کارگاه آشنایی با داروهای روانپزشکی

اختلالات و بیماری های روانپزشکی انواع مختلفی دارند که برای درمان هر یک از آنها نیاز است تا به روانپزشک مراجعه نماییم. فرد روانپزشک متناسب با شرایط جسمی فرد و نوع اختلال شخص می تواند بهترین دارو را تجویز نماید.

در این قسمت از فروشگاه اینترنتی برنا اندیشان تصمیم داریم تا یکی از جامع ترین پکیج های آموزشی با عنوان آشنایی کامل با داروهای روانپزشکی را در اختیار شما افراد علاقه مند قرار دهیم.

آشنایی با داروهای روانپزشکی

داروهای مورد استفاده برای درمان اختلالات روانی با سه اصطلاح کلی داروهای روان گرا، داروهای روان گردان و داروهای روان درمان بخش معرفی می شوند.

این داروها به طور مستقیم بر رفتار و عملکرد فرد تاثیر می گذارند. بنابراین برای رسیدن به نتیجه مطلوب ناشی از دارو درمانی رابطه مستقیم و نزدیک بین پزشک، بیمار و اطرافیان فرد الزامی می باشد.

بنابراین بسیار مهم است که برای درمان اختلالات روانی به روانپزشک مراجعه نمایید و هرگز خودتان سر خود داروهای روانپزشکی را مصرف نکنید. زیرا انجام این کار می توانید آسیب های جدی و خطرناکی را به سلامت جسمی شما وارد کند. همچنین پیشنهاد می شود تا به دوره داروشناسی برای روانشناسان مراجعه نمایید.

اگر علاقه دارید تا به صورت تخصصی با تمامی داروهای روانپزشکی آشنا شوید پیشنهاد می شود تا از این قسمت از فروشگاه برنا اندیشان پکیج کامل آموزش داروهای روانپزشکی را دانلود نمایید.

تقسیم بندی داروهای مورد استفاده برای درمان اختلالات روانی

۱. داروهای ضد جنون یا یا نورولپتیک که برای درمان پسیکوزها به کار می روند.

۲. داروهای ضد افسردگی که برای درمان افسردگی به کار می رود.

۳. داروهای ضد مانیا که برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می شود.

۴. داروهای ضد اضطراب که برای درمان اختلالات اضطرابی استفاده می شود.

عوارض جانبی ناشی از دارو درمانی

خشکی دهان، اختلالات جنسی، اختلالات دفعی، اختلال دیداری، افزایش و یا کاهش وزن، اختلالات حرکتی و یا حتی خودکشی فرد که جدی ترین عارضه ناشی از درمان های دارویی است.

اشکال مورد استفاده در درمان های دارویی

داروها به شکل های گوناگونی تزریق می شوند مانند: انواع پماد، شربت، قطره، قرص، شیاف، کپسول، لوسیون و آمپول.

دسته بندی انواع داروها

حال در ادامه شما را با دسته بندی های مختلف انواع دارو آشنا می کنیم.

داروهای ضد اضطراب

داروهای ضد اضطراب شامل بنزودیازپین ها و بوسپیرون ها می باشند.

بنزودیازپین ها

بنزودیازپین ها تحت عنوان ضد اضطراب ها، از بین برنده ی اضطراب و آرامش بخش های ضعیف شناخته می شوند و به صورت کلی معروف ترین و پرمصرف ترین داروهای آرامش بخش و خواب آور و ضد اضطراب بنزودیازپین ها می باشند.

بنزودیازپین ها در دوز بالا به عنوان خواب آور و در دوز پایین به عنوان ضد اضطراب و آرام بخش استفاده می شوند. اشکالاتی به این دسته از داروها وارد است. مهم ترین اشکال بنزودیازپین ها ایجاد تحمل و وابستگی در مصرف طولانی مدت است. بنابراین ترک این داروها باعث بروز علایمی مانند اضطراب، تحریک پذیری، بی خوابی، افسردگی، وزوز گوش، دلیریوم، تشنج، خستگی و سردرد است.

لازم به ذکر است که داروهای ضد اضطراب باعث افزایش گیرنده گابا یا گابا آمینوبوتیریک اسید می شوند.

موارد مصرف بنزودیازپین ها

۱. درمان اضطراب

۲. اختلال پانیک

۳. اختلال دوقطبی نوع یک که برای درمان آن از داروی کلونازپام و آلپرازولام استفاده می شود.

۴. اختلال وسواس اجباری

۵. اختلال افسردگی که تنها داروی مورد استفاده در درمان این اختلال آلپرازولام است.

۶. خواب آور: این پنج دارو صرفا به عنوان خواب آور استفاده می شود: فلورازپام، کلونازپام، تریازولام، استازولام، تمازپام.

۷. اختلال صرع که داروی دیازپام برای این اختلال مورد استفاده قرار می گیرد.

۸. اختلال وحشت زدگی و هراس از مکان های باز و جامعه هراسی که برای درمان آنها از  داروهای آلپرازولام و کلونازپام استفاده می شود.

عوارض جانبی ناشی از مصرف بنزودیازپین ها

۱. شایع ترین عارضه خواب آلودگی است. که بهتر است ضمن مصرف این داروها از رانندگی و کار با دستگاه های خطرناک پرهیز شود. این عارضه در حدود ۱۰ درصد موارد دیده می شود.

۲. مشکل تنفسی که مصرف همزمان با الکل سبب تضعیف تنفس می شود.

۳. مشکلات قلبی و عروقی

۴. آتاکسی(کمتر از دو درصد موارد)

۵. سرگیجه (کمتر از یک درصد از موارد)

به طور کلی مصرف بنزودیازپین ها در حاملگی توصیه نمی شود.

بوسپیرون ها

بوسپیرون به عنوان دارویی برای درمان اختلالات اضطرابی استفاده می شود.

بوسپیرون ها برخلاف بنزودیازپین ها و باربیتورات ها خواص تسکینی، خواب آوری و شل کنندگی عضلانی و تشنجی ندارند.

میزان سوء مصرف این دارو، علایم محرومیت و نقایص شناختی ناشی از آن بسیار کمتر است.

موارد مصرف بوسپیرون ها

به اندازه بنزودیازپین ها در درمان اختلال اضطراب فراگیر موثر است ولی در اختلال هراس و فوبی اجتماعی موثر نیست. از فواید مهم بنزودیازپین ها، عدم ایجاد سوء مصرف آن و عدم وجود علایم محرومیت دارویی است. این دارو روی گیرنده سروتونین و به مقدار کم روی گیرنده دوپامین اثر میگذارد و هیچ اثری روی گیرنده گابا ندارد. همچنین پیشنهاد می شود تا به پکیج کاپلان خوانی مراجعه فرمایید.

به طور کی احتمال مسمومیت و سوء مصرف این دارو بسیار کم است.

عوارض جانبی بوسپیرون ها

سردرد، تهوع، سرگیجه و به ندرت بی خوابی و در برخی از بیماران بی قراری خفیفی رخ می دهد.

داروهای تثبیت کننده خلق

در ادامه شما را با داروهایی که به تثبیت خلق کمک می کند آشنا می کنیم.

لیتیوم

خط اول درمان در این دسته دارویی لیتیوم است.

لیتیوم جذب گوارشی خوبی دارد و حداکثر سطح پلاسمایی آن سه ساعت بعد از مصرف و شروع اثرات بهبودی سه هفته بعد از مصرف می باشد.

موارد مصرف لیتیوم

۱. درمان اختلال دو قطبی: لیتیوم هم در درمان دوره های افسردگی و هم در درمان مانیا استفاده می شود. به طور کلی لیتیوم در 80 درصد بیماران مانیک موثر است.

۲. درمان اسکیزوفرنی

۳. درمان اختلال افسردگی اساسی

و نیز در درمان مشکلاتی مانند اختلال ملال پیش از قاعدگی و پرخوری روانی و دوره های میگساری استفاده می شود.

عوارض جانبی مصرف لیتیوم

۱. اختلال کلیوی: نارسایی کلیوی

۲. اختلال تیرویید: در صورت استفاده طولانی مدت ممکن است سبب ایجاد گواتر شود.

۳. پرادراری: در صورت مصرف طولانی مدت سبب ایجاد این عارضه می شود.

۴. عوارض گوارشی: تهوع، کاهش اشتها و اسهال.

۵. عوارض عصبی: ایجاد لرزش، عدم تعادل و اختلال تکلم.

۶. عوارض قلبی: وارونگی موج T

۷. عوارض پوستی: مانند ایجاد آکنه

لیتیوم برای افراد سالمند و افرادی که بیماران کلیوی و قلبی و عروقی  دارند تجویز نمی شود. همچنین نباید در ۳ ماهه اول بارداری لیتیوم تجویز شود.

داروهای ضد افسردگی

این داروها به چهار دسته تقسیم می شوند:

۱. داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای

۲. داروهای مهارکننده اختصاصی بازجذب سروتونین

۳. داروهای مهار کننده های آنزیم منوآمین اکسیداز

۴. پنج داروی ضد افسردگی دیگر

داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای

برخی از این داروها عبارتند از دوکسپین، نورتریپتیلین، آموکساپین، ایمی پرامین، کلومیپرامین.

موارد مصرف داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای

۱. اختلال افسردگی اساسی: در درمان و نیز پیشگیری از ابتلا به این بیماری از این قبیل داروها استفاده می شود و همچنین در درمان اختلال دو قطبی نوع یک نیز استفاده می شود.

۲. اختلال پانیک

۳. اختلال درد

۴. اختلالات خورد و خوراک

۵. اختلال وسواس فکری-عملی

۶. اختلال اضطراب فراگیر

عوارض جانبی داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای

۱. آثار روانی

۲. آثار قلبی

۳. آثار عصبی

۴. اثرات آلرژیک و خونی

۵. مسمومیت

مهارکننده های اختصاصی بازجذب سروتونین شامل سرترالین، فلووکسامین، فلوکستین، سیتالوپرام و پاروکستین هستند.

موارد مصرف داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای

این داروها در درمان وسواس اجباری، چاقی،اختلال پانیک، اختلال شخصیت و اختلال پرخوری عصبی استفاده می شوند. برای آموزش بیشتر به دوره آموزش داروهای ضد افسردگی مراجعه فرمایید.

سرترالین

تنها عارضه آن اختلال قاعدگی می باشد و منعی در حاملگی ندارد.

برای بیماران مبتلا به پروستات، گلوکوم و احتباس ادراری تجویز می شود.

فلوکسامین

برای درمان اختلال وسواس اجباری حتی در کودکان مبتلا به این اختلال تجویز می شود.

فلوکستین

عوارض آن شامل سردرد، احساس سرگیجه، اضطراب، ناراحتی معده، اسهال، تهوع، خشکی دهان و بی اشتهایی است.

سیتالوپرام

برای درمان افسردگی، اختلال هراس و اضطراب اجتماعی و انزال زودرس استفاده می شود.

پاروکستین

در اختلالات افسردگی، وسواس اجباری، هراس، فوبیای اجتماعی، اختلال خلقی پیش از قاعدگی و اختلال استرس پس از سانحه و اختلال اضطراب استفاده می شود. شایع ترین عارضه مصرف این دارو تهوع است.

عوارض جانبی

عوارض جانبی ناشی از مصرف این داروها تهوع، سردرد، بی قراری، خواب آلودگی، اختلال در عملکرد جنسی و ارگاسم و عصبانیت است.

داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز

شامل داروهایی همچون سلژیلین و موکلوبماید می باشد.

موارد مصرف

از این دارو به ندرت استفاده می شود زیرا این نوع درمان رژیم غذایی خاصی دارد که مصرف همزمان دارو با غذاهای تیرامین دار باعث بحران هیپرتنشن می شود.

عوارض جانبی

عوارض جانبی مصرف این داروها شامل: سرگیجه، بی خوابی، اختلال خلقی، آژیتاسیون، اختلال شخصیت، چاقی و پرخوری عصبی می باشد.

پنج داروی ضد افسردگی دیگر

۱. ترازودون

۲. ونلافاکسین

۳. بوپروپیون: در ترک سیگار کاربرد دارد.

۴. میرتازاپین: از دسته چهار حلقه ای ها می باشد.

۵. ماپروتیلین: از دسته چهار حلقه ای ها می باشد.

ال تریپتوفان

ال تریپتوفان یک اسید آمینه و پیش ساز ناقل سروتونین است و مصرف آن باعث افزایش غلظت سروتونین در سیستم عصبی مرکزی می شود.

موارد مصرف

۱. رایج ترین علت مصرف این دارو بی خوابی است که بر خلاف داروهای خواب آور دیگر این دارو اختلالات  دید سه بعدی، شناختی و حافظه در روز پس از مصرف ایجاد نمی کند.

۲. به عنوان داروی کمکی لیتیوم در درمان اختلال دوقطبی نوع یک در بیماری که به لیتیوم پاسخ درمانی ناقصی نشان داده است.

۳. به عنوان داروی کمکی ضد افسردگی چند حلقه ای در فردی که به آنها پاسخ درمانی نداده است.

عوارض جانبی

تنها عارضه مشخص به جز سندروم ائوزینوفیلی – میالژی تهوع است. علایم این سندروم عبارت است از خستگی، درد عضلانی ،تورم اندام ها و کوتاه شدن تنفس. همچنین پیشنهاد می شود تا به کارگاه آسیب شناسی روانی مراجعه فرمایید.

والپروات

برای اولین بار به عنوان داروی ضد تشنج معرفی شده بود ولی بعدها مشخص شد که در درمان اختلال دوقطبی نوع یک به اندازه کلونازپام و کاربامازپین موثر است. مصرف این دارو همراه با غذا جذب آن را کمی به تاخیر می اندازد.

موارد مصرف

۱. اختلال اسکیزوافکتیو : در درمان کوتاه مدت اختلال اسکیزوافکتیو نوع دوقطبی موثر واقع می شود.

۲. اختلال دوقطبی نوع یک: والپروات در درمان مانیای حاد، اختلال دوقطبی، نوع یک با چرخه سریع، مانیای ملال انگیز یا مخلوط، مانیای ناشی از یک بیماری طبی و بیمارانی که به درمان با لیتیوم پاسخ مناسب نداده اند موثر است.

۳. سایر اختلالات روانی: این دارو همچنین در درمان اختلالاتی مثل افسردگی اساسی، اختلال استرس پس از سانحه، پرخوری روانی، محرومیت از الکل و پانیک استفاده می شود.

عوارض جانبی

عوارض جانبی این دارو شایع ولی خفیف است. شایع ترین عارضه مربوط به سیستم گوارش است و شامل تهوع، اسهال و استفراغ است. عوارض جانبی سیستم عصبی مرکزی شامل تسکین، آتاکسی، اختلال در تکلم و همچنین لرزش اندام ها است. افزایش وزن نیز عارضه شایعی است و در برخی موارد ریزش مو نیز گزارش می شود.

البته دو عارضه نادر ولی جدی این دارو پانکراتیت و سمی شدن کبد است که کشنده است.

مصرف این دارو برای زنان حامله و یا زنان شیرده و بیماران کبدی ممنوع است.

زولپیدوم

یک خواب آور جدی محسوب می شود. تمایل زولپیدوم بر گیرنده های بنزودیازپینی نوع یک بیشتر از نوع دو می باشد همچنین بر گیرنده سیستم عصبی مرکزی بیشتر از گیرنده های سیستم عصبی محیطی تاثیر می گذارد.

عوارض جانبی

عوارض جانبی این دارو شامل فراموشی پیش گستر، اضطراب در روز و تجمل و نیز وابستگی می باشد.

به این افراد توصیه می شود در هنگام رانندگی احتیاط کنند و از کار با دستگاه های خطرناک اجتناب کنند. همچنین مصرف این دارو برای زنان شیرده ممنوع است.