیدن از خود بدهند.
3. سایکوپاتی (Psychopathy):
– این ویژگی به شخصیتهای پسیکوپاتیک اشاره دارد که معمولاً نقص اختلاف وجدان و احترام به حقوق دیگران دارند.
– افراد سایکوپاتیک ممکن است بیاحترامی به قوانین و اصول اخلاقی داشته باشند و به راحتی به خرابکاری و تخریب دیگران بپردازند.
– آنها ممکن است عدم اهمیت به احساسات و رفتارهای انسانی دیگران داشته باشند و به تاکتیکهای متقلبانه برای دستیابی به اهداف خود روی بیاورند.
این سه ویژگی، علامتهایی از شخصیتهایی هستند که ممکن است رفتارهای منفی و آسیبزنندهای داشته باشند و اغلب در مواجهه با مشکلات اجتماعی و بینفردی نقش ایفا کنند. مقیاس تاریک شخصیت به عنوان یک ابزار اندازهگیری و بررسی این ویژگیها در افراد استفاده میشود تا به تحقیقات روانشناسی کمک کند و درک بهتری از رفتارهای ناسازگار افراد فراهم آورد.
محققان توانستهاند الگویی از ویژگیها و صفات را شناسایی کنند که به عنوان “مقیاس تاریک شخصیت” شناخته میشود. افرادی که این ویژگیها را دارند، عمدتاً در فعالیتها و رفتارهایی شرکت میکنند که ممکن است به دیگران آسیب بزنند. این افراد اغلب به انجام اعمالی پرداخته و حتی به قیمت ازبینرفتن شادی، سلامتی و خوشبختی دیگران تمام شود، تا به اهداف خود دست یابند. ویژگیهای مهمی که به مقیاس تاریک شخصیت مرتبط میشوند عبارتند از:
1. خودشیفتگی: شخصیتهای تاریک معمولاً به طرز بیشاهمیتی به خود و مصالح شخصیشان اهمیت میدهند و از دیگران انتظار دارند که به آنها خدمت کنند.
2. کینه توزی: این افراد ممکن است احساس کینه و نفرت نسبت به دیگران داشته باشند و تمایل به انتقامجویی داشته باشند.
3. مقدم شمردن منافع شخصی به دیگران: آنها به خودشان اولویت میدهند و منافع شخصیشان را به دیگران مقدم میکنند.
4. خودخواهی: این افراد اغلب انتظار دارند که دیگران به نیازها و خواستههای آنها پاسخ دهند و به طور معقولانت از دیگران خواهشهای بیپایهتری دارند.
5. سادیسم: برخی از افراد تاریک شخصیت لذت میبرند که دیگران را مورد آسیب و درد قرار دهند.
6. سایکوپاتی: افراد با ویژگیهای سایکوپاتیک ممکن است نقض قوانین و اختیارات دیگران را بیاحترامی کنند و به راحتی به تاکتیکهای تقلبی برای دستیابی به اهداف خود روی بیاورند.
7. روان رنجوری: برخی از افراد تاریک شخصیت ممکن است به مشکلات روانی و ناراحتی دیگران بیاهمیتی کنند.
8. انحراف اخلاقی: افرادی با مقیاس تاریک شخصیت ممکن است از نظر اخلاقی به تقلب، نقض قوانین، یا انجام اعمال ناسازگار علاقه داشته باشند.
این ویژگیها به عنوان شاخصهایی از شخصیتهایی که ممکن است رفتارهای ناسازگار و آسیبزننده داشته باشند، مورد بررسی و ارزیابی در روانشناسی قرار میگیرند. این ابزارها به محققان کمک میکنند تا به درک بهتری از رفتارها و عملکرد افراد با ویژگیهای تاریک شخصیت برسند.
در چه صورتی باید خودمان را اصلاح کنیم؟
ممکن است در گذشته اقداماتی انجام داده باشید که منجر به ایجاد احساس منفی درون خود شده و به دلیل آنها احساس کردهاید که شما یک فرد ناپسند هستید. در ادامه، به تعدادی از این رفتارها اشاره شده است که در صورت انجام آنها، نیاز به تصحیح و بهبود آنها را در نظر دارید.
عدم عذرخواهی و پشیمانی
همه ما تجربه کردهایم که به نحوی اطرافیانمان را ناراحت کردهایم. در این مواقع، نحوه عمل و واکنشهای ما نشاندهنده شخصیت و ارزشهای ماست. اگر پس از ایجاد ناراحتی در دیگران، احساس پشیمانی میکنیم و توانایی عذرخواهی درست و مسئولانه را داریم، این نشان میدهد که احترام به احساسات دیگران برای ما اهمیت دارد. همچنین این نشان میدهد که آمادهایم اشتباهات خود را جبران کنیم و برای بهبود روابط قدم بگذاریم.
اما اگر پس از ایجاد ناراحتی در کسی، احساس پشیمانی نمیکنیم، تمایلی به عذرخواهی نداریم یا حتی از نظر میگذاریم که به احساسات دیگران آسیبی وارد نشده، این نشانهای است که نیاز به توجه و تغییر در رفتار و نگرشهای خود داریم. این ممکن است به معنای عدم احترام به دیگران یا نادیده گرفتن تأثیر افعال خود بر دیگران باشد و نیاز به توجه جدی به این موضوع داریم.
خودخواهانه رفتار کردن
مراقبت از خود و توجه به نیازهای شخصی امری بسیار مهم و ضرور است. در واقعیت، انگیزه برای تأمین نیازهای خود امری طبیعی و ضروری است و هیچ مشکلی در این مورد وجود ندارد. اما این اهمیت نباید به اندازهای باشد که به خودخواهی تبدیل شود و به نیازهای دیگران بیاهمیتی کنیم. به ویژه نیازهای شریک عاطفی، اعضای خانواده، فرزندان و دوستان.
اگر در مواجهه با مشکلات و نیازهای دیگران، احساس همدردی و توجه به اوضاع آنها در شما شکل نمیگیرد و تنها به نیازها و احساسات شخصی خودتان تمرکز دارید، باید در نگرش و رفتار خود با دیگران تجدیدنظر کنید. این نشان از یک نگرش خودخواهانه و نادیدهگرفتن نیازها و احساسات دیگران است که ممکن است به روابط نفسخورده و آسیبزننده منجر شود. بنابراین، متعادلی در توجه به نیازهای خود و دیگران از اهمیت بسیاری برخوردار است.
نقش قربانی به خود گرفتن
استفاده از مظلومنمایی و تحریف شخص دیگر به نحوی که به اعتماد به کارکردن شخص مقابل خود شک کند، نوعی سوء استفاده محسوب میشود. افرادی که از این تکنیکها برای دستیابی به اهداف شخصی خود استفاده میکنند، اغلب به سادگی دروغ میپردازند و به طور عمدی از تقلب استفاده میکنند، به گونهای که برای آن تردید نمیکنند. باید توجه داشت که تقریباً همه افراد در برخی مواقع مجبور به گفتن دروغهای مصلحتی میشوند، اما اگر این عمل به یک عادت روزمره تبدیل شود، نیاز به مراقبت و توجه جدی دارد.
اگر برای شما دروغ گفتن آسان و بیمشکل است، به طور مکرر دروغ میپردازید و حتی احساس پشیمانی و ناراحتی در مورد این اقدامات ندارید، این نشانهای از مسائل جدیتری در نحوه رفتار و ارتباط با دیگران است که نیاز به بررسی و تصحیح آن دارید.
چرا فکر می کنم که آدم بدی هستم؟
اگر احساس میکنید که خودتان را آدم بدی میبینید، احتمالاً بهتازگی درگیر مسائلی شدهاید که ممکن است مقصر آنها باشید. این حالت ممکن است نشاندهنده وجود یک مشکل جدیتر باشد که نیاز به توجه و حل آن دارد.
صفات شخصیتی
صفتهای شخصیتی میتوانند تأثیر بزرگی بر احساسات و تصورات شخصی داشته باشند. افرادی که دارای صفتهای تاریک شخصیت هستند، گاهاً احساس میکنند که شخصیت بدی دارند. به عنوان مثال، افرادی که با روانرنجوری مواجه هستند، ممکن است به خود و دیگران نگاه منفی داشته باشند.
افرادی که بسیاری از صفتهای تاریک شخصیت را در زندگی خود تجربه میکنند، اغلب اهمیت کمتری به احساسات و رفاه خود و دیگران میدهند و ممکن است در دسته افرادی قرار بگیرند که به عنوان “آدمهای بد” شناخته میشوند. تحول یافتن از این ویژگیهای منفی و تاریک شخصیت به سمت رفتارها و نگرشهای مثبتتر و سالمتر میتواند به بهبود کیفیت زندگی شخصی منجر شود.
تجربیات زندگی
نحوه زندگی و تجربیاتی که به طول زندگی خود میآوریم، نقش مهمی در شکلگیری رفتار و شخصیت ما دارند. تربیت در خانواده، تعامل با دوستان، ارتباط با جامعه، تأثیر فرهنگ و محیط، و همچنین تجربیات شخصی، همگی عواملی هستند که به شکلدهی ارزشها، باورها، و نگرشهای ما اساسی میپردازند. با این وجود، اتفاقات ناگوار و تجربیات سخت گذشته ممکن است اثر منفی بر روی رفتار و احساسات ما داشته باشند.
اگر تجربههای ناراحت کننده از گذشته بر رفتار شما تأثیر گذاشته و احساسات منفی ایجاد کردهاند، توصیه میشود به عنوان یک راه حل ممکن، با یک متخصص روانشناسی مشورت کنید. این مشاوره میتواند به شما کمک کند تا با تجربیات گذشته بهتر کنار بیایید و رفتارها و واکنشهای سالمتری در مواجهه با چالشها و موقعیتهای فعلی ایجاد کنید.
شرایط روحی و روانی
پیشتر بیان کردهایم که برخی افراد قادر به همدردی نبوده و در تعاملات خود عملکرد منفی از خود نشان میدهند. این مشکلات ممکن است ناشی از اختلالهای شخصیتی باشند که عبارتند از:
1. اختلال شخصیت خودشیفته: افرادی که از این اختلال رنج میبرند، معمولاً به طرز مفرطی با خودشان مشغول هستند و به دیگران کمک نمیکنند.
2. اختلال شخصیت مرزی: این اختلال ممکن است با نوعی ناپایداری در رفتار و احساسات همراه باشد و در برخورد با دیگران مشکلاتی ایجاد کند.
3. اختلال شخصیت ضداجتماعی: افراد مبتلا به این اختلال ممکن است به نقض حقوق دیگران و رفتارهای آسیبزننده دیگران بپردازند.
در مواجهه با این اختلالهای شخصیتی، ممکن است گاهی احساس کنید که شما آدم بدی هستید و این احساسات میتوانند به افسردگی یا اضطراب منجر شوند. احساسات شدید عذاب وجدان و کمبود اعتماد به نفس، علائمی از افسردگی هستند. افرادی که با این وضعیت مواجه هستند، ممکن است احساس کنند که جامعه بدون وجود آنها بهتر خواهد بود.
در چنین شرایطی، مشاوره از یک تخصصی در زمینه روانشناسی حیاتی است تا به تشخیص و درمان این مسائل پرداخته شود و افراد بتوانند زندگی سالمتری را تجربه کنند.
برای احساس آدم بد بودن باید چکار کنیم؟
اگر احساس میکنید که شما به عنوان یک فرد، در مسیری ناخوشایند به خودتان یا دیگران آسیب میزنید، میتوانید با انجام چند کارساز و موثر، وضعیت خود را بهبود بخشیده و تغییر مثبتی در زندگی خود ایجاد کنید. اولین گام میتواند مشاوره و کمک از یک تخصصی باشد که به شما در این مسیر کمک کند.
تخصصی مرتبط با شما، علائم و افکارتان را ارزیابی میکند و تشخیص میدهد که آیا شما با چالشهایی مانند اختلالهای شخصیتی روبرو هستید یا خیر. اگر احساسات بدی که به خودتان دارید همراه با علائم اضطراب و افسردگی باشد، مراجعه به یک تخصصی امر ضروری است.
از سوی دیگر، تخصصی ممکن است بر اساس تشخیص خود، درمانهای مختلفی از جمله درمان دارویی یا جلسات روانشناسی را به شما توصیه کند. این اقدامات میتوانند به بهبود وضعیت شما و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند.
تکنیک هایی برای به دست آوردن احساس خوب
زمانی که احساس بدی به خود دارید، میتوانید علاوه بر مراجعه به متخصص، از چند راهکار مفید دیگر نیز استفاده کنید. این راهکارها به شما کمک میکنند تا احساس بهتری داشته باشید و به راحتی با دیگران همدردی کنید.
با دیگران با احترام برخورد کنید: تلاش کنید رفتار مهربانانهتری در تعاملاتتان با دیگران داشته باشید و با احترام بیشتری به آنها پاسخ دهید. اگر از رفتار خوبی با دیگران بهرهمند شوید، امکان دارد که در پاسخ به شما نیز رفتارهای مثبتی نمایش دهند. این نوع تعاملات میتوانند به شما در برقراری ارتباطهای اجتماعی جدید کمک کرده و حس بهتری ایجاد کنند.
به دیگران کمک کنید: تلاش کنید راههایی پیدا کنید تا به مردم کمک کنید. بر اساس تحقیقات انجامشده، کمک به دیگران باعث ایجاد حس خوبی در شما میشود. شما میتوانید با شروع با کارهای کوچک در زندگی روزمره، به دیگران کمک کنید و حس رضایت و خوشحالی خود را افزایش دهید.
بخشنده بودن را تمرین کنید: بخشش دادن اغلب کاری ساده نیست، اما بر اساس تحقیقات، افرادی که به راحتی بخشیدهترند، احساسات مثبت بیشتری تجربه میکنند، کمتر از استرس رنج میبرند، روابط بهتری با دیگران برقرار میکنند و شناخت بهتری از زندگی دارند. واجب است در نظر داشته باشید که بخشندگی به هیچ وجه نباید خود احساسی خوب از دست دهید، زیرا ممکن است تأثیر مثبت زیادی بر حال و هوای شخصیتی و روحی شما داشته باشد.
فکر مثبت کنید: تفکر مثبت به شما کمک میکند ارتباطات خود را بهتر مدیریت کنید. به دنبال افکار منفی نگردید که احساسات نامطلوبی در شما ایجاد میکنند و سعی کنید آنها را با افکار مثبت جایگزین کنید. این تغییر در نگرش به زندگی میتواند به بهبود کیفیت روابط شما و افزایش راحتی در تعامل با دیگران کمک کند.
لازم به ذکر است که اگر به نظر میآید که بد بودن شما تغییرناپذیر است، انگیزه و توانایی شما برای ایجاد تغییر مثبت در زندگی محدود خواهد شد. برای همه ما پیش آمده که احساسات منفی به خود داشته باشیم، اما باید همواره در ذهن داشته باشیم که نباید خودمان را به برچسب “آدم بد” محدود کنیم. همه انسانها اشتباهاتی مرتکب میشوند و اهمیت واقعی در این است که برای اصلاح و جبران آنها اقدام کنیم. توانایی تغییر و بهبود همیشه در دسترس است.
نتیجه گیری
معمولاً زمانی که شخص احساس میکند آدم بدی است، به احساسات دیگران اهمیت میدهد و تلاش میکند خطاها و اشتباهات خود را جبران کند. با این حال، گاهی اوقات این احساس منفی به خود نشان از رنجش روحی و نیاز به کمک تخصصی دارد.